ΠΑΡΑ το ότι εδώ και οκτώ χρόνια συζητάμε για το ‘brain-drain’ που έχει στερήσει από την Ελλάδα ανεκτίμητο ανθρώπινο κεφάλαιο, υπάρχει μία πλευρά του φαινομένου που δεν έχει πολυσυζητηθεί: η συναισθηματική. Η πρόσφατη έρευνα της Kappa Research, επικεντρώνεται ακριβώς σ’ αυτό το θέμα: πώς νιώθουν οι νέοι Έλληνες μετανάστες για τον εκπατρισμό τους.
Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν αυτό που ο καθένας υποψιαζόταν. Μεγάλη μερίδα των νέων μεταναστών νιώθουν νοσταλγία για την πατρίδα, ενώ οι περισσότεροι από όσους παρέμειναν στην χώρα υπερασπίζονται την επιλογή τους, τονίζοντας ότι δεν θα μπορούσαν – ή δεν θέλουν – να ζήσουν μακριά από την χώρα, την οικογένεια, τους φίλους τους.
Η έρευνα αφηγείται με αριθμούς την διαχρονική ιστορία της ελληνικής Διασποράς, πάλι από την αρχή, με τα ίδια θέματα να κάνουν την εμφάνισή τους – η αξιοκρατία, η εκπαίδευση, η προοπτική, η ελπίδα για μια καλύτερη ζωή, αλλά και ο καιρός, αυτός ο λαμπρός, παρηγορητικός ήλιος της Ελλάδας που νοσταλγούμε πολλοί από μας.
Οι αριθμοί παρουσιάζουν μία πραγματικότητα. Ότι λιγότεροι νέοι Έλληνες σκέφτονται τώρα να μεταναστεύσουν από όσους το σκέφτονταν τα πρώτα χρόνια της κρίσης. Αυτό είναι φυσιολογικό – ούτως ή άλλως, η πλειοψηφία εκείνων που είναι πρόθυμοι να κάνουν το μεγάλο βήμα, το έχουν ήδη κάνει. Όσο για τους υπόλοιπους, τουλάχιστον βλέπουν πια φως στο βάθος του τούνελ, τώρα που τα ‘μνημόνια’ έφτασαν επιτέλους στο τέλος τους.
Φυσικά, δεν συμφωνούν όλοι οι αριθμοί με αυτήν την αισιοδοξία. Μία άλλη έρευνα κοινής γνώμης που διεξήγαγε η Metron Analysis για την Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας, δείχνει ότι εννέα στους δέκα Έλληνες δεν πιστεύουν ότι το τέλος του προγράμματος διάσωσης της ελληνικής οικονομίας σηματοδοτεί και το τέλος της πολιτικής λιτότητας.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να διαβάσει κανείς τους αριθμούς. Κάποιοι θα πουν ότι η έρευνα για τους Νέους Μετανάστες σηματοδοτεί μία αντιστροφή της πορείας, στο βαθμό που ελπίζουν ότι αυτοί οι ‘νέοι, μορφωμένοι επαγγελματίες’ θα επιστρέψουν στην Ελλάδα και θα συμβάλλουν στην άνοδο κάποιων άλλων αριθμών – από την ανάπτυξη και την ανόρθωση της οικονομίας, μέχρι την πληθυσμιακή αύξηση.
Την περασμένη εβδομάδα γράφαμε για το Το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων (Ε.Δ.Κ.Α) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που δημοσίευσε έκθεση στην οποία προβλέπει ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας γερνάει και συρρικνώνεται – και ότι θα συνεχίσει αυτήν την πορεία μέχρι το 2050 τουλάχιστον.
Έτσι όπως έχουν τα πράγματα σήμερα, αυτό δεν προβλέπεται να ανατραπεί – το μοναδικό που μπορεί να ελπίζει κανείς είναι να περιοριστεί το φαινόμενο.
Προκειμένου να συμβεί αυτό, η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες γεννήσεις, χρειάζεται την επιστροφή κάποιων από τους εκπατρισμένους, κυρίως όμως χρειάζεται να ανοίξει τις πύλες της και να δεχθεί νέους μετανάστες η ίδια, να αλλάξει το πληθυσμιακό της μείγμα και να αποδεχθεί όσους επιλέγουν την Ελλάδα ως τόπο για την δική τους προοπτική, την δική τους ευκαιρία, την δική τους ελπίδα.
Μια χώρα με τόσο μεγάλη ιστορία διασποράς, θα έπρεπε να είναι σε θέση να γίνει η χώρα που θα αγκαλιάσει την διασπορά άλλων εθνών.
