ΟΜΟΛΟΓΩ πως μέσα από μία δημόσια τοποθέτηση είναι ακατόρθωτο να καλυφτεί ένα μείζον θέμα που αφορά τα εργασιακά δικαιώματα. Ο λόγος αναφορικά με τις δηλώσεις του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη για την προοπτική ενός ευέλικτου εργασιακού ωραρίου που θα μπορούσε ν’ αγγίζει το επταήμερο στην απασχόληση των εργαζομένων, με προϋπόθεση την ύπαρξη συμβάσεων ανάμεσα σε ιδιωτικούς οργανισμούς και προσωπικό. Ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε τις αλλαγές που επέρχονται στον κόσμο και την ανάγκη προσαρμογής σε επιχειρήσεις, εργασιακό δυναμικό, αλλά και κράτους.
Θα μπορούσε να συμφωνήσει κάποιος απόλυτα με τον κ. Μητσοτάκη εάν ο ίδιος έπαιρνε την πρωτοβουλία να διαπραγματευτεί με τον επιχειρηματικό κόσμο τα επίπεδα αμοιβής των εργαζομένων, ανά ώρα, σε όλους τους εργασιακούς κλάδους και να προβεί στη γνωστοποίηση των «αυξημένων δικαιωμάτων», όπως ο ίδιος δήλωσε, του προσωπικού με γνώμονα τις απολαβές ενός εργασιακού επταημέρου. Αναφέρομαι συγκεκριμένα στις τοποθετήσεις του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας που αφορούν τις υπερωρίες και μόνον.
Ο καθορισμός των «αυξημένων δικαιωμάτων» δεν μπορεί να προσδοκάται μέσα από τη διαπραγμάτευση εργαζόμενου και εργοδότη σε μία περίοδο που τα ποσοστά ανεργίας της Ελλάδας αποτελούν εύφορο έδαφος ως προς την άσκηση πίεσης των εργαζομένων, ιδιαιτέρως στον ιδιωτικό τομέα. Για παράδειγμα, στις αναπτυγμένες χώρες ένας εργαζόμενος μπορεί να ενημερωθεί για τα δικαιώματα των υπερωριών του σε επίπεδο αμοιβής καθώς και χρονικής περιόδου όσον αφορά τα Σαββατοκύριακα ή τις αργίες. Στην ελεύθερη αγορά είναι πολύ εύκολο να επικρατήσουν χαοτικές τακτικές εάν ο κρατικός παρεμβατισμός δεν θέσει τις κόκκινες γραμμές και στις δύο πλευρές.
Είμαι βέβαιος πως ορισμένοι εργαζόμενοι χαιρετίζουν την προοπτική αύξησης της μισθοδοσίας τους. Ωστόσο μία μετέωρη τροποποίηση (ή ένας μετέωρος νέος νόμος) περισσότερο θα συσκότιζε παρά θα βοηθούσε εισοδηματικά τους ιδιωτικούς υπαλλήλους. Η Ελλάδα πρέπει να συμπεριφερθεί ως Δυτικό κράτος στο κομμάτι των εργασιακών σχέσεων. Όχι μόνο γιατί οι πολιτικοί το οφείλουνε στον μέσο Έλληνα που έχει πιστέψει στη μόρφωση και συγκεντρώνει προσόντα που τον καταρτίζουνε ικανό να παράγει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας, αλλά διότι ορισμένοι πολίτες παραγωγικών ηλικιών πρέπει να έχουνε κίνητρα για να κρατηθούν εντός της χώρας. Αντιλαμβάνεται κανείς τις αλλαγές και την ανάγκη προσαρμογής όλων μας στα νέα δεδομένα που προανέφερε ο Πρόεδρος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, ωστόσο το κράτος οφείλει να προασπίσει τα κεκτημένα των πολιτών του. Κι αναφερόμενος στα κεκτημένα δεν ομιλώ για σπατάλες, άχρηστες ανάγκες ή lifestyle. Αναφέρομαι αποκλειστικά και μόνο στη βιωσιμότητα ενός εργαζομένου και στο δικαίωμα του να μπορεί να χαίρεται τη χώρα του ζώντας σε αυτήν και δίχως να μετατρέπεται σε working poor.
Η Ελλάδα δεν θα γίνει ανταγωνιστική με την αποδόμηση ή με αόριστες πολιτικές όσον αφορά τα εργασιακά δικαιώματα. Ούτε θα έλθει η ανάπτυξη εάν η χώρα αγγίξει τα επίπεδα των Ινδικών, Κινεζικών ή Αφρικανικών μισθοδοσιών, ιδιαιτέρως όταν οι φορολογικοί συντελεστές αυξομειώνονται πάντα σε υψηλά επίπεδα και ένας ξένος ή ομοεθνής επενδυτής έχει να αντιμετωπίσει ένα δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα. Το δυνατότερο αλλά και το πιο αδύναμο – θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει κάποιος – χαρτί της χώρας είναι οι ίδιοι οι Έλληνες. Ποιoς δεν πιστεύει στους Έλληνες και ποιoς δεν αναγνωρίζει πως η κρατική δομική ανεπάρκεια είναι το στοιχείο αυτό που οδήγησε πλήθος Ελλήνων στο εξωτερικό; Οι κυβερνήσεις οφείλουν να προστατέψουν τους εναπομείναντες στην πατρίδα.
Να προστεθεί πως με βάση τις αλλαγές και τα νέα δεδομένα οι επιχειρηματίες συνήθως αναζητούν την επάρκεια (efficiency) στην αποδοτικότητα των εργαζομένων.
Αυτό ερμηνεύεται πως δεν επιθυμούν υπερωρίες, πόσο μάλλον επέκταση των εργασιακών ημερών από πέντε σε επτά. Τα χρονικά πλαίσια στον ιδιωτικό τομέα πρέπει να είναι συγκεκριμένα και τα λεγόμενα KPIs αποτελούν βασική προϋπόθεση για την απόδοση και αξιολόγηση των εργαζομένων. Οι λιγότερο εξειδικευμένες θέσεις εργασίας είναι εκτεθειμένες στη χρήση ημιαπασχολούμενου προσωπικού. Γεγονός που στηρίζει τον επιχειρηματικό κόσμο αποφεύγοντας τη χρήση προσωπικού πλήρους απασχόλησης ώστε να μην αγγίζουν το χρονικό πλαίσιο υπερωριών έχοντας «αυξημένα [μισθολογικά] δικαιώματα» εάν και εφ’ όσον αυτά καθοριστούν.
Θα περιμέναμε περισσότερες διευκρινίσεις για την παραπάνω τοποθέτηση του κ. Μητσοτάκη. Ένας πιθανός σχηματισμός κυβέρνησης με αρχηγό τον ίδιο θα τον έβρισκε παρατηρητή στα «αυξημένα μισθολογικά δικαιώματα» των υπερωριών ή θα παρέμβαινε θεσμικώς για την κατοχύρωση των υψηλότερων μεροκάματων ανά ώρα και επαγγελματικό κλάδο όσον αφορά τις υπερωρίες αυτές;
