«Παναγία- Η Μητέρα του Φωτός». Όταν η Τέχνη συναντά τη θρησκεία και ενώνουν λαούς. Κείμενα και ποιήματα που μελοποιήθηκαν από τον Γιώργο Θεοφάνους σε μια μοναδική παράσταση και ντύθηκαν με εικόνες από τη Μικρασιατική Καταστροφή, τον Αττίλα και το σύγχρονο δράμα της Συρίας.
Το ορατόριο του Γιώργου Θεοφάνους, «Παναγία – Η Μητέρα του Φωτός», ανεβαίνει για τρεις παραστάσεις στη Λευκωσία, Λεμεσό και Λάρνακα. Ο γνωστός Κύπριος μουσικοσυνθέτης ανέφερε σε συνέντευξη τύπου ότι η δουλειά αυτή είναι εμπνευσμένη από τις επτά θαυματουργές εικόνες της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, καθώς και την Αγία Ζώνη της Παναγίας.
«Από τα 16 μου που έχασα τη μητέρα μου, η μάνα μου είναι η Παναγία. Έτσι λοιπόν σε συχνές συναντήσεις μου με σεμνούς πατέρες στη Μονή Βατοπεδίου, επιλέξαμε ποιήματα πολλών μοναχών αλλά και σύγχρονων Ελλήνων και Κυπρίων ποιητών για να προσφέρουμε ένα σεμνό προσκύνημα στην Παναγία». Ο Γ. Θεοφάνους πρότεινε επίσης στον υπουργό Παιδείας Κώστα Χαμπιαούρη, που ήταν παρών στην συνέντευξη Τύπου, να διανείμει το CD και το DVD με το ορατόριο στα σχολεία της Κύπρου. Ο υπουργός απάντησε θετικά και δεσμεύτηκε να προχωρήσει με την πρόταση του μουσικοσυνθέτη.
Μετά τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσαν οι δύο παραστάσεις του στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών τον περασμένο Φεβρουάριο, το Ινστιτούτο «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός» (τελεί υπό την αιγίδα της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου κι έχει ως σκοπό την έρευνα, διάσωση και προβολή των πνευματικών και πολιτιστικών μας παραδόσεων) σε συνεργασία με τις Μητροπόλεις Λεμεσού, Ταμασού και Κιτίου, οργάνωσαν την παρουσίαση του ορατορίου και στην Κύπρο. Στη συνέχεια το έργο, όπως ανέφερε ο Γ. Θεοφάνους, θα ταξιδέψει στο Μέγαρο Μουσικής στη Θεσσαλονίκη και θα ακολουθήσουν παραστάσεις τον ερχόμενο Ιανουάριο στην Αυστραλία, Αμερική και Ρωσία.
Η μουσική είναι γραμμένη από τον μουσικοσυνθέτη πάνω σε ποιήματα αφιερωμένα στην Παναγία, κυρίως από Πατέρες που έζησαν στο Άγιο Όρος. Περιλαμβάνονται ποιήματα του Γέροντος Ιωσήφ του Ησυχαστού, του Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού, του Γέροντος Μωϋσέως του Αγιορείτου, του Γέροντος Θεοκλήτου του Διονυσιάτου, του Πέτρου Μοναχού Γρηγοριάτου κ.ά., ποιήματα του Βάσου Χριστοφόρου για τις βατοπαιδινές θαυματουργές εικόνες της Παναγίας, καθώς και ποιήματα γνωστών Ελλήνων ποιητών όπως των Κ. Καβάφη, Κ. Βάρναλη, Ι. Δροσίνη, Κ. Μόντη κ.ά.
Η πρωτότυπη μουσική πλαισιώνεται από ύμνους και τροπάρια στην Παναγία για τη ζωή της: Σύλληψη – Εισόδια – Ευαγγελισμός – Γάμος της Κανά – Κοίμηση – Θαυματουργές εικόνες της Παναγίας – Αγία Ζώνη, καθώς και ύμνους για την Γέννηση και τα Πάθη του Χριστού.
ΠΑΝΩ ΑΠΟ 200 ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Στη σκηνή θα βρίσκονται πάνω από 200 συντελεστές. Σκηνοθεσία – χορογραφία Πέτρος Γάλλιας, διεύθυνση συμφωνικής ορχήστρας Γιώργος Θεοφάνους. Τραγουδούν: Πίτσα Παπαδοπούλου, Κώστας Μακεδόνας, Ηρώ Σαΐα, Λυδία Σέρβου, Νικόλας Χαμπιαούρης και ο Κώστας Χατζηχριστοδούλου. Βαρύτονος ο Κύρος Πατσαλίδης, μεσόφωνος η Ινές Ζήκου.
Η μουσική εκτελείται από συμφωνική ορχήστρα, μουσικά σύνολα κλασικών, βυζαντινών και παραδοσιακών οργάνων, με τη συμμετοχή γνωστών ερμηνευτών κλασικού, παραδοσιακού και εντέχνου ρεπερτορίου.
Η σκηνική δράση που συνδέει τις ενότητες υπηρετείται από ομάδα ηθοποιών. Το έργο συνδυάζει κλασικές δομές με σύγχρονο ύφος, ενώ η εικόνα είναι ένα πρόσθετο στοιχείο το οποίο συμπληρώνει το σκηνικό: Μοναδικές σκηνές, ειδικά κινηματογραφημένες για την παράσταση στα Ιεροσόλυμα, καθώς και σκηνές από τη Μονή Βατοπαιδίου, τη ζωή και το έργο των μοναχών της.
Ενορχηστρώσεις συμφωνικής ορχήστρας ο Ντίνος Γιωργούντζος, ενορχήστρωση στην άρια «Μαρία» ο Αντώνης Σουσάμογλου, ενορχήστρωση στο «Τεμ-ρι-ρεμ» ο Γιώργος Κάρβελος.
Παιδική Χορωδία «Διάσταση»: Διδασκαλία Χριστίνα και Δήμητρα Πισσουρίου, Φωνητικό Σύνολο «Διάσταση»: Διδασκαλία Ισαβέλα Χριστοφίδου, Βυζαντινή Xορωδία «Ρωμανός ο Μελωδός»: Χοράρχης Πρωτ. Νικόλαος Λυμπουρίδης, Σλαβόφωνη Χορωδία Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής: Χοράρχης Βασίλειος Αλιόσην.
Συμμετέχουν οι μαθητές από το μουσικό εργαστήρι Λευκωσίας: Άντρεα Ιακωβίδου, Μάρκος Μιλτιάδους, Άντρεα Γρηγορίου και Μαρίνα Βερζανλή.
Ηθοποιοί – χορευτές: Γιώργος Τσούρμας, Κωνσταντίνος Παλαιολόγου, Κωνσταντίνος Μακρυπίδης, Κωνσταντίνος Κατσούδας, Μαριαλένα Ροζάκη, Νώντας Δαμόπουλος, Διονύσης Δημητρακόπουλος, Δαμιανός Μέτσος.
Κοστούμια Χριστίνα Κουλουμπή, βοηθός σκηνοθέτη Μαριαλένα Ροζάκη, σχεδιασμός φωτισμού Πέτρος Γάλλιας, Μάριος Παπαδόπουλος, σχεδιασμός ήχου Ανδρέας Γιωργαλλής, βίντεο και μοντάζ Νικόλας Οικονομίδης.
«Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν./Δεν είν ́ αλήθεια πιο χρυσή, σαν την αλήθεια της σιωπής. / Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν.» Κώστας Βάρναλης, « Οι πόνοι της Παναγιάς» ΕΠΙΚΑΙΡΑ, τεύχος 409 ο Το Ινστιτούτο «Άγιος Μάξιμος ο Γραικός», που υποστηρίζεται από την Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπεδίου ( ή Βατοπαιδίου) και αποσκοπεί στη διάσωση , έρευνα και ανάδειξη των πολιτιστικών και πνευματικών μας παραδόσεων και η «Αποστολή» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών παρουσίασαν το ορατόριο «Παναγία – Η Μητέρα του Φωτός» του Γιώργου Θεοφάνους στο Μέγαρο Μουσικής κατά τις 7 και 8 Φεβρουαρίου 2019 σε σκηνοθεσία και κείμενα της Δέσποινας Γκάτζιου και με αφορμή τις επτά θαυματουργές εικόνες της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου, καθώς και την Αγία Ζώνη της Παναγίας .
Η Θεοτόκος υπήρξε « η καταφυγή , η ελπίδα και η χαρά για τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας.» Δημιούργημα της εποχής μας O Γιώργος Θεοφάνους, ο κύπριος συνθέτης από τη Λάρνακα , σε συνέντευξή του στον ,Θάνο Μαντζάνα, κριτικό μουσικής, δημοσιογράφο και συγγραφέα στις 7 Φεβρουαρίου 2019 ανέφερε -μεταξύ άλλων- ότι το έργο του αποτελεί ένα σύγχρονο ορατόριο που δεν έχει βεβαίως την κλασική μορφή και περιλαμβάνει μελοποιημένη -και μη- ποίηση , ενώ η σκηνική δράση το καθιστά δημιούργημα της εποχής μας.
Πρόκειται για μια « προσευχή προς την Παναγία, την Μητέρα του Φωτός, φράση από ποίημα του Γέροντα Μωυσή.» Στόχος του είναι να απευθυνθεί σε ποικίλους θεατές και όχι μόνο σε ομιλούντες την ελληνική γλώσσα ορθοδόξους.
Το πρώτο μέρος του ορατορίου αποτελείται από τα εξής γεγονότα-σταθμούς:
α. τη Σύλληψη της Θεοτόκου,
β. τα Εισόδιά της ,
γ. τον Ευαγγελισμό,
δ. τη Γέννηση του Ιησού Χριστού,
ε. τον Γάμο της Κανά,
στ. τα Πάθη του Θεανθρώπου και
ζ. την Κοίμηση της Θεοτόκου , ενώ το δεύτερο μέρος αναφέρεται στην Αγία Ζώνη και στις επτά θαυματουργικές εικόνες της Παναγίας της Ι.Μ. Βατοπαιδίου.
Ο Γιώργος Θεοφάνους έχει μελοποιήσει ποιήματα αφιερωμένα στην Παναγία, κατά κύριο λόγο , πατέρων που έζησαν στο Άγιο Όρος .Περιλαμβάνονται ποιητικές δημιουργίες των Ιωσήφ του Ησυχαστή , Ιωσήφ του Βατοπαιδινού, Μωϋσέως του Αγιορείτη και Θεοκλήτου του Διονυσιάτη κ.ά., καθώς και επιφανών Ελλήνων ποιητών όπως των Κωνσταντίνου Καβάφη, Κώστα Βάρναλη, Γεωργίου Δροσίνη, Κώστα Μόντη κλπ.
Χρησιμοποιήθηκαν ακόμη κινηματογραφημένες σκηνές στην Ιερουσαλήμ , στα μέρη που είχε γεννηθεί , μεγαλώσει και εξεδήμησε η Θεοτόκος , και ο Ιησούς Χριστός έως τα Πάθη και την Ανάστασή Του , όπως και από τη ζωή και τη δράση των καλόγηρων της Μονής Βατοπεδίου.
