“Πίστευα ότι με η κρίση θα έκανε τους ανθρώπους να σκεφτούν τα λάθη τους, ότι ήρθε η ώρα για το ‘μαζί’. Αλλά δεν το έβλεπα αυτό στην Αθήνα, δεν έβλεπα το ‘μαζί’ να έρχεται. Οι άνθρωποι δυστυχούσαν και δεν έβλεπαν το προφανές: τα λάθη που έχουν κάνει. Γιατί αν βλέπεις τα λάθη που έχεις κάνει και τα αποδεχθείς, θα μπορέσεις να πας παρακάτω να αλλάξεις κάτι”. Ο Άγγελος Στελίου μιλά για την απόφασή του να τα αφήσει όλα πίσω του, να εγκαταλείψει μια μακρά καριέρα στην επικοινωνία και την μουσική βιομηχανία, αλλά και τον τουρισμό, προκειμένου να ανακαλύψει τον εαυτό του. Ήταν 2015, η Ελλάδα είχε βυθιστεί στην ύφεση, καταρρακωμένη από την λιτότητα, την ανεργία και την προδομένη ελπίδα.
“Εμένα η Κρίση με έκανε να σκεφτώ πολλά πράγματα” λέει. “Κατάλαβα ότι πρέπει να δω τη δουλειά αλλιώς. Ένιωθα ότι ‘καθόταν’ το πράγμα, δεν υπήρχε έμπνευση, οι άνθρωποι γύρω μου ήταν πολύ δυστυχισμένοι και δεν μπορούσα να τους βοηθήσω. Αλλά η αλήθεια είναι ότι αν δεν μπορέσεις να βοηθήσεις τον εαυτό σου δεν μπορείς να βοηθήσεις κανέναν άλλον. Πρέπει να κάνεις την αλλαγή μέσα σου”.
Αυτό ακριβώς έκανε ο ίδιος. Άδειασε το σπίτι του, έβαλε τα υπάρχοντά του σε μία αποθήκη, χάρισε το αυτοκίνητό του, έβαλε λίγα ρούχα και δύο ζευγάρια παπούτσια σε ένα σακίδιο και έφυγε από την Ελλάδα. “Όλοι νόμιζαν ότι έφευγα διακοπές”, θυμάται. “Πήγα στην Σκοτία να δω έναν φίλο και από εκεί πήγαμε μαζί στην Ισλανδία και στην συνέχεια Βιετνάμ, Καμπότζη, Μιανμάρ, Ινδονησία. Είχα την ιδέα στην άκρη του μυαλού μου και μέχρι να φτάσουμε στο Μπαλί είχα ήδη πάρει την απόφαση μου και του είπα ότι δεν θα γυρίσω πίσω”. Το “πίσω” είναι η Αθήνα. “Πίσω” είναι η Ελλάδα. “Πίσω” είναι η μουσική βιομηχανία και τα ελληνικά media. “Πίσω” είναι μία νοοτροπία: “Η μεγαλύτερη αρρώστια του Έλληνα είναι ότι ποτέ δεν φταίει εκείνος, φταίνε πάντα οι άλλοι. Γι’ αυτό δεν μπορέσαμε να διαχειριστούμε αυτό που συνέβη στην χώρα, την χρεοκοπία, την φτώχια. Δεν αφήνει η κοινωνία, υπάρχει μία αντίληψη ότι θα περάσει, δεν συμβαίνει σε μένα, συμβαίνει στον γείτονα. Δεν μπορείς να αποδεχθείς αυτό που συμβαίνει και ρίχνεις το φταίξιμο στους άλλους. Φταίει η κυβέρνηση που άνοιξε τις τράπεζες και μοιράζει διακοποδάνεια. Το δικό σου μυαλό δεν φταίει που ζεις σε εργατική πολυκατοικία, έχεις €600 μισθό και παίρνεις δάνειο για να πας διακοπές; Πώς θα το ξεχρεώσεις;”
Στην προσπάθειά του να αποδράσει από μία χώρα σε άρνηση, ο Άγγελος Στελίου κοίταξε μέσα του και κατάλαβε ότι δεν χρειάζεται παρά ελάχιστα πράγματα για να είναι χαρούμενος. “Έχω ανάγκη να είμαι καλά στην υγεία μου, να κάνω την δουλειά μου και να ζήσω όχι να δουλεύω 25 ώρες την ημέρα για να βγάζω λεφτά και να μένουν στην τράπεζα. Δουλέυεις σαν τρελός για να βγάλεις λεφτά και μετά τα λεφτά θέλουν κι άλλα λεφτά. Μεγαλώνουμε σε μία κοινωνία που μας λέει ότι χρειάζεσαι τηλεοράσεις και αυτοκίνητα για να είσαι ευτυχισμένος. Δεν χρειάζεται”.
“ΜΟΝΟ Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΩΣΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ”
Ο ίδιος ξέρει καλά τι σημαίνει να έχεις λίγα. Προερχόμενος από φτωχή οικογένεια, έπιασε την πρώτη του δουλειά -σερβιτόρος σε καφενείο- όταν ήταν 13 ετών. Αργότερα, εργάστηκε πωλητής σε δισκοπωλείο, κάτι που θεωρεί ως ένα είδος σχολείου. Εκείνη την περίοδο, στη δεκαετία του ’80, ήταν συνηθισμένο τα συνοικιακά δισκάδικα να πουλάνε πειρατικές κασέτες από τις επιτυχίες της εποχής. Φτιάχνοντας τέτοιες κασέτες, έμαθε ένα τεράστιο ρεπερτόριο, κάτι που του άνοιξε τον δρόμο αργότερα για να εργαστεί στο ραδιόφωνο. Η καριέρα του στα ΜΜΕ ξεκίνησε όταν τελείωσε την σχολή του ΑΝΤ1 και έπιασε δουλειά μέσα στον σταθμό στη ροή των διαφημίσεων.
“Το γραφείο ήταν δίπλα στην δισκοθήκη και κατέβαινε ο Γιάννης Καλαμίτσης για να βρει τραγούδια για τις παρλάτες που έφτιαχνε”. Ο αείμνηστος δημοσιογράφος εντυπωσιάστηκε από τις μουσικές γνώσεις του νεαρού και τον πήρε στην εκπομπή του ως μουσικό επιμελητή. Η δεκαετία του ’90 – η εποχή της άνθισης των ελληνικών ΜΜΕ – και του 2000 τον βρήκε να εργάζεται ως μουσικός παραγωγός, υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων καλλιτεχνών και χώρων διασκέδασης, αλλά και υπεύθυνος προγράμματος ραδιοφωνικών σταθμών. Όταν πια ξέσπασε η κρίση, είχε μεταπηδήσει στον χώρο του τουρισμού, εργαζόμενος σε ένα από τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία της Αθήνας το Grand Resort Lagonissi, ως υπεύθυνος επικοινωνίας, αλλά και διοργανωτής μουσικών εκδηλώσεων. “Κάποια στιγμή, μού πρότειναν μία διευθυντική θέση, αλλά δεν ήθελα να αναλάβω περισσότερες ευθύνες”. Παραιτήθηκε από το ξενοδοχείο, όχι όμως και από τον κλάδο.
“Ο τουρισμός είναι το μοναδικό πράγμα που μπορεί να σώσει την Ελλάδα” λέει. “Είναι αυτό που άλλαξε την ενέργεια της Αθήνας. Ήμουν εκεί πάλι πρόσφατα και είδα ότι έχουν ηρεμήσει τα πράγματα. Όταν έφυγα, είχε πολύ βαριά ενέργεια, από την δυστυχία και το χάσιμο ήταν όλοι σαν ζόμπι. Τώρα είναι πάλι μια ζωντανή πόλη κι αυτό το άλλαξαν οι τουρίστες και όσοι εργάζονται στον τουρισμό”.
Ο ίδιος είχε πάντα το όνειρο να κάνει κάτι δικό του, να στήσει ένα μικρό ξενοδοχείο δέκα δωματίων. Πέρασε τα πρώτα χρόνια της κρίσης προσπαθώντας να το καταφέρει, στην Κρήτη, αλλά η διαδικασία αποδείχθηκε πολύ δύσκολη.
“Η Κρήτη είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη στην Ελλάδα όπου η τουριστική περίοδος διαρκεί έξι μήνες. Αλλά όταν ήρθε ο πρώτος χειμώνας δεν είχα να βγάλω τα προς το ζην. Έμενα στο ξενοδοχείο, περνούσα με ελάχιστα και με βοηθούσε μία φίλη. Μού πήρε τέσσερα χρόνια για να μπορέσω να κάνω την επιχείρηση βιώσιμη και να καταφέρω να πάω και εγώ διακοπές, αλλά δεν είχα την δύναμη να συνεχίσω. Δεν μπορούσα να βρω συνέταιρο, δεν μπορούσα να προσλάβω έναν διευθυντή και δεν μπορούσα να συνεχίσω να δουλεύω επτά μέρες την εβδομάδα. Οπότε το πούλησα. Ήταν ωραίο όνειρο, αλλά δεν ήταν η ώρα μου να το κάνω. Ήταν η ώρα μου να ταξιδέψω”.
“ΤΑΞΙΔΕΥΩ ΚΑΙ ΔΟΥΛΕΥΩ”
Απολαμβάνοντας τον καλοκαιρινό ήλιο και την χαλαρή, φιλική ενέργεια της Μελβούρνης, ο Άγγελος Στελίου θυμάται την στιγμή που αποχαιρέτησε τον φίλο του στο Μπαλί. “Εκείνος γύρισε στην Ευρώπη, εγώ πήγα στην Ινδία”. Εκεί, μελέτησε γιόγκα σε ένα άσραμ στο Ρισικές, ακολουθώντας ένα αυστηρό πρόγραμμα πειθαρχίας, με έγερση στις 5πμ και διαλογισμό από τις 6 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ. Δεν ήταν η πρώτη του επαφή με την γιόγκα, αλλά από την Ινδία έφυγε ως πιστοποιημένος δάσκαλος, κάτι που του επέτρεψε να βρει δουλειά σε όλα τα μέρη που ταξίδεψε τα τελευταία δύο χρόνια: από το Νεπάλ στην Ιαπωνία, από το Λονδίνο στην Νέα Υόρκη, από την Ασία στην Νότια Αμερική, από την Ευρώπη στην αυστραλία. “Εντοπίζω τα στούντιο γιόγκα και τα παίρνω με την σειρά. Χτυπάω την πόρτα, συστήνομαι, εξηγώ ποιος είμαι και τι κάνω και τι μπορώ να προσφέρω και συνήθως βρίσκω δουλειά. Το ευκολότερο μέρος να δουλέψει κανείς είναι η Νότια Αμερική, είναι μια αγορά που ανθίζει και θέλουν ανθρώπους που μιλάνε αγγλικά γιατί έχουν πολλούς τουρίστες. Το πιο δύσκολο είναι η Ιαπωνία, πάλι λόγω της γλώσσας”.
Ναι, αλλά πιο είναι το ομορφότερο μέρος που έχει πάει; “Η Ισλανδία είναι ένας άλλος κόσμος και το Μάτσου Πίτσου στο Περού είναι σίγουρα ένα από τα μέρη που πρέπει να έχει δει κάποιος στην ζωή του, όπως είναι η Ακρόπολη”. Ύστερα από δύο χρόνια ασταμάτητων ταξιδιών, όπου έχει πάει σε είκοσι μέρη, μένοντας δύο μήνες το πολύ στο καθένα, είναι έτοιμος να εγκατασταθεί κάπου, αλλά όχι προτού επιστρέψει στην Ινδία, για να περάσει πάλι από εκπαίδευση, αυτήν την φορά για να γίνει δάσκαλος για άλλους γιόγκι. “Ταξιδεύω και δουλεύω, σήμερα εδώ και αύριο αλλού”, λέει. “Δεν ξέρω πού θα με πάει, αλλά νιώθω πολύ ελεύθερος”.
Και τί έχει καταλάβει για τους ανθρώπους, μέσα από αυτό το ατελείωτο ταξίδι;
“Ότι είμαστε πολύ πολύπλοκα και συναρπαστικά όντα” λέει. “Είμαστε επίσης γεμάτοι φοβίες. Ένας από τους λόγους που ο Έλληνας δεν μετακινείται στην κρίση είναι ο φόβος. Τον έχει ακινητοποιήσει ο φόβος και δεν μπορεί να το καταλάβει. Δεν είναι μόνο οι Έλληνες, όμως. Οι Αμερικανοί, για παράδειγμα, πίσω από αυτήν την εμμονή τους με τα όπλα, κρύβεται ο φόβος. Έχω συναντήσει πολύ φοβισμένους ανθρώπους και στα μαθήματά μου λέω συνέχεια: παιδιά, χαλαρώστε, σ’ αυτήν την ζωή έχουμε έρθει για να νικήσουμε τους φόβους μας. Όσο πιο νωρίς το καταλάβεις αυτό, τόσο πιο καλά θα περάσεις στην ζωή σου. Κάθε φόβος που νικάς είναι ένα βήμα παρακάτω στην ζωή σου”.