Παρέκβαση: Πολύ θα ήθελα να μάθω (πιστεύω και ολόκληρος ο Αυστραλιώτης Ελληνισμός) ποια ήταν η «αναρμόδια ανάμειξη» του Μητροπολίτη Νίκανδρου στα πράγματα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας, και για ποιο λόγο τιμωρήθηκε με εξάμηνη αργία ο ιερομόναχος Δαμασκηνός. Πάντως, το Οικουμενικό Πατριαρχείο στηρίζει «την προσωπικότητα και το αξιέπαινον έργον του νέου Ποιμενάρχου… Αρχιεπισκόπου κ. Μακαρίου». Τέλος παρέκβασης.

Διαβάζουμε στον ελληνόγλωσσο Τύπο ότι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής «εκφράζει την ικανοποίησή της για την απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία δίνει στους κατά τόπους ιερείς την ελευθερία να προσφέρουν τη Θεία Κοινωνία με λαβίδες μιας χρήσης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες ανάγκες της πανδημίας».

Επίσης, από το ίδιο ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου, μαθαίνουμε ότι το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας είναι αδιαπραγμάτευτο, διότι με αυτό μεταδίδεται στους πιστούς «αυτό τούτο το Σώμα και το Αίμα του Σωτήρος Χριστού» και ότι «είναι αδύνατον δια του Μυστηρίου τούτου… να μεταδοθεί εις τους μεταλαμβάνοντας οποιαδήποτε νόσος».

Εδώ υπάρχει αυτόδηλη αντίφαση: από τη μια αποκλείεται η μετάδοση «οποιασδήποτε νόσου» (προφανώς και του κορωνοϊού) με τη Θεία Κοινωνία, και από την άλλη οι πιστοί θα κοινωνούν με λαβίδα μιας χρήσης, προκειμένου «να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες ανάγκες της πανδημίας». Άρα, η Θεία Ευχαριστία δεν σκοτώνει τον κορονοϊό!

Όμως ποια είναι η ουσία του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας; Είναι το ότι ένα κομμάτι ψωμί κ’ ένα ποτήρι κρασί, μυστηριωδώς, μετατρέπονται σε σώμα και αίμα του Χριστού (αντίστοιχα). Βέβαια, επειδή πρόκειται για πίστη, και όχι για εμπειρικό γεγονός, ο επιστήμονας χημικός δεν καλείται να πιστοποιήσει την εν λόγω μετατροπή στο εργαστήριό του. Πώς όμως γίνεται αυτή η μετατροπή; Απλά, ο ιερέας ψελλίζει κάποια λόγια, και το ψωμί παύει να είναι καθαρό ψωμί, και το κρασί καθαρό κρασί.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΨΑ

Το «μεταφυσικό» ερώτημα: «Υπάρχει μεταθανάτια ζωή;» είναι γενικό και αφορά σε όλα τα έμβια όντα, από το υπόγειο σκουλήκι μέχρι τον υποσελήνιο άνθρωπο. Το ερώτημα που μας ενδιαφέρει είναι: «Ζει ο άνθρωπος, ως άνθρωπος, μετά το θάνατό του;».

Ο καθ’ ύλην αρμόδιος ν’ απαντήσει, ο αναστημένος Λάζαρος, δεν απάντησε, αν και δεν επικαλέστηκε κωφαλαλία. Απλά, δεν τον ρώτησε κανένας ιστορικός της εποχής εκείνης, ούτε ο Ιώσηπος που βρισκόταν εκεί τριγύρω.

Υποθέτω ότι η ψυχή του Λάζαρου, για τέσσερις μέρες, απομακρύνθηκε από το σώμα του (γι’ αυτό ήταν νεκρός), αλλά δεν είχε φύγει πολύ μακριά. Διότι μόλις άκουσε τη φωνή του Κυρίου, εισήλθε πάλι μέσα στο (δυσάρεστα όζον) σώμα, και ο Λάζαρος επανάκτησε τις αισθήσεις και τη μνήμη του. Τα εγκεφαλικά του κύτταρα ξαναζωντάνεψαν τη συνείδησή του και το στομάχι του ζητούσε πάλι τροφή.

Η δίψα της αθανασίας κάνει πολλούς ανθρώπους, ακόμη και σήμερα, να πιστεύουν ότι ο Λάζαρος όντως αναστήθηκε, ύστερα από τέσσερις μέρες πεθαμένος. Γιατί άραγε αυτή δίψα της αθανασίας; Διότι όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν μέσα τους αυτό που ο Arthur Schopenhauer λέει: «θέληση για ζωή» (Wille zum Leben). Ο άνθρωπος επιθυμεί τη συνέχιση της ζωής του και πέρα από τον τάφο, σ’ έναν άλλον κόσμο, για τον οποίο δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτε.

ΠΩΣ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Η ΙΔΕΑ

Η ιδέα περί μεταθανάτιας ζωής είναι πολύ παλιά. Ξεκινά από τον πρωτόγονο άνθρωπο, που θεωρούσε τον ύπνο και τον θάνατο δίδυμα αδέλφια. Ο ποιητής Ησίοδος λέει: «Νυκτός παίδες ερεμνής, Ύπνος και Θάνατος» (Θεογονία, 78-9). Δηλ. «της μαύρης Νύχτας τα παιδιά, ο Ύπνος και ο Θάνατος».

Επειδή ο ύπνος είναι ένα είδος θανάτου, έτσι και ο θάνατος είναι ένα είδος ύπνου. Κ’ επειδή «λέγεται και ο ύπνος κοίμησις», γι’ αυτό οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί κάνουν λόγο για «κοίμηση» της Θεοτόκου, όχι για «θάνατο» της Θεοτόκου. «Κεκοιμημένοι» άνθρωποι υπάρχουν, «πεθαμένοι» όχι. Μια πολύ βολική ερμηνεία του θανάτου!

Στον ύπνο η αποδημία της ψυχής είναι προσωρινή: το νήμα της ζωής δεν κόβεται και γι’ αυτό το σώμα παραμένει αναλλοίωτο. Όμως με τον θάνατο η αποδημία της ψυχής είναι μόνιμη: το νήμα της ζωής κόβεται και το φυσικό σώμα αρχίζει ν’ αλλοιώνεται.

Αφού λοιπόν μετά τον ύπνο (με την εγρήγορση) επιστρέφουμε πάλι στον εαυτό μας και βρισκόμαστε εκτός ύπνου (δηλ. είμαστε «έξυπνοι»), δεν υπάρχει λόγος να μη συμβαίνει ακριβώς το ίδιο και μετά τον θάνατο: να επιστρέφουμε σ’ έναν άλλον κόσμο, «μεταφυσικό», «υπερφυσικό».

Τα όνειρα (τα «ενύπνια») έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη σύλληψη της ιδέας περί αθανασίας του ανθρώπου. Ο πρωτόγονος άνθρωπος έβλεπε στα όνειρά του τους πεθαμένους γονείς του, τους συγγενείς του, τους φίλους του κ’ έπιανε κουβέντα με όλους αυτούς. Άρα, οι πεθαμένοι πρέπει να βρίσκονται κάπου και να κινούνται.

Όμως, πού ακριβώς βρίσκονται και με ποιο σώμα κινούνται, αφού το φυσικό, υλικό τους σώμα διαλύεται μετά τον θάνατο; Βέβαια, δεν γνωρίζουμε την απάντηση του πρωτόγονου, αλλά γνωρίζουμε την απάντηση του Αποστόλου Παύλου. Στην «Προς Κορινθίους Α’» επιστολή του, διαβάζουμε: «Ει έστιν σώμα ψυχικόν [φυσικό], έστιν και πνευματικόν» (15:44).

Τώρα, πώς γίνεται το πνεύμα (ο αέρας) να σχηματίζει τρισδιάστατο «πνευματικό» (αέρινο) σώμα, χρειαζόμαστε κάποιον θεολόγο να μας φωτίσει. Ουδέν γαρ οίδα περί μεταφυσικών πραγμάτων.