ΤΟΝ περασμένο αιώνα, ο κόσμος στεκόταν φοβισμένος όταν ένας ερχόμενος ιός απειλούσε όλους μπροστά του . Ο ιός δεν γνώριζε σύνορα και σκότωσε εκατομμύρια και κατέστρεψε τη ζωή πολλών ακόμη. Γνωρίζουμε τώρα ότι ο φασισμός είναι ένας κοινωνικά σχεδιασμένος ιός. Κάτι που έχει αποδειχθεί αδύνατο να ξεριζωθεί μια για πάντα. Είναι ένα επαναλαμβανόμενο κοινωνικό παθογόνο που πλήττει τον κόσμο και το βλέπουμε ξανά στην εποχή μας. Το βλέπουμε να αναδύεται με διάφορες μορφές και επίπεδα επικινδυνότητας.
Όποια κι αν είναι η πολιτιστική-οργανωτική μετάλλαξή της, χαρτογραφείται από ένα κοινό DNA – υπεράσπιση της ελίτ μέσω της ξενοφοβίας, του εθνικισμού και του μιλιταρισμού.
Εάν θέλουμε να τον συγκρατήσουμε και να τον εκδιώξουμε για άλλη μια φορά, πρέπει να κατανοήσουμε τη ζημιά που προκαλεί. Και φυσικά, να θυμηθούμε το αίμα και τη θυσία που θα ρουφήξει εάν του επιτραπεί να αναπτυχθεί ξανά.
Γράφω από την Αυστραλία, μια χώρα μακριά από το καμίνι του φασισμού. Ωστόσο, γράφω με μεγάλη ανησυχία για την ανάγκη να θυμόμαστε τι σημαίνει φασισμός.
Όχι για απομακρυσμένο ακαδημαϊκό σκοπό, αλλά επειδή γνωρίζουμε από την ιστορία μας ότι το μήνυμα και ο αντίκτυπός του είναι παγκόσμιος και καταστροφικός.
Φασιστικές ομάδες εμφανίστηκαν στις πόλεις της Αυστραλίας στις αρχές της δεκαετίας του 1930 για τον ίδιο λόγο που εμφανίστηκαν στην Ιταλία, τη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις εκείνη την εποχή – ως τρόπος συγκράτησης των εργατικών κινημάτων που προκαλούσαν το κατεστημένο.
Καθώς η εθνική οικονομία κλονιζόταν από τη Μεγάλη Κρίση, πολλοί στο οργανωμένο εργατικό κίνημα της Αυστραλίας εμπνεύστηκαν από το σοβιετικό πείραμα.
Εμπνεύστηκαν από την πραγματική προσπάθεια για μια εναλλακτική κοινωνία που θα μπορούσε να αντικαταστήσει την εκμετάλλευση του καπιταλισμού με κάτι πιο ανθρώπινο. Οι φασίστες που εμφανίζονταν στις Αυστραλιανές ομιλίες στις γωνίες το 1930, εξυπηρετούσαν τον ίδιο σκοπό με τις σημερινές ενσαρκώσεις τους – μια βίαιη τελευταία γραμμή άμυνας ενάντια σε οποιαδήποτε απόπειρα κοινωνικής αλλαγής.
Οι Αυστραλοί εντάχθηκαν ολόψυχα στον πόλεμο κατά του φασισμού. Οι Αυστραλοί εργάτες ηγήθηκαν στον αγώνα ακόμη και όταν η εθνική τους κυβέρνηση ήταν δειλοί απέναντι στον ιαπωνικό μιλιταρισμό που εμφανίστηκε στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Το 1938 μετά την εισβολή της Ιαπωνίας στο Ναντζίνγκ στην Κίνα που διέπραξε εκτεταμένες ωμότητες, οι Αυστραλοί λιμενεργάτες από το λιμάνι του Wollongong αρνήθηκαν να φορτώσουν μεταλλεύματα σιδήρου σε πλοίο με προορισμό την Ιαπωνία. Μπορούσαν να δουν τους κινδύνους του φασισμού στην Ευρώπη και τον μιλιταρισμό της Ιαπωνίας ως προσβολή και πρόκληση για την ανθρωπότητα. Η συντηρητική κυβέρνηση της εποχής προσπάθησε να τους πιέσει για συνθηκολόγηση και φόρτωση του σιδήρου, αλλά κράτησαν επί 11 εβδομάδες χωρίς αμοιβή και την απειλή να χάσουν τη δουλειά τους. Στέκονταν αλληλέγγυοι με τα θύματα του ανερχόμενου φασισμού και του μιλιταρισμού στην άλλη πλευρά του κόσμου.
Όταν η Αυστραλία μπήκε τελικά στον πόλεμο με τους Συμμάχους, δεν υπήρχε έλλειψη εθελοντών – σχεδόν ένα εκατομμύριο άνδρες και γυναίκες που υπηρετούσαν κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, από πληθυσμό μόλις επτά εκατομμυρίων.
Πολέμησαν στην Ευρώπη και σε ολόκληρη την Ασία για να νικήσουν τον φασισμό. Καθώς το έκαναν, πολλοί ήρθαν να εκτιμήσουν την ηρωική θυσία του Σοβιετικού λαού καθώς υπέστησαν το βάρος της ναζιστικής επιθετικότητας.
Έγινε ανησυχητικό για τον στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου ότι οι τακτικοί Αυστραλοί στρατιώτες θα χειροκροτούσαν δυνατά και φώναζαν «Θείος Τζο» καθώς οι εικόνες του Στάλιν που εμφανιζόταν μαζί με τον Τσόρτσιλ και τον Ρούσβελτ κατά τη διάρκεια ταινιών μικρού μήκους για τον πόλεμο.
Όταν τελείωσε ο πόλεμος, η Αυστραλία έγινε ξανά Αυστραλία. Ένα τεράστιο πρόγραμμα μετανάστευσης πήρε τους ανθρώπους μιας κατεστραμμένης Ευρώπης ως όργανο ανοικοδόμησης της χώρας. Αυτοί οι μετανάστες ήταν τα απομεινάρια από ότι είχε κάνει η ναζιστική επιθετικότητα στην Ευρώπη . Οι γονείς μου ήταν μετανάστες από την Ελλάδα. Μια χώρα που υπέστη πολλά κάτω από τη γερμανική κατοχή, και έπειτα μια εμφύλια σύγκρουση που υποβοηθήθηκε και συντονίστηκε από τις αγγλικές και έπειτα αμερικανικές δυνάμεις. Η ολίσθηση στον Ψυχρό Πόλεμο ώθησε πολλά άτομα να πάνε στην Αυστραλία και σε άλλες χώρες του «νέου κόσμου». Οι βαλίτσες τους μπορεί να ήταν άδειες κατά την άφιξη, αλλά οι καρδιές και τα μυαλά τους ήταν γεμάτα από το φόβο και τη μίσος του πολέμου και το τι προκαλεί.
Πολλοί από αυτούς τους νέους μετανάστες στην Αυστραλία εντάχθηκαν στην εργατική τάξη και το εργατικό κίνημά της. Ακόμα και όταν η Αυστραλία μετακόμισε γρήγορα στην αμερικανική τροχιά του ψυχρού πολέμου, παρέμειναν στο σοσιαλδημοκρατικό Αυστραλιανό Εργατικό Κόμμα, καθώς και σε άλλες πιο βασικές οργανώσεις, με τη συλλογική μνήμη του φασισμού και του μιλιταρισμού. Όταν η Αυστραλία ακολούθησε τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, η αντίσταση στράφηκε στην καταπολέμηση του νέου μιλιταρισμού. Ένα ισχυρό κίνημα, που χτίστηκε σε μια εποχή ευημερίας, κατάφερε τελικά να τερματίσει την εμπλοκή της Αυστραλίας σε έναν πόλεμο που σκότωσε εκατομμύρια. Λιγότερο από είκοσι χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, βρέθηκα να δουλεύω δίπλα-δίπλα με συναδέλφους στο Υπουργείο Παιδείας στο Βιετνάμ, καθώς ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα ξαναχτιζόταν . Η επιθυμία για δημιουργία είχε ξεπεράσει την επιθυμία της καταστροφής.
Ο 21ος αιώνας βρίσκει την Αυστραλία τόσο ευημερούσα όσο και σε σύγκρουση. Η κατάφωρα άνιση κατανομή του πλούτου δημιουργεί εντάσεις στην κοινωνία. Μια άκρως πολυπολιτισμική κοινωνία έπρεπε να διαπραγματευτεί και να καταπολεμήσει μια εξειδικευμένη εκστρατεία από ακροδεξιές δυνάμεις που φέρουν το συνηθισμένο φασιστικό κοκτέιλ DNA – ξενοφοβία, εθνικισμό και βία. Τώρα περιφέρονται στο Διαδίκτυο, προτού να θελήσουν να περιπλανηθούν στους αυστραλιανούς μας δρόμους.
Οι φασίστες μπαίνουν στο προσκήνιο όταν τους χρειάζονται οι ισχυροί. Γνωρίζουμε ότι χρησιμοποιούν το φόβο και την απελπισία για να διαιρέσουν τον κόσμο. Αν θέλουμε να αρνηθούμε την αναβίωσή τους σε οποιεσδήποτε μελλοντικές ταραγμένες στιγμές, πρέπει να ξεκινήσουμε ενθυμούμενοι τη βία και το μίσος που φέρνουν στον κόσμο.
Πρέπει επίσης να θυμόμαστε την τεράστια θυσία όλων των μαχητών και των ανθρώπων κατά του φασισμού του 20ού αιώνα. Η θυσία των ανθρώπων από τη Σοβιετική Ένωση θα έπρεπε να έχει μια ιδιαίτερη θέση σε αυτόν τον εορτασμό ακριβώς επειδή υπέστη τις μεγαλύτερες απώλειες και επειδή έσπασαν την μέση της ναζιστικής επιθετικότητας.
Η Αυστραλία είναι μια ήπειρος που βρίσκεται μακριά από το επίκεντρο των πολέμων και των λιμών. Αλλά η ιστορία μάς διδάσκει ότι το απέραντο νησιωτικό μας σπίτι δεν είναι προφυλαγμένο από τον ιό του φασισμού. Ένας ιός που μολύνει το σώμα και την ψυχή της πολιτικής και αφήνει τους ευάλωτους πληθυσμούς στο έλεος του μίσους και της απελπισίας.
*Ο Διαμαντής Ρόρρης (Adam Rorris) είναι ανώτερος οικονομολόγος Διεθνών Σχέσεων , στις Κυβερνητικές Χρηματοδοτήσεις , στην Ανάλυση Δαπανών, στην Ανάλυση Στρατηγικής και στην Δυνατότητα Ανάπτυξης. Ως οικονομολόγος, εφαρμόζει μια προσέγγιση πολιτικής οικονομίας στην ανάλυση και την επίλυση προβλημάτων για να βοηθήσει στο σχεδιασμό και την παροχή των πιο ρεαλιστικών και αποτελεσματικών λύσεων. Έχει εργαστεί ως ανώτερος σύμβουλος στρατηγικής στις υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, στην Παγκόσμια Τράπεζα, στην Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης και πολλές κυβερνήσεις στην Αυστραλία και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Έχει εργαστεί ως ανώτερος σύμβουλος της κυβέρνησης σε συστήματα χρηματοδότησης μεγάλης κλίμακας για τον εκπαιδευτικό τομέα στην Αυστραλία, καθώς και μεγάλα εκπαιδευτικά συστήματα στο Βιετνάμ και την Ινδονησία. Ως φοιτητής ηγήθηκε και πρωτοστάτησε στην οργάνωση αντιφασιστικών δραστηριοτήτων σε πανεπιστημιουπόλεις στην Αυστραλία. Έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στα Οικονομικά από το Πανεπιστήμιο Σίδνεϊ.
