Τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου το ελληνικό κράτος γνωστοποίησε το ποσό του φόρου ακινήτου περιουσίας (που ονομάζεται ΕΝΦΙΑ), που πρέπει να καταβάλει για το έτος 2018 κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου στην Ελλάδα, είτε ο ιδιοκτήτης διαμένει στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Αυτό σημαίνει ότι οιοσδήποτε έχει στην κυριότητά του ακίνητο στην Ελλάδα, δηλαδή διαμέρισμα, μονοκατοικία, οικόπεδο, κτήμα, αγροτεμάχιο ή κάθε άλλους είδους εμπράγματο δικαίωμα, όπως κυριότητα επί χώρου σταθμεύσεως, είτε στο 100% (πλήρης κυριότητα) είτε σε εξ αδιαιρέτου ποσοστό, ακόμα και επικαρπία, πρέπει να καταβάλει τον ΕΝΦΙΑ.
Η πληρωμή πρέπει να γίνει σε πέντε δόσεις, με την πρώτη δόση να καταβάλλεται έως τέλη Σεπτεμβρίου 2018 και την τελευταία, δηλαδή την πέμπτη δόση, έως τέλη Ιανουαρίου 2019. Για να μάθει το ποσό του ΕΝΦΙΑ, πρέπει είτε να μπει στο taxisnet στο διαδίκτυο, είτε να επικοινωνήσει με το αντίκλητό του στην Ελλάδα, λογιστή ή δικηγόρο του.
Εάν δεν πληρωθεί ο ΕΝΦΙΑ, ο ιδιοκτήτης του ακινήτου υφίσταται μία σειρά από επιπτώσεις, που περιλαμβάνουν εισπρακτικά μέτρα από το Δημόσιο εναντίον του, αλλά και την αδυναμία του να πουλήσει ή να μεταβιβάσει με άλλον τρόπο τα ακίνητά του, δηλαδή δεν μπορεί ούτε να τα δωρίσει ούτε να τα κάνει γονική παροχή στα παιδιά του κλπ.
Ο νόμος προβλέπει ότι ο κύριος ακινήτου που δεν έχει εξοφλήσει τον ΕΝΦΙΑ δεν μπορεί ούτε καν να το διεκδικήσει ή να το προστατεύσει στα δικαστήρια, εάν κάποιος του το καταπατήσει ή με άλλον τρόπο περιορίσει την άσκηση των δικαιωμάτων του, αλλά η διάταξη αυτή κρίνεται ως αντισυνταγματική και συνεπώς ανεφάρμοστη, από αρκετά δικαστήρια, που κρίνουν ότι ο περιορισμός αυτός, δηλαδή να μην μπορείς να προστατεύσεις το ακίνητό σου καταφεύγοντας στην δικαιοσύνη, είναι υπερβολικός και αντίθετος στη θεμελιώδη νομοθεσία.
Ο ΕΝΦΙΑ πρέπει να πληρωθεί και στις περιπτώσεις αποδοχής κληρονομίας. Πολλοί είναι οι ομογενείς, κάτοικοι εξωτερικού, που αποδέχονται κληρονομιές στην Ελλάδα, οι οποίες περιλαμβάνουν ακίνητα. Για να μπορέσουν να μεταβιβάσουν τα κληρονομιαία ακίνητα στο όνομά τους και μετά να μπορούν να τα κάνουν ό,τι θέλουν, ήτοι να τα πουλήσουν, ή να τα διαθέτουν κατά βούληση, πρέπει πρώτα να έχει εξοφληθεί ο ΕΝΦΙΑ τόσο των ετών που τα ακίνητα ανήκαν στον κληρονομούμενο, όσο και του τελευταίου έτους κατά το οποίο ολοκληρώνεται η αποδοχή και ο κληρονόμος γίνεται κύριος των κληρονομιαίων ακινήτων.
Συχνά τα ακίνητα είχαν δηλωθεί στην εφορία (στο έντυπο Ε9) από τους γονείς των κληρονόμων με μία περιγραφή τετραγωνικών μέτρων και άλλων χαρακτηριστικών που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Τα παλαιότερα συμβόλαια έγραφαν δηλαδή ότι το οικόπεδο είναι 550 τ.μ. και αυτό είχε δηλωθεί στο Ε9 και με βάση αυτό πληρωνόταν ο ΕΝΦΙΑ κάθε χρόνο. Τώρα όμως που ο μηχανικός τοπογραφεί με λεπτομέρεια GPS και με άλλα σύγχρονα τεχνικά μέσα το οικόπεδο, αυτό προκύπτει ότι είναι 578 τ.μ. (και όχι 550) με αποτέλεσμα να πρέπει να γίνει τροποποίηση στο Ε9 των προηγουμένων ετών, να πληρωθεί πρόσθετος ΕΝΦΙΑ διότι το ακίνητο είναι περισσότερα τετραγωνικά και μετά να δοθεί το σχετικό πιστοποιητικό από την εφορία ότι δεν οφείλεται ΕΝΦΙΑ, για να μπορεί να γίνει η αποδοχή κληρονομίας στον συμβολαιογράφο και οι μετέπειτα τυχόν μεταβιβάσεις του ακινήτου, είτε πώληση σε τρίτον από όλους τους κληρονόμους, είτε πώληση ποσοστών μεταξύ των κληρονόμων, είτε γονική παροχή σε παιδιά, είτε δωρεά κλπ.
Για τους παραπάνω λόγους, οι ομογενείς που έχουν ακίνητα στην Ελλάδα πρέπει να γνωρίζουν τους κωδικούς τους (username, password) ώστε να βλέπουν από οποιονδήποτε υπολογιστή σε όλο τον κόσμο την κατάσταση των δηλωμένων ακινήτων τους στην εφορία στην Ελλάδα, εφόσον βεβαίως είναι εξοικειωμένοι με το taxisnet, διότι διαφορετικά μπορεί να κάνουν ζημιά και να κλειδώσουν το σύστημα. Άλλως, πρέπει να έχουν επαφή με τον λογιστή ή με τον δικηγόρο τους στην Ελλάδα, ώστε να είναι σίγουροι ότι ο ΕΝΦΙΑ έχει πληρωθεί, ότι τα ακίνητά τους είναι δηλωμένα με τα ακριβή τετραγωνικά και λοιπά στοιχεία τους, αλλά και ότι η νομική κατάσταση των ακινήτων τους είναι δεδομένη και ότι αυτά δεν κινδυνεύουν ούτε από την εφορία, ούτε από καταπατητές ή άλλους διεκδικητές της ιδιοκτησίας τους.
*Ο Χρήστος Ηλιόπουλος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Master of Laws.
www.greekadvocate.eu
bm-bioxoi@otenet.gr
