Μόλις είχα τελειώσει μια συνάντηση μέσω zoom μεταξύ γονέων του σχολείου Lalor North και αρμοδίων του Υπουργείου Παιδείας με θέμα το μέλλον του ελληνικού προγράμματος του σχολείου, όταν η Μαρία (Καμπύλη – Σ.τ.Ε.) μού έστειλε μήνυμα ρωτώντας αν η ελληνική γλώσσα εδώ στους αντίποδες εκπέμπει σήμα SOS…

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν…» Η ερώτηση της Μαρίας μου θύμισε τους στίχους του Ρασούλη που τραγούδησε ο Παπάζογλου στις αρχές της δεκαετίας του ’80 και το οποίο πρωτοάκουσα από το ελληνόφωνο πρόγραμμα της Δευτέρας του Δημόσιου ραδιοσταθμού 3CR .

Λίγο πριν και, συγκεκριμένα, το 1980, ως φοιτητής της έκτης γυμνασίου τότε, κατέβηκα και εγώ στο city για να διαδηλώσω ενάντια στους περιορισμούς και κινδύνους που αντιμετώπιζαν τότε τα Ελληνικά στα διάφορα πανεπιστήμια της Μελβούρνης.

Σαράντα χρόνια αργότερα το ίδιο τραγούδι ακούμε και η ιστορία επαναλαμβάνεται…

Ζούμε, υποτίθεται, σε μια πολυπολιτισμική Μελβούρνη, όπου όμως επικρατεί, τουλάχιστον στο εκπαιδευτικό της σύστημα, η μονογλωσσία… Και σου λένε ότι η εκπαίδευση πρέπει να είναι ένας καθρέφτης της κοινωνίας στην οποία ζούμε…

“Languages are dead in Australia’s education system” (Σ.τ.Ε. – «Οι γλώσσες δεν υπάρχουν στο αυστραλιανό εκπαιδευτικό σύστημα») τόλμησε να μας πει η διευθύντρια του Northcote High School το 2017 όταν, μαζί με μια πολύ μικρή ομάδα γονέων, η Κοινότητα έδωσε μάχη να διατηρηθεί η ελληνική γλώσσα στο σχολείο αυτό. Τη μάχη αυτήν την κερδίσαμε όπως κερδίσαμε και τη μάχη στο Wales St Primary το 2011, στο Strathmore Secondary College το 2018, στο Coburg West το 2019 και τελικά στο Πανεπιστήμιο La Trobe το 2020. Το Lalor North ακόμη παίζεται… αγωνιζόμαστε ακόμη…

Ναι…, τις μικρές αυτές μάχες τις κερδίσαμε, αλλά, τι γίνεται με τον πόλεμο; … Ιδιαίτερα όταν η νοοτροπία και ο τρόπος σκέψης της γυμνασιάρχη του Northcote τότε, δεν είναι η εξαίρεση αλλά μάλλον ο κανόνας…

Πώς θα μπορέσουμε να ευαισθητοποιήσουμε και να πείσουμε τους υπεύθυνους στα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, ότι η εκμάθηση των Κοινοτικών γλωσσών πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διδακτέας ύλης; Και πώς η εκμάθηση αυτών των γλωσσών πρέπει να υποστηρίζεται, όπου αυτή διδάσκεται, είτε είναι ο δημόσιος φορέας, ο κοινοτικός και –ναι– ακόμη και ο ιδιωτικός.

Είναι δικαίωμά μας, όχι προνόμιο!

Εμείς, είτε ως Κοινότητα είτε ως γονείς παιδιών που διδάσκονται την ελληνική γλώσσα αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και αναγνωρίζουμε ότι πρέπει να παίξουμε το ρόλο μας. Να προβάλλουμε και να ενθαρρύνουμε τη διδαχή της γλώσσας και του πολιτισμού μας διαμέσου θεατρικών παραστάσεων, μουσικής, κινηματογραφικών έργων, διαλέξεων. Να φροντίζουμε ούτως ώστε ο τρόπος διδασκαλίας να είναι κάθε φορά ο κατάλληλος για τα παιδιά μας.

Να δημιουργήσουμε επιτροπές γονέων στα δημόσια σχολεία που διδάσκουν τη γλώσσα και να προωθούμε τα προτερήματα και τα οφέλη που έχει ένα παιδί όταν μαθαίνει μια άλλη γλώσσα, όποια και να είναι αυτή, αλλά ιδιαίτερα όταν έχει να κάνει με τη γλώσσα καταγωγής του…

Σίγουρα πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να κάνουν ελληνικά και στο γυμνάσιο αλλά όχι μόνο γιατί μπορεί να πάρουν ένα καλό βαθμό… Ούτε να τα αποθαρρύνουμε από να τα πάρουν ως μάθημα πιστεύοντας ότι θα πάρουν κάποιον καλύτερο βαθμό σε κάποιο άλλο μάθημα.

Πολύ σωστά τονίζει ένα από τα πιο γνωστά δημόσια σχολεία της Βικτωρίας στο «mission statement» του ότι “Education is much more than just good marks” (Σ.τ.Ε. – «Εκπαίδευση σημαίνει πολλά περισσότερα από την επίτευξη απλά μιας καλής βαθμολογίας»). Μια ολοκληρωμένη και πολυδιάστατη παιδεία συμβάλει στο «γνώθι σ’ αυτόν» των παιδιών μας.

Για να κερδίσουμε, λοιπόν, τον πόλεμο και όχι απλώς μια άλλη μάχη, χρειάζεται επαγρύπνηση και, όπως λέει και το μελοποιημένο ποίημα του Ελύτη, «[…για να γυρίσει ο ήλιος] θέλει δουλειά πολύ».

Δουλειά από πολλούς και όχι λίγους. Από τους γονείς που στέλνουν τα παιδιά τους σε σχολεία που έχουν ελληνικά προγράμματα, οι οποίοι πρέπει να παίρνουν ενεργό μέρος στη ζωή του σχολείου, από τους φοιτητές στα πανεπιστήμια που διδάσκονται τα ελληνικά και από τις κοινότητες και άλλους ενδιαφερόμενους οργανισμούς που οφείλουν να πιέζουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις για να εφαρμόσουν στην πράξη αυτά που υπόσχονται στα λόγια…

Αλήθεια, τι σημασία έχει ότι η ελληνική γλώσσα είναι ανάμεσα στις γλώσσες που αναγνωρίζει η επιτροπή διαμόρφωσης του εθνικού αναλυτικού εκπαιδευτικού προγράμματος (ACARA) όταν η οικονομική επιχορήγηση στις γλώσσες είναι πενιχρή και οι ώρες διδασκαλίας μειωμένες και μη ρεαλιστικές, αν πράγματι θέλουμε να διδάσκεται η γλώσσα με αποτελεσματικό τρόπο.

Και ας φροντίσουμε τα χρήματα που δίνονται κάθε τόσο από τις Κυβερνήσεις για την προώθηση του ελληνικού στοιχείου και της πολυπολιτισμικής αυστραλιανής ταυτότητας, είτε αυτά προέρχονται από την πολιτεία, την ομοσπονδία, ή την Ελλάδα, να πιάνουν τόπο.

Και στην προώθηση της παιδείας σίγουρα θα πιάσουν .

Δεν λέω, καλές και οι επισκέψεις των Ευζώνων αλλά αυτό το έργο το έχουμε ξαναδεί. Ο νοών νοείτω…

*Ο Θεόδωρος Μάρκος είναι αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης με μακρά εμπειρία στα εκπαιδευτικά θέματα και έντονη δράση στο χώρο της ελληνομάθειας.