Το απόγευμα της Κυριακής, 30 Ιουνίου, στην Ποντιακή Κοινότητα Μελβούρνης και Βικτωρίας παρουσιάστηκαν τα βιβλία του Κυριάκου και της Ντίνας Αμανατίδη με τίτλους «Φτερουγίσματα από το Βορρά στο Νότο» και «Ψυχικές Ανταύγειες» αντίστοιχα.
Τις βιβλιοπαρουσιάσεις είχαν διοργανώσει οι ακόλουθοι ομογενειακοί φορείς:
*Ο Ελληνο-Αυστραλιανός Πολιτιστικός Σύνδεσμος (ΕΑΠΣ)
*Ο Σύνδεσμος Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας (ΣΕΛΣΑ) και
*Η Ποντιακή Κοινότητα Μελβούρνης και Βικτωρίας (ΠΚΜΒ).
Την εκδήλωση συντόνισε η κ. Καίτη Αλεξοπούλου ΟΑΜ, η οποία αναφέρθηκε και στα δύο βιβλία με την ιδιότητα της Προέδρου του ΕΑΠΣ, ενώ για τον ΣΕΛΣΑ μήνυμα έδωσε ο Πρόεδρός της, κ. Γεράσιμος Κλωνής, ο οποίος απήγγειλε και σχετικό ποίημά του.
Την παρουσίαση των δύο βιβλίων έκανε ο κ. Κωνσταντίνος Καλυμνιός, δικηγόρος, ποιητής και δοκιμιογράφος. Ο κ. Καλυμνιός έκανε μια εμπεριστατωμένη αναφορά στα δύο βιβλία.
Η κ. Αλεξοπούλου, πριν προχωρήσει σε δικά της σχόλια, ως Πρόεδρος του ΕΑΠΣ, κάλεσε στο βήμα τον κ. Νίκο Μακρίδη, Αντιπρόεδρο της Ποντιακής Κοινότητας, να καλωσορίσει τους παρευρισκόμενους. Ακολουθεί το καλωσόρισμα του κ. Ν. Μακρίδη:
«Αγαπητοί συμπατριώτες, θα ήθελα να σας καλωσορίσω για ακόμα μια φορά στην Ποντιακή Κοινότητα εκ μέρους του Προέδρου, κυρίου Κώστα Αντωνιάδη, και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου.
Γνωρίζεται όλοι ότι είναι πάντα χαρά μας να συμμετέχουμε στην ανάδειξη και προβολή του Ελληνικού πολιτισμού, και ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ένα δίδυμο ιδιαίτερης ακαδημαϊκής, εκπαιδευτικής και συγγραφικής αξίας.
Δύο ογκόλιθοι της Ελληνικής, αλλά και Ποντιακής Κοινότητας, που έχουν προσφέρει, προσφέρουν και η ευχή όλων μας, είμαι σίγουρος για αυτό, είναι να συνεχίσουν να προσφέρουν για πολλά ακόμα χρόνια.
Δεν θα επεκταθώ στα βιογραφικά στοιχεία του καθενός, γιατί θα αναγκαζόμουν να μακρηγορήσω για πολλή ώρα, αναφέροντας όλα αυτά που έχουν καταφέρει να προσφέρουν σε εμάς τόσο απλόχερα χωρίς, ποτέ να τσιγκουνευτούν την γνώση και την εμπειρία τους».
Ακολουθούν κάποια αποσπάσματα από τις ομιλίες της κ. Καίτης Αλεξοπούλου, Προέδρου του ΕΑΠΣ, και του κ. Γεράσιμου Κλωνή, Προέδρου του ΣΕΛΣΑ.
Κυρία Καίτη Αλεξοπούλου
{…} Σήμερα είναι μία ιδιαίτερα σημαντική εκδήλωση στα πλαίσια των πολιτιστικών δραστηριοτήτων της Ελληνο-Αυστραλιανής μας παροικίας, σε συνεργασία με τον Ελληνο-Αυστραλιανό Πολιτιστικό Σύνδεσμο Μελβούρνης, και τον Σύνδεσμο Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας όπου παρουσιάζουμε τα έργα δύο επιφανών και αναγνωρισμένων συγγραφέων και πνευματικών παραγόντων της παροικίας μας – του Κυριάκου Αμανατίδη και της Ντίνας Αμανατίδη.
{…} Ο Κυριάκος μας εκπλήσσει και πάλι για την ατέρμονη επιμονή, και υπομονή στην καλλιέργεια της γλώσσας αλλά και στην ευαισθησία με την οποία προσεγγίζει τα πανανθρώπινα θέματα που καθημερινά συνεχώς τον απασχολούν.
Στην σημερινή ποιητική συλλογή που είχε αρχίσει να την γράφει από τα μαθητικά του χρόνια από το 1952 και έως το 1964 που είναι πιά πολίτης της Αυστραλίας, διακρίνουμε τα ώριμα αισθήματα του προς τον άνθρωπο και την ανησυχία του για τα παγκόσμια κοινωνικά θέματα. Από τότε, παρά την νεαρά ηλικία του, παρουσιάζει το ταλέντο του στην λογοτεχνία και εκφράζεται με συνέπεια και βαθυστόχαστο συλλογισμό.
{…} Περνώντας στην στοχαστική ποίηση της Ντίνας αναγνωρίζουμε την ιδιαίτερη κρίση και γνώση που την χαρακτηρίζει στον λόγο. Διακρίνουμε την εξαιρετική ικανότητα της να λέει πολλά και πολύ σημαντικά πράγματα, με πολύ λίγα λόγια.
Όλοι γνωρίζουμε το ποικίλο και πλούσιο λογοτεχνικό έργο της Ντίνας. Δεν είναι εύκολο να αναφερθείς με πληρότητα και αρτιότητα σε όλα τα σχήματα λόγου που έχει δημιουργήσει η Ντίνα. Σε όλα της όμως μπορούμε να διακρίνουμε τον ευαίσθητο, ψυχικό κόσμο, την ανωτερότητα και το τρόπο που αγγίζει το τέλειο, το ωραίο, το χρήσιμο και το παραδειγματικό.
Κύριος Γεράσιμος Κλωνής
«Εκ μέρους του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας σας καλωσορίζω και σας ευχαριστώ που μας τιμάτε με την παρουσία σας στη σημερινή ιδιαίτερη βιβλιοπαρουσίαση. Λέω ιδιαίτερη, γιατί δεν είναι και κάτι το συνηθισμένο την ίδια μέρα και στο ίδιο μέρος να παρουσιάζουν δύο συγγραφείς, ο καθένας το δικό του βιβλίο και μάλιστα οι συγγραφείς αυτοί να είναι ανδρόγυνο.
Μιλάμε για τον Κυριάκο και Ντίνα Αμανατίδου, πασίγνωστους στην Παροικία, για το συγγραφικό τους έργο και τον έρωτά τους για τα ελληνικά γράμματα και λογοτεχνία.
Για την Ντίνα τι να πούμε! Νομίζω και αυτή θα είχε ξεχάσει πόσα βιβλία μάς έχει παρουσιάσει κατά το παρελθόν, με διηγήματα, ποιητικές συλλογές, αποφθέγματα, στοχασμούς και λοιπά.
{…} Με τα 29 βιβλία που έχει εκδώσει φαντάζεσθε πόση φαιά ουσία του εγκεφάλου έχει ξοδέψει, κι απ` ότι φαίνεται έχει κι άλλη, πολλή ακόμη.
{…} Και τώρα πάμε στο άλλο σκέλος του ζεύγους Αμανατίδη. Στον αξιαγάπητο και πασίγνωστο στον ελληνισμό των Αντιπόδων τον Κυριάκο.
Και ποιος δεν ξέρει τον Κυριάκο! Για τις παρουσιάσεις βιβλίων, για τις κριτικές που κάνει, για τα δοκίμια, για τα άρθρα που γράφει στον “Νέο Κόσμο” ανελλιπώς για πολλά χρόνια, για τις λογοτεχνικές του επιδόσεις!
Δεν ξέρω τι άλλο μπορώ να πω για τον Κυριάκο. Πανταχού παρών ο Κυριάκος σε όλες τις πολιτιστικές και λογοτεχνικές εκδηλώσεις της Παροικίας. Πρώτος και καλύτερος.
{…} Εγώ τη λέω την αμαρτία μου. Δεν ήξερα ότι έχει ασχοληθεί και με την ποίηση. Όταν άνοιξα το βιβλίο που μας παρουσιάζει σήμερα «Φτερουγίσματα από το Βορρά στο Νότο» και διάβασα τα ποιήματά του, πιστοποίησα ότι κρύβει μια καρδιά διαμάντι. Αυτά που γράφει αντικατοπτρίζονται στο πρόσωπό του και στο χαρακτήρα του…».
Ο κ. Κωνσταντίνος Καλυμνιός, στην παρουσίαση των δύο βιβλίων, έκανε σημαντικές αναλύσεις κάποιων ποιημάτων του Κ. Αμανατίδη, και κάποιων χαϊκού της Ντίνας Αμανατίδου. Δεδομένου ότι τα σχόλια για τα δύο βιβλία ήταν διεξοδικά, παραθέτουμε κάποιες από τις γενικές παρατηρήσεις για τη συμβολή του Κυριάκου Αμανατίδη στα ελληνικά γράμματα και στην πνευματική κίνηση στην Μελβούρνη.
{…} «Υπάρχουν λογοτέχνες και ποιητές, και μετά υπάρχει ο Κυριάκος Αμανατίδης ως λογοτεχνικός παράγοντας, πανταχού παρών, αυτό που λέμε αγγλικά public intellectual, δημόσιος διανοούμενος, ο οποίος μοιράζεται τις ανησυχίες του, τους στοχασμούς του, γενναιόδωρα με όλους.
{…} Επιπλέον, η επιλογή του όρου «Φτερουγίσματα» για τον τίτλο δεν είναι τυχαία. Υποδηλώνει μια συνεχόμενη, και ίσως ακατάπαυστη κίνηση. Δεν τελειώνει η μετάσταση από το Βορρά στον Νότο με ένα φτερούγισμα. Πρέπει να λάβουν χώρα αόριστα και ίσως άπειρα φτερουγίσματα σ’ αυτήν την μεταναστευτική διαδικασία, και μάλλον δεν τελειώνει ποτέ.
{…} Και δεν εστιάζει ο όρος αυτός την προσοχή μας στον γεωγραφικό εκτοπισμό, αλλά προσδίδει στην υπόθεση αυτή μια έντονη ψυχολογική φόρτιση. Τι είναι αυτό, εκτός από το φτερό του πουλιού που φτερουγίζει; Σίγουρα η καρδιά μας, ιδιαίτερα εν ώρα αγωνίας. Κατά τον κ. Αμανατίδη λοιπόν, μπορεί να είμαστε αποδημητικά πουλιά, δεν παύουμε όμως να είμαστε άνθρωποι. Το δηλώνει άλλωστε στο ποίημα «Το όραμα μιας μακρινής ηπείρου», όπου λέει:
«Όμως η καρδιά στο στήθος πάλλει,
και δεν την σκιάζει η ανεμοζάλη.
Η πραγματοποίηση ενός νεανικού ονείρου
παίρνει τη μορφή μιας μακρινής ηπείρου».
Κλείνουμε την αναφορά του κ. Καλυμνιού στην ποιητική συλλογή του Κ. Αμανατίδη με την τελευταία παράγραφο από την ομιλία του:
«Αυτά τα πρώιμα ποιήματα μάς δίνουν τη δυνατότητα να ανασκοπήσουμε την εξέλιξη ενός ποιητή που δεν υποτάχθηκε σε τεχνοτροπίες. Βέβαια μέσα στο έργο του διακρίνουμε, σύμφωνα με τις εποχές, επιδράσεις σχολών που επικρατούσαν κάθε φορά. Επιδράσεις όχι βαθιές, που τις εξουδετερώνει η ίδια η ποικιλία τους. Θα έλεγα ότι η ποίηση εκφράζει πριν απ’ όλα την ανάγκη του τραγουδιού. Είναι τραγουδιστής, έχει μέσα του την αίσθηση του ρυθμού, της μελωδίας, ένας καθαρός, πηγαίος λυρισμός. Πολύσημος και βαθύς, η ποίησή του αυτή αντιστέκεται στις εύκολες λύσεις και στους επιφανειακούς χαρακτηρισμούς, και αντέχει στον χρόνο».
Στη συνέχεια ο κ. Καλυμνιός έκανε την παρουσίαση του βιβλίου της κ. Ντίνας Αμανατίδου «Ψυχικές Ανταύγειες», 400 χαϊκού. Στοχαστική ποίηση», και άρχισε την παρουσίασή του ως ακολούθως:
«Πολλές κυρίες βάζουν ανταύγειες στα μαλλιά τους. Η κ. Αμανατίδου τις βάζει στην ψυχή μας. Και το κάνει με ασυνήθιστο τρόπο, μέσω γιαπωνεζόμορφων χαϊκού».
Ακολουθούν κάποια αποσπάσματα από την ομιλία του κ. Καλυμνιού.
{…} Έτσι γράφει για τον χρόνο και τη μνήμη, τον πόνο του ανθρώπου και τα όνειρα που γκρεμίζονται. Εκθέτει κοινωνικές αγωνίες και αυτοαναφορικά συνδέει τον Άνθρωπο με την ίδια την ποίηση.
Τα χαϊκού της χαρακτηρίζονται από έναν ξεχωριστό υπαρξιακό λυρισμό, εμποτισμένο σε μία υποδόρια ποιητική ειρωνεία. Και τούτη καθώς εκφράζεται με μία ανάλογη της φόρμας λυρική αποφθεγματικότητα, τοξεύει κατευθείαν στην ψυχή του ακροατή/αναγνώστη.
{…} Τα χαϊκού της κ. Αμανατίδου αντικατοπτρίζουν το πλήθος των στιγμών και των σκέψεων που αιχμαλώτισαν τα στιχουργήματα. Διάσπαρτες υπαρξιακές αναζητήσεις συναντούν συναισθηματικές συνθέσεις και κοινωνική κριτική. Διακρίνεται μια ιδιαίτερη ώσμωση των τριών στοιχείων (φύση, κοινωνία, υπαρξιακή αναζήτηση), που παρά τη διάκριση σε ενότητες, στην κάθε ενότητα συγχρωτίζονται και μεταξύ τους’
{…} Έτσι, με την πένα της Ντίνας Αμανατίδου τα χαϊκού αλλάζουν. Μία φόρμα που μένει προσκολλημένη στα ‘πρέπει’ μιας παράδοσης του φαντασιακού μας, νομοτελειακά πεθαίνει. Σε μια εποχή συγκρητισμού, είναι λογικό το κάθε είδος να ενταχθεί στην ποιητική πρόσληψη των κοινωνικών αναγκών της ποιητικής τέχνης. Αλλιώς θα είναι απλά μάθημα ιστορίας της Λογοτεχνίας. Η κυρία Αμανατίδου μάς κάνει το είδος ολότελα δικό μας».
Μετά από τις ομιλίες και βιβλιοπαρουσιάσεις προσφέρθηκαν καφές, τσάι, εδέσματα και γλυκίσματα, και ακολούθησε συζήτηση για την πνευματική κίνηση στη Μελβούρνη, και για τη συμβολή της στην πολιτιστική παράδοση του απόδημου Ελληνισμού.