Η 20ή Αυγούστου 2018 σηματοδοτεί την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, και την αρχή για την κάλυψη των οικονομικών αναγκών της από τις διεθνείς αγορές διαμέσου των κρατικών ομολόγων.

Εδώ χρειάζεται να αναφέρω πως σύμφωνα με απόφαση του Eurogroup τον περασμένο Ιούνιο, η Ελλάδα δεσμεύτηκε να επιτυγχάνει ετησίως πλεόνασμα στον ετήσιο προϋπολογισμό της που να αντιστοιχεί με 3,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος μέχρι το 2022, ποσοστό που ούτε οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ανεπτυγμένες οικονομίες προς το παρόν δεν επιτυγχάνουν και 2,2% από το 2023 μέχρι το 2060.

Αναφέρω τα παραπάνω για να γίνουν πιο κατανοητά τα μέτρα που ανακοίνωσε ο κ. Α. Τσίπρας στο διάγγελμά του από την Ιθάκη στις 21 Αυγούστου.
Πριν προχωρήσω στο περιεχόμενο του διαγγέλματος είμαι της γνώμης πως χρειάζονται κάποιες εξηγήσεις γιατί ο κ. Τσίπρας επέλεξε την Ιθάκη για την ανακοίνωσή του, και δεν την έκανε από την Αθήνα.

Όπως είναι γνωστό από το επικό ποίημα «Οδύσσεια» του Ομήρου, ο Οδυσσέας, βασιλιάς της Ιθάκης, μετά από τη λήξη του Τρωικού Πολέμου, περιπλανήθηκε για 10 χρόνια σε διάφορες θάλασσες μέχρι να φτάσει στην ιδιαίτερη πατρίδα του Ιθάκη. Ακόμα και όταν έφτασε στην Ιθάκη, χρειάστηκε να εξοντώσει τους μνηστήρες που ‘πολιορκούσαν’ την πιστή σύζυγό του Πηνελόπη.

Με άλλα λόγια, η Οδύσσεια περιγράφει την επίμονη θέληση ενός ανθρώπου να μην λυγίσει ποτέ μπροστά στις δυσκολίες της ζωής, μέχρι να φτάσει στον τελικό σκοπό του, και να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του.
Η επιλογή της Ιθάκης από τον κ. Αλέξη Τσίπρα για την ανακοίνωση του διαγγέλματός του σίγουρα έγινε με στόχο την εξαγωγή του συμπεράσματος πως και η Ελλάδα, μετά τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα των τελευταίων 8 χρόνων, με τη λήξη των μνημονίων στις 20 Αυγούστου φτάνει τελικά στη δική της Ιθάκη, με προοπτική να ολοκληρώσει το πρόγραμμά της για την έξοδο της χώρας από την οικονομική κρίση.

Σημαντικά είναι κάποια σχόλια αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και ξένων μέσων ενημέρωσης, αναφορικά με τη λήξη των μνημονίων στις 20 Αυγούστου. Ο Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέφερε τα εξής μεταξύ άλλων:

«Έπειτα από δύσκολα και επώδυνα τρία προγράμματα σταθερότητας που διαδέχθηκαν το ένα το άλλο, η Ελλάδα μπορεί επιτέλους να γυρίσει σελίδα. (…) Το τέλος του προγράμματος δεν σημαίνει το τέλος των μεταρρυθμίσεων. Αν σταματήσουμε αύριο θα γυρίσουμε πίσω και θα πάνε χαμένα 8 χρόνια προσπαθειών», Τα Νέα, 20 Αυγούστου.

Η αθηναϊκή εφημερίδα Το Βήμα, στην έκδοση της 20ώς Αυγούστου γράφει τα ακόλουθα, αναφορικά με σχόλια του Reuters: «Δεσμοφύλακες οι πιστωτές» αναφέρει σε ανάλυσή του το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters. Στο χρέος της Ελλάδας, που ανεξαρτήτως της εξόδου από τα μνημόνια παραμένει πολύ υψηλό, εστιάζει το Reuters, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η Αθήνα παραμένει δέσμια των πιστωτών, που απέτυχαν να θέσουν την ελληνική οικονομία σε βιώσιμη τροχιά». Ασκώντας έντονη κριτική στις αποφάσεις των εταίρων-πιστωτών της Ελλάδας τονίζει ότι υπό τις παρούσες συνθήκες και στην τρέχουσα συγκυρία χρειάζεται ένα οικονομικό θαύμα για να δραπετεύσει η Ελλάδα από τα δεσμά του χρέους. Οι Ευρωπαίοι επιμένοντας στην άρνησή τους να διαγράψουν μέρος του χρέους της Ελλάδας, θα κλείσουν την Ελλάδα σε μια φυλακή χρέους επί δεκαετίες, με δεσμοφύλακες του πιστωτές».
Η Άγκελα Μέρκελ, Καγκελάριος της Γερμανίας, εξέφρασε τις ακόλουθες απόψεις:

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιβλέπει την Ελλάδα εντατικά τέσσερις φορές ετησίως την πρώτη περίοδο μετά το τέλος του προγράμματος. Θα ελέγχει επιπλέον τις ελληνικές εγγυήσεις για τη συνέχιση της μεταρρυθμιστικής πορείας. (…) Όλες οι χώρες του ευρώ στήριξαν την Ελλάδα σε αυτόν τον δρόμο της. Σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και το ΔΝΤ έδειξαν κατ’ επανάληψη μεγάλη αλληλεγγύη. Η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος του ΕΜΣ σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα για την Ελλάδα, η οποία μελλοντικά θα χρηματοδοτείται και πάλι με τις δικές της δυνάμεις», αθηναϊκή εφημερίδα Η Καθημερινή, 21/8/18.

ΚΑΠΟΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

«Σήμερα στην πατρίδα μας ξημερώνει μια καινούργια μέρα. Μια μέρα ιστορική. Τα μνημόνια της λιτότητας, της ύφεσης, και της κοινωνικής ερήμωσης, επιτέλους τελείωσαν. Η χώρα μας ανακτά το δικαίωμα της, να ορίζει αυτή τις τύχες και το μέλλον της.

{…} Η Ελλάδα βίωσε από το 2010 τη σύγχρονη Οδύσσειά της. Μέσα σε πέντε χρόνια, συνέβησαν πρωτοφανή πράγματα για μια χώρα σε καιρό ειρήνης. Χάθηκε το 25% του εθνικού μας πλούτου, 3 στους 10 έμειναν άνεργοι, 6 στους 10 νέους, επίσης. Υλοποιήθηκαν μέτρα λιτότητας 65 δισεκατομμυρίων ευρώ.

{…} Αυτός ο λαός, πριν από τριάμισι χρόνια πήρε μια ιστορική απόφαση. Να πάρει το τιμόνι της χώρας από αυτούς που την οδήγησαν στα βράχια. Και να το δώσει σε νέους καπετάνιους. Αναλάβαμε αυτήν την βαριά ευθύνη. Με σθένος, αποφασιστικότητα, αλλά και σεβασμό στις θυσίες του λαού μας. Δεν πορευτήκαμε με βεβαιότητες. Παρά μόνο με μία. Αυτή που μας όρισαν οι Ελληνίδες και οι Έλληνες: Να βγάλουμε τη χώρα από τη στενωπό των μνημονίων και της αέναης λιτότητας. Περάσαμε από κύματα πολλά για να φτάσουμε σήμερα στον προορισμό μας. Το πλήρωμα άλλαξε. Άλλοι φοβήθηκαν τα κύματα, άλλοι προτίμησαν να τα δαμάσουν.

{…} Ελληνίδες, Έλληνες, σήμερα είναι μια μέρα λύτρωσης. Είναι όμως και η αφετηρία μιας νέας εποχής. Και σε αυτήν την αφετηρία, δεν θα διαπράξουμε την ύβρι να αγνοήσουμε τα διδάγματα της Ελλάδας των μνημονίων. Δεν θα αφήσουμε τη λήθη να μας παρασύρει. Δεν θα γίνουμε λωτοφάγοι. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τις αιτίες και τα πρόσωπα που οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια.

{…} Δεν θα ξεχάσουμε όμως και αυτούς που στάθηκαν στο πλευρό των Ελλήνων και της Ελλάδας στα δύσκολα. Πρόσωπα και πολιτικές δυνάμεις από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Που αντιστάθηκαν σθεναρά στα σχέδια για έξοδο και τιμωρία της Ελλάδας. Διότι γνωρίζουν ότι η Ελλάδα για την Ευρώπη σημαίνει πολλά περισσότερα από δημοσιονομικά μεγέθη.

{…} Φτάσαμε στον προορισμό μας, βγήκαμε από τα μνημόνια, αλλά δεν τελειώσαμε εδώ. Νέες μάχες είναι τώρα μπροστά μας. Οι σύγχρονοι μνηστήρες είναι εδώ και στέκονται ακόμα απέναντι. Είναι όσοι επιθυμούν να δουν το καράβι ξανά να θαλασσοδέρνεται και το λαό ξανά στα αμπάρια. Όσοι έφτιαξαν κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή τους την Ελλάδα της διαφθοράς, της διαπλοκής και της εξουσίας των λίγων. Αυτοί που θέλουν να μπορούν ανενόχλητοι να φοροδιαφεύγουν, να παρασιτούν εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος, έχοντας τις off shore τους και τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό.

{…} Αυτοί που θεωρούν εαυτούς υπεράνω κάθε νόμου και κανόνα ενός κράτους δικαίου. Και που τρέμουν στην ιδέα μιας ανεξάρτητης δικαιοσύνης. Δεν πρόκειται να αφήσουμε την Ιθάκη στα χέρια τους. Τώρα που φτάσαμε στον πολυπόθητο προορισμό μας, έχουμε τη δύναμη να φτιάξουμε τον τόπο μας όπως του αξίζει. Οι πολυμήχανοι Έλληνες, γράψαμε με αγώνα και θυσίες το τέλος των μνημονίων. Από σήμερα, ξεκινάμε με όραμα και αποφασιστικότητα, για τη νέα εποχή της πατρίδας μας. Με σύνεση και ευθύνη να μη ξαναγυρίσουμε πίσω στην Ελλάδα των ελλειμμάτων και της χρεοκοπίας. Αλλά και με τόλμη για την αναγέννηση της Ελλάδας. Για μια πατρίδα ισότητας, δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Γιατί η Ιθάκη είναι μόνο η αρχή».
Με εκτενείς αναφορές τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία κάλυψαν το διάγγελμα του Πρωθυπουργού, κ. Αλέξη Τσίπρα, για την έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια.

*Η γερμανική εφημερίδα Die Welt μεταξύ άλλων εξέφρασε και τις ακόλουθες απόψεις: «Η Ελλάδα εγκαταλείπει επισήμως την προστασία της Ευρωζώνης, στέκεται πλέον και πάλι στα πόδια της και πρέπει να χρηματοδοτηθεί μόνη της. Η ελληνική κρίση ήταν μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις της Ιστορίας. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατέρρευσε στην Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια κατά το ήμισυ σχεδόν. Ταυτόχρονα επρόκειτο για τη μεγαλύτερη ενέργεια αναδιάρθρωσης χρέους στην Ιστορία. Σχεδόν 289 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια διοχετεύτηκαν τα προηγούμενα χρόνια από την ΕΕ και το ΔΝΤ προς την Αθήνα. Παρόλα αυτά αυτή η φάση ολοκληρώνεται».

*Η επίσης γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung έκανε τα ακόλουθα σχόλια: «Ο πολυμήχανος Αλέξης Τσίπρας οδήγησε τη χώρα μετά από μακρά Οδύσσεια και πάλι έξω από τα προγράμματα των δανειστών – αυτό το μήνυμα στέλνει στους ψηφοφόρους του. Πολλά προβλήματα παραμένουν όμως άλυτα». (…) Το ελληνικό χρέος παραμένει υψηλότερο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, το τραπεζικό σύστημα στενάζει υπό το βάρος των δισεκατομμυρίων ευρώ σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, οι φόροι είναι υψηλοί, νέοι άνθρωποι εγκαταλείπουν μαζικά την πατρίδα τους».

Θα κλείσω την αναφορά μου στο διάγγελμα του κ. Αλέξη Τσίπρα με κάποια σχόλια του Υπουργού Οικονομικών της Ελληνικής Κυβέρνησης, κ. Ευκλείδη Τσακαλώτου:
«Γράφουμε νέες σελίδες μετά την πολιτική οδύσσεια των Μνημονίων. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά τις γράφουμε μαζί με τους ανθρώπους που μας στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια στην κυβέρνηση και το κόμμα. Χρειάζεται να συνεχίσουμε με την ίδια αφοσίωση και με τις ίδιες αξίες για την υπεράσπιση του κόσμου της εργασίας, για τους μισθούς και τις συντάξεις, για τις εργασιακές σχέσεις και για μια παιδεία και υγεία αντάξια του λαού μας». Το Βήμα, 22/8/18.

Είθε οι διαβεβαιώσεις του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, καθώς και οι προσδοκίες του Υπουργού Οικονομικών, να επαληθευθούν στο άμεσο μέλλον, για να ορθοποδήσει η πολύπαθη γενέτειρα. Γιατί δυσβάσταχτο θα είναι το χρέος που θα επωμισθούν οι επερχόμενες γενιές…