Έλληνες Ευεργέτες – Μέρος Β’

Η συνέχεια του Εθνικού μας Μνημοσύνου για τους μεγάλους μας Εθνικούς Ευεργέτες.

13) Μιχαήλ Τοσίτσας (1787-1856): Έμπορος και ευεργέτης που δραστηριοποιήθηκε στην Αλεξάνδρεια. Ενίσχυσε τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, εξαγόραζε αιχμαλώτους και ίδρυσε στην Αλεξάνδρεια νοσοκομείο, εκκλησία και σχολείο για τους Έλληνες, καθώς και την Τοσιτσαία Σχολή. Στην Εθνική Τράπεζα κατέθεσε πάνω από 100.000 δραχμές για να πληρώνονται από τους τόκους στο Μέτσοβο δύο δάσκαλοι κάθε χρόνο. Στη Θεσσαλονίκη κληροδότησε αρκετά χρήματα για το εκεί ελληνικό σχολείο. Στην Αθήνα έκανε έργα οδοποιίας και ενίσχυσε Νοσοκομεία, το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο και το Πανεπιστήμιο.

14) Βασίλειος Σιβιτανίδης (1830-1921): Έμπορος που δραστηριοποιήθηκε στην Αλεξάνδρεια. Κληροδότησε στο ελληνικό κράτος αιγυπτιακά χρεόγραφα και λίρες, αξίας 3.000.000 χρυσών ελληνικών δραχμών. Η «Σιβιτανίδειος Σχολή» Τεχνών και Επαγγελμάτων ιδρύθηκε από το κληροδότημά του έξι χρόνια μετά το θάνατό του και λειτούργησε το έτος 1929.

15) Παναγής Χαροκόπος (1835-1911): Επιχειρηματίας. Ανέπτυξε πλούσια κοινωφελή δραστηριότητα στην Ελλάδα και τη Ρουμανία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επέδειξε για την εκπαίδευση στον τομέα της Οικιακής Οικονομίας. Το σπουδαιότερο δημιούργημά του υπήρξε η Χαροκόπειος Οικοκυρική και Επαγγελματική Σχολή Θηλέων, για την ίδρυση και χρηματοδότηση της οποίας μερίμνησε με τη διαθήκη του.

16) Ευγένιος Ευγενίδης (1882-1954): Εφοπλιστής από τη Θράκη, ο οποίος πριν τον θάνατό του ζήτησε από τον Βασιλέα Παύλο σε ποιο επιστημονικό τομέα θα μπορούσε να προσφέρει οικονομικά για τη δημιουργία ενός απόλυτα πρωτοποριακού πνευματικού ιδρύματος. Συνέπεια αυτού ήταν να έλθει σε επαφές με πολλούς σημαντικούς επιστήμονες της εποχής, επαφές με τις οποίες κατέληξε στη δημιουργία του «Ιδρύματος Ευγενίδου».

17) Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης (1890-1979): Το φιλανθρωπικό του έργο περιλαμβάνει το κτίσιμο σχολείου στο Ηράκλειο (όπου σήμερα στεγάζεται το «Μποδοσάκειο» 2ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου). Ενίσχυσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, εκκλησίες, φιλανθρωπικά ιδρύματα, πνευματικούς και καλλιτεχνικούς οργανισμούς, ιατρικές έρευνες. Χρηματοδότησε την αγορά στην Κάντζα και την ανέγερση των αναγκαίων κτιριακών και αθλητικών εγκαταστάσεων για τη λειτουργία του Μποδοσάκειου Δημοτικού Σχολείου Κολλεγίου Αθηνών. Ίδρυσε τη Γηριατρική Κλινική στο Κρατικό Θεραπευτήριο Ψυχικών Παθήσεων Αθηνών. Πρόσφερε την κατοικία του στο Παλαιό Ψυχικό για να γίνει, μετά το θάνατό του, κατοικία του Έλληνα πρωθυπουργού. Σήμερα στεγάζει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Πέθανε το 1979, αφήνοντας το Ίδρυμα Μποδοσάκη.

18) Αριστοτέλης Ωνάσης (1906-1988): Ο Έλληνας Κροίσος από τη Σμύρνη έφτασε στην Ελλάδα ως πρόσφυγας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, μετανάστευσε στην Αργεντινή και αναδείχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους εφοπλιστές του κόσμου. Το φιλανθρωπικό του έργο περιλαμβάνει το Κοινωφελές «Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης», το «Ωνάσειο» και τη «Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών».

19) Γιάννης Λάτσης (1910-2003): Εφοπλιστής με φιλανθρωπική δράση, που περιλαμβάνει την ίδρυση του Ιδρύματος Υποτροφιών Ι.Σ. Λάτσης και το 1990 του Ιδρύματος Αποκαταστάσεως Ομογενών εξ Αλβανίας. Με δικά του χρήματα ανέγειρε το Λάτσειο Κολλέγιο. Με δικά του έξοδα αναπαλαίωσε το θέατρο «Απόλλων» στον Πύργο, επίσης με δικά του έξοδα έχτισε το Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο στην ίδια πόλη.

20) Σταύρος Νιάρχος (1909-1996): Εφοπλιστής και επιχειρηματίας, έλαβε μέρος στις επιχειρήσεις στη Νορμανδία κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη συνέχεια απέκτησε τεράστια περιουσία μέσω της ενασχόλησής του με τη ναυτιλία. Απεβίωσε το 1996 και με τη διαθήκη του άφησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» .
Στον ίδιο κατάλογο των εθνικών ευεργετών -και τιμής ένεκεν- φρονούμε ότι θα πρέπει να αναφερθούν και οι δύο πιο γνωστές ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης:

1) Λασκαρίνα Πινότση (Μπουμπουλίνα) (1771-1825): Παντρεύτηκε δυο φορές, με τον Σπετσιώτη Δημήτριο Γιάννουζα και με τον Σπετσιώτη πλοιοκτήτη και καπετάνιο Δημήτριο Μπούμπουλη. Και οι δυο σκοτώθηκαν από Αλγερινούς πειρατές. Της άφησαν μια τεράστια περιουσία, την οποία ξόδεψε στο σύνολό της για να αγοράσει καράβια και εξοπλισμό για την Ελληνική Επανάσταση. Το 1825, έχοντας ξοδέψει όλη της την περιουσία, εξορίστηκε στις Σπέτσες, λόγω της στήριξής της στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Μετά το θάνατό της οι Ρώσοι της απένειμαν τον τίτλο της Ναυάρχου.

2) Μαντώ Μαυρογένους ( 1797-1848): Με την έναρξη της Επανάστασης πήγε στη Μύκονο και ξεσήκωσε τους κατοίκους εναντίον των Τούρκων. Με πλοία εξοπλισμένα με δικά της έξοδα, καταδίωξε τους πειρατές που λυμαίνονταν τις Κυκλάδες και αργότερα πολέμησε στο Πήλιο, τη Φθιώτιδα και τη Λιβαδειά. Για τον Αγώνα διέθεσε όλη της την περιουσία της. Ο Ιωάννης Καποδίστριας της απένειμε το αξίωμα της Επιτίμου Αντιστράτηγου. Πέθανε ξεχασμένη και φτωχή στην Πάρο το 1848.

Τέλος να πούμε ότι ο κατάλογος αυτός δεν μπορεί να είναι πλήρης, γιατί εδώ θα πρέπει να προστεθούν και πάρα πολλά άλλα ονόματα μεγάλων δωρητών και ευεργετών. Φρονούμε ότι όλων οι προτομές και τα αγάλματα θα πρέπει να στολίσουν κάποιο δρόμο της Αθήνας με το όνομα «Οδός Ευεργετών», ο οποίος θα είναι ένα λαμπρό και Αιώνιο Μνημείο Εθνικής Προσφοράς, και πόλος έλξης για όλους τους Επισκέπτες της Ελλάδας.