Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ελλάδας το 2017 ανήλθε στα 187,1 δισεκατομμύρια ευρώ, σε σύγκριση με τα 184,6 δισεκατομμύρια ευρώ του 2016. Με άλλα λόγια, σημείωσε αύξηση που ισοδυναμεί με 1,4% του ΑΕΠ.
Ποσοστιαία, η αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,4% μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα υψηλή, ιδίως όταν συγκριθεί με τις αυξήσεις άλλων κρατών-μελών της Ευρωζώνης, τα οποία για την ίδια περίοδο είχαν σημειώσει μεγαλύτερες αυξήσεις. Όταν όμως λάβουμε υπόψη πως τα προηγούμενα 9 με 10 χρόνια το ΑΕΠ της Ελλάδας είχε μειωθεί κατά 25%, η αύξηση κατά 1,4% το 2017 είναι σημαντική, γιατί σηματοδοτεί τη βελτίωση της οικονομίας της χώρας, ιδιαίτερα αν η πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5% μέχρι τη λήξη του 2018 πραγματοποιηθεί.
Οι πρώτες ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές, καθότι στους δύο πρώτους μήνες του 2018 σημειώθηκε πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1, 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, έναντι στόχου για πλεόνασμα 98 εκατομμυρίων ευρώ που είχε προβλεφθεί αρχικά για την ίδια περίοδο.
Ενώ όμως παρατηρούνται ευοίωνα σημεία στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, οι δημογραφικές εξελίξεις για τα επόμενα χρόνια είναι δυσοίωνες για την οικονομία της χώρας, καθότι παρατηρείται μια μεγάλη αύξηση των ηλικιωμένων ως ποσοστό του πληθυσμού.
Αρνητικές υπολογίζεται ότι θα είναι οι επιπτώσεις στην οικονομική ανάπτυξη, στις αποταμιεύσεις, καθώς και στο βιοτικό τις Ελλάδας από τη συνεχή αύξηση των συνταξιούχων. Οι κάτοικοι της Ελλάδα άνω των 65 ετών αποτελούν το 21% του πληθυσμού της, ποσοστό κατά πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη. Εξίσου ανησυχητικό είναι το φαινόμενο ότι ο μέσος αριθμών παιδιών ανά οικογένεια στην Ελλάδα είναι ο χαμηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επιπρόσθετη ένδειξη ότι το ποσοστό των ηλικιωμένων θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Το ερώτημα που προκύπτει από αυτές τις δημογραφικές εξελίξεις είναι πώς θα καλύπτονται στο μέλλον οι ανάγκες των ηλικιωμένων, δεδομένου ότι ο αριθμός τους συνεχίζει να αυξάνεται, με αποτέλεσμα να μειώνεται το ποσοστό των εργαζομένων, οι οποίοι συμβάλλουν στην οικονομία της χώρας με δύο κύριους τρόπους: με την παραγωγή προϊόντων και την προσφορά υπηρεσιών από τη μια, και από την άλλη με την αύξηση στα δημόσια έσοδα από τη φορολογία, ως αποτέλεσμα της αυξημένης οικονομικής δραστηριότητας.
Σύμφωνα με προβλέψεις δημογράφων, κατά τις επόμενες δεκαετίες στην Ελλάδα θα αντιστοιχούν 63 συνταξιούχοι σε κάθε 100 εργαζόμενους. Ενόψει αυτών των προβλεπόμενων δημογραφικών αλλαγών στην Ελλάδα, και σε κάποια άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μικρότερους βαθμούς, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έκανε λόγο για μελλοντική αύξηση της συντάξιμης ηλικίας στα 70 χρόνια! Με άλλα λόγια, οι πολίτες θα εργάζονται μέχρι τα γεράματά τους…
ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 2018
Σύμφωνα με προβλέψεις της Ελληνικής Κυβέρνησης η Ελλάδα θα βγει από τα μνημόνια στα μέσα του 2018. Ο Αντώνης Καρακούσης, Διευθυντής της αθηναϊκής εφημερίδας Το Βήμα. σε άρθρο του στις 24/3/17 γράφει, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:
«Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης από την πλευρά του πιστεύει βαθιά ότι το επόμενο τρίμηνο είναι κρίσιμο, τα προαπαιτούμενα σοβαρά, απαιτητικά και σχετικά δύσκολα, αλλά ο στόχος είναι ευγενής και καθοριστικός για το μέλλον της χώρας. Γι’ αυτό με κάθε ευκαιρία δηλώνει, χωρίς περιστροφές, ότι στο επόμενο διάστημα επιβάλλεται συντονισμός και αφοσίωση, όχι μόνο από την πλευρά της κυβέρνησης, αλλά και από εκείνη της αντιπολίτευσης, η οποία, στον βαθμό που διεκδικεί τη διακυβέρνηση της χώρας, έχει λόγους να τοποθετηθεί και να υποστηρίξει την έξοδο από το σημερινό καθεστώς απόλυτης εξάρτησης από δανειστές και εταίρους».
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε πρόσφατη έκθεσή της με τίτλο «Η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται ξανά», προβλέπει για το 2018 και το 2019 ανάπτυξη της οικονομίας κατά 2,5%. Παράλληλα τονίζει πως είναι η πρώτη φορά από το 2006 που η ελληνική οικονομία αναπτύσσεται για τρία διαδοχικά τρίμηνα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την άποψη πως η αύξηση στις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων οφείλεται κυρίως στους ακόλουθους δύο λόγους:
α) Η Ελλάδα είχε αρχίσει να επωφελείται από την ευρύτερη ανάκαμψη στην Ευρώπη.
β) Στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων, η οποία επιτεύχθηκε μέσω των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που είχαν επιβληθεί στην Ελλάδα από τους Ευρωπαίους εταίρους της.
Ιδιαίτερα σημαντικές για την Ελλάδα είναι και οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πως κατά τη διάρκεια του 2018 το επιχειρηματικό κλίμα στην Ελλάδα θα βελτιωθεί περαιτέρω, με αποτέλεσμα την αύξηση των επενδύσεων, οι οποίες θα συμβάλουν θετικά στην οικονομική ανάπτυξη.
Ο Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Στέργιος Πιτσιόρλας, κάνει λόγο για έξοδο από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018. Το ίδιο και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, όπως φαίνεται σε άρθρο της εφημερίδας Το Βήμα με τίτλο «Τσίπρας: Καθαρή έξοδος από το μνημόνιο τον Αύγουστο» (28/3/18). Ακολουθεί σχετικό απόσπασμα:
«Σήμερα μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι, τόνισε ο πρωθυπουργός από το βήμα του 11ου Περιφερειακού Συνεδρίου Κεντρικής Μακεδονίας, μιλώντας για καθαρή έξοδο από το μνημόνιο τον Αύγουστο. Το 2018 θα είναι σίγουρα καλύτερο από το 2017, τόνισε, μιλώντας για την αναπτυξιακή πολιτική της κυβέρνησης, με όλο σχεδόν το υπουργικό συμβούλιο να βρίσκεται στο ακροατήριο. Θα συνεχίσουμε παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες, «γιατί για εμάς το κυρίαρχο δεν είναι να ευημερούν οι αριθμοί, αλλά οι άνθρωποι» τόνισε ο πρωθυπουργός, μιλώντας για δίκαιη ανάπτυξη, αξιοπρεπείς και αξιοπρεπώς αμειβόμενες θέσεις εργασίας».
Στην Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης ο Τζέφρι Πάιατ, Πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, τόνισε πως το 2018 είναι το έτος κατά το οποίο η Ελλάδα θα ανακάμψει πλήρως από τη σχεδόν 10ετή κρίση. Επίσης χαρακτήρισε το 2018 ιστορικό έτος για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, με έμφαση την οικονομία, την ασφάλεια, την πολιτική και τον πολιτισμό. Ειδική έμφαση έδωσε στις αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα, τονίζοντας πως φέτος έχει κάθε λόγο να περιμένει περισσότερες.
Ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του European Stability Mechanism (Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας), σε σχόλιά του σε εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ (7/3/18), εξέφρασε την άποψη πως η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα των μνημονίων τον Αύγουστο του 2018, καθώς «έχει καταγραφεί πρόοδος πρόσφατα, σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του προγράμματος και τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων».
Στην ερώτηση αν μπορεί να διαβεβαιώσει τους Έλληνες ότι δεν θα χρειαστούν άλλα δημοσιονομικά μέτρα, o Κλάους Ρέγκλινγκ απάντησε ως ακολούθως: «Ναι, πιστεύω ότι όλα είναι στη σωστή θέση και το καταφέραμε αυτό με μια δημοσιονομική υπερπροσπάθεια τα δύο τελευταία χρόνια».
Την απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης να θέσει τέρμα στα μνημόνια, ως μέσο αντιμετώπισης των οικονομικών προβλημάτων της Ελλάδας, εξέφρασε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε ομιλία του στο 11ο Συνέδριο Περιφερειακής Ανασυγκρότησης Κεντρικής Μακεδονίας.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Το Βήμα, με τίτλο «Τσίπρας: Καθαρή έξοδος από το μνημόνιο τον Αύγουστο», 28/03/2018, ο κ. Τσίπρας, αναφερόμενος στην οικονομία της Ελλάδας, δήλωσε κατηγορηματικά: «Δεν θα αποφασίσει κανείς για εμάς χωρίς εμάς».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο κ. Τσίπρας διαβεβαίωσε το ακροατήριο πως βασική προτεραιότητα και δέσμευση της Κυβέρνησής του απέναντι στους πολίτες αποτελεί όχι μόνο να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια, αλλά να κάνει το παν προκειμένου να «επέλθει κάθαρση και δικαιοσύνη».
Θα κλείσω την αναφορά αυτή σε πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα με σχετική δήλωση του Γερμανού οικονομολόγου Μαέρτσελ Φράτσελ, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Το Βήμα, στις 29/3/18 με τίτλο «Σαφώς απαραίτητο το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους»:
«Είναι σαφές σε όλους ότι το χρέος της Ελλάδας χρειάζεται ‘κούρεμα’ – το χρέος είναι πολύ υψηλό και δεν είναι βιώσιμο», τονίζει ο Γερμανός οικονομολόγος, Μάρτσελ Φράτσερ, διευθυντής του Γερμανικού Ινστιτούτου για την Οικονομική έρευνα σε συνέντευξή του στους Financial Times.
«Δεν μπορεί να έχει τέτοιο ύψος χρέους, πρέπει να ελαφρύνει το φορτίο για την Ελλάδα, ώστε να μπορέσει – αφού βγει από το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, από τον Αύγουστο να συνεχίσει να προσελκύει επενδύσεις».
Ας ελπίζουμε ότι η άποψη του Μάρτσελ Φράτσερ για το ‘κούρεμα’ του χρέους θα γίνει διεθνώς αποδεκτή, για να είναι σε θέση η Ελλάδα να ενατενίζει το μέλλον με αυτοπεποίθηση, με την προϋπόθεση όμως ότι οι μελλοντικές κυβερνήσεις θα έχουν διδαχθεί από τα μεγάλα οικονομικά σφάλματα των τελευταίων 10 χρόνων.
