Ο Γιώργος Κούκος είναι ένας πετυχημένος σχεδιαστής αυτοκινήτων από την Αθήνα που μετανάστευσε για να ακολουθήσει το όνειρό του. Από το 2006 ζει στο Τορίνο (Ιταλία), όπου σε συνεργασία με έναν ακόμα σπουδαίο Έλληνα σχεδιαστή -τον Σωτήρη Κωβό- σχεδίασαν πληθώρα μοντέλων για τις Toyota, Lexus, Subaru, Suzuki και Bolloré,. Σήμερα εργάζεται ως Exterior Project Chief Designer στην εταιρεία Changan Europe ενώ παρά τα συχνά του ταξίδια μεταξύ Ιταλίας και Κίνας, παραμένει διαρκώς σε επαφή με την Ελλάδα.

Πώς αισθάνεστε που εδώ και τόσα χρόνια εργάζεστε ως σχεδιαστής αυτοκινήτων σε υψηλό επίπεδο, επιτυγχάνοντας τους στόχους σας και κάνοντας πραγματικότητα το παιδικό σας όνειρο;

Είναι ένα πολύ όμορφο συναίσθημα, παρ’ ότι κάποιες φορές αυτή η δουλειά νιώθεις πως σε κατατρώει. Τίποτα δε συμβαίνει στην τύχη ή κατά λάθος. Το ταξίδι ενός οχήματος από το λευκό χαρτί έως τη γραμμή παραγωγής είναι μεγάλο και περιλαμβάνει σκληρή δουλειά. Τα περισσότερα projects σταματούν κάπου στη μέση, κάποια φτάνουν στην ολοκλήρωση. Υπάρχει ένα αίσθημα πληρότητας, όμως αυτό διαρκεί μόνο για μια στιγμή αφού το επόμενο project πάντα σε περιμένει. Ο δρόμος για την κορυφή είναι δύσκολος, όμως έχω πολύ πείσμα μέσα μου. Το ταξίδι από τα παιδικά χρόνια, στο πανεπιστήμιο και στη συνέχεια στον χώρο εργασίας, χρειάστηκε πολύ σκληρή δουλειά, επιμονή και προσήλωση στον στόχο μου.

Για ποια από τις δημιουργίες σας νιώθετε πιο περήφανος;

Η αλήθεια είναι πως κάθε project έχει το δικό του χαρακτήρα. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με το σχεδιασμό του αλλά και με όλη τη διαδικασία της δημιουργίας του. Επιπλέον, η δουλειά μας είναι ομαδική, ανεξαρτήτως από την ευθύνη και το βαθμό επιρροής κάθε μέλους της ομάδας. Για αυτό το λόγο δεν μου αρέσει να αναφέρομαι στα αυτοκίνητα ως “δικές μου δημιουργίες”, αφού τα θεωρώ όλα ως “παιδιά” της ομάδας εργασίας. Πάντως, για να απαντήσω στην ερώτηση θα χρησιμοποιήσω μια αρκετά δημοφιλή φράση κάποιου άλλου: “Το αγαπημένο μου δημιούργημα είναι το επόμενο…”

Πώς βλέπετε το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας με την ηλεκτροκίνηση και τα αυτόνομα οχήματα να επικρατούν; Έχει αλλάξει ο ρόλος του σχεδιαστή αυτοκινήτων σε σύγκριση με το παρελθόν;

Ναι, έχει αλλάξει. Η αυτονομία δεν αφορά μόνο το σκέλος της οδήγησης αλλά και όλη τη διαδικασία σχεδιασμού, εξέλιξης και παραγωγής αυτοκινήτων. Τα χρονοδιαγράμματα έχουν μειωθεί δραστικά και ο σχεδιαστής δεν έχει χρόνο να σκεφτεί και να ανακαλύψει νέες φόρμες. Αυτός είναι και ο λόγος που σήμερα βλέπουμε αυτοκίνητα με πολύ υψηλή τεχνολογία αλλά με ξεπερασμένο, επαναλαμβανόμενο και βαρετό σχεδιασμό. Πρακτικά, η εμφάνιση των αυτοκινήτων δεν έχει εξελιχθεί αρκετά μέσα στην τελευταία δεκαετία – ιδιαίτερα όσον αφορά το εξωτερικό τους. Επίσης, για πολλούς λόγους η εξωτερική εμφάνιση έχει χάσει και τη σημαντικότητά της στην αγορά, και για αυτό τα αυτοκίνητα δεν είναι πλέον τόσο ποθητά για τη νέα γενιά. Η πλήρως αυτόνομη οδήγηση μπορεί να έχει αναμφισβήτητα οφέλη στην ασφάλεια, όμως καταλήγει στο να μην ονειρευόμαστε πια τα αυτοκίνητα, αφού δεν θα μας ενδιαφέρει η οδήγηση και η απόκτησή τους. Παρόλα αυτά, πιστεύω ακόμα στη δύναμη και τη δημιουργικότητα των σχεδιαστών. Είναι αλήθεια πως διανύουμε μια “μεσαιωνική” περίοδο για το σχεδιασμό αυτοκινήτου, όμως ελπίζω πως εμείς οι σχεδιαστές θα βρούμε χώρο και για το όνειρο. Πρέπει, με οποιονδήποτε τρόπο, γιατί αλλιώς θα χάσουμε τις δουλειές μας.

Πώς αισθάνεστε σήμερα για την απόφασή σας να αφήσετε την Ελλάδα για να σπουδάσετε και να εργαστείτε στην Ιταλία;

Πάντα υπάρχει το ερώτημα “τι θα γινόταν αν..”, όμως πιστεύω πως το πως αισθάνεσαι έχει περισσότερο να κάνει με το αν έχεις βρει τις ισορροπίες σου ή όχι. Εγώ νομίζω πως τις έχω βρει ή είμαι πολύ κοντά στο να τις βρω. Φεύγοντας από την πατρίδα μου, γνώρισα τον κόσμο, όμως πάντα κράτησα επαφή με την Ελλάδα – και νομίζω πως αυτό είναι το “κλειδί”. Είναι σημαντικό να επιστρέφεις συχνά. Είναι σημαντικό να μιλάς και να γράφεις καλά στα ελληνικά γιατί είναι μια υπέροχη γλώσσα! Είναι σημαντικό να νιώθεις τη διαφορά όταν εισπνέεις τον αέρα σε αυτή την όμορφη γωνιά του πλανήτη. Είναι σημαντικό να θυμάσαι την καλή μουσική που έχουμε.

Εκτός από τα αυτοκίνητα, γνωρίζω πως έχετε στενούς δεσμούς με τη μουσική και πιο συγκεκριμένα το ρεμπέτικο. Είναι αυτό ένας ακόμα τρόπος έκφρασης της καλλιτεχνικής σας φύσης;

Ναι είναι! Όταν οι άνθρωποι με ρωτούν γι’ αυτή την πλευρά μου τους λέω πως αυτή είναι η καλή. Όχι επειδή αγαπώ τη μουσική περισσότερο από τα αυτοκίνητα. Δεν μπορείς να συγκρίνεις το πάθος για κάτι αφού δεν έχει διαστάσεις, ούτε λογική – απλά υπάρχει. Και για εμένα το πάθος είναι το “όχημα” της ύπαρξής μου. Παρ’ όλα αυτά δεν βιοπορίζομαι από την μουσική και γι’ αυτό το λόγο δεν χρειάζεται να συμβιβάζομαι. Παίζω κιθάρα και τραγουδώ όταν το λέει η καρδιά μου, μαζί με τους ανθρώπους που επιλέγω και για τους ανθρώπους που αγαπώ. Η σχέση μου με τη μουσική δεν θα τελειώσει ποτέ.

Έχοντας ζήσει στο εξωτερικό περισσότερο από 15 χρόνια, πώς βλέπετε την εμπειρία της μετανάστευσης; Βοήθησε στο να γίνει πιο υποφερτό το αίσθημα της νοσταλγίας το γεγονός ότι ως επί το πλείστον ζήσατε στην Ιταλία; 

Για την ακρίβεια όχι – ανεξάρτητα με το αν βρίσκομαι στην Ιταλία ή την Κίνα, η νοσταλγία είναι το ίδιο έντονη. Όλοι ζούμε για τις δικές μας ιδιαιτερότητες, αυτές που κάνουν τον κάθε ένα από εμάς διαφορετικό. Από τη μια μεριά χαίρομαι που είμαι πολίτης του κόσμου αλλά από την άλλη αισθάνομαι περήφανος ως Έλληνας. Μετά από 15 χρόνια έχω βρει τη σωστή ισορροπία ανάμεσα σε αυτά τα δύο.

Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η ουσία του να είσαι Έλληνας και πώς επηρέασε τον χαρακτήρα σας η καταγωγή σας;

Όπως ανέφερα και πριν, ο κάθε ένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά την καταγωγή του και τα επιτεύγματά του. Δεν με ικανοποιεί η πορεία που έχουν επιλέξει οι νέες γενιές των Ελλήνων. Δεν μου αρέσει ο επιφανειακός τρόπος σκέψης τους, ο τρόπος που ασκούν κριτική και οι μουσικές επιλογές τους. Παρ’ όλα αυτά, μέσα στην γενική αυτή εικόνα, υπάρχουν και άνθρωποι που κάνουν τη διαφορά. Χαρακτήρες που εξελίχθηκαν σε ένα πολύ εχθρικό περιβάλλον το οποίο κανονικά δεν θα έπρεπε να τους αφήσει να πετύχουν – όμως αυτοί τα κατάφεραν και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο! Πώς στην ευχή το κάνουν αυτό; Ιδιαίτερα στις τέχνες! Αυτό το χαρακτηριστικό το έχω παρατηρήσει μόνο στους Έλληνες και δεν ξέρω το πώς και το γιατί. Έχω συναντήσει πολλούς τέτοιους εξαιρετικούς ανθρώπους στη ζωή μου, οι οποίοι με έχουν επηρεάσει σημαντικά.

Ποια είναι η άποψή σας για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα; Είστε αισιόδοξος για το μέλλον της πατρίδας μας;

Όχι, δεν είμαι. Η συνταγή που ακολουθείται είναι παλιά και ξεπερασμένη. Πιστεύω όμως πως ποτέ δε φταίει ο λαός… οι κυβερνήσεις χτίζουν αυτή τη νοοτροπία που τιμωρεί τους ανθρώπους εδώ και 200 χρόνια. Θα βγούμε από την κρίση όταν “θα είναι απαραίτητο” και μια νέα κρίση θα έρθει όταν “χρειαστεί”. Το κλίμα, η γεωγραφική θέση και η μοναδική φυσική ομορφιά της Ελλάδας, σε συνδυασμό με τους ισχυρούς δεσμούς της οικογένειας, μας έχει σώσει κατά κάποιο τρόπο, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Ο πυρήνας του πολιτισμού μας βρίσκεται σε κίνδυνο.