Έναν συγκλονιστικό μονόλογο με τίτλο «Η Κυρά της Ρω» ερμηνεύει έως τις 6 Ιανουαρίου στο θέατρο Ροές της Αθήνας η γνωστή ηθοποιός Φωτεινή Μπαξεβάνη, σε κείμενο του συγγραφέα Γιάννη Σκαραγκά και σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Μπερδέκα.
Πρόκειται για ένα συγκινητικό και βαθιά ανθρώπινο κείμενο που εμπνέεται από την ηρωική φιγούρα της Κυράς της Ρω για να μεταφέρει επί σκηνής την θρυλική Δέσποινα Αχλαδιώτη, τον ιδιαίτερο κόσμο μιας γυναίκας που κουβαλάει ένα κομμάτι από τις καρδιές και τον χαρακτήρα όλων των Ελλήνων, ένα ταξίδι από την μοναξιά στην ελπίδα και την πίστη στο καλό που κρύβει ο άνθρωπος.
Μιλώντας στους αναγνώστες του «Νέου Κόσμου» μετά την επίσημη πρεμιέρα της παράστασης, η Φωτεινή Μπαξεβάνη τόνισε ότι ο μονόλογος εμπνέεται από τη ζωή της Δέσποινας Αχλαδιώτη, της επονομαζόμενης «Κυρά της Ρω», η οποία γεννήθηκε στο Καστελλόριζο και τόλμησε να παντρευτεί τον άντρα που έβοσκε τα ζωντανά του πατέρα της κόντρα στη θέληση της οικογένειά της, δεν δίστασε να μετακομίσει μόνη μαζί του στο ακατοίκητο νησί της Ρω, μένοντας μόνη της για πολλά χρόνια μετά το θάνατό του, αλλά και να εναντιωθεί στους εχθρούς, υψώνοντας καθημερινά την ελληνική σημαία απέναντι από τα τουρκικά παράλια, την οποία έχει ράψει μόνη της. Προσωπικά νοιώθω δέος και συγκίνηση από τη ζωή και το σημαντικό έργο αυτής της Ελληνίδας ηρωίδας, η οποία θεωρούσε υποχρέωσή της σαν μέρος της καθημερινότητάς της, να υψώνει καθημερινά την ελληνική σημαία στο ακριτικό νησί της Ρω, πρόσθεσε η γνωστή ηθοποιός.
Όσον αφορά το κείμενο, υπογράμμισε η κ. Μπαξεβάνη, ο Γιάννης Σκαραγκάς εξυφαίνει το πορτρέτο μιας ελεύθερης γυναίκας με φόντο την πολύπαθη ιστορία του Καστελόριζου του προηγούμενου αιώνα, το βαρύ σκηνικό των διαδοχικών πολέμων, τις αγωνίες και τις μύχιες σκέψεις της, τη μοναξιά αντιμέτωπη με τα στοιχεία της φύσης αλλά και την ελπίδα ότι μπορεί να κάνει τον κόσμο, καλύτερο, με το δικό της μοναδικό τρόπο. Η Κυρά της Ρω συμβολίζει την ελληνική ψυχή που ξέρει να αντιστέκεται, απομονωμένη και αντιμέτωπη με αντίξοες συνθήκες, η Κυρά της Ρω γίνεται το πιο επίκαιρο και ουσιαστικό σύμβολο μιας χώρας που επανέρχεται στις βασικές της αρχές, τοποθετώντας ξανά τον άνθρωπο και τις ανάγκες του στο επίκεντρο της ιστορίας της.
Μετά την Αθήνα, η παράσταση θα περιοδεύσει σε όλη την Ελλάδα και στο Καστελόριζο το Σεπτέμβριο του 2018 στο πλαίσιο του 3ου Διεθνούς Φεστιβάλ του Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών. Επίσης, ήδη είμαστε σε επαφή με την ομογένεια της Αμερικής και της Αυστραλίας με στόχο να την φέρουμε σε επαφή με αυτό το συγκλονιστικό έργο και να θυμηθούμε την Κυρά της Ρω, γνωστές και άγνωστες πτυχές της πολυτάραχης ζωής της. Γνωρίζω ότι στην Αυστραλία μένουν αρκετοί Έλληνες με καταγωγή από το Καστελόριζο και τα Δωδεκάνησα και θα είναι μια ευκαιρία να απολαύσουν την παράσταση μας. Κάνοντας έρευνα στο Καστελόριζο για τις ανάγκες της παράστασης και μιλώντας με τους συγγενείς της Κυράς της Ρω, διαπίστωσα ότι οι Έλληνες από το Καστελόριζο που έχουν ξενιτευτεί στην Αυστραλία πάντα τιμούν τον τόπο τους, τηρούν τις παραδόσεις τους και έχουν επαφές με την Ελλάδα και τον ελληνικό πολιτισμό. Δυστυχώς, όμως, η χώρα μας πια δεν εξάγει τον Πολιτισμό της, λόγω της κρίσης που μαστίζει την κοινωνία μας, νομίζουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα Μηδέν, ενώ θα έπρεπε να πάρουμε μαθήματα ανθρωπιάς και δίψα για ζωής από τον τρόπο ζωής της θρυλικής Κυράς της Ρω, η οποία σε δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, κατάφερε να είναι κόντρα στο κύμα και να δημιουργήσει έναν δικό της μοναδικό κόσμο μέσα στη μοναξιά της. Μας αφορά και σήμερα πολύ η διδαχή της, δηλαδή, αν τα κατάφερε η Κυρά της Ρω σε εκείνες τις δύσκολες εποχές, γιατί να μην μπορούμε και εμείς να γιορτάσουμε την ίδια την ζωή και να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες. Πιστεύω ότι σύντομα θα μοιραστώ τη χαρά της παράστασης με τους ομογενείς μας, οι οποίοι διψούν να μάθουν από κοντά τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό και μέσα από τη μαγεία του θεάτρου θα έχουμε την ευκαιρία να μοιραστούμε τα διαχρονικά μηνύματα της ζωής και του έργου της γυναίκας – σύμβολου της Ρωμιοσύνης, της θρυλικής Κυράς της Ρω, υπογράμμισε η Φωτεινή Μπαξεβάνη.
ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΧΛΑΔΙΩΤΗ – ΚΥΡΑ ΤΗΣ ΡΩ
Η Δέσποινα Αχλαδιώτη γεννήθηκε το 1890 στο Καστελλόριζο. Από το 1927 με τον άντρα της τον Κώστα, εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην ακριτική νησίδα Ρω, δυτικά του Καστελλόριζου, εντελώς μόνοι τους, για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία. Μετά το θάνατο του συζύγου της το 1940, έζησε στη Ρω με την τυφλή μητέρα της και κατόπιν εντελώς μόνη της. Πρώτη φορά ύψωσε την ελληνική σημαία το 1929, αλλά από την περίοδο της Κατοχής, όπου υπήρξε και μέλος της Αντίστασης, ύψωνε την ελληνική σημαία κάθε πρωί και την κατέβαζε με τη δύση του ήλιου μέχρι και τον θάνατό της. Βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1975), το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, το Δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του Υπουργού Άμυνας. Για τη Δέσποινα Αχλαδιώτη, η μικρή βραχονησίδα κοντά στο Καστελόριζο ήταν η πατρίδα της. Η ηρωική κυρά της Ρωμιοσύνης ύψωνε στο νησί της Ρω καθημερινά την ελληνική σημαία, πιστή σε ένα καθήκον που σήκωσε μονάχη της στις πλάτες της για πολλά χρόνια. Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982.[1] Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, παρουσία του τότε υφυπουργού Άμυνας Αντώνη Δροσογιάννη, και η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.