Για επιτυχή διαχείριση από πλευράς του ΓΓ του ΟΗΕ αλλά και της ε/κ πλευράς έκανε λόγο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, μιλώντας μετά το πέρας της άτυπης διάσκεψης για το Κυπριακό που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη. Ζήτησε εξάλλου να αποφευχθούν οποιαδήποτε νέα τετελεσμένα, σημειώνοντας ότι «ενδεχόμενη προσπάθεια δημιουργίας νέων τετελεσμένων είτε επί του εδάφους είτε επί της θαλάσσης θα είναι αιτία μη συμμετοχής σε ανάλογες προσπάθειες του ΓΓ, όχι εξαιτίας του ΓΓ, αλλά εξαιτίας της συμπεριφοράς της Τουρκίας».

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης εξέφρασε ικανοποίηση γιατί ο ΓΓ του ΟΗΕ τήρησε, όπως είπε, μια άψογη στάση και ήταν σαφέστατος προς την τ/κ κοινότητα και στην Τουρκία ότι η επιζητούμενη από αυτές λύση δεν υπάρχει περίπτωση να αναγνωριστεί είτε από τα ΗΕ είτε από την ΕΕ.

«Θεωρώ ότι υπό τις περιστάσεις και λαμβάνοντας υπόψη τις αξιώσεις της άλλης πλευράς ήταν μια επιτυχής διαχείριση από πλευράς ΓΓ, αλλά και επιτυχής διαχείριση από δικής μας πλευράς, έτσι ώστε να μην επιτευχθούν οι στόχοι που έθεσε η Τουρκία και για τους οποίους παρέστη στην άτυπη διάσκεψη», είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.

Σε συνέντευξη Τύπου που παρέθεσε  μετά τη λήξη των εργασιών της άτυπης διάσκεψης για την Κύπρο που συγκάλεσε ο ΓΓ των ΗΕ κ. Αντόνιο Γκουτέρες στις 27 με 29 Απριλίου, στη Γενεύη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, κατά την εναρκτήρια του αναφορά, είπε ότι «η εδώ παρουσία μας οφείλεται στην πρόσκληση του ΓΓ για τη σύγκληση της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης στην παρουσία των ΗΕ και παρατηρητών αξιωματούχων της ΕΕ, προκειμένου να διερευνηθεί το ενδεχόμενο εξεύρεσης κοινού εδάφους ώστε να δοθεί η ευκαιρία επανάληψης ενός ουσιαστικού διαλόγου, με στόχο πάντα την εξεύρεση λύσης στα πλαίσια, όπως καθορίζονται από τις αποφάσεις των ΗΕ, τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείς, τις  συμφωνίες κορυφής, τις κατά καιρούς συγκλίσεις, τη δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014, τις παραμέτρους του ΓΓ, την κοινή δήλωση της 25ης Νοεμβρίου 2019 μεταξύ του ΓΓ και των δύο ηγετών και της επιστολής που έστειλε ο ΓΓ στις 26 Οκτωβρίου προς τους δύο ηγέτες δια της οποίας έλεγε ότι καλεί τα μέρη να συνεργαστούν, ώστε, λαμβάνοντας υπόψη το μέχρι σήμερα επιτευχθέν έργο, να εξευρεθεί μια λύση που να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές των όσων τα ΗΕ έχουν καθορίσει, αλλά και οι κατά καιρούς συμφωνίες κορυφής.

Η τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία κατ’ αντίθεση των όσων έχω προαναφέρει, κατ΄ αντίθεση των ψηφισμάτων των παραμέτρων ευρύτερα, που καθορίζουν ποια πρέπει να είναι η μορφή λύσης του Κυπριακού, πρόβαλε την αξίωση πως η οποιαδήποτε διαπραγμάτευση θα έπρεπε να επικεντρωθεί στην αναγνώριση κυριαρχικών δικαιωμάτων της τουρκοκυπριακής κοινότητας είτε την επίτευξη λύσης που θα βασίζεται στην αναγνώριση δύο κρατών είτε ευρύτερα ή με λιγότερα λόγια, θα ξέφευγε των εντολών και των παραμέτρων των ψηφισμάτων αλλά και των εντολών που ο ΓΓ έχει από το ΣΑ.

Εκφράζω την ικανοποίηση μου διότι ο ΓΓ τήρησε άψογη στάση και ήταν σαφέστατος προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα και προς την Τουρκία ότι ανάλογη με την επιζητούμενη λύση δεν υπάρχει περίπτωση να αναγνωριστεί είτε από τα ΗΕ ή ακόμα και την ΕΕ. Συνεπώς ήταν κάτι το ανέφικτο και έπρεπε να συνειδητοποιήσουν ότι δεν  μπορούσε να εκφύγει των εντολών που έχει από το ΣΑ και πως είναι απόλυτα δεσμευμένος από τα ψηφίσματα των ΗΕ και τις  αποφάσεις του ΣΑ.

Τον ευχαριστώ. Και εκφράζω την ικανοποίηση μου διότι παρά την εμμονή της τουρκικής κοινότητας, δεν εγκατέλειψε, όπως και ο ίδιος δήλωσε, την προσπάθεια, επιθυμώντας να δώσει μια συνέχεια στην προσπάθεια που κατέβαλε στην παρούσα φάση της άτυπης συνόδου, προκειμένου στο μεσοδιάστημα να μεσολαβήσουν οι αναγκαίες διαβουλεύσεις ώστε εντός των ελαχίστων επομένων μηνών να πραγματοποιηθεί μια δεύτερη άτυπη σύνοδος, προκειμένου να συνεχίσουν οι προσπάθειες για εξεύρεση κοινού εδάφους για επανέναρξη των συνομιλιών.

Κατέστησε σαφές πως δεν θα μπορούσε να προσφύγει, όπως του ζητήθηκε από τουρκοκυπριακής και τουρκικής πλευράς, στο ΣΑ για αλλαγή όρων εντολής και αυτό ήταν επίσης μια θετική συμβολή σε αυτό που στόχος ήταν και η σύγκληση της άτυπης, δηλαδή η εξεύρεση κοινού εδάφους για συνέχιση του διαλόγου, όπως ήταν και η δική μας αξίωση, από εκεί που έμεινε στο Κραν Μοντανά.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω και τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών του οποίου η συμπαράσταση και η στήριξη ήταν απόλυτα άψογη και σε πλήρη συνάρτηση και συνεννόηση με τις δικές μας προσπάθειες. Θα ήταν παράλειψη αν δεν ανέφερα ότι προς την ίδια κατεύθυνση κινείτο και η αγγλική αντιπροσωπεία και εκφράζω ευχαριστίες προς τον κ. Ράαμπ και δεν μιλώ για κάποιες επιμέρους απόψεις που μπορεί να έχουν, αλλά για την ουσία, ότι σε καμιά των τοποθετήσεων τους δεν ξέφευγαν των πλαισίων που καθορίζονται από τα ΗΕ ή τη συμφωνημένη βάση λύσης, δηλαδή ότι η προσβλεπόμενη να δημιουργήσει προοπτικές για τον λαό της Κύπρου είναι η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Ταυτόχρονα θα ήταν παράλειψη αν δεν ανέφερα τη στήριξη, κατά την εδώ παρουσία ύστερα από παρέμβαση του Υπουργού Εξωτερικών προς τα πέντε Μόνιμα Μέλη του ΣΑ και την ΕΕ. Ήταν μια αποφασιστική και ενεργός ανταπόκριση στην έκκληση και ενημέρωση που έτυχαν για αξιώσεις της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς.

Ευχαριστώ επίσης για τον θετικό ρόλο που διαδραμάτισαν τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου. Πλήρως υπεύθυνη η στάση, μακράν οποιασδήποτε έστω και διαφορετικής άποψης. Ήταν μια στάση ευθύνης και οφείλω να το αναγνωρίσω και να εκφράσω τις ευχαριστίες μου.

Θα ήθελα να παρακαλέσω ευρύτερα τον κυπριακό λαό να έχει εμπιστοσύνη στην πολιτική ηγεσία, να αποφύγουμε τις όποιες τριβές μεταξύ μας, αυτό που υπερέχει είναι η ενότητα προς αποτροπή των εμφανών επιδιώξεων της άλλης πλευράς και ενωμένοι να δώσουμε τη μάχη, προκειμένου να δούμε την πατρίδα μας να επανενώνεται, να αποτραπούν τα όποια νέα τετελεσμένα και προς αυτή την κατεύθυνση οφείλω να πω ότι τόσο κατά τη διάρκεια της ολομέλειας έχω επισημάνει στον ΓΓ και τον Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών και στις παράλληλες ενέργειες του Υπουργού Εξωτερικών επισημάνθηκε, ότι δεν αναμένεται ανοχή από δικής μας πλευράς στη δημιουργία νέων τετελεσμένων. Ενόσω εκκρεμεί η προσπάθεια του ΓΓ θα πρέπει όλοι να απέχουν από οτιδήποτε μπορεί να αποτελεί πρόκληση ή ανατροπή του επιβαλλόμενου να υπάρχει θετικού κλίματος.

Θέλω να είμαι σαφής ότι ενδεχόμενη προσπάθεια δημιουργίας νέων τετελεσμένων είτε επί του εδάφους είτε της θαλάσσης θα είναι αιτία μη συμμετοχής σε ανάλογες προσπάθειες του ΓΓ όχι εξαιτίας του ΓΓ αλλά εξαιτίας των συμπεριφορών της Τουρκίας».

Ερωτηθείς ποιες οι προοπτικές επιτυχίας μιας νέας διάσκεψης με αυτά τα δεδομένα και τις θέσεις της τουρκικής πλευράς, ο Πρόεδρος είπε ότι «από δικής μας πλευράς θα συνεχίσει η εκστρατεία διαφώτισης των Μονίμων Μελών και μη μονίμων μελών του ΣΑ, των ηγετών της ΕΕ αλλά και όλων των φίλων χωρών και όχι μόνο για τα όσα διημείφθησαν και τι οι αξιώσεις της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς προβάλλουν.

Από πλευράς του ΓΓ είμαι βέβαιος ότι θα γίνουν προσπάθειες μέσω εντεταλμένων εκπροσώπων του, ενδεχομένως της κας Λουτ, ώστε να γίνει η προεργασία για να έχει προοπτικές επιτυχίας η επόμενη διάσκεψη».

Ερωτηθείς αν με τα όσα κατέθεσε η τουρκική πλευρά παραμένει εφικτή η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ο Πρόεδρος είπε ότι «δεν υπάρχει άλλη μορφή λύσης που μπορεί να αποτελεί συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και να δώσει την προοπτική ευημερίας και ειρηνικής συμβίωσης των δύο κοινοτήτων. Ξεκαθαρίζω για άλλη μια φορά πως επιδίωξη είναι αυτή η μετεξέλιξη να επιτρέπει τη λειτουργικότητα του κράτους για να μπορεί να έχει βιωσιμότητα, να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο για να μπορεί να λειτουργήσει και εντός της ΕΕ».

Τέλος, σε ερώτηση για το θέμα της άρνησης του κ. Τατάρ για διορισμό ειδικού απεσταλμένου του ΓΓ των ΗΕ για το Κυπριακό, ο Πρόεδρος είπε ότι «δεν ήταν μόνο η θέση του κ. Τατάρ, ήταν και της Τουρκίας, διότι ο ΓΓ θα διόριζε ειδικό απεσταλμένο ως η εντολή του Συμβουλίου Ασφαλείας. Και η εντολή του ΣΑ ήταν να κινηθεί μέσα στα πλαίσια της εξεύρεσης λύσης όπως καθορίζεται από τα ΗΕ. Και αρνήθηκαν διότι θεώρησαν ότι μειώνεται η αξίωση για αναγνώριση για τον στόχο που έθεσαν για δύο κράτη».

Η ουσία είναι ότι αποφεύχθηκε το ναυάγιο της προσπάθειας των Ηνωμένων Εθνών για εξεύρεση κοινού εδάφους ώστε να μπορέσουν να επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό. Ωστόσο, η προσπάθεια, μέχρι το επόμενο ραντεβού που θα είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων σε τρεις μήνες, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολη και μέσα σε φουρτουνιασμένα νερά.

Η τουρκική πλευρά μπορεί σ’ αυτή τη φάση να μην πέτυχε τον στόχο της σ’ ό,τι αφορά την κυριαρχία, αλλά το θέμα παραμένει ζωντανό. Επιμένοντας στο θέμα της κυριαρχίας και της λύσης δύο κρατών κατάφερε να εμποδίσει τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στον διορισμό ειδικού αντιπροσώπου για το Κυπριακό. Αυτό δείχνει ότι με πρόσχημα την ικανοποίηση της συγκεκριμένης της αξίωσης θα μπλοκάρει την κάθε προσπάθεια για εξεύρεση κοινού εδάφους.

Η στάση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών κρίνεται από ελληνοκυπριακής πλευράς ως άψογη κυρίως σ’ ό,τι αφορά την επιμονή της τουρκικής πλευράς στο θέμα της κυριαρχίας και τη λύση δύο κρατών