Ο Δρ. Βασιλακάκος δείχνει ν’ απολαμβάνει τον ολισθηρό κατήφορο της χυδαιότητας. Την περασμένη Πέμπτη («Ν.Κ.», 17/5/2018) χύμηξε να κατασπαράξει τον καταξιωμένο συμπάροικο καθηγητή Γιώργο Παξινό, του οποίου το επιστημονικό κύρος αμφισβητεί («ενός υποτίθεται σοβαρού (;) επιστήμονα!)». Επιπλέον, ενδιαφέρθηκε και για την πνευματική υγεία του καθηγητή, λέγοντας: «δεν θα ήθελα να δεχτώ ότι ο καθηγητής Παξινός έχει τρελαθεί εντελώς (ειλικρινά θα το απευχόμουν – αν και κανείς ποτέ δεν ξέρει…).
Ο νηπιόφρων και άκαρπος νους εύκολα καταφεύγει σε χυδαίους υπαινιγμούς. Και γιατί χύμηξε στον κ. Παξινό; Διότι ο άνθρωπος δήλωσε ευθαρσώς ότι είναι άθεος και ταύτισε την ψυχή με τον εγκέφαλο. Όμως για τον «την γλώτταν έχοντα ολισθηράν» Δρα Βασιλακάκο ο επιστήμονας που δηλώνει άθεος και απορρίπτει τις απαρχαιωμένες περί ψυχής αντιλήψεις βρίσκεται στον προθάλαμο της τρέλας!
Αλλά αυτό που με οδήγησε στη σημερινή βάναυση παρέμβασή μου ήταν η αναφορά του Δρα Βασιλακάκου στην «Περί ψυχής» πραγματεία του Αριστοτέλη. Διάβολε, τι δουλειά έχει η εν λόγω αριστοτελική πραγματεία με την επιστήμη; Προτού όμως δούμε τι λέει ο Σταγειρίτης σοφός για την ψυχή, ας παραθέσουμε εδώ δύο επιχειρήματα-φληναφήματα του αγαπητού μας δόκτορα.
ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Πρώτος καταγέλαστος φλήναφος: «…ο επιστήμων Παξινός ζει σε μια εικονική πραγματικότητα… αφού κοροϊδεύει τον εαυτό του, τους άλλους και βέβαια την ίδια του την επιστήμη της Ψυχολογίας η οποία, ως βάση και προϋπόθεση, έχει την ίδια την ΨΥΧΗ, διαφορετικά δεν θα είχε λόγο ύπαρξης! Διότι τι νόημα έχει να υπάρχουν σπουδές “Ψυχολογίας”, “Ψυχιατρικής” και τα αντίστοιχα τμήματά τους στα πανεπιστήμια όλου του κόσμου;».
Ποιος ζει σε εικονική πραγματικότητα – ο Δρ. Βασιλακάκος ή ο καθηγητής Παξινός; Σίγουρα ο πρώτος διότι αγνοεί το γεγονός ότι η επιστημονική έρευνα αφορά αποκλειστικά τη συστηματική μελέτη της εμπειρικής πραγματικότητας. Η ψυχή βρίσκεται έξω από αυτή. Ακόμη και στα τμήματα φιλοσοφίας των πανεπιστημίων, μιλάμε για «φιλοσοφία του νου» (philosophy of mind). Βέβαια, όταν εγώ σπούδαζα Φιλοσοφία, εξετάσαμε την «Περί ψυχής» πραγματεία του Αριστοτέλη από καθαρά φιλοσοφική σκοπιά, όχι επιστημονική.
Το ότι κατασκευάσαμε τους ανύπαρκτους για τους αρχαίους Έλληνες όρους «ψυχολογία», «ψυχιατρική», «ψυχοθεραπεία» κ.ά., δεν σημαίνει ότι η ψυχή είναι αντικείμενο επιστημονικής μελέτης: αντικείμενο είναι το νευρικό σύστημα, οι εγκεφαλικές διαταραχές που δημιουργούν διαταραγμένες προσωπικότητες. Το χάπι που σου δίνει ο/η ψυχίατρος εμπεριέχει χημικές ουσίες που επενεργούν στον εγκέφαλο, όχι σε κάποια άυλη ψυχή. Με άλλα λόγια, δεν υπάρχουν «ψυχοφάρμακα» ούτε (στην ουσία) ψυχίατροι για «άρρωστες ψυχές».
Η «ΨΥΧΗ» ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
Δεύτερος καταγέλαστος φλήναφος: «Όπως κι αν έχει το ζήτημα όμως, του συνιστώ [του Παξινού] να ρίξει μια ματιά σ’ ένα σύγγραμμα-πραγματεία ενός ταπεινού, πλην άγνωστου προφανώς σ’ αυτόν πανεπιστήμονα και φιλοσόφου. Ονομάζεται Αριστοτέλης […] έκανε τον κόπο να συγγράψει ένα διάσημο πόνημα «ΠΕΡΙ ΨΥΧΗΣ» που μελετάται μανιωδώς από δισεκατομμύρια αναγνώστες ανά τους αιώνες […] Αν έχει τα κότσια, ας γράψει και αυτός μια ανάλογη πραγματεία για να μας αποδείξει του λόγου το αληθές, ή αυτό του Αριστοτέλη. Εκεί θα δούμε το μπόι τους».
Εδώ, πραγματικά, πρόκειται για θλιβερή νηπιότητα φρενών. Τι σημασία έχει αν ο καθηγητής Παξινός διάβασε ή δεν διάβασε την «Περί ψυχής» πραγματεία του Αριστοτέλη; Ο Αριστοτέλης ήταν φιλόσοφος, ο Γιώργος Παξινός είναι καθηγητής Ψυχολογίας και Ιατρικών Επιστημών. Η επιστήμη δεν κάθεται ν’ ακούσει τι λέει ο Αριστοτέλης για την ψυχή, γιατί η δουλειά της είναι άλλη.
Όμως τι πράγμα είναι η «ψυχή»; Η λέξη παραπέμπει στο ρήμα «ψύχω» (πνέω, φυσώ, ψυχραίνω, δροσίζω). Λέει ο Αριστοτέλης: «οι δε το ψυχρόν δια την αναπνοήν και την κατάψυξιν καλείσθαι ψυχήν». Δηλ. «αυτοί που δέχονται ότι η ψυχή είναι το ψυχρό, εξαιτίας της αναπνοής και της κατάψυξης το ονόμασαν ψυχή» («Περί ψυχής» 405b30).
Εδώ ο Σταγειρίτης σοφός αναφέρεται σε μια πρωτόγονη περί ψυχής αντίληψη, που λέει: Επειδή η καρδιά αναπτύσσει μεγάλη θερμότητα εξαιτίας της εντατικής και αδιάλειπτης εργασίας της, αλλά και συσσώρευσης αίματος, χρειάζεται να ψύχεται ο χώρος γύρω από αυτή. Το όργανο που ψύχει την καρδιά είναι η ψυχή!
Ο Αριστοτέλης ορίζει την ψυχή ως «εντελέχεια η πρώτη σώματος φυσικού δυνάμει ζωήν έχοντος» (ό.π. 412a27). Για να κατανοήσουμε τον ορισμό του, μπορούμε να πούμε ότι η ψυχή είναι η ζωτική δύναμη που αναγκάζει το αβγό να γίνει κότα. Όμως αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο Αριστοτέλης απορρίπτει την αθανασία της ψυχής επειδή ψυχή έξω από σώμα δεν υπάρχει. Διαβάζουμε:
«Ότι μεν ούν ούκ έστιν η ψυχή χωριστή του σώματος, ή μέρη τινά αυτής, ει μεριστή πέφυκεν, ουκ άδηλον». Δηλ. «Είναι λοιπόν φανερό ότι η ψυχή δεν υπάρχει χωριστά από το σώμα ούτε κάποια από τα μέρη της, εάν από τη φύση διαιρείται σε μέρη» (ό.π. 413a).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Εάν ο αγαπητός δόκτορας επιθυμεί να χυμήξει και σ’ εμένα, υπάρχει ευκαιρία: τώρα που διαβάζει τούτες τις γραμμές βρίσκομαι στην Ελλάδα – και θα βρίσκομαι εκεί για τους επόμενους πέντε μήνες. Μόνος πλέον στο γήπεδο μπορεί να στέλνει την μπάλα στα δίχτυα εν απουσία του τερματοφύλακα.
Ευχαριστώ τους αναγνώστες της στήλης. Θα τα ξαναπούμε τον Οκτώβριο.
Έρρωσθε!
