Καμία σχέση με καλό μάρκετινγκ, απόλυτη σχέση με δημιουργική, αξιόλογη και -πάνω από όλα- σημαντική για τον κόσμο των τεχνών στην Αυστραλία, δουλειά. Έτσι «έχτισαν» ο Γιάννης Αζαρίας και η σύζυγός του, Πατρίτσια, τα Λυσικράτεια (Lysicrates Prize) της Αυστραλίας, έναν θεσμό παρόμοιο με αυτόν των “Μεγάλων Διονυσίων” που διεξάγονταν στην αρχαία Αθήνα. Τα Λυσικράτεια ξεκίνησαν μετά τη διάσωση του φθαρμένου μνημείου από ψαμμίτη, αντίγραφου του χορηγικού μνημείου του Λυσικράτη, που βρίσκεται στους Βοτανικούς Κήπους του Σίδνεϊ και βασίζονται πάνω στο ίδιο μοτίβο. Όπως και στα “μεγάλα Διονύσια” έτσι και στα Λυσικράτεια, ο κριτής του διαγωνισμού είναι ο θεατής.

Τότε, τέσσερα χρόνια πριν, στα Λυσικράτεια μπορούσαν να λάβουν μέρος θεατρικά έργα που απευθύνονταν σε ενήλικες. Πριν από δύο χρόνια, όμως, ο διαγωνισμός «αγκάλιασε» και το παιδικό θέατρο.

Η επιτυχία του θεσμού άρχισε να διαφαίνεται από τον πρώτο κιόλας χρόνο. Ήταν ένας διαγωνισμός διαφορετικός από τους άλλους, ένας διαγωνισμός όπου τον πρώτο λόγο είχε το κοινό και όχι οι κριτικοί, ένας διαγωνισμός που στηριζόταν στο αρχαίο ελληνικό πνεύμα, το ίδιο πνεύμα που έθεσε τα θεμέλια της καλλιτεχνικής αυτής έκφρασης που αποκαλούμε σήμερα θέατρο.

«Την πρώτη χρονιά συμμετείχαν 14 συγγραφείς. Tώρα ο αριθμός των συμμετοχών έφτασε τους 33» μας λέει ο Γιάννης Αζαρίας που πριν από λίγες μέρες είδε τον θεσμό που δημιούργησαν οι αρχαίοι Έλληνες και δούλεψε σκληρά να «αναβιώσει» σύμφωνα με τα δικά τους πρότυπα στην σύγχρονη Αυστραλία, να φιλοξενείται στην Όπερα του Σίδνεϊ, λόγω της μεγάλης συμμετοχής του κοινού. Το έργο που φέτος κέρδισε τον διαγωνισμό ονομάζεται “Ghosting the Party” της Melissa Bubnic.

«Εφαρμόσαμε το αρχαίο ελληνικό πρότυπο. Είναι το δημοκρατικό πρότυπο. Για πρώτη φορά μετά από 2.500 χρόνια, εφαρμόστηκε το ίδιο μοντέλο και οι Αυστραλοί συγγραφείς και δραματουργοί το αγκάλιασαν».

Πριν από δύο χρόνια το «Ίδρυμα Λυσικράτης», του οποίου προεδρεύει ο κ. Αζαρίας αγκάλιασε και τους συγγραφείς παιδικού θεάτρου. «Ο στόχος της προσθήκης διαγωνισμού παιδικού θεάτρου είναι να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξή του στην Αυστραλία. Σ’ αυτόν τον διαγωνισμό που επίσης το έπαθλο είναι $15.000 ψηφίζουν αποκλειστικά παιδιά.

Εκείνα διαλέγουν και βάσει της ψήφου τους ο νικητής παίρνει τις $15.000 και δύο εισιτήρια για την Αθήνα, για να βρεθεί πιο κοντά στον ελληνικό πολιτισμό. Επιλέξαμε ο διαγωνισμός Martin- Λυσικράτεια να γίνεται στην Parramatta, γιατί εκεί μεγάλωσε και έζησε ο James Martin – χωρίς αυτόν δεν θα υπήρχε τίποτα. Ο James Martin ήταν πάμφτωχο παιδί που ο πατέρας του ήταν ιπποκόμος. Αν αυτό το παιδί δεν μάθαινε Ελληνικά δεν θα γινόταν ποτέ αυτό που έγινε.

Γι’ αυτό είχε αυτό το χρέος απέναντι στον πολιτισμό που τον έκανε άνθρωπο και ως ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον ελληνικό πολιτισμό δημιούργησε αυτό το μνημείο».
Εν τω μεταξύ, σε λίγους μήνες, τον Σεπτέμβριο για την ακρίβεια και μαζί με την διεξαγωγή του διαγωνισμού παιδικού θεάτρου, θα εισαχθεί στον θεσμό και ένας ακόμα διαγωνισμός που παράλληλα θα «ανοίξει» τον θεσμό στο παγκόσμιο κοινό.

«Από εκεί και μετά θα έχουμε δύο βραβεία και για τους δύο διαγωνισμούς. Το ένα θα είναι το βραβείο που αποφασίζεται από αυτούς που ψηφίζουν αυτοπροσώπως όπως γίνεται μέχρι τώρα και το άλλο είναι το νέο βραβείο που θα ονομάσουμε ‘viewers prize’».

«ΧΩΡΙΣ ΤΟΥΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΕΚΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ Η ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΗΤΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ»

Ο θεσμός, το μνημείο αντίγραφο του χορηγικού μνημείου του Λυσικράτη που βρίσκεται στους Βοτανικούς Κήπους του Σίδνεϊ και κατασκευάστηκε το 1868 με πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού της Ν.Ν. Ουαλίας James Martin, και ο τρόπος με τον οποίο αυτό ενέπνευσε τον φιλότεχνο ομογενή πρώην διπλωμάτη και την σύζυγό του, δεν προκάλεσαν το ενδιαφέρον μόνο των άμεσα εμπλεκόμενων και εννοούμε τους θεατρικούς συγγραφείς και τους λάτρεις του θεάτρου αλλά και του εκδοτικού οίκου του πανεπιστημίου της Μελβούρνης που πριν από λίγες μέρες εξέδωσε βιβλίο που φέρει τον τίτλο «Λυσικράτης και Martin».

Στο συγκεκριμένο βιβλίο δεν συμπεριλαμβάνεται μόνο η ιστορία των δύο ομογενών και του James Martin, αλλά και η ιστορία του ελληνικού πνεύματος στην Αυστραλία και, βέβαια, ο ρόλος που αυτό έπαιξε στην σημερινή κοινωνικοπολιτική δομή της χώρας.

«Κρίναμε απαραίτητη την έκδοση αυτού του βιβλίου, επειδή πιστεύω ότι χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση για τη σχέση του ελληνικού πνεύματος με τη σημερινή Αυστραλία.

Eκτός από την ιστορία του θεσμού, στο βιβλίο παρουσιάζεται αυτή η συνέχειά του από την αρχαία Αθήνα στη σύγχρονη Αυστραλία. Ο James Martin έκανε αυτό το αντίγραφο του μνημείου, γιατί όφειλε τόσα πολλά στο ελληνικό πνεύμα το οποίο γνώρισε σπουδάζοντας και μαθαίνοντας Ελληνικά. Μαζί με αυτόν γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στους βέκτορες του φιλελληνισμού στην Αυστραλία αρχίζοντας από τον πρώτο που δίδαξε Ελληνικά που ήταν ο καθηγητής του Martin, ο Martin που δημιούργησε το μνημείο, μετά αυτός που έσωσε το μνημείο το 1940, ένας δημοσιογράφος από τη Μελβούρνη ενώ συμπεριλαμβάνονται και άρθρα σημαντικών πανεπιστημιακών από τον χώρο των κλασσικών σπουδών».
Εκείνο, όμως, που ο κ. Αζαρίας θεωρεί ως το βασικό μήνυμα του βιβλίου, είναι η συμβολή της αρχαίας ελληνικής σκέψης στον χαρακτήρα της σημερινής Αυστραλίας.

«Πιστεύω ότι όλες οι ιδέες του ελληνικού πνεύματος που ήταν συμπυκνωμένες στο μνημείο, είναι αυτές που δημιούργησαν τον Martin. Χωρίς το ελληνικό πνεύμα ο Martin δεν θα υπήρχε και δεν θα υπήρχε το μνημείο στους Βοτανικούς Κήπους.

Η αυστραλιανή κοινωνία με τον ΜακΑρθουρ και τους άλλους, θα εξελισσόταν σε μία φεουδαρχία. Αυτό ήθελαν οι άποικοι. Να δημιουργήσουν χασιέντες όπου τα αφεντικά θα είχαν τους υπόλοιπους σαν δουλοπάροικους. Είναι όμως άνθρωποι σαν τον Martin που ήταν μπολιασμένοι από το ελληνικό πνεύμα που δεν το επέτρεψαν. Δεν μπορούσαν να σκεφτούν διαφορετικά από αυτόν τον ελληνικό τρόπο και ήταν αυτοί που εγκατέστησαν την δημοκρατία και δημιούργησαν το Σύνταγμα αυτών των Πολιτειών.

Χωρίς τα Συντάγματα των Πολιτειών δεν θα υπήρχε δημοκρατία. Αυτοί οι φιλέλληνες του 19ου αιώνα ήταν γίγαντες. Γιατί οι πρώτοι άποικοι ήρθαν στην Νέα Νότια Ουαλία και αν η Νέα Νότια Ουαλία είχε πάρει τον δρόμο της ολιγαρχίας και της φεουδαρχίας και η Αυστραλία θα είχε γίνει έτσι. Ας λάβουμε υπόψη μας ότι η Αυστραλία ήταν μία πολύ δόκιμη χώρα γι’ αυτό το πολιτικό σύστημα. Επειδή με το που ήρθαν αυτοί οι άποικοι, κατέλαβαν μεγάλες εκτάσεις και έγιναν πολυεκατομμυριούχοι και για πολλά χρόνια οι άλλοι ήταν λίγο έως πολύ κολίγοι. Οι δημιουργοί της σημερινής Αυστραλίας ήταν άνθρωποι σαν τον Martin που ήταν ποτισμένοι από το ελληνικό πνεύμα.

Δηλαδή, αυτό που τονίζω και θεωρώ το κεντρικό μήνυμα του βιβλίου είναι ότι χωρίς τους φιλέλληνες εκείνης της εποχής και το ελληνικό πνεύμα η Αυστραλία δεν θα ήταν σήμερα αυτή που είναι».

Το βιβλίο «Λυσικράτης και Martin» έχει μέχρι στιγμής λάβει διθυραμβικές κριτικές. Είναι γραμμένο στην αγγλική γλώσσα, κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες και μπορείτε να το αγοράσετε μέσω της ιστοσελίδας του Melbourne University Press στην διεύθυνση https://www.mup.com.au/books/9780522872637-the-return-of-lysicrates