Δεν είναι απλά λυπηρό. Είναι απαράδεκτο. Μια δυναμική παροικία όπως αυτή της Μελβούρνης, μία παροικία με έναν σημαντικό αριθμό ευπόρων και γενναιόδωρων επιχειρηματιών, μία παροικία που άσχετα με το ποιος κυβερνά αυτήν τη χώρα ή Πολιτεία, έχει αποδείξει ότι μπορεί να ασκήσει πολιτική πίεση και να την λάβουν σοβαρά υπόψη τους οι κυβερνώντες, να μην είναι ικανή να συντηρήσει το ένα και μοναδικό ακαδημαϊκό πρόγραμμα ελληνικών σπουδών της Βικτώριας, αυτό στο Πανεπιστήμιο La Trobe.

Δυστυχώς, όταν λέμε ότι το πρόγραμμα πάει για κλείσιμο δεν κινδυνολογούμε. Οι τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά τη στελέχωση του προγράμματος δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι αν ως παροικία δεν κινητοποιηθούμε άμεσα, το πρόγραμμα δεν έχει ζωή. 

Η άρνηση των διοικητικών στελεχών του Πανεπιστημίου να απαντήσουν στις ερωτήσεις που τους έθεσε ο «Νέος Κόσμος» πριν από ένα δίμηνο, δεν ήταν καλός οιωνός. Παρά τις όποιες επαφές του τότε επικεφαλής του Κολεγίου Κοινωνικών Επιστημών και Εμπορίου, καθηγητή Anthony McGrew, με παράγοντες της Ελληνικής Κοινότητας αυτός απέφευγε συστηματικά να δεσμευτεί εκ μέρους του Πανεπιστημίου για το αν η θέση του αντικαταστάτη της Δρ Μαρία Ηροδότου (που συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα) θα ήταν πλήρους απασχόλησης.

Την ίδια τακτική ακολούθησε και όταν ερωτήθηκε από τον «Νέο Κόσμο». Τόσο αυτός (που σημειωτέον έφυγε από το Πανεπιστήμιο πριν από μερικές εβδομάδες) όσο και άλλοι αρμόδιοι συνάδελφοί του, τηρούσαν σιγή ιχθύος κάτι που σίγουρα ήταν κάθε άλλο παρά εποικοδομητικό. 

Γι’ αυτό για όσους παρακολουθούσαν τις εξελίξεις στο πρόγραμμα τον τελευταίο καιρό, αυτό που συνέβη τελικά δεν είναι έκπληξη. Και εννούμε την κατάργιση της θέσης που κατείχε η Δρ. Μαρία Ηροδότου της οποίας το μίσθωμα πληρωνόταν από το Πανεπιστήμιο και ήταν διαρκείας. Η θέση που προκηρύχθηκε πριν από μερικές εβδομάδες για την πρόσληψη ατόμου που θα αναλάβει το συντονισμό του προγράμματος είναι μερικής απασχόλησης (24 περίπου ώρες την εβδομάδα) και η σύμβαση εργασίας διαρκείας 2 ετών.

Το αν ο αριθμός των φοιτητών όπως εκτιμά ο επικεφαλής καθηγητής του Τμήματος Γλωσσών, James Walker, έστω και οριακά φέτος θα αυξηθεί σε σχέση με πέρσι, το αν ένας καθηγητής μερικής απασχόλησης, είναι ανθρωπίνως αδύνατον εκτός από το να διδάσκει, να τελεί χρέη διοικητικού υπαλλήλου και να έχει παράλληλα την ευθύνη δημιουργίας ενός στρατηγικού πλάνου για το μέλλον του προγράμματος, αφήνει αδιάφορο το Πανεπιστήμιο.

Μάλιστα, όπως μας πληροφόρησε ο καθηγητής Walker, ο μισθός του νέου συντονιστή δεν θα πληρώνεται πλέον από το ταμείο του Πανεπιστημίου, αλλά από τους τόκους της δωρεάς της οικογένειας Βασιλογιαννακόπουλου, ύψους $1,3 και τα χρήματα που λαμβάνει το πρόγραμμα από το Πανεπιστήμιο Μελβούρνης για τη διδασκαλία των Ελληνικών στους φοιτητές του ($20.000 ετησίως). 

Ο καθηγητής Walker, σχολιάζοντας τις νέες εξελίξεις, τόνισε ότι το Πανεπιστήμιο δεν θέλει να κλείσει το πρόγραμμα. Επεσήμανε, επίσης, ότι υπάρχει προοπτική αναβάθμισης της θέσης του νέου συντονιστή σε θέση πλήρης απασχόλησης αν και εφόσον αυξηθεί ο αριθμός των φοιτητών. 

«Πρόσφατα συναντήθηκα με μέλη της Ειδικής Επιτροπής Εκπαιδευτικών Θεμάτων της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης και με φοιτητές των Πανεπιστημίων Monash και LaTrobe, με απώτερο στόχο να διερευνήσουμε το πώς θα μπορέσουμε, αλλάζοντας τον τρόπο παράδοσης, τη δομή αλλά και τη θεματολογία των μαθημάτων, να προσελκύσουμε περισσότερους φοιτητές» λέει ο καθηγητής και επαναλαμβάνει ότι είναι διατεθειμένος να συνεργαστεί στενά με τον νέο συντονιστή ώστε να το επιτύχει. 

O καθηγητής Walker τόλμησε όμως να μιλήσει και για αλλαγές στη δομή άλλων κύκλων σπουδών που, όπως είπε αυτήν τη στιγμή δεν επιτρέπουν σε φοιτητές που σπουδάζουν, για παράδειγμα Ιατρική, να επιλέξουν το μάθημα των Ελληνικών.

«Αν για παράδειγμα ένας φοιτητής που σπουδάζει βιολογία, όχι απαραίτητα ελληνικής καταγωγής, θέλει σήμερα να πάρει το μάθημα των Ελληνικών επειδή θα τον ωφελήσει στην κατανόηση της ορολογίας, ναι μεν έχει το δικαίωμα να το επιλέξει αλλά μόνο το πρώτο εξάμηνο αυτό δεν θα επιβαρύνει το πρόγραμμα των σπουδών του. Το δεύτερο εξάμηνο δεν έχει περιθώρια λόγω του φόρτου των μαθημάτων της σχολής του να πάρει και τα Ελληνικά. Γι’ αυτό και εγκαταλείπει την ιδέα ευθύς εξ αρχής. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να βρούμε κάποιον τρόπο ώστε να διευκολύνουμε την πρόσβαση των φοιτητών στο μάθημα» λέει ο καθηγητής Walker, προσθέτοντας ότι οι πρυτανικές αρχές βλέπουν θετικά αυτές τις αλλαγές και ότι ήδη έχουν αρχίσει συζητήσεις.

ΘΕΛΕΙ Η ΠΑΡΟΙΚΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΒΟΥΡΝΗΣ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ;

Είναι μία ερώτηση στην οποία θα πρέπει η οργανωμένη παροικία, οι σύλλογοι και οργανισμοί μας που «εορτάζουν» και «δοξάζουν» τον ελληνικό πολιτισμό, την διασπορική μας κουλτούρα και κάθε έκφανσή της, να απαντήσουν. Και αν η απάντηση είναι καταφατική τότε πρέπει να αναλάβουμε άμεση δράση. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν. Το πρόγραμμα έχει δεν έχει μία πενταετία ζωή ακόμα. Και επαναλαμβάνουμε δεν κινδυνολογούμε. 

Η τάση συρρίκνωσης των ανθρωπιστικών σπουδών στα πανεπιστήμια της Αυστραλίας είναι γεγονός και στρατηγική που δεν ανήκει μόνο στο Πανεπιστήμιο La Trobe. 

Οι θετικές επιστήμες προσελκύουν κονδύλια για ερευνητικά προγράμματα, επενδυτικά κεφάλαια και ξένους φοιτητές. Με άλλα λόγια, χρήματα. Από την άλλη η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει ήδη αρχίσει μαζικές περικοπές στη χρηματοδότησή τους, οπότε τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας είναι λογικό να προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες λειτουργίας τους αναζητώντας πόρους από άλλες πηγές.

Τα πανεπιστήμια δεν είναι πλέον μόνο εκπαιδευτικά ιδρύματα είναι και «επιχειρήσεις». Κάποια από αυτά βρίσκονται σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση, κάποια άλλα όχι. Και μεταξύ αυτών που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα είναι και το La Trobe. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από τέσσερα χρόνια απέλυσε περίπου 350 άτομα. Αν μάλιστα η κυβέρνηση δεν αλλάξει την πολιτική της για την χρηματοδότηση των πανεπιστημίων, το La Trobe κινδυνεύει το επόμενο ακαδημαϊκό έτος να χάσει άλλο ένα 10% της ήδη μειωμένης κρατικής χρηματοδότησης που λαμβάνει. Και δεν ευθύνεται η διοίκηση του La Trobe γι’ αυτό. 

Γεγονός είναι και η αλαζονική συμπεριφορά των αρχών του Πανεπιστημίου προς την ελληνική παροικία τα τελευταία χρόνια. Μήπως όμως και η δική μας συμπεριφορά προς το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών είναι εξίσου αλαζονική και αδιάφορη; Μια σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας δεν οικοδομείται πάνω σε τέτοιες συμπεριφορές. 

Ας δούμε όμως με ψυχραιμία που βρισκόμαστε. Η διοίκηση του Πανεπιστημίου, επιλέγοντας να «απαλλάξουν» το ίδρυμα από τον μισθό του συντονιστή είναι προφανές ότι υιοθέτησε το μοντέλο στελέχωσης του τμήματος Ελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών του Πανεπιστημίου Σίδνεϊ. Το συγκεκριμένο τμήμα με επικεφαλής τον καθηγητή Βρασίδα Καραλή, ιδρύθηκε το 1974 με την γενναία δωρεά του συμπαροίκου Sir Nicholas Lourantos και χάρη σ’ αυτήν την δωρεά το τμήμα έχει έναν επικεφαλής καθηγητή και δύο μόνιμα μέλη ως διδακτικό προσωπικό. 

Όπως εξελίχθηκε η κατάσταση αυτό είναι το μοντέλο που υιοθέτησε το La Trobe, όπως έχει δείξει ο χρόνος τουλάχιστον είναι ένα μοντέλο που έχει δουλέψει και δουλεύει. Βέβαια στο Πανεπιστήμιο Σίδνεϊ έχει δουλέψει όχι μόνο χάρη στη δωρεά του Sir Nicholas Lourantos, αλλά και χάρη στην συνεχή οικονομική του στήριξη από τον ελληνισμό του Σίδνεϊ. Οπότε και το μοντέλο και η συνταγή επιτυχίας του είναι δεδομένα. Δεδομένη είναι και η δέσμευση αλλά και η θετική προδιάθεση του καθηγητή Walker στο πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών. «Θέλω να πετύχει και ελπίζω να τα καταφέρουμε. Θα εργαστούμε για να διαμορφώσουμε τα μαθήματα ώστε να αυτά να προσελκύσουν περισσότερους φοιτητές». Αυτό ο καθηγητής Walker το έχει επαναλάβει πολλές φορές. 

Εκείνο που λείπει από την εξίσωση είναι η δραστηριοποίηση της παροικίας. Αν βέβαια η συνέχιση λειτουργίας του ακαδημαϊκού προγράμματος μας ενδιαφέρει. Αν συνεχίσει η αδράνειά μας, τότε όσες ευθύνες και αν ρίξουμε στο πανεπιστήμιο, όσο και αν αναλωνόμαστε σε, κενά πράξεων, λόγια, το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο και η κατάληξη μία. Η Μελβούρνη που πολλοί «βαφτίζουν» πολλές φορές την τρίτη ελληνική πόλη του κόσμου δεν θα έχει ούτε ένα ακαδημαϊκό πρόγραμμα ελληνικών σπουδών. Και αν χαθεί αυτό, θα χαθούν μαζί του πολύ περισσότερα. 

*Ο νέος συντονιστής του Προγράμματος Ελληνικών Σπουδών στο La Trobe θα ανακοινωθεί σε λίγες μέρες.