Πριν από λίγες ημέρες, σε ένα ιατρικό κέντρο στο Northwood της Μεγάλης Βρετανίας, ο Γρηγόρης Γρηγοριάδης, ένας 86χρονος επιστήμονας από την Ελλάδα, έλαβε την πρώτη δόση του εμβολίου των Pfizer/BioNTech.

Πενήντα χρόνια νωρίτερα, σε ένα εργαστήριο στο Λονδίνο, ο κ. Γρηγοριάδης και μία συνάδελφός του ανακάλυψαν μία από τις μεθόδους που εντέλει οδήγησε στην τεχνολογία στην οποία έχει βασισθεί αυτό το εμβόλιο.

«Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος» λέει ο κ. Γρηγοριάδης, επίτιμος καθηγητής του Τμήματος της Φαρμακευτικής στο University College London και ιδρυτής της Xenetic Biosciences στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Παρ΄ότι το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της ανακάλυψής τους έχει πια λήξει και άρα δεν του επέφερε κάποιο χρηματικό κέρδος, ο ίδιος αναφέρει πως ένιωσε ευφορία τη στιγμή που έκανε το εμβόλιο. Χάρηκε, τονίζει, γιατί η δουλειά του βοήθησε την ανθρωπότητα. «Για μένα, τα επιστημονικά αποτελέσματα και η επιτυχία είναι πιο σημαντικά από οτιδήποτε άλλο» σημειώνει.

Ο κ. Γρηγοριάδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1934. Σπούδασε Χημεία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και όταν ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία στην αεροπορία, έφυγε στο εξωτερικό καθώς στην Ελλάδα δεν μπορούσε να βρει δουλειά – «αποφάσισα να φύγω γιατί εκείνη την εποχή δεν υπήρχε μέλλον, δεν μπορούσες να ευδοκιμήσεις στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο αν δεν ήξερες ανθρώπους που μπορούσαν να σε βοηθήσουν», αναφέρει.

Στην αρχή πήγε στο Αμβούργο, ενώ θυμάται πως έφτασε στον Καναδά στις 22 Νοεμβρίου του 1963 – την ημέρα που δολοφονήθηκε ο Τζον Φ. Κένεντι. Στη συνέχεια πήγε στη Νέα Υόρκη και από εκεί στο Λονδίνο, όπου το 1971 ανακάλυψε μαζί με την Brenda Ryman σε ένα εργαστήριο του Royal Free Hospital School of Medicine, πως τα λιποσώματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πιο αποτελεσματική μεταφορά φαρμάκων στο ανθρώπινο σώμα.

Το 1974, μαζί με τον συνάδελφό του Anthony Alison δημοσίευσαν μία έρευνά τους στο επιστημονικό περιοδικό Nature, στην οποία περιέγραφαν τα οφέλη των λιποσωμάτων για τη μεταφορά αντιγόνων στα εμβόλια.

«ΟΔΗΓΙΕΣ» ΣΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

Τα COVID-19 mRNA εμβόλια δίνουν «οδηγίες» στα κύτταρα να παραγάγουν μία ειδική πρωτεΐνη, η οποία βρίσκεται στην επιφάνεια του ιού που προκαλεί την COVID-19.

Μόλις παραχθεί η πρωτεΐνη, βάσει της οποίας ο οργανισμός δημιουργεί αντισώματα, το κύτταρο διασπά τις οδηγίες και τις ξεφορτώνεται.

Στο εμβόλιο των Pfizer/BioNtech και της Moderna, νανοσωματίδια λιπιδίων χρησιμοποιούνται για να μεταφέρουν το mRNA στο ανθρώπινο σώμα, προστατεύοντάς το – αυτή η καινούργια τεχνολογία είναι βασισμένη στην καινοτόμο έρευνα του κ. Γρηγοριάδη και των συναδέλφων του, η οποία είχε χρησιμοποιηθεί και τη δεκαετία του ’90 για τη δημιουργία εμβολίων κατά της γρίπης και της ηπατίτιδας Α.

«Είμαι ενθουσιασμένος που αυτή η δουλειά έχει οδηγήσει σε αυτή την καταπληκτική κατάσταση, με εκατομμύρια ανθρώπους να εμβολιάζονται και να σώζονται ζωές», λέει ο κ. Γρηγοριάδης στην «Κ». «Μέχρι την πανδημία, δεν είχα καμία τρομερή ελπίδα πως θα ήταν τόσο σημαντική» σημειώνει.

Οταν πήγε να εμβολιαστεί στο ιατρικό κέντρο στο Northwood την Κυριακή, ρώτησε αν το εμβόλιο που θα έκανε ήταν των Pfizer/BioNTech – ήλπιζε πως θα ήταν αυτό. «Ηθελα να έχω αυτή την ανάμνηση», δήλωσε στην
Καθημερινή». «Είναι ένα εμβόλιο που βασίστηκε, με κάποιες αλλαγές, στη δουλειά μας – αυτό ήταν πολύ σημαντικό για μένα».

ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΕΕ – ΑSTRAZENECA

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca δεν κατόρθωσαν να άρουν το αδιέξοδο για τις καθυστερημένες παραδόσεις εμβολίων κατά της Covid-19, δήλωσε αργά το βράδυ της Τετάρτης η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ, Στέλλα Κυριακίδου.

Η ΕΕ πιέζει την εταιρεία να προμηθεύσει περισσότερες δόσεις του εμβολίου της από εργοστάσια στην Ευρώπη και τη Βρετανία, αφού η AstraZeneca ανακοίνωσε καθυστερήσεις παράδοσης, αυξάνοντας την απογοήτευση για το πρόγραμμα εμβολιασμού στην ΕΕ.

«Λυπούμαστε για τη συνεχιζόμενη έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πρόγραμμα παράδοσης», δήλωσε η Επίτροπος Υγείας της ΕΕ με tweet, προσθέτοντας ότι η ΕΕ ζητούσε ένα σαφές σχέδιο από την AstraZeneca για την ταχεία παράδοση δόσεων του εμβολίου που έχει προαγοράσει το μπλοκ για το πρώτο τρίμηνο.

Νομικά «υπερόπλα» επιστρατεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση στον «πόλεμο των εμβολίων»: ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, σε επιστολή που έστειλε προς τους πρωθυπουργούς της Ελλάδας, της Φινλανδίας, της Αυστρίας και της Δανίας, οι οποίοι είχαν αναλάβει πρωτοβουλία ζητώντας επιτάχυνση των διαδικασιών έγκρισης του εμβολίου της AstraZeneca, στην οποία αναφέρει ότι αν βρεθεί λύση με τις φαρμακευτικές εταιρείες , θα ζητήσει την εφαρμογή του άρθρου 122 της συνθήκης, που αναφέρεται σε έκτακτες καταστάσεις.

Σύμφωνα με Κοινοτικές πηγές, το Aρθρο 122 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης μπορεί να δικαιολογήσει την απαγόρευση εξαγωγής συγκεκριμένων προϊόντων, όταν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα στον εφοδιασμό – εν ολίγοις, με την αναγκαστική διάθεσή τους εντός της Ένωσης, μιας και στο ίδιο άρθρο αναφέρεται ότι η σχετική απόφαση θα ληφθεί «σε πνεύμα αλληλεγγύης».

Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι η αναφορά Μισέλ αφορά την απαγόρευση εξαγωγής εμβολίων. Στο ίδιο άρθρο, γίνεται αναφορά σε δυνατότητα οικονομικής συνδρομής από την Ένωση, σε κράτη -μέλη, στην περίπτωση φυσικών καταστροφών ή άλλων καταστάσεων για τις οποίες δεν έχουν ευθύνη – και προφανώς η πανδημία είναι μία από αυτές.

Μάλιστα, ο κ. Μισέλ τονίζει ότι έχει ήδη εισηγηθεί στην πρόεδρο της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την προσφυγή στο άρθρο 122 – και όπως προσθέτει , οι Υπηρεσίες της Ε.Ε εξετάζουν διεξοδικά τις δυνατότητες που παρέχονται.

Η απειλή Μισέλ έρχεται σε μία στιγμή που ορισμένες χώρες , όπως η Ισπανία και η Τσεχία ανακοίνωσαν ότι σταματούν τους εμβολιασμούς λόγω έλλειψης εμβολίων, ενώ ελλείψεις καταγράφονται ακόμα και σε χώρες όπως η Γερμανία.

Την ίδια στιγμή, η επιτροπή εγκρίσεων εμβολίων της Γερμανίας έριξε «βόμβα» μία ημέρα πριν από τη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων για την έγκριση του εμβολίου της AstraZeneca, ανακοινώνοντας ότι δε διαθέτει αρκετά στοιχεία για να εγκρίνει το εμβόλιο για τις ηλικίες άνω των 65.

Η παρέμβαση Μισέλ έρχεται σε μία στιγμή που οι φαρμακευτικές εταιρείες δηλώνουν – στον έναν ή τον άλλον βαθμό – ότι έχουν προβλήματα παραγωγής ,με αποτέλεσμα να μειώνουν σημαντικά τις παραδόσεις , με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που δέχεται σφοδρή κριτική για την πολιτική της στο θέμα των προπαραγγελιών των εμβολίων, να «διαρρέει» υποψίες ότι τουλάχιστον η – βρετανοσουηδικών συμφερόντων – AstraZeneca έχει «προτίμηση» στην Βρετανία, σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές εμβολίων.

*Πηγή: Καθημερινή.