Έχουν περάσει δύο μήνες από την πυρκαγιά στην ανατολική Αττική που βύθισε την Ελλάδα σε πένθος. Όμως γι’ αυτούς που επέζησαν και έχασαν αγαπημένους η τραγωδία συνεχίζεται. Οι νεκροί έχουν φτάσει τους 99 και δεν αποκλείεται να αυξηθούν. Ο απολογισμός των καταστροφών σε σπίτια, υποδομές και περιβάλλον, δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τη θέση των πυρόπληκτων, όπως επίσης και η καθυστέρηση λήψης μέτρων για την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους.

Κι ενώ οι κάτοικοι της περιοχής συνεχίζουν να μετρούν τις πληγές τους, τα αναπάντητα ερωτηματικά και οι κατηγορίες στο πλαίσιο της απόδοσης ευθυνών έχουν ρόλο πρωταγωνιστή σε ένα δράμα που δεν λέει να τελειώσει.

Η δημοσιογραφική ομάδα της εκπομπής Foreign Correspondent του ABC βρέθηκε εκεί και μας μεταφέρει το χρονικό και τον απόηχο της τραγωδίας μέσα από ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Eric Campbel που θα προβληθεί την ερχόμενη Τρίτη.

Ο παραγωγός της εκπομπής Mark Corcoran, μιλά στον “Νέο Κόσμο” για τις ιστορίες που άκουσε και τα όσα αντίκρισε κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων δύο εβδομάδων που ξεκίνησαν στα τέλη Αυγούστου.

Στο επίκεντρο της έρευνας τα αίτια και ο αντίκτυπος της πυρκαγιάς, οι προσωπικές μαρτυρίες των άμεσα εμπλεκόμενων και οι αιχμηρές δηλώσεις απόδοσης ευθυνών από πολιτικά πρόσωπα και ειδικούς στην αντιμετώπιση επειγόντων.

“Από πολιτικούς εκπροσώπους και επαγγελματίες επειγόντων περιστατικών, πυροσβέστες και πιλότους ελικοπτέρων μέχρι ειδικούς διαχείρισης κρίσεων και κατοίκους, μιλήσαμε σε πολλούς διαφορετικούς ενδιαφερόμενους”, λέει ο κ. Corcoran.

ΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

“Η πιο άμεση εντύπωση που αποκόμισα ήταν πως την ώρα που ξέσπασε η φωτιά οι άνθρωποι έπρεπε οι ίδιοι να αντιμετωπίσουν την κατάσταση από μόνοι τους, όπως επίσης αυτό που προέκυψε μέσα από εξωπραγματικές μαρτυρίες γενναιότητας με τους Έλληνες να συγκεντρώνουν όλα τα αποθέματα δύναμής τους σε στιγμές κρίσης”.

Μεταξύ άλλων, αναφέρεται σε έναν 84χρονο άνδρα που δεν δίστασε να βάλει σε κίνδυνο τη ζωή του για να σώσει δύο παιδιά, και τον Ηλία Καρβουνόπουλο, που φέρει εγκαύματα στην πλάτη, έχοντας περάσει μέσα από τη φωτιά με τη μηχανή για να διασώσει τη μητέρα του.

“Πραγματικά απίθανες ιστορίες γενναιότητας, όμως και άλλες εξαιρετικά τραγικές” προσθέτει και περιγράφει τη γνωριμία με τον Ανδρέα Δημητρίου, έναν νεαρό πυροσβέστη που βρισκόταν στην πρώτη γραμμή του πύρινου μετώπου την ώρα που συνειδητοποίησε ότι η φωτιά πλησίαζε απειλητικά το σπίτι όπου βρισκόταν η σύζυγος και ο έξι μηνών γιος του. Και το χειρότερο σενάριο έγινε πραγματικότητα.

“Του πήραμε συνέντευξη και πραγματικά ήταν απίστευτο ότι τον έβλεπες να συνεχίζει παρά την απίστευτη απώλεια που υπέφερε”.

Τα συναισθήματα των ντόπιων, μας λέει ο κ. Corcoran, ήταν ανάμεικτα. Θρήνος, απογοήτευση με την ανταπόκριση της Πολιτείας, θυμός, φόβος για το μέλλον. Αλλά μέσα σε όλα αυτά διακρίνονται τα αποθέματα ψυχικής δύναμης.

“Πέρα από την τραγωδία βλέπεις την απίστευτη ψυχική δύναμη των κατοίκων[…] πραγματικά ελπίζουν ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, όχι μόνο για να ξαναχτιστεί το Μάτι, αλλά και ως προς το πώς λειτουργεί το σύστημα αντιμετώπισης [επειγόντων περιστατικών]. Πολλοί, εν τω μεταξύ, βρίσκονται ακόμη σε κατάσταση σοκ, είχαν περάσει 40 μέρες, σχεδόν 100 άνθρωποι απεβίωσαν εκατοντάδες τραυματίστηκαν, ο κόσμος είναι σοκαρισμένος”.

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΕΥΘΥΝΩΝ 

Πέρα από τις προσωπικές ιστορίες, το ρεπορτάζ του ABC φέρνει στο προσκήνιο τις απόπειρες να βρεθούν τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν σε μια τόσο καταστροφική πυρκαγιά αλλά και τις κατηγορίες απόδοσης ευθυνών.

Μια από τις αιχμηρές δηλώσεις που ακούγονται στην εκπομπή έρχεται από την πρώην βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ και πρώην πρόεδρο της Βουλής, Ζωή Κωνσταντοπούλου, που ως κύριο υπαίτιο υπέδειξε τον αντίκτυπο του οικονομικού προγράμματος λιτότητας που ακολουθήθηκε και είχε ως αποτέλεσμα περικοπές στο προσωπικό και τους πόρους διαχείρισης επειγόντων περιστατικών.

“Σε εθνικό και πολιτικό επίπεδο ακούστηκαν πολλά κατηγορώ, με άλλους να ρίχνουν το φταίξιμο στην πυροσβεστική, στην αστυνομία, στην κυβέρνηση. [Η κ. Κωνσταντοπούλου] είπε ότι πρόκειται για έγκλημα και ότι πρέπει να ασκηθεί ποινική δίωξη κατά των ιθυνόντων γι’ αυτό που συνέβη” αναφέρει ο κ. Corcoran.

Από αυτούς που έδωσαν συνέντευξη ήταν και ο καθηγητής του Πολυτεχνείο Κρήτης, Κώστας Συνολάκης, ειδικός σε θέματα διαχείρισης φυσικών καταστροφών.

“Η κριτική του για τον τρόπο αντιμετώπισης ήταν αρκετά αυστηρή” συνεχίζει ο κ. Corcoran.

“Πολλοί ρίχνουν το φταίξιμο στο πρόγραμμα λιτότητας και [ο κ. Συνολάκης] αναγνωρίζει ότι αυτό είναι μέρος του προβλήματος. Όμως, το συνολικό συμπέρασμά του ήταν ότι επρόκειτο για αποτυχία στον τομέα διαχείρισης από τις υπηρεσίες επειγόντων. Πιστεύει ότι αν τα πράγματα λειτουργούσαν όπως έπρεπε, ναι μεν, ίσως να μην μπορούσαν να έχουν σταματήσει το ξέσπασμα της φωτιάς, αλλά, τουλάχιστον, θα είχαν καθυστερήσει την κλιμάκωση για μία δύο ώρες και αυτό θα έδινε αρκετό χρόνο στον κόσμο να εκκενώσει την περιοχή, γιατί ουσιαστικά δεν υπήρχε σχέδιο εκκένωσης”.

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Βλέποντας από κοντά την πληγείσα περιοχή, ο κ. Corcoran συμπεραίνει ότι κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να έχει συμβεί και στην Αυστραλία, με μία καθοριστική διαφορά.

“Κάτι που σκεφτόμουν, είναι ότι επρόκειτο για μεγάλη περιοχή, πολύ μεγαλύτερη έκταση από ό,τι περίμενα, και μου θύμισε μέρη στην Αυστραλία έξω από τη Μελβούρνη ή στις ακτές της Νέας Νότιας Ουαλίας.

“Εκτός, βέβαια, από μία σημαντική διαφορά: ότι η Αυστραλία έχει ένα ανεπτυγμένο σύστημα ειδοποίησης, με τους κατοίκους να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο φωτιάς, για την πρόληψη ρίσκου, για το τι πρέπει να κάνουν, στην ουσία, αν η φωτιά φτάσει στο σπίτι τους. Στο Μάτι δεν υπήρχε τίποτε από αυτά”.

Οι περισσότεροι από τους ντόπιους με τους οποίους μίλησαν, μας λέει ο κ. Corcoran, γνωρίζουν ότι η Αυστραλία έχει αντίστοιχα μεγάλο πρόβλημα με πυρκαγιές. Όμως η Ελλάδα υστερεί στους τρόπους αντιμετώπισης.

“Πραγματικά αναρωτιέσαι αν κάτι θα αλλάξει μέσα από αυτό”.

“Είναι αυτό που λένε μερικοί από πού να ξεκινήσεις και πού να τελειώσεις. Άντε, πες ότι κατεδαφίζουν μερικές χιλιάδες αυθαίρετα σπίτια με βάση το επιχείρημα ότι οι δρόμοι πρόσβασης στην παραλία ήταν μπλοκαρισμένοι ανά σημεία, όμως, όπως άλλοι επισημαίνουν, ήταν άραγε αυτός ο καθοριστικός παράγοντας;

“Δεν βγήκε κάποιο ομόφωνο συμπέρασμα [από την έρευνα]. Όμως αναλογίζομαι κάτι που είπε ο κ. Συνολάκης, ότι δεδομένης της έκτασης και της έντασης της φωτιάς, αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι δεν χάθηκαν ακόμη παραπάνω ζωές… κι αυτό -σύμφωνα με ό,τι ακούσαμε- αποδίδεται μάλλον στις ηρωικές προσπάθειες μεμονωμένων ατόμων”.

*Το επεισόδιο “Eye of the Fire” της εκπομπής Foreign Correspondent του ABC θα προβληθεί την Τρίτη 25 Σεπτεμβρίου στις 8μμ.