Οι δυο μας αυτές λέξεις κατ’αρχήν σημασιολογικά φαίνεται ότι δεν συγγενεύουν, αν και δηλώνουν πως προέρχονται από κοινή ρίζα. Είναι δύο ελληνικές λέξεις ντυμένες με…ευρωπαϊκά ενδύματα και με προφορά που φαίνεται και είναι ξένη. Είναι όμως πολυσύχναστες στην ομιλία μας όταν μιλούμε Αγγλικά. Δεν υπάρχει Δελτίο Ειδήσεων χωρίς να δείτε τη λέξη POLICE. Όλοι οι πολιτικοί –ιδίως σε προεκλογική περίοδο– μιλούν για POLICY. Ποια είναι η συγγένεια τους; Τι μας λέει η έρευνα της ετυμολογίας τους;
Η ΛΕΞΗ POLICE
Η λέξη Police δεν υπάρχει στην αγγλική γλώσσα πριν από την Αναγέννηση. Εμφανίζεται στις αρχές του 15ου αιώνα με επιρροή από τη γαλλική γλώσσα και σημαίνει την επιτήρηση της δημόσιας τάξης ή και διοίκησης. Επίσημα η λέξη Police με τη σημερινή της σημασία, εμφανίζεται στο Λονδίνο μόλις το 1829. Η αγγλική λέξη προήλθε από τη γαλλική γλώσσα η οποία την πήρε από τη λατινική, η οποία την είχε οικειοποιηθεί από την ελληνική λέξη Πολιτεία και αναφερόταν στη διοίκηση μιας πολιτείας. Η πολιτεία προέρχεται από την ελληνική λέξη πόλις που εμείς σήμερα την κάναμε πόλη. Από την ίδια ρίζα έχουμε και τον πολίτη, την πολιτική και πάρα πολλές άλλες.
Στα Ελληνικά η κρατική δύναμη Police λέγεται Αστυνομία. Το λέει το όνομά της: είναι η κρατική δύναμη που εξασφαλίζει τη δημόσια τάξη και επιβλέπει την εφαρμογή των νόμων που θεσπίζει η πολιτεία. Άστυ, φυσικά, είναι η πόλη. Το σύνολο αυτών που υπηρετούν στο κρατικό αυτό σώμα λέγεται Αστυνομία, αλλά και το κτίριο στο οποίο βρίσκεται η δύναμη αυτή, επίσης λέγεται Αστυνομία. Τη λέμε και Ασφάλεια και στα Αγγλικά Security. Αυτός που υπηρετεί στην Αστυνομία είναι ο αστυνομικός η γυναίκα έγινε αστυνομικίνα και ο αξιωματικός –με βαθμό- της αστυνομίας είναι ο αστυνόμος. Από εδώ έγινε η αστυνομική μας ταυτότητα, η αστυνομική δύναμη, το αστυνομικό κράτος, αλλά και το αστυνομικό όργανο.
Κατά τον ίδιο τρόπο έχουμε στα Αγγλικά: police officer, police station, police state, police constable, policeman, policewoman και άλλα. Να αναφέρουμε εδώ πως η λέξη police συντάσσεται στον πληθυντικό μόνο αν και είναι στον ενικό. Λέμε: British police are not armed except in special circumstances.
Τα αναφέρω όλα αυτά για να τονίσω πως αν και η λέξη Police είναι σχετικά νέα λέξη στη Αγγλική, δεν ονόμασαν την αστυνομική δύναμη με μία αγγλική λέξη, αλλά βούτηξαν στην ελληνική αστείρευτη πηγή και την πήρανε από εκεί. Έτσι θα διαιωνίζεται η ελληνική γλώσσα «ες αεί»! Μόνο γι’ αυτή τη λέξη μπορούν να γραφτούν βιβλία ολόκληρα. Police είναι η δύναμη του κράτους για το εσωτερικό του και στρατός/army είναι η δύναμη για τη φύλαξη των συνόρων. Μεγάλο το θέμα μας. Η Τηλεόραση θα την παρουσιάζει σε όλες τις γλώσσες του κόσμου με μικρές ορθογραφικές παραλλαγές, την ελληνικότατη Police!
H ΛΕΞΗ POLICY
Η λέξη μας Policy φαίνεται να παράγεται από την ίδια ρίζα όπως η Police, αλλά αυτό δεν είναι σωστό. Στα Ελληνικά Policy λέμε την πολιτική, την τακτική, αλλά και το ασφαλιστήριο (insurance policy) και μερικές άλλες αποχρώσεις. Τα ετυμολογικά λεξικά αν και λένε όλα ότι προέρχεται από ελληνική πηγή και ρίζα, δεν συμφωνούν από ποια λέξη γεννήθηκε στην Αγγλική.
Η πρώτη εκδοχή είναι ότι προέρχεται From Latin apodissa, apodixa. French from Latin apodixis. From Greek Απόδειξις=evidence. Και λένε εμφατικά: Proof (as apo + deiknumi=to show). Δεν με πείθει καθόλου όμως η …Απόδειξις αυτή!
Η δεύτερη εκδοχή είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα: Τα ετυμολογικά λέξικά λένε: Policy is confused with Police, with which it has nothing to do. Και συνεχίζουν: Policy comes from Greek: Πολύπτυχον, a piece of writing in many folds, hence a long Register =ένα κομμάτι χαρτί με πολλές πτυχές, από εδώ ένας μακρύς Κατάλογος. Μία Policy, δηλαδή μία τακτική, μία πολιτική ή ένα συμβόλαιο, γραμμένο σε ένα χαρτί που είναι διπλωμένο, έχει πτυχές. Το τονίζουν: From Greek verb Πτύσσω=to fold up! Εδώ συμφωνούμε όλοι, γιατί φαίνεται λογικ άη αρχιτεκτονική τής όντως δόκιμης αυτής λέξης που το περιεχόμενό της δεν μπορεί να ειπωθεί αλλιώς. Policy is a course or principle of action proposed or adopted by a government, party, business or individual etc. Εάν δεν υπήρχαν τα Ελληνικά, με τι υλικά η Αγγλική θα έχτιζε τη γλώσσα της;
ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΜΑΣ
Από το ίδιο ρήμα Πτύσσω εμείς κάναμε και τη λέξη μας Πτυχίο, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο ένα διπλωμένο χαρτί. Κατά τον ίδιο τρόπο το διπλωμένο χαρτί το κάναμε και Δίπλωμα! Και σήμερα λέμε πως εάν κάποιος έχει Πτυχίο ή Δίπλωμα είναι μεγάλο πράγμα! Η ίδια η γλώσσα μας όμως, μάς απαγορεύει να καυχιόμαστε για τέτοια…διπλωμένα χαρτιά!
Να σημειώσουμε εδώ –με την ευκαιρία- πως το ρήμα μας πτύσσω μάς έχει δώσει και πάρα πολλές άλλες άκρως δόκιμες λέξεις, αυτές που λέμε λόγιες: Πτυχή, δίπτυχο, τρίπτυχο, πολύπτυχο, πτυχίο, πτυχιούχος, πτύχωση, αναπτύσσω, συμπτύσσω, περιπτύσσω και από εδώ η περίφημη ΠΕΡΙΠΤΥΞΗ που σημαίνει το σφιχτό αγκάλιασμα!
Στο υπέροχο Δοξαστικό του Πάσχα ψάλλουμε:
Ἀναστάσεως ἡμέρα, καὶ λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει, καὶ ἀλλήλους ΠΕΡΙΠΤΥΞΩΜΕΘΑ. Εἴπωμεν ἀδελφοί, καὶ τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς· συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσει, καὶ οὕτω βοήσωμεν· Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν…
Το περίφημο αυτό Δοξαστικό, ο άξιος ποιητής μας Διονύσιος Σολωμός το συμπεριέλαβε σε ΕΝΑ ΜΟΝΟ ΣΤΙΧΟ:
Φιληθείτε γλυκά, χείλη με χείλη, πέστε Χριστός ανέστη, εχθροί και φίλοι!
Αυτή είναι η οικονομία της γλώσσας! Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν και οι λέξεις μας Police και Policy!
