«Ελληνοαυστραλιανές Αναφορές – Άρθρα και συζητήσεις»

Στις 12 Νοεμβρίου 2017 έγινε η παρουσίαση ενός νέου βιβλίου του Δρα Χρήστου Φίφη, από τον Δρα Γιώργο Βασιλακόπουλο, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Ποντιακής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας στο Brunswick. Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Ελληνοαυστραλιανές Αναφορές – Άρθρα και συζητήσεις».

Άλλα πρόσφατα βιβλία του Δρα Χ. Φίφη είναι:

*Πού είναι το μέρος για ένα χωριό; Ποιήματα, 2011

*Κομμάτια Ζωής. Διηγήματα, 2013

*Από τους καθ’ ημάς Αντίποδες, Όψεις της Ιστορίας της Ελληνοαυστραλιανής Παροικίας, 2015

Στο Προλογικό Σημείωμα του νέου βιβλίου του, ο Δρ Φίφης μεταξύ άλλων γράφει και τα ακόλουθα, αναφορικά με τη θεματογραφία του: «…το παρόν βιβλίο αποτελεί μια επιλογή άρθρων, τα οποία αναφέρονται σε άτομα που συνεισέφεραν στην ελληνοαυστραλιανή λογοτεχνία, ιστορία και πολιτισμό, και την έρευνα γι’ αυτά τα θέματα», σελ. 7.

Σε άλλο σημείο του Προλογικού Σημειώματος ο Δρ Φίφης κάνει την ακόλουθη διευκρίνιση: «Τα άρθρα του παρόντος βιβλίου έχουν γενικά ξαναγραφτεί σε διάφορα μέρη τους, ώστε να λάβουν υπόψη τη νεότερη βιβλιογραφία και να συναποτελέσουν μια συνεκτική σειρά. Στο βιβλίο εντάχθηκαν, επίσης, στη σειρά των συνεντεύξεων και μερικές συνεντεύξεις του συγγραφέα, που αναφέρονται στην ελληνοαυστραλιανή παροικία, τη λογοτεχνία της και τις προσπάθειες διατήρησης της γλώσσας της, στις συνθήκες και καταστάσεις των δύο τελευταίων δεκαετιών που είναι δύσκολες και ελάχιστα ευνοϊκές».

Στο τέλος του Προλογικού Σημειώματος ο Χ. Φίφης σημειώνει ότι το βιβλίο του το αφιερώνει στον αείμνηστο Ελληνοαυστραλό ιστορικό και ερευνητή Μιχάλη Τσούνη (1926-2012).

Στο εν λόγω βιβλίο γίνεται αναφορά στα ακόλουθα άτομα, είτε ως γενική αποτίμηση του έργου τους είτε με τη μορφή συνέντευξης που είχε πάρει ο Χ. Φίφης. Για κάποια άτομα συνδυάζονται και οι δύο αναφορές.

Τα άτομα, το έργο των οποίων σχολιάζει ο Δρ Χ. Φίφης, είναι τα ακόλουθα 9. Στο τέλος του βιβλίου του αναφέρεται σε συνεντεύξεις που έδωσε ο ίδιος.

1 Αλέκος Δούκας, 2. Κώστας Μαλαξός, 3. Νίκος Νινολάκης, 4. Δημήτρης Τσαλουμάς, 5. Αριστείδης Παραδείσης, 6. Hugh Gilchrist, 7. Μιχάλης Τσούνης, 8. Νίκος Νομικός, 9. Χάρης Σιαμαρής, Χρήστος Φίφης (συνεντεύξεις που έχει δώσει).

Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι στα παραπάνω άτομα περιλαμβάνεται και ο Αυστραλός ιστορικός Hugh Gilchrist, συγγραφέας των ακόλουθων τριών βιβλίων:

*Australians and Greeks – Volume I: The Early Years, 1992

*Australians and Greeks – Volume II: The Middle Years, 1997

*Australians and Greeks – Volume III: The Later Years, 2004

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι προς το τέλος του τρίτου τόμου της παραπάνω σειράς των βιβλίων του Hugh Gilchrist γίνεται αναφορά στον Κώστα Μαλαξό, ο οποίος είναι το δεύτερο άτομο στο οποίο ο Χ. Φίφης αναφέρεται στο βιβλίο του. Στον Κώστα Μαλαξό ο Hugh Gilchrist αφιερώνει ένα μέρος της σελίδας 354, και ολόκληρη τη σελίδα 355, στην οποία περιλαμβάνει και πορτρέτο του. Την αναφορά του στον Κ. Μαλαξό ο H. Gilchrist την κλείνει με τα ακόλουθα σχόλια του πανεπιστημιακού Βύρωνα Κακουλά:

«He was a fount of knowledge of things ancient and modern, and familiar with the literary giants throughout history, and especially well read in philosophy. He had a wonderful brain, and in his early days was endowed with physical attributes, and prowess with his naked fists. Given the right circumstances, he would undoubtedly have been a great intellectual».

Στον ίδιο τόμο, ο H. Gilchrist αναφέρεται στον Αλέκο Δούκα, με τον οποίο ο Χ. Φίφης αρχίζει το βιβλίο του. Γράφει για αυτόν τα ακόλουθα: «Aleko Doukas, story teller-writer, translator and occasional poet».

Ο Δρ Μιχάλης Τσούνης είναι ο τρίτος Έλληνας που αναφέρεται από τον Χ. Φίφη και από τον Hugh Gilchrist, ο οποίος γράφει για αυτόν σε δύο σημεία του III τόμου, σελ. 184 και σελ. 333. Στη σελίδα 184 αναφέρει τα ακόλουθα: «In Adelaide in September 1952 the teacher and historian Michael Tsounis, on behalf of a provisional committee, invited some trade unions and religious organisations in South Australia to send representatives to a conference, but the resultant committee does not seem to have been very active».

Ανέφερα τα παραπάνω για να δείξω πως 3 από τα 8 άτομα ελληνικής καταγωγής, στη ζωή και το έργο των οποίων ο Δρ Χ. Φίφης αναφέρεται εκτενώς στο βιβλίο του, αναγνωρίζονται και από έναν διαπρεπή Αυστραλό ιστορικό ως ομογενείς που διέπρεψαν στην Αυστραλία στους τομείς των δραστηριοτήτων τους.

Το γεγονός ότι ο Χ. Φίφης στο βιβλίο του περιλαμβάνει τη βιογραφία και την εργογραφία του Hugh Gilchrist, μια συνέντευξη μαζί του, και άρθρο του για τον τρίτο τόμο της σειράς «Australians and Greeks», δίνει τη δυνατότητα σε αναγνώστες του βιβλίου του να ενημερωθούν για το έργο του φιλέλληνα αυτού Αυστραλού ιστορικού και συγγραφέα.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Για προφανείς λόγους δεν μπορώ από τη στήλη αυτή να αναφερθώ με λεπτομέρειες σε όλα τα άτομα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Δρα Χ. Φίφη. Για να πάρουν οι αναγνώστες έστω και μια γενική εικόνα για το βιβλίο, έχω επιλέξει μικρά αποσπάσματα από τα σχόλια του Δρα Φίφη για 3 από τα 9 άτομα στα οποία αναφέρεται.

Εκτενής, και άκρως διαφωτιστική, είναι η αναφορά στην ποίηση του Νίκου Νινολάκη. Στις σελίδες 69-70 γράφει τα ακόλουθα: «Η μετανάστευση άφησε τα πιο ορατά σημάδια στη ζωή του Νίκου Νινολάκη και σημάδεψε την οριστική πορεία της. Το αίσθημα ξεριζωμού από την πατρίδα του κακοφορμούσε την πληγή του και όξυνε τον πόνο του. Αυτόν τον καημό του ξεριζωμού τον αποτύπωνε συχνά στα ποιήματά του που εκφράζουν μια ταραγμένη εποχή της Ελλάδας και του κόσμου». Χαρακτηριστική της θεματογραφίας και τεχνοτροπίας της ποίησης του Ν. Νινολάκη είναι η ακόλουθη στροφή από το ποίημά του «Οδυσσέας»:

…Στην αμμουδιά της έρμης ξενιτιάς σου

ψίθυρον άφησε ο μάγος Μπάτης:

-«Δεν είσ’ ο Ρήγας πια, μα ο εργάτης»-

Και ράγισαν τα φύλλα της καρδιάς σου.

Διεξοδική είναι και η αναφορά του Δρα Χ. Φίφη στο έργο του Δημήτρη Τσαλουμά, στην οποία καλύπτει διάφορες πτυχές του, καθώς και δύο συνεντεύξεις με τον Δημήτρη.

Από τη συνέντευξη του 1992 δίνω τις ακόλουθες ερωτήσεις του Δρα Χ. Φίφη και τις απαντήσεις του Δ. Τσαλουμά:

Χ.Φ. Αναφέρατε λέξεις όπως θεματογραφία, ύφος, επιγραμματικότητα – πιστεύετε ότι υπάρχουν θέματα και τεχνική που είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποίησής σας;

Δ.Τ. Ίσως όχι τα θέματα, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τα επεξεργάζομαι. Δηλαδή ο τρόπος προσέγγισης των θεμάτων και κάποια τάση που φεύγει πέρα από το στενά προσωπικό και πάει στο γενικότερο. Ο προσωπικός εξομολογητικός τρόπος με απωθεί.

Χ.Φ. Ποια θα λέγατε ότι είναι η γλώσσα σας, η ελληνική ή η αγγλική;

Δ.Τ. Η ελληνική είναι η γλώσσα μου, δεν υπάρχει αμφιβολία. Ποτέ δεν φαντάσθηκα πως μια μέρα θάγραφα στ’ αγγλικά. Μ’ έσπρωξε η περιέργεια, εκείνο που κάνει τον μουσικό να θέλει να εξερευνήσει τις δυνατότητες διαφορετικών οργάνων. Ήθελα να δω τι είχε να μου προσφέρει αυτή η γλώσσα, σε τι καλούπι θα με στρίμωχνε. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό που θα μπορούσε κανείς να περιμένει: μια σύνθετη φωνή. Τα ποιήματα στην ουσία τους είναι ελληνικότατα.

Το βιβλίο του Δρα Χ. Φίφη κλείνει με τέσσερις συνεντεύξεις που ο ίδιος έδωσε στον Σταύρο Μεσσήνη, στην Αρετή Βελή, στον Θύμιο Χαραλαμπόπουλο και στην εφημερίδα ‘Παροικιακό Βήμα’.

Κατά την άποψή μου, το βιβλίο του Δρα Χρήστου Φίφη «Ελληνοαυστραλιανές Αναφορές – Άρθρα και συζητήσεις» είναι μια πολύτιμη συμβολή στα ελληνικά γράμματα στην Αυστραλία, καθότι έχουν συγκεντρωθεί σε έναν τόμο, και ως εκ τούτου είναι προσβάσιμες σε ερευνητές και στο αναγνωστικό κοινό, σημαντικές μελέτες και συνεντεύξεις του ιδίου που είχαν δημοσιευθεί σε περιοδικά και σε εφημερίδες στο παρελθόν.

Σημείωση

Την περασμένη εβδομάδα είχα αναφέρει ότι σήμερα θα ολοκλήρωνα την αναφορά μου στον Κορνήλιο Καστοριάδη. Δυστυχώς, οι ελληνικές εφημερίδες δεν έχουν αναφερθεί στο διεθνές συνέδριο (2-3 Δεκεμβρίου) για το έργο του Κ. Καστοριάδη και, ως εκ τούτου, δεν είχα πηγές για τις απόψεις που είχαν διατυπωθεί.