Η Δρ Μαρία Γκιντίδη, Aνώτερη Λέκτορας του Πανεπιστημίου Monash, καταγράφει την πρόσφατη εμπειρία της διαδικτυακής διδασκαλίας ως διευθύντρια ενός από τα μεγαλύτερα Σχολεία Ελληνικής Γλώσσας εδώ και 30 χρόνια. Επεκτείνει, επίσης, την έρευνά της σε ένα άλλο μεγάλο ελληνικό σχολείο των βορείων προαστίων και βρίσκει παρόμοια αποτελέσματα. Κατά το τελευταίο σχολικό τρίμηνο, εκπόνησε και εφάρμοσε στο πανεπιστήμιο ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα διάρκειας 5 εβδομάδων με θέμα την εξ αποστάσεως διδασκαλία, το οποίο απευθυνόταν σε 30 ενθουσιώδεις εκπαιδευτικούς κοινοτικών σχολείων που εκπροσωπούσαν 9 διαφορετικές γλώσσες. Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών μετά το τέλος του προγράμματος, όπως η ίδια λέει, ήταν εξαιρετικά θετική.

Το 2019, ο Δρ Γκιντίδης έλαβε χρηματοδότηση για τη διεξαγωγή έρευνας σε εθνικό επίπεδο, σχετικά με τις αντιλήψεις των γονέων για τα παροικιακά σχολεία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ξεκάθαρα ότι οι γονείς θεωρούν την ποιότητα της διδασκαλίας από πλευράς των εκπαιδευτικών ως έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες ώστε τα παιδιά τους να συνεχίσουν να μαθαίνουν τη γλώσσα των προγόνων τους στα κοινοτικά σχολεία.

Τι προσφέρει αυτή η διαδικτυακή περίοδος μάθησης και διδασκαλίας της ελληνικής μας γλώσσας στον καιρό του κορονοΐού; Τι προσφέρει στους Έλληνες μαθητές και τους γονείς τους;

Απαντώντας σε άρθρο του κ. Γαριβάλδη που δημοσιεύθηκε στον «Νέο Κόσμο» τη Δευτέρα, στο οποίο γίνονταν αναφορές σε επικείμενο κλείσιμο σχολείων και στις αρνητικές επιπτώσεις της διαδικτυακής διδασκαλίας στην ελληνομάθεια, η Δρ. Γκιντίδη απαντά τα εξής:

«Ο κ. Γαριβάλδης μιλά περί «πραγματικής κρίσης για πολλούς και διαφορετικούς λόγους στις μέρες μας».

Λοιπόν, η κρίση στην Ελληνομάθεια δεν θα πρέπει να αποδίδεται αποκλειστικά στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση λόγω της τρέχουσας πανδημίας. Οι αριθμοί στις εγγραφές των Ελληνικών Σχολείων παρουσίαζαν πτώση και πριν την πανδημία. Πρόσφατη μελέτη του καθηγητή Joe Lo Bianco, από το Πανεπιστήμιο Μελβούρνης έδωσε μια λεπτομερή και πραγματική εικόνα της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης στη Βικτώρια, καθώς και συμβουλές για την προώθηση και διατήρηση της Ελληνικής γλώσσας. Τα στατιστικά δεδομένα της έρευνας είναι σημαντικά και καταγράφουν το μεταβαλλόμενο τοπίο της ελληνικής γλώσσας, σε διάφορους τομείς και στάδια της μάθησης εδώ και αρκετές δεκαετίες. Η μελέτη ασχολείται με κάποια από τα επαναλαμβανόμενα ζητήματα, όπως η μείωση των ποσοστών εγγραφής και διατήρησης των μαθητών, τα προσόντα των εκπαιδευτικών και το εκπαιδευτικό υλικό. Αυτές οι προκλήσεις αντιμετωπίζονταν ήδη από τα ελληνικά σχολεία και η πανδημία μάς επέτρεψε να ξανασκεφτούμε και να μεταμορφώσουμε την εκμάθηση της Ελληνικής! Ήταν μια παιδαγωγική ευκαιρία που την είχαμε μεγάλη ανάγκη.

Σε άλλο σημείο του άρθρου του, ο κ. Γαριβάλδης αναφέρει: «Ένα πράγμα όμως είναι σίγουρο, ότι τα σχολεία ελληνομάθειας δεν θα είναι ποτέ ξανά τα ίδια στο μέλλον».

Αυτό είναι θετικό! Πρέπει να αναλογιστούμε και να προσαρμόσουμε τον τρόπο διδασκαλίας και εκμάθησης στις ανάγκες της νέας γενιάς. Μικρά παιδιά 5-10 χρόνων παρακολουθούν μαθήματα το βράδυ μετά από μια ολόκληρη μέρα στο σχολείο. Στις απογευματινές αίθουσες διδασκαλίας έρχονται αντιμέτωπα με ελάχιστες ευκαιρίες για παιχνίδι και με την απώλεια της αίσθησης της κοινότητας. Τα διαδικτυακά μαθήματα ανταποκρίνονται σε ορισμένες από αυτές τις ανησυχίες και ένα συνδυασμένο μοντέλο εκπαίδευσης μπορεί να προκύψει μελλοντικά από την εμπειρία μας αυτή.

Ως προς το πλήγμα που θεωρεί ο κ. Γαριβάλδης ότι η εξ αποστάσεως διδασκαλία έχει καταφέρει «στην εμπέδωση των ελληνικών ηθών και εθίμων. Κυρίως στη διδαχή ηθών και εθίμων», κατά τη γνώμη μου, η διδασκαλία των πολιτιστικών θεμάτων, της ιστορίας, των ηθών και εθίμων χρειάζεται να είναι ενσωματωμένη στο πρόγραμμα σπουδών. Η επιλογή εκπαιδευτικού υλικού και περιεχομένου εμπλουτισμένου σε πολιτιστικά θέματα, επιτρέπει στους μαθητές να εξερευνήσουν και να κατανοήσουν τη διαπολιτισμικόητητα. Στο Πρότυπο Ελληνικό Σχολείο, για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας προσφέρουν κάθε εβδομάδα μια διαδικτυακή δραστηριότητα «ελληνικής έμπνευσης». Στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότηταςμ, οι μαθητές επιλέγουν και παρουσιάζουν μια ιστοσελίδα πολιτιστικού περιεχομένου εξηγώντας πώς και γιατί εμπνεύστηκαν από τη συγκεκριμένη επιλογή τους. Μελετώντας πάνω από 150 εργασίες την εβδομάδα, ανακάλυψα ότι οι μαθητές παρουσιάζουν Έλληνες τραγουδιστές, ελληνικά απομακρυσμένα χωριά, νησιά, επίκαιρα θέματα, μνημεία (αρχαία και μοντέρνα), ιστορικές προσωπικότητες, αλλά και σύγχρονους Έλληνες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας θετικής εικόνας για την Ελλάδα σε παγκόσμιο επίπεδο. Επίσης, είχα την ευκαιρία να δω 100 βίντεο που δημιούργησαν οι μικρότεροι μαθητές μας όπου μαγειρεύουν και τραγουδούν ελληνικά. Το διαδικτυακό περιβάλλον επιτρέπει αυτές τις πλούσιες πολιτιστικές εμπειρίες.

Σε άλλο σημείο του άρθρου του, ο κ. Γαριβάλδης αναφέρει ότι «(δεν υπάρχει) η ευκαιρία να διδαχτεί ελληνικός χορός, δράμα, τραγούδι».

Τα ημερήσια σχολεία μας κατά το τελευταίο δίμηνο αναζήτησαν και δημιούργησαν νέους τρόπους για να διατηρήσουν το ενδιαφέρον των μαθητών για το χορό, το δράμα και το τραγούδι μέσα στο διαδικτυακό περιβάλλον. Το Πρότυπο Ελληνικό Σχολείο μαζί με άλλα παροικιακά σχολεία, αυτό τον καιρό εξετάζουν το ενδεχόμενο προσαρμογής του τρόπου παράδοσης αυτών των μαθημάτων μέσω διαδικτύου πιθανά με τη δημιουργία βίντεο εκμάθησης ελληνικών χορών που θα έχουν ως στόχο τους τη διδασκαλία, αφενός, της ελληνικής γλώσσας και, αφετέρου, των παραδοσιακών μας χορών.

Στον προβληματισμό του κ. Γαριβάλδη «Πώς είναι δυνατόν ν’ αντικατασταθεί η τάξη όπου οι μαθητές είχαν τρεις και τέσσερις ώρες διδαχής της Ελληνικής την εβδομάδα», απαντώ ότι το πρόβλημα βρίσκεται ακριβώς σε αυτό το σκεπτικό που βλέπει ότι το διαδίκτυο θα αντικαταστήσει τη διδασκαλία εντός των σχολικών κτιρίων και αιθουσών. Είναι ένας ΝΕΟΣ τρόπος διδασκαλίας και αυτή η σκέψη πρέπει να αλλάξει, ώστε να αποδεχτούμε τις δυνατότητες και τα θετικά που μας χαρίζει η καινούργια σύγχρονη πραγματικότητα».

ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Η έρευνα της Δρ. Γκιντίδη με θέμα την αναθεώρηση της διδασκαλίας και εκμάθησης της ελληνικής Γλώσσας μέσω διαδικτύου στα σχολεία γλωσσών της παροικίας, ανέδειξε τα ακόλουθα πέντε θετικά αποτελέσματα:

1. Πολυμέσα

Σήμερα, οι δυνατότητες των πολυμέσων που σχετίζονται με την ηλεκτρονική μάθηση, ενσωματώνουν νέους τρόπους μάθησης, όπως βίντεο, ήχο, διαδραστικά εργαλεία διόρθωσης γραμματικής, αυτοματοποίηση, πίνακες συνομιλίας (ΖΟΟΜ), τηλέφωνο, ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων, κάμερες web και πολλά άλλα. Οι εκπαιδευτικοί διαπιστώνουν ότι αυτή η τεχνολογία βοηθά τους μαθητές να μάθουν και να παραμείνουν συνδεδεμένοι.

2. Επανάληψη

Η παραδοσιακή μέθοδος διδασκαλίας, σε αντίθεση με τα διαδικτυακά μαθήματα, δεν προσφέρει ευκαιρίες να επαναληφθεί το μάθημα επί τόπου χωρίς διακοπή για τον εκπαιδευτικό και το μάθημα.

3. Νέες Μέθοδοι Μάθησης

Τα διαδικτυακά μαθήματα προσφέρουν μια νέα προσέγγιση ως προς την εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας. Ο εκπαιδευτικός γίνεται ξανά μαθητής, ερευνά, δημιουργεί και αναθεωρεί όσα ήξερε και όσα πίστευε.

4. Δυνατότητα Πρόσβασης

Οι μαθητές έχουν πρόσβαση στο μάθημα ελληνικής Γλώσσας από πολλές συσκευές. Τα διαδικτυακά προγράμματα εκμάθησης ελληνικών είναι εξαιρετικά ευέλικτα προσφέροντας λύσεις που επιτρέπουν στους μαθητές να μάθουν από οπουδήποτε, εντός του πλαισίου του προσωπικού προγράμματος του καθενός, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούν.

5. Αυτονομία

Η εκμάθηση της γλώσσας μας μέσω διαδικτύου, προσφέρει στους μαθητές την ευκαιρία να αναπτύξουν την πολύτιμη δεξιότητα της αυτόνομης μάθησης. Οι μαθητές γίνονται καλύτεροι στο σχεδιασμό, την προετοιμασία, την κατανόηση της τεχνολογίας και στο πώς να συμμετέχουν ενεργά σε ένα εικονικό περιβάλλον τάξης.