Ζευγάρια Ελλήνων της Αυστραλίας-και όχι μόνο-που δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδί, θα μπορούν να υιοθετήσουν ένα έμβρυο από την… Ελλάδα!

Αυτό προκύπτει από δηλώσεις που έκανε στο «Νέο Κόσμο» ο διακεκριμένος-και γεννημένος στην Αυστραλία- γυναικολόγος Κωνσταντίνος Πάντος,που ειδικεύεται στην εξωσωματική γονιμοποίηση.

Μάλιστα για το θέμα αυτό θα δινόταν την Παρασκευή και ειδική συνέντευξη Τύπου με θέμα την έναρξη διαβούλευσης για την ρύθμιση σε νέα βάση της τύχης των πλεοναζόντων κρυοσυντηρημένων γονιμοποιημένων ωαρίων.

Και συγκεκριμένα την διάθεσή τους με σκοπό την τεχνοποιία και την προοπτική δημιουργίας Δημόσιας Τράπεζας Πλεοναζόντων Κρυοσυντηρημένων Γονιμοποιημένων Ωαρίων.

Στη συνέντευξη, την οποία διοργάνωσε η Εθνική Αρχή Ιατρικών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής θα μιλούσαν μεταξύ άλλων:

Ως εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας η Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής κ. Σοφία Καλανταρίδου, ο εκπρόσωπος της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυερωτικής κ. Νικόλαος, ο γ.γ. της Ελληνικής Εταιρίας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής κ. Κωνσταντίνος Πάντος, ο πρόεδρος του Ι.Σ.Α και Περιφερειάρχης Αττικής κ. Γεώργιος Πατούλης, η πρόεδρος της Εθνικής Βιοηθικής κ. Ελένη Ρεθυμιωτάκη και ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Τουρισμού κ. Ιωάννης Αποστολόπουλος.

Απ’ αυτά που είπε νωρίτερα στο «Νέο Κόσμο» ο κ. Πάντως αλλά και από δηλώσεις που έκανε σε ελλαδικά μέσα ενημέρωσης προκύπτουν τα εξής:

Χιλιάδες γονιμοποιημένα ωάρια που διατηρούνται σε κρυοσυντήρηση σε όλες της Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της Ελλάδας, κινδυνεύουν να καταστραφούν καθώς εκπνέει ο χρόνος φύλαξής τους.

Η επιστήμη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και το ισχύον νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα ορίζει ότι ο ανώτατος επιτρεπτός χρόνος κρυοσυντήρησης στην Ελλάδα είναι 10 χρόνια. Αφού παρέλθει ο χρόνος αυτός, τα γονιμοποιημένα ωάρια σύμφωνα με την πρόσφατη ερμηνευτική Οδηγία της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, που τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας, θα πρέπει να καταστραφούν.

Προκειμένου να διασωθούν πολλά από τα έμβρυα αυτά, ο γυναικολόγος Ιατρός της Κλινικής Γέννεσις Αθηνών Κώστας Πάντος κατέθεσε μια πρωτοποριακή πρόταση που εκτός των άλλων, θα μπορούσε να δώσει χαρά σε χιλιάδες άτεκνα ζευγάρια. Ο κ. Πάντος προτείνει συγκεκριμένα, αντί τα έμβρυα να οδηγηθούν στην καταστροφή, να συγκεντρωθούν όλα σε μια τράπεζα και από εκεί να δωρίζονται σε άτεκνα ζευγάρια.

Όπως ανέφερε ο κ. Πάντος κάθε χρόνο πραγματοποιούνται περί τις 20.000 και πλέον επεμβάσεις εξωσωματικής γονιμοποίησης από τις οποίες προκύπτουν πολλά γονιμοποιημένα ωάρια τα οποία διατηρούνται ως κρυοσυντηρημένα.

Πολλά από αυτά οι φυσικοί τους κάτοχοι τα εγκαταλείπουν γιατί πλέον δεν τα χρειάζονται και βάσει του Νόμου μετά την πάροδο των 10 ετών θα πρέπει να καταστραφούν, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χαθούν χιλιάδες ζωές. Αντίθετα, με την πρόταση που καταθέτει στο Υπουργείο Υγείας θα μπορούσαν να δώσουν χωρίς κανένα οικονομικό αντάλλαγμα την χαρά σε χιλιάδες άτεκνα ζευγάρια που δεν μπορούν να τεκνοποιήσουν, μέσα από μια Εθνική Δημόσια Τράπεζα εγκαταλελειμμένων κρυοσυντηρημένων γονιμοποιημένων ωραρίων.

Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΥΙΟΘΕΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΜΒΡΥΩΝ

Η δημόσια αυτή τράπεζα, προτείνεται να εγκατασταθεί σε Δημόσιο Νοσοκομείο Αναφοράς, το οποίο διαθέτει ήδη Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, π.χ. «Αττικό Νοσοκομείο».

Τα πλεονεκτήματα της λύσης αυτής θα είναι, αφενός, ότι θα σωθούν και θα σώζονται χιλιάδες ανθρώπινες ψυχές και αφετέρου, τα ζευγάρια που θα καταφεύγουν στη Δημόσια Τράπεζα δε θα επωμίζονται το κόστος της υποβολής τους σε προσπάθεια τεχνητής γονιμοποίησης.

Η διαδικασία επίσης, δεν θα έχει επιπλέον κόστος για το κράτος αφού θα πρόκειται για «πλεονάζοντα», «εγκαταλελειμμένα» έμβρυα από όλες τις Μονάδες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής της χώρας, τα οποία θα μεταφέρονται δωρεάν στη Δημόσια αυτή Εθνική Τράπεζα.

ΛΥΣΗ ΣΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΥΙΟΘΕΣΙΩΝ

Η πρόταση αυτή εκτιμάται ότι θα συνεισφέρει αποτελεσματικά στο ζήτημα των υιοθεσιών και στην αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας που ταλανίζει, μαζί με την οικονομική κρίση, την Ελλάδα.

Επιπλέον, θα εμπεδώσει και θα ενισχύσει την αντίληψη περί της αγαστής και αποτελεσματικής συνεργασίας Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα και θα εδραιώσει ακόμα περισσότερο τον Δημόσιο Τομέα στη διεθνή κοινότητα προβάλοντάς τον ως σημείο αναφοράς τόσο από επιστημονικής όσο και από νομικής και βιοηθικής απόψεως.

Σημειώνεται τέλος ότι τα ζευγάρια που υποβάλλονται σε προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης για την αντιμετώπιση του προβλήματος υπογονιμότητάς τους, θα γνωρίζουν από την αρχή ότι πέραν των άλλων δυνατοτήτων που έχουν, τα πλεονάζοντα κρυοσυντηρημένα έμβρυά τους μετά την παρέλευση του ανώτατου ορίου κρυοσυντήρησης, θα δίνονται στην Εθνική Τράπεζα για «υιοθεσία».

ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΑ ΕΜΒΡΥΑ ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ

Για το ίδιο θέμα, η Ιωάννα Φωτιάδη έγραψε, μεταξύ άλλων, στην «Καθημερινή» της Πέμπτης:

«Εκατοντάδες χιλιάδες έμβρυα, αποτέλεσμα τεχνητής γονιμοποίησης, παραμένουν στην κρυοσυντήρηση των μονάδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής ανά τον κόσμο σε κατάσταση… διαρκούς αναμονής. Η ορθή διαχείριση των «abandoned embryos» (εγκαταλελειμμένων εμβρύων), των οποίων οι βιολογικοί «γονείς» δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη, διχάζει νομικούς και γενετιστές. Σε πρόσφατο ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού δικτύου NBC, ο αριθμός τους στις ΗΠΑ εκτιμάται από μερικούς στις 90.000 και από άλλους σε εκατομμύρια.

Ενώπιον ενός ηθικού διλήμματος έχει βρεθεί ο γενικός γραμματέας της Ελληνικής Αναπαραγωγικής Εταιρείας, δρ Κώστας Πάντος, καθώς 17.650 κατεψυγμένα έμβρυα, που φυλάσσονταν έως τώρα στην κλινική του, έχουν ξεπεράσει την ηλικία των δέκα ετών που δήλωσε:

«Τα οφέλη θα είναι πολλαπλά: τα γονιμοποιημένα έμβρυα μπορούν υπό κατάλληλες συνθήκες να μετατραπούν σε βλαστοκύτταρα και να σώσουν έτσι χιλιάδες ζωές», σημειώνει, «η δημιουργία, δε, τράπεζας υιοθεσίας, που θα λειτουργεί στους κόλπους ενός δημόσιου νοσοκομείου, θα βγάλει από το αδιέξοδο πολλά άτεκνα ζευγάρια, τα οποία θα αποφύγουν την επίπονη και πολυέξοδη διαδικασία της εξωσωματικής, αλλά και την πολυετή αναμονή για υιοθεσία». Το σημαντικότερο, βέβαια, ίσως είναι ότι θα θέσει προ των ευθυνών τους χιλιάδες ζευγάρια, που κάποια στιγμή στη ζωή τους υποβλήθηκαν σε τεχνητή γονιμοποίηση, αλλά εν συνεχεία δεν προνόησαν για το μέλλον των εμβρύων που προέκυψαν. «Θα είναι πλέον τοις πάσι γνωστό ότι μετά το πέρας της 10ετίας, άπαξ και δεν αποφασίσουν οι ίδιοι για την τύχη των εμβρύων, αυτά θα προωθούνται αυτόματα στις παραπάνω τράπεζες» καταλήγει ο δρ Πάντος, περιγράφοντας το προσωπικό του όραμα για την Ελλάδα της υπογεννητικότητας. «Αν ο Ελληνας νομοθέτης δώσει το πράσινο φως για την τράπεζα υιοθεσίας εμβρύων, αυτό θα αποτελέσει μια ρηξικέλευθη κίνηση, που μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για άλλες ευρωπαϊκές χώρες». Η πιθανότητα σύστασης τράπεζας υιοθεσίας εμβρύων βρίσκει ευήκοα ώτα και στους κόλπους της Εκκλησίας, η οποία μέχρι πρότινος κρατούσε αποστάσεις από τις μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

«Το άρθρο 1459 του Αστικού Κώδικα επιτρέπει μεταξύ άλλων τα έμβρυα να διατίθενται χωρίς αντάλλαγμα σε άλλα ζευγάρια», διευκρινίζει ο επιστημονικός συνεργάτης και νομικός σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Βιοηθικής κ. Τάκης Βιδάλης, «το όριο της δεκαετίας τέθηκε έχοντας ως γνώμονα την ποιότητα των εμβρύων που σταδιακά φθίνει». Σύμφωνα με τον ίδιο, η συσσώρευση των αδιάθετων εμβρύων θα μπορούσε να ελεγχθεί, «με τη δημιουργία εξαρχής μικρότερου αριθμού, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες». Ενώπιον μιας ενδεχόμενης αναθεώρησης της νομοθεσίας ο κ. Βιδάλης προτείνει «όχι μια οριζόντια αύξηση του χρόνου φύλαξης του γενετικού υλικού, αλλά τροποποίηση του χρονικού ορίου κατά περίπτωση έπειτα από γνωμοδότηση για την καταλληλότητα του υλικού από την Εθνική Αρχή».

ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΑΡΚΕΤΑ

Πριν από λίγες μέρες η Π.Σ., 45 ετών και μητέρα δύο αγοριών στην εφηβεία, πήρε τη μεγάλη απόφαση. «Μεταβήκαμε μαζί με τον σύζυγό μου στην κλινική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, μέσω της οποίας έχω αποκτήσει τα δύο μου παιδιά, και τους ανακοινώσαμε ότι είμαστε πλέον έτοιμοι να υποδεχθούμε ένα ακόμα μέλος στην οικογένειά μας», διηγείται στην «Κ» η 45χρονη γυναίκα. Η απάντηση, όμως, που έλαβε το ζευγάρι από τους υπευθύνους έκανε το χαμόγελο στο πρόσωπό τους να παγώσει, καθώς έχει παρέλθει το όριο των δέκα ετών, κάτι που σημαίνει ότι το ζεύγος έχει απολέσει την κυριότητα επί των εμβρύων. «Ονειρευόμασταν εξαρχής μια μεγάλη οικογένεια, αλλά είχαμε αναστείλει τα σχέδιά μας λόγω κάποιων προβλημάτων υγείας του συζύγου», διευκρινίζει η ίδια. Τώρα, η ζωή της οικογένειας έχει επανέλθει στην κανονικότητα. «Η επιλογή που μου απομένει είναι να κάνω εκ νέου τεχνητή γονιμοποίηση, ενώ είχα στη διάθεσή μου γενετικό υλικό, υψηλότερης ποιότητας, καθώς είχε ληφθεί σε πολύ νεότερη ηλικία», καταλήγει απογοητευμένη, «θεωρώ άδικο τον νόμο και θέλω να κινηθώ νομικά».

Η ισχύουσα νομοθεσία συντάχθηκε το 2002 και το 2005 (Ν. 3089/2002 και Ν. 3305/2005), εποχή κατά την οποία πολλές τεχνικές που σήμερα είναι διαδεδομένες, όπως η κρυοσυντήρηση ωαρίων, βρίσκονταν ακόμα σε πρώιμο, πειραματικό, στάδιο. «Υπάρχουν πολλά οξύμωρα στον σημερινό νόμο, που δεν συμβαδίζει με τις σύγχρονες μεθόδους που εφαρμόζονται στον ραγδαίως αναπτυσσόμενο κλάδο μας ούτε βέβαια με το κοινωνικό γίγνεσθαι», απαντά η δρ Σοφία Καλανταρίδου, καθηγήτρια Μαιευτικής-Γυναικολογίας και Στείρωσης στο ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. «Ένα εξ αυτών είναι το χρονικό όριο φύλαξης γενετικού υλικού, το οποίο από καθαρά επιστημονική άποψη μπορεί κάλλιστα να αυξηθεί».

Τα επιστημονικά δεδομένα επ’ αυτού είναι πολύ ενθαρρυντικά. «Εχουμε δημοσιεύσεις για επιτυχημένες κυήσεις με έμβρυα που έχουν παραμείνει στην κρυοσυντήρηση για 20 ή 24 χρόνια στη Μ. Βρετανία, όπου μάλιστα όταν η φύλαξη γενετικού υλικού γίνεται λόγω κακοήθειας του εν δυνάμει γονέα, επιτρέπεται πλέον να φτάσει τα 55 χρόνια», υπογραμμίζει η δρ Καλανταρίδου, που έχει ζητήσει εγγράφως από το υπουργείο τον Φεβρουάριο να ξεκινήσει διαβούλευση για την αναθεώρηση άρθρων του νόμου. «Πολλοί νεαροί άνδρες, που εμφανίζουν καρκίνο των όρχεων 18 και 20 ετών, επιθυμούν να τεκνοποιήσουν μετά τα τριάντα ίσως και μετά τα σαράντα, κάτι που ο σημερινός νόμος απαγορεύει», αναφέρει ενδεικτικά, «υπάρχουν γυναίκες που έχουν καταψύξει τα ωάριά τους ως παντρεμένες, αλλά όταν αποφασίζουν να χωρίσουν, ο σύζυγος απαιτεί την καταστροφή των ωαρίων».