Τη στιγμή που ένα μεγάλο τμήμα της χώρας μαστίζεται από τις φοβερές πυρκαγιές που απειλούν να επεκταθούν και σε άλλες περιοχές, τα δεδομένα της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ) δείχνουν ότι τo 2019 υπήρξε η πιο ζεστή χρονιά με τις λιγότερες βροχοπτώσεις σε ολόκληρη τη χώρα.

Η επίσημη έκθεση της ΕΜΥ αναμένεται να δει το φως της δημοσιότητας την επόμενη εβδομάδα, ωστόσο οι αριθμοί είναι ξεκάθαροι. Η ετήσια μέση θερμοκρασία της Αυστραλίας ήταν 1,52 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μέσο όρο των 21,8 βαθμών Κελσίου της περιόδου 1961-1990, πολύ πάνω από το 2013 που ήταν το προηγούμενο πιο ζεστό έτος όπου η ετήσια μέση θερμοκρασία ήταν αυξημένη κατά 1,33 βαθμούς Κελσίου.

Επίσης, η μέση μέγιστη θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της ημέρας έφτασε στους 30,69 βαθμούς Κελσίου, σημειώνοντας αύξηση κατά 2,09 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο της τριακονταετίας 1961-90. Η προηγούμενη καταγραφή, το 2013, ήταν 30.19 βαθμοί Κελσίου.

Οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας δεν ξεπέρασαν το ρεκόρ, ωστόσο κατέλαβαν την έκτη θέση μεταξύ των μεγαλύτερων θερμοκρασιών αυξημένες κατά 0,95 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τους 15,1 βαθμούς της περιόδου 1961-90.

Εν τω μεταξύ, η ξηρασία έχει αυξηθεί. Η μέση ετήσια βροχόπτωση για το έτος ήταν 277,63 χιλιοστόμετρα, αρκετά κάτω από το προηγούμενο ρεκόρ των 314,46 χιλιομέτρων το 1902, χρονιά της μεγάλης ξηρασίας.

Η περίοδος 1961-1990 χρησιμοποιείται διεθνώς ως πρότυπο καιρικών συνθηκών για την αντιπαραβολή δεδομένων. Οι τιμές υπολογίζονται με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται από όλη την Αυστραλία. Με βάση αυτά τα στοιχεία, η Αυστραλία έσπασε το ρεκόρ της πιο ζεστής ημέρας επί δύο συνεχόμενες ημέρες τον περασμένο μήνα, με τη μέση μέγιστη θερμοκρασία της χώρας να σπάει το προηγούμενο ρεκόρ των 40,3 βαθμών Κελσίου για να φτάσει στους 40,7 βαθμούς και στους 41,9 βαθμούς μία ημέρα αργότερα.

Το ρεκόρ είναι αξιοσημείωτο, διότι συνέβη χωρίς την παρουσία του φαινομένου «El Nino», που συνηθέστερα συνδέεται με τις ξηρές συνθήκες στην Αυστραλία. Ενώ ο Ειρηνικός Ωκεανός παρέμεινε ουδέτερος, ο βασικός κλιματικός παράγοντας υπήρξε το απίστευτα ισχυρό θετικό Δίπολο του Ινδικού Ωκεανού (IOD). Το IOD είναι υπεύθυνο για την παραγωγή ψυχρών ανέμων και βροχής στην ανατολική Αφρική και ζεστών ανέμων πάνω από την Αυστραλία. Συνδέεται με την ξηρασία και τον καύσωνα στην ανατολική Αυστραλία καθώς και με έναν καθυστερημένο μουσώνα, που ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά του φετινού καλοκαιριού.

Στα τέλη του περασμένου έτους, μια ασυνήθιστη ξαφνική θέρμανση του στρατοσφαιρικού αέρα (SSW) ήρθε να προστεθεί στις ζεστές ξηρές συνθήκες με τη μετατόπιση των δυτικών ανέμων από τον Νότιο Ωκεανό στην ήπειρο της Ωκεανίας. Το γεγονός αυτό συσχετίστηκε επίσης με μια ισχυρή θετική φάση της Νότιας Δακτυλιοειδούς Λειτουργίας (Southern Annular Mode (SAM), ενισχύοντας και πάλι τις θερμές ξηρές συνθήκες. Και όλα αυτά επιπροσθέτως της τάσης της υπερθέρμανσης του πλανήτη η οποία οφείλεται σε ανθρωπογενείς αιτίες.

Ευτυχώς το θετικό IOD και το αρνητικό SAM έχουν εξασθενήσει και οι προβλέψεις της ΕΜΥ για τους επόμενους τρεις μήνες είναι σαφώς πιο ουδέτερες για τις βροχοπτώσεις, αν και οι θερμοκρασίες είναι πιθανό να παραμείνουν πάνω από το μέσο όρο στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας.

Τελικά μάλλον ο τροπικός καιρός φαίνεται να επιστρέφει στο βορρά, με την πιθανότητα ανάπτυξης ενός κυκλώνα στις αρχές της επόμενης εβδομάδας και τις τροπικές βροχοπτώσεις να αναμένεται να μεταφερθούν στην ενδοχώρα της Δυτικής Αυστραλίας τις επόμενες ημέρες.

Πάντως στα νότια της χώρας, οι συνθήκες ζέστης και ξηρασίας θα παραμείνουν καθ’ όλη τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών εκτός και αν υπάρξουν εκτεταμένες βροχοπτώσεις.