Ποιον θα εμπιστευόσασταν περισσότερο όσον αφορά τη σωστή απάντηση σε μια ερώτηση: τον εαυτό σας, τους άλλους ή ένα ρομπότ; Πρόσφατη έρευνα της Anna-Lisa Vollmer στο Γερμανικό Πανεπιστήμιο Bielefeld αποκάλυψε ότι τα μικρά παιδιά εμπιστεύονται τα ρομπότ περισσότερο από τον εαυτό τους και υποκύπτουν σε ανησυχητικό βαθμό στην πεποίθηση ότι ένα ρομπότ ξέρει καλύτερα, ακόμα και όταν το ρομπότ δίνει εμφανέστατα τη λάθος απάντηση. Αυτό, όπως αναφέρει η Δρ.Mandie Shean που ειδικεύεται στην εκπαίδευση και την παιδική αντοχή, έχει σοβαρές επιπλοκές, ειδικά όταν το παιδί περνά πολύ ώρα μπροστά σε μια οθόνη.
Στην έρευνα πήραν μέρος 43 παιδιά ηλικίας από 7 έως 9 ετών. Οι συμμετέχοντες έπρεπε να ταυτοποιήσουν ζευγάρια κάθετων γραμμών στην οθόνη ενός υπολογιστή, με βάση το μέγεθός τους. Κάποια παιδιά έκαναν μόνα τους τη δραστηριότητα (ήταν η ομάδα ελέγχου της έρευνας) ενώ άλλα είχαν βοήθεια ρομπότ.
Ομάδα ενηλίκων έκανε την ίδια δραστηριότητα σε αντίστοιχες συνθήκες. Ο σκοπός δεν ήταν βέβαια να διερευνηθεί πόσο καλή είναι η όρασή τους, αλλά η αντίστασή τους στην πίεση στο να συμφωνήσουν με μια λάθος απάντηση όταν αυτή την έδινε το ρομπότ. Στην έρευνα φάνηκε ότι οι ενήλικες ήταν σε θέση να προβάλλουν αντίσταση και να μην δώσουν τη λάθος απάντηση μόνο και μόνο επειδή την υποστήριζε το ρομπότ, ωστόσο το 75% των παιδιών υπέκυψε στην πίεση.
“Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι τα παιδιά θεωρούν ότι αυτό που λέει ένα ρομπότ έχει μεγάλη βαρύτητα” ανέφερε η Δρ. Shean, συμπληρώνοντας ότι τα παιδιά ουσιαστικά μεγαλώνουν πλέον με ρομπότ, ενώ οι ενήλικες μεγάλωσαν με λιγότερη εξάρτηση από την τεχνητή νοημοσύνη, γεγονός που τους κάνει να έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και να απορρίπτουν την άποψη του ρομπότ με μεγαλύτερη ευκολία.
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ;
Η Δρ Shean τονίζει ότι όταν λαμβάνουμε πληροφορίες μέσω μιας οθόνης τείνουμε να θεωρούμε ότι οι πληροφορίες είναι σωστές. “Έχουμε μια ανικανότητα να φιλτράρουμε το σωστό και το λάθος και, ταυτόχρονα, έχουμε την πεποίθηση ότι κάτι που έρχεται από έναν υπολογιστή είναι σωστό”.
Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι κάπως αναμενόμενα, δεδομένου του χρόνου που τα παιδιά σπαταλούν σε υπολογιστές στο σχολείο και πολλές φορές στο σπίτι. “Υπάρχει πλέον μια γενιά που έχει πρόσβαση σε οθόνες συνέχεια” λέει η Δρ. Shean και συμπληρώνει πως είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρύνεται η κριτική σκέψη των νέων ανθρώπων. “Πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά πως θα βοηθήσουμε τα παιδιά να φιλτράρουν τα μηνύματα που λαμβάνουν”.
To να διδάσκεται κανείς να έχει κριτική στάση απέναντι στα ρομπότ είναι κατά την ερευνήτρια πολύ σημαντικό έπειτα από τα αποτελέσματα της έρευνας. “Οπωσδήποτε, καθώς μεγαλώνουμε θα πρέπει να αποκτούμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη γνώμη μας”, είπε. “Η ερώτηση είναι “σκεφτόμαστε όσο πρέπει για τα παιδιά μας και κυρίως μήπως αφήνουμε τους υπολογιστές να σκεφτούμε εκ μέρους των παιδιών;”
Όπως σημειώνει πρέπει να βοηθάμε τα παιδιά να αποκτούν εμπιστοσύνη σε απόψεις που πατούν σε γερές βάσεις, και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την αυτοπεποίθηση. “Η αυτοπεποίθηση χωρίς γνώση είναι πολύ μεγάλη παγίδα, πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά να έχουν κριτική σκέψη. Ερωτήσεις όπως ‘γιατί το πιστεύεις αυτό; Πού το βασίζεις; Ποια είναι η απόδειξή σου;’ είναι πολύ σημαντικές. Όπως λέω στους μαθητές μου ‘διαφωνήστε μαζί μου, αρκεί να μου εξηγήσετε το λόγο'”.
Η Δρ. Shean αναφέρει πως συζητήσεις τέτοιου είδους μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν μεθόδους αξιολόγησης και να τους δώσουν πίστη στον τρόπο με τον οποίο παίρνουν τα ίδια αποφάσεις, κάτι που όπως λέει είναι πολύ σημαντικό να ξέρει κανείς μεγαλώνοντας.
