Όταν αποβιώσει ο γονέας, ο/η σύζυγος και τα παιδιά του δικαιούνται συνήθως να κληρονομήσουν την ακίνητη περιουσία του στην Ελλάδα και να την μεταφέρουν στο όνομά τους.
Μάλιστα η μεταβίβαση αυτή στους κληρονόμους του θανόντος δεν γίνεται αυτόματα αλλά μέσω της «Αποδοχής Κληρονομίας», διαδικασία που είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη από πλευράς νομικών, λογιστικών και φορολογικών ενεργειών και εγγράφων.
Τα θέματα λοιπόν που αναφύονται, συνήθως περιλαμβάνουν τα εξής στάδια από τα οποία θα περάσει ο κληρονόμος και θα πρέπει να απαντήσει τις ακόλουθες ερωτήσεις:
1. Άφησε Διαθήκη ο θανών; Αν η Διαθήκη αυτή είναι Αυστραλιανή, έχει δημοσιευθεί στα Αυστραλιανά Δικαστήρια; Αν ναι, (ή αν η Διαθήκη αυτή είναι Ελληνική) έχει καταχωρηθεί η δημοσιευτεί στις αρμόδιες Ελληνικές Αρχές;
2. Αν ο γονέας απεβίωσε στην Αυστραλία έχω το πρωτότυπο πιστοποιητικό θανάτου του από το Ληξιαρχείο (BDM Registry); Έχω φροντίσει να το υποβάλλω στο Υπουργείο Εξωτερικών για να τεθεί η σφραγίδα «Apostille» πάνω στο πρωτότυπο; Έχει μεταφραστεί επίσημα στα Ελληνικά (π.χ. από δικηγόρο Ελληνικού δικαίου);
3. Έχει καταχωρηθεί το πιο πάνω πάνω (σφραγισμένο και μεταφρασμένο) πιστοποιητικό θανάτου στο Ειδικό Ληξιαρχείο Αθηνών (Μητροπόλεως 60 – Σύνταγμα);
4. Έχω προμηθευτεί πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του θανόντος από τον Ελληνικό Δήμο που ήταν καταχωρημένη η οικογενειακή του μερίδα; Αν όχι (π.χ. διότι ο γάμος και οι γεννήσεις των παιδιών του δεν έχουν δηλωθεί στην Ελλάδα), υπάρχει Ένορκη Βεβαίωση πλησιεστέρων συγγενών που να έχει συνταγεί ορθά, υπογραφεί από τους μάρτυρες, θεωρηθεί από συμβολαιογράφο, κλπ, που να βεβαιώνει τα πιο πάνω;
5. Έχω τους Τίτλους (συμβόλαια) και τα πιστοποιητικά μεταγραφής τους για το ακίνητο από το Υποθηκοφυλακείο η/και το Κτηματολόγιο, σύμφωνα με τα οποία ο θανών γονέας το απέκτησε (π.χ. με Αγορά, Κληρονομιά, Προίκα, Δωρεά, κλπ); Όπου απαιτείται, έχει δηλωθεί το ακίνητο αυτό στο Κτηματολόγιο; Αν πρόκειται για οικόπεδο ή χωράφι, έχω τοπογραφικό σχεδιάγραμμά του, συντεταγμένο σύμφωνα με το σύστημα των Εθνικών Συντεταγμένων (G.P.S.) ή άλλο;
6. Διαθέτω (εγώ και τα άλλα μέλη της οικογενείας μου που κληρονομούν) Ελληνικό Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.); Αν όχι, έχω κάποιον φορολογικό εκπρόσωπό μου που να εμπιστεύομαι (και κατά προτίμηση να γνωρίζει Αγγλικά και να είναι οικείος με τα computer) στην Ελλάδα που να μπορεί να φροντίσει την διαδικασία αυτή και τις λοιπές λογιστικές-φοροτεχνικές απαιτούμενες εργασίες;
7. Έχω προμηθευτεί από τα Ελληνικά Δικαστήρια το πιστοποιητικό μη δημοσιεύσεως (άλλης Διαθήκης) του θανόντος;
8. Έχει ο θανών καταβάλλει τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) για τα τελευταία πέντε χρόνια; Αν ο γονέας μου απεβίωσε, π.χ. προ τριετίας, έχει καταβληθεί από εμένα (και τους λοιπούς κληρονόμους) για το ακίνητο αυτό ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα τελευταία 3 χρόνια; Αν όχι – σε οιαδήποτε από τις δύο αυτές περιπτώσεις – έχει διορθωθεί αναδρομικά η παράλειψη αυτή από τον λογιστή (με την υποβολή εκπροθέσμων δηλώσεων) και έχω προμηθευτεί το σχετικό πιστοποιητικό από την Εφορία ;
9. Έχει συνταγεί, υπογραφεί και υποβληθεί δεόντως στην Εφορία η Δήλωση Φόρου Κληρονομίας;
10. Έχει υπογραφεί ενώπιον του Συμβολαιογράφου η Πράξη Αποδοχής Κληρονομίας, έχει συνταγεί περίληψή της και έχει μεταγραφεί στο αρμόδιο Υποθηκοφυλακείο ή/και Κτηματολόγιο; Έχω το σχετικό πιστοποιητικό(α) στην κατοχή μου;
11. Έχουν υποβληθεί στην Εφορία οι σωστές φορολογικές δηλώσεις που να μην εμφανίζεται πλέον το ακίνητο σαν ιδιοκτησία του θανόντος γονέως μου, αλλά σαν δική μου (μας);
12. Αν δεν μπορώ να ταξιδέψω στην Ελλάδα και να παραμείνω εκεί για αρκετό χρονικό διάστημα, έχω κάποιον εκεί που να εμπιστεύομαι πλήρως τον οποίο να μπορώ να ορίσω πληρεξούσιο για να διεκπεραιώσει ο,τι διαδικασία απαιτείται να γίνει στην Ελλάδα; (π.χ. κάποιον ειδικευμένο δικηγόρο);
Αν, έστω και σε ένα από τα πιο πάνω ερωτήματα, η απάντηση είναι «όχι», θα πρέπει λόγω των υφισταμένων προθεσμιών, να απευθυνθείτε άμεσα στον δικηγόρο σας Ελληνικού δικαίου
*Ο κ. Ιωάννης Τριπιδάκης είναι δικηγόρος αλλοδαπού (Ελληνικού) δικαίου, νόμιμα καταχωρημένος στην Αυστραλία για να ασκεί αποκλειστικά το Ελληνικό δίκαιο (www.greeklawyers.com.au)