Στη σειρά ντοκιμαντέρ με τον τίτλο Afghan Files (Φάκελος Αφγανιστάν) που προβλήθηκε από το ABC το 2017, αναφέρθηκε ότι ο αγρότης Bismillah Jan Azadi και ο εξάχρονος γιος του Sadiqullah πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν από στρατιώτες των ειδικών αεροπορικών δυνάμεων [Special Air Service Regiment (SAS)] τον Σεπτέμβριο του 2013.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ ο άνδρας με τον γιο του κοιμούνταν στο χωριό τους Ala Balogh στα περίχωρα της πρωτεύουσας Uruzgan Tarin Kot όταν ξεκίνησε η επιδρομή των Αυστραλών στρατιωτών.
Στις ανακρίσεις που ακολούθησαν δεν προέκυψε ενοχή των στρατιωτών του SAS, αφού ο στρατιώτης που πυροβόλησε τα δύο άτομα κατέθεσε ότι ο Bismillah τον απείλησε με πιστόλι. Ωστόσο, σε συνέντευξή της στο ABC, ανώτατη αξιωματούχος του Αφγανιστάν για τα ανθρώπινα δικαιώματα αντιτίθεται σε αυτό, λέγοντας ότι η έρευνα που διεξήχθη από την οργάνωσή της κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο άνδρας ήταν άοπλος πολίτης.
Η σειρά των φακέλων του Αφγανιστάν είναι τώρα αντικείμενο αντικρουόμενης έρευνας της Αυστραλιανής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας (AFP).
Σύμφωνα με την έκθεση της εθνικής υπηρεσίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Αφγανιστάν (AIHRC), για το συγκεκριμένο περιστατικό, στόχος της κοινής επιδρομής των στρατιωτών Αυστραλίας-Αφγανιστάν ήταν ένας διοικητής των Ταλιμπάν με το όνομα Mula Sardar, ο οποίος συνελήφθη στη νυχτερινή επιχείρηση.
Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης σύλληψης του Sardar, στρατιώτες εισέβαλαν σε σπίτι και ένας από αυτούς πυροβόλησε και σκότωσε τον Bismillah και τον εξάχρονο γιο του Sadiqullah την ώρα που κοιμούνταν στη βεράντα σκεπασμένοι με μια κουβέρτα.
Στην έκθεση της AIHRC περιλαμβάνονται οι καταθέσεις του ξαδέρφου και γείτονα του θύματος, καθώς και ενός από τους γιους του οι οποίοι επιβεβαιώνουν πως ο άνδρας δεν ήταν οπλισμένος. Σύμφωνα μάλιστα με τα όσα ισχυρίζεται ο γιος του Bismillah, Esmat, οι Αυστραλοί στρατιώτες επιχείρησαν να περιθάλψουν τον εξάχρονο αδερφό του, κάτι το οποίο αποδεικνύεται από το γεγονός ότι κάποια σημεία στο σώμα του μικρού παιδιού είχαν καλυφθεί με επιδέσμους, ενώ υπήρχαν και σημάδια από ενέσεις.
Το αγόρι ισχυρίζεται επίσης ότι δίπλα στα πτώματα βρέθηκαν 1.500 δολάρια Αμερικής ενώ αρνείται κατηγορηματικά ότι ο πατέρας του ήταν οπλισμένος.
«Ήταν ένας απλός αγρότης. Δεν είχε δει ποτέ όπλο στη ζωή του … κοιμόταν βαθιά όταν τον σκότωσαν», αναφέρει στην κατάθεσή του ο Esmat.
Το παιδί που την ώρα των πυροβολισμών βρισκόταν μέσα στο σπίτι, ισχυρίζεται ότι οι Αυστραλοί στρατιώτες δεν τον άφηναν να βγει στη βεράντα όπου βρίσκονταν ο πατέρας και ο αδερφός του, πριν ολοκληρώσουν την έρευνά τους στο σπίτι.
Σύμφωνα με πηγές του ABC η επιδρομή στην πόλη Ala Balogh αποτελεί κομμάτι της μακροχρόνιας έρευνας που έχει ξεκινήσει ο Γενικός Επιθεωρητής Άμυνας της Αυστραλίας για πιθανές παράνομες ανθρωποκτονίες από πλευράς των αυστραλιανών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν.
Η έρευνα, η οποία διεξάγεται από τον Μάιο του 2016, ξεκίνησε μετά από φήμες για υποτιθέμενα εγκλήματα πολέμου που κυκλοφόρησαν μέσω της κοινότητας των ειδικών δυνάμεων και υποστηρίχθηκαν από σχετική έρευνα σε στελέχη τους που διεξήγαγε η Δρ Samantha Crompvoets κοινωνιολόγος που εδρεύει στην Canberra.
Επικεφαλής της έρευνας διορίστηκε ο Βοηθός Γενικός Επιθεωρητής των Αυστραλιανών Αμυντικών Δυνάμεων δικαστής Paul Brereton.
Στο πλαίσιο της έρευνας, δεκάδες πρώην και νυν υπηρετούντες στρατιώτες έχουν δώσει καταθέσεις, ενώ ο ίδιος ο δικαστής Brereton ταξίδεψε στο Αφγανιστάν προκειμένου να διεξαγάγει περαιτέρω έρευνες στην Καμπούλ.
Τον Ιούλιο, το ABC υπέβαλε αίτημα αποδέσμευσης πληροφοριών, ζητώντας τις σχετικές αναφορές της έρευνας για την επιχείρηση στην πόλη Ala Balogh όπως επίσης και για μια άλλη επιδρομή των Αυστραλών στρατιωτικών δυνάμεων που είχε πραγματοποιηθεί την προηγούμενη χρονιά και η οποία επίσης είχε προκαλέσει το θάνατο πολλών αμάχων.
Το αίτημα απορρίφθηκε από τις Αμυντικές Δυνάμεις με την αιτιολογία ότι οποιαδήποτε απελευθέρωση πληροφοριών θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη στην ασφάλεια, την άμυνα ή τις διεθνείς σχέσεις της Κοινοπολιτείας καθώς το υλικό περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τις «τακτικές, τις τεχνικές και τις διαδικασίες» που χρησιμοποιεί η Άμυνα της χώρας κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων.
Όμως, ο βασικότερος λόγος της απόρριψης του αιτήματος ήταν το γεγονός ότι η έρευνα του Γενικού Επιθεωρητή βρισκόταν σε εξέλιξη και ως εκ τούτου η απελευθέρωση πληροφοριών θα μπορούσε να «θέσει σε κίνδυνο το αποτέλεσμα της έρευνας».
