Ένας από τους παράγοντες για την ταχεία ανάπτυξη της οικονομίας της Κίνας τα τελευταία χρόνια είναι οι μεγάλες εξαγωγές προϊόντων της σε χώρες της Ευρώπης. Αυτό οφείλεται κυρίως στα χαμηλά ημερομίσθια των Κινέζων εργατών, συγκριτικά με τα ημερομίσθια των εργαζομένων στην Ευρώπη, τα οποία αντικατοπτρίζονται στην ανταγωνιστικότητα των κινεζικών προϊόντων σε σύγκριση με τα αντίστοιχα αμερικανικά και ευρωπαϊκά.
Δεν θα αναφερθώ στις εμπορικές σχέσεις της Κίνας με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, δεδομένου ότι με την ανάληψη των προεδρικών καθηκόντων των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ έχουν σημειωθεί μεγάλες προστριβές στο χώρο του εμπορίου μεταξύ των δύο αυτών χωρών.
Πριν προχωρήσω στην ανάπτυξη του θέματος κρίνω πως κάποια αναφορά στον πληθυσμό της Κίνας δίνει μια πρώτη εντύπωση για την γεωπολιτική της σημασία.
Τα πιο πρόσφατα δημογραφικά στοιχεία που μπόρεσα να βρω αναφέρονται στην 1η Ιουλίου 2018. Για λόγους σύγκρισης δίνω και τον πληθυσμό της Ινδίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Σε γενικές γραμμές, η Κίνα στις ημέρες μας έχει το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού.
Κίνα 1.390.700.000
Ινδία 1.358.100.000
Ευρωπαϊκή Ένωση 512.000.000
ΗΠΑ 328.000.000
Από το 2010 μέχρι το 2018 το κατά κεφαλήν εισόδημα στην Κίνα αυξήθηκε κατά 60%. Εξήντα εκατομμύρια Κινέζοι έχουν βγει από τα όρια της φτώχειας κατά την περίοδο αυτήν, μειώνοντας έτσι από το 10% στο 4% το ποσοστό των κατοίκων που είναι εντός των ορίων της φτώχειας. Η Κίνα προσδοκά ότι μέχρι το 2020 θα έχει επιτύχει την πλήρη εξάλειψη της φτώχειας.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) δέχεται το 20% των κινεζικών εξαγωγών, ενώ η Κίνα απορροφά μόνο το 10% των ευρωπαϊκών εξαγωγών. Η μεγάλη αυτή διαφορά στον εμπορικό τομέα μεταξύ Κίνας και ΕΕ οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι, αντιλαμβανόμενοι ότι μπορούν να προμηθευτούν πολλά προϊόντα σε χαμηλή τιμή, κάνουν μαζικές παραγγελίες στην Κίνα, αλλά με προδιαγραφές των ευρωπαϊκών αγορών και απαιτήσεων. Με άλλα λόγια, η Κίνα καθίσταται η παραγωγική δύναμη των ευρωπαϊκών χωρών.
Παράλληλα, στην Κίνα έχουν γίνει κολοσσιαίες ευρωπαϊκές επενδύσεις, με αποτέλεσμα να μεταφερθεί από την Ευρώπη στην Κίνα η σύγχρονη τεχνογνωσία, την οποία όμως οι Κινέζοι, ως έξυπνος λαός, αξιοποίησαν σε βαθμό που τους δίνει τη δυνατότητα να παράγουν δικά τους προϊόντα ανταγωνίσιμα με τα ευρωπαϊκά σε ποιότητα, αλλά κατά πολύ φθηνότερα.
Επιπλέον, οι Κινέζοι οργάνωσαν τα δικά τους διεθνή δίκτυα διανομής των προϊόντων τους, συχνά εκτοπίζοντας τα μη ανταγωνιστικά αντίστοιχα ευρωπαϊκά προϊόντα. Έτσι, σταδιακά κατάφεραν να ανταγωνιστούν την Ευρώπη, και στη συνέχεια να επικρατήσουν αυτοί στην διεθνή αγορά.
Στις ημέρες μας ο άνισος ανταγωνισμός της Ευρώπης με την Κίνα αποτελεί πλέον πραγματικότητα, και στο μέλλον δεν διαφαίνονται προοπτικές να αλλάξει υπέρ της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, επιχειρηματικές ομάδες στην Ευρώπη εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για τη μειωμένη πρόσβαση στην αγορά της Κίνας, και πιέζουν για τη λήψη προστατευτικών μέτρων.
Αναφορικά με τις ευρύτερες εμπορικές τους σχέσεις, οι Κινέζοι διακηρύττουν ότι δεν επιδιώκουν την οικονομική εκμετάλλευση αναπτυσσόμενων χωρών της Ασίας και της Αφρικής, αλλά το αμοιβαίο όφελος. Τα έργα υποδομής που γίνονται στις χώρες αυτές με δάνεια από την Κίνα καλύπτουν πολλούς τομείς, όπως λιμάνια, αεροδρόμια, δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές, νοσοκομεία και άλλους τομείς, και ανέρχονται σε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια.
Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι η συνεργασία της Κίνας με τις χώρες αυτές επεκτείνεται και σε άλλους τομείς, όπως της παιδείας, της υγείας και του πολιτισμού. Σε χιλιάδες αριθμούν οι φοιτητές από τις περιοχές αυτές που σπουδάζουν σε κινέζικα πανεπιστήμια. Ταυτόχρονα και μεγάλος αριθμός Κινέζων σπουδάζουν σε πανεπιστήμια άλλων χωρών, όπως των ΗΠΑ και της Αυστραλίας, μεταφέροντας έτσι στην Κίνα τα επιτεύγματα σε διάφορους τομείς των επιστημών και της τεχνολογίας.
Ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΙΝΕΖΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
Ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Μεσογείου, το λιμάνι του Πειραιά, αποτελεί κόμβο επικοινωνίας της Κίνας με τα Βαλκάνια, την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς και με τη Μέση Ανατολή. Αυτό γίνεται με την επένδυση που έκανε η κινεζική εταιρεία COSCO στο λιμάνι του Πειραιά, όπου έχει αναβαθμίσει τις λιμενικές εγκαταστάσεις, και από εκεί προωθούνται κινεζικά προϊόντα σιδηροδρομικώς στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Σε συνέντευξή του ο Νίκος Βούτσης, Πρόεδρος της Ελληνικής Βουλής, στο Κινεζικό Πρακτορείο Ειδήσεων Xinhua, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα αποτελεί γέφυρα για τη συνεργασία της Κίνας με την υπόλοιπη Ευρώπη.
«Έχουμε εξαιρετικές σχέσεις ως λαοί και ως χώρες, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια στον χρηματοοικονομικό και εμπορικό τομέα. Πιστεύουμε πως αποτελούμε γέφυρα ανάμεσα σε Ευρώπη και Κίνα, τόσο για την οικονομία, όσο και για τον πολιτισμό», δήλωσε ο κ. Βούτσης.
Την Κίνα είχε επισκεφθεί ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξης Τσίπτας. τον Ιούλιο του 2016, και είχε συναντήσεις με τον Κινέζο ομόλογό του, Λι Κεκιάνγκ, και με τον Πρόεδρο του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου, Ζανγκ Ντετζιάνγκ, και υπέγραψε διμερείς συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών.
Ο κ. Τσίπρας είχε τονίσει ότι η σχέση Ελλάδας–Κίνας είναι στρατηγικής σημασίας. «Είναι ένα ποδήλατο, η μία ρόδα είναι η οικονομική συνεργασία και η άλλη ο πολιτισμός και η παιδεία», είχε υπογραμμίσει ο κ. Αλέξης Τσίπρας, αναφερόμενος στις σχέσεις των δύο χωρών.
Μιλώντας στο κινεζικό τηλεοπτικό δίκτυο, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας είχε τονίσει ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει μια γέφυρα ανάμεσα στον Δυτικό κόσμο και στην Κίνα, επισημαίνοντας πως η επίσκεψή του αμέσως μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της συμφωνίας για την COSCO, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα για ανάπτυξη στενής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών.
Η κινεζική συμμετοχή στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) το 2017 συνέβαλε περαιτέρω στις οικονομικές και επιχειρηματικές σχέσεις της Ελλάδας με την Κίνα, στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδίου της Κίνας για εμπορικές συναλλαγές με χώρες της Ευρώπης.
Ο Πρόεδρος της ΔΕΘ είχε κάνει λόγο για τη διεθνοποίηση του θεσμού, και είχε τονίσει τη συμμετοχή της Κίνας, ως τιμώμενης χώρας, προσθέτοντας ότι στόχος είναι να γίνει το εκθεσιακό κέντρο της Θεσσαλονίκης ένα κέντρο για τα κινεζικά προϊόντα που προορίζονται για τις αγορές της Ευρώπης.
Στην τεράστια σημασία που μπορεί να έχει για τη Θεσσαλονίκη, τη Βόρεια Ελλάδα, και την Ελλάδα γενικά, η συνεργασία με την Κίνα αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΘ, Κυριάκος Ποζρικίδης, σημειώνοντας το μεγάλο δρόμο της ανάπτυξης που έχει διανύσει η ασιατική χώρα, η οποία από τα είδη λαϊκής τέχνης που είχε εκθέσει στην πρώτη συμμετοχή της στην ΔΕΘ το 1998, το 2017 εντυπωσίασε με τη συμμετοχή 23 εταιρειών που παράγουν προϊόντα υψηλής τεχνολογίας.
Κατά την τελετή των εγκαινίων του περιπτέρου της Κίνας ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, κ. Αλέξης Τσίπρας, είχε τονίσει ότι η Κίνα ήταν η τιμώμενη χώρα στην 82η Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης το 2017, και ότι ήταν το αποκορύφωμα μιας σχέσης που τα τελευταία χρόνια ενισχύθηκε και έχει πολλά ακόμα να δώσει στο μέλλον. Στην εν λόγω Έκθεση συμμετείχαν 167 κινεζικές εταιρείες με μια αντιπροσωπεία 400 ατόμων.
Στην ομιλία του ο κ. Τσίπρας είχε τονίσει και τη σημασία της πρωτοβουλίας της Κινεζικής Κυβέρνησης για τη σύνδεσή της με την Ευρώπη με σιδηροδρομική γραμμή, η οποία θα συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση του εμπορίου.
Πρόκειται για τη σιδηροδρομική γραμμή για τη μεταφορά εμπορευμάτων από το λιμάνι της πόλης Σιαμέν της Κίνας στην Βουδαπέστη, πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, χώρα της Κεντρικής Ευρώπης, και από εκεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με την εφημερίδα της Μελβούρνης The Age (22/6/18), η Κίνα χρηματοδοτεί την ανανέωση της σιδηροδρομικής γραμμής από τη Σερβία στην Ουγγαρία. Το νέο σιδηροδρομικό δίκτυο θα χρησιμεύσει για τη μεταφορά κινεζικών προϊόντων από το λιμάνι του Πειραιά στην Κεντρική Ευρώπη.
Η αθηναϊκή εφημερίδα Η Καθημερινή, σε δημοσίευμά της στις 9/5/18 με τίτλο ‘Die Zeit: O Πειραιάς μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου ως το 2019’, μεταξύ άλλων ανέφερε και τα ακόλουθα:
«O Πειραιάς, το λιμάνι με την ταχύτερη ανάπτυξη παγκοσμίως, θα είναι το μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου μέχρι το 2019… Η COSCO χτίζει στον Πειραιά εντελώς ανενόχλητη την κεντρική γέφυρα της Κίνας προς την Ευρώπη. Ο νέος εμπορικός δρόμος ο οποίος δημιουργείται θα μπορούσε να προκαλέσει ριζικές αλλαγές συνολικά στη διακίνηση αγαθών προς την Κεντρική Ευρώπη… Πριν από ενάμιση χρόνο, η COSCO αγόρασε το 51% του δημόσιου Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά Α.Ε. (ΣΕΠ) έναντι του ποσού των 280,5 εκατομμυρίων Ευρώ».
Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια η Κίνα, από μια φτωχή αγροτική οικονομία, κατάφερε στις ημέρες μας να καταστεί η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μετά από τις ΗΠΑ, δεν είναι παρακινδυνευμένη η πρόβλεψη ότι σύντομα θα αναδειχθεί στην πρώτη οικονομία σε παγκόσμια κλίμακα.
Εδώ όμως ελλοχεύει και ένας κίνδυνος για την Ελλάδα: Κινέζοι επιχειρηματίες έχουν ήδη αρχίσει να αγοράζουν ελληνικές εταιρείες και να επενδύουν σε ακίνητα στην Αθήνα. Αν η τάση αυτή συνεχισθεί, ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής οικονομίας θα εξαρτάται από αποφάσεις που θα λαμβάνονται στην Κίνα, με κριτήριο τα κινεζικά συμφέροντα.
Στην νέα αυτήν εξέλιξη θα αναφερθώ την ερχόμενη εβδομάδα.
