Η Τουρκία αλληθωρίζει προς το φιλόδοξο οθωμανικό της παρελθόν

Για να συλλάβουμε το μέγεθος της θρυλικής μας Ιστορίας των 200 χρόνων Ελληνικής Ελευθερίας -όπως λέμε σήμερα- θεωρώ επιβεβλημένο το καθήκον μας να γνωρίζουμε λίγα και περιληπτικά για τους ανατολικούς γείτονες της γενέτειράς μας.

Οι Τούρκοι συνεχίζουν το ίδιο όνειρο που είχαν στο οθωμανικό τους παρελθόν και η κατάληψη όλων των χωρών είναι στα σχέδιά τους, αλλιώς δεν εξηγείται ο τρόπος που σκέφτονται, δρουν και μιλούν σήμερα. Λίγη Ιστορία δεν βλάπτει καθόλου θαρρώ!

Ο καθηγητής Σπυρίδων Βρυώνης, Ελληνοαμερικανός βυζαντινολόγος και ιστορικός, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2019 -τον είχαμε φιλοξενήσει εδώ στη Μελβούρνη πριν από μερικά χρόνια– στο σημαντικό πόνημά του «Η παρακμή του Μεσαιωνικού Ελληνισμού στη Μικρά Ασία και η διαδικασία εξισλαμισμού, 11ος – 15ος αιώνας», έκδοση 2008, σημειώνει πως μετά τον Βασίλειο Β΄ τον Βουλγαροκτόνο (976 – 1025), οι βίαιες εσωτερικές αναταραχές στο Βυζάντιο, είχαν ως αποτέλεσμα η Βυζαντινή Αυτοκρατορία να εμφανίσει σημάδια διάλυσης και αποσύνθεσης. Ο ίδιος θεωρεί πως η πιο κομβικής σημασίας μάχη ήταν αυτή του Μαντζικέρτ το έτος 1071.

Η μάχη του Μαντζικέρτ μεταξύ της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και των Σελτζούκων Τούρκων έγινε στις 26 Αυγούστου του 1071, κοντά στο Μαντζικέρτ (σημερινό Μαλαζγκίρτ στην Τουρκία).

Ο αυτοκράτορας Ρωμανός Δ’ Διογένης ηττήθηκε, αιχμαλωτίστηκε και απελευθερώθηκε μετά την καταβολή λύτρων, ενώ η Βυζαντινή Αυτοκρατορία υποχρεώθηκε στην καταβολή ετήσιου φόρου και την παραχώρηση μερικών φρουρίων στους Σελτζούκους.

Αυτή η πανωλεθρία των βυζαντινών στρατευμάτων και, κυρίως, η εσωτερική πολιτική παράλυση που ακολούθησε, επέτρεψε τη μόνιμη εγκατάσταση των Σελτζούκων στη Μικρά Ασία.

(Δύο απαραίτητες και χρήσιμες ιστορικές πληροφορίες):

Α) Το σχίσμα των χριστιανικών Εκκλησιών έγινε το 1054, μοιραίο γεγονός, που κατέστρεψε κάθε δυνατότητα μελλοντικής κατανόησης μεταξύ της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και της Δύσης.

Το 1096 ακολούθησαν οι Σταυροφορίες, που δημιούργησαν αναπόφευκτα προβλήματα στο Βυζάντιο και η κατάληψη και καταστροφή της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους το 1204, έφερε την παρακμή.

Β) Η ονομασία «Βυζαντινός» προέρχεται από τη θέση της Πόλης στο Βόσπορο, η οποία ιδρύθηκε το 659 π.Χ. από ομάδα Μεγαρέων αποίκων, με πρώτο αποικιστή τον Βύζαντα (που φαίνεται πως είχε μεγάλο ανθρώπινο μαστό, βυζιά).

Στα νεότερα χρόνια τον όρο «βυζαντινός» χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το 1562 ο ιστορικός Ιερώνυμος Βολφ (1516-1580).

ΟΙ ΣΕΛΤΖΟΥΚΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι (τουρκικά Selcuklular), υπήρξαν μαζί με τους επιγόνους τους Οθωμανούς, κυρίαρχοι στον χώρο της Εγγύς Ανατολής.

Σταδιακά η κυριαρχία τους επεκτάθηκε σε τρεις ηπείρους (Ασία, Βόρεια Αφρική, ΝΑ Ευρώπη). Γύρω στο 960, έγιναν Σουνίτες, δηλαδή “ορθόδοξοι” μουσουλμάνοι.

ΟΙ ΟΘΩΜΑΝΟΙ

Στα τέλη του 13ου αιώνα, Τούρκοι γαζήδες , οι “ιεροί πολέμαρχοι του ισλαμικού τζιχάντ”, εκμεταλλευόμενοι την κατάρρευση του βυζαντινού αμυντικού συστήματος στη Μικρά Ασία, ίδρυσαν τα τουρκομανικά χανάτα (κράτη) στο δυτικό τμήμα της.

Μετά το 1261, τα μικρασιατικά εδάφη παραμελήθηκαν από την κεντρική εξουσία του Βυζαντίου με αποτέλεσμα οι Τουρκομάνοι να καταλάβουν το μεγαλύτερο μέρος τους.

Το οθωμανικό κρατίδιο, ιδρύθηκε κατά το τρίτο τέταρτο του 13ου αιώνα στη σελτζουκική μεθόριο με το Βυζάντιο, από ένα γένος της ογουζικής φυλής Καγί, το οποίο αργότερα ονομάστηκε “οθωμανικό” από το όνομα του ηγεμόνα του Γαζή Οσμάν (ή Οθομάν, 1281-1326).

Η οθωμανική ιστορία αρχίζει με τον Οσμάν που έγινε ηγεμόνας της φυλής του. Το 1289 κατέλαβε το Δορύλαιο και το έκανε πρωτεύουσά του.

Ο Οσμάν συγκέντρωσε Τούρκους πολεμιστές από όλη τη Μικρά Ασία καθώς και Βυζαντινούς, εχθρούς των Παλαιολόγων, οι οποίοι εξισλαμίστηκαν σταδιακά. Και αυτοί ονομάστηκαν «Οθωμανοί».

Υπήρχε για όλους αυτούς η προοπτική του διαρκούς «ιερού πολέμου» και η απόσπαση λαφύρων και γης από το γειτονικό Βυζάντιο.

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΜΑΝΟΙ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ

Οι Τουρκομάνοι (τουρκικά Turkmenler), ήταν ανθεκτικοί στις κακουχίες και σκληροτράχηλοι νομάδες πολεμιστές, που συνόδευαν τους Σελτζούκους στις εισβολές τους στα βυζαντινά εδάφη (11ος – 13ος αι.).

Ο ρόλος τους ήταν αποφασιστικός στη σταδιακή εθνική και πολιτική μεταμόρφωση της χριστιανικής Μικράς Ασίας και τον μετέπειτα εξισλαμισμό της.

Οι Τουρκομάνοι, που αρχικά έδιναν την εντύπωση άκακων νομάδων, που μετακινούνταν από περιοχή σε περιοχή με τις οικογένειες και τα κοπάδια τους, μεταμορφώνονταν όμως, όταν τους δινόταν η ευκαιρία σε άγριους ληστές και προξενούσαν μεγάλες καταστροφές στην ύπαιθρο.

Στα χρόνια του Μιχαήλ Ζ’ Δούκα (1071-1078), όλος σχεδόν ο θαλάσσιος και ο χερσαίος κόσμος κυριαρχήθηκε από τους άθεους βάρβαρους Σελτζούκους και Τουρκομάνους και έμεινε απογυμνωμένος από τους κατοίκους του, αφού όλοι οι Χριστιανοί σφάχτηκαν, ενώ οι εγκαταστάσεις και τα σπίτια με τις εκκλησίες σε όλες τις επαρχίες της Ανατολής (Μικρά Ασία), λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν εντελώς.

Το 1301 ο Οσμάν/Οθωμάν κατέλαβε τη Μελάγχεια, το 1302 έπεσε η Πέργαμος, το 1304 καταλήφθηκαν η Έφεσος, τα Θύραια και το Πυργίον, το 1326 έπεσε η Προύσα, το 1331 η Νίκαια και το 1337 η Νικομήδεια.

Το 1402, όμως , στη μάχη της Άγκυρας, ανάμεσα στους Μογγόλους και τους Οθωμανούς Τούρκους, ο Ταμερλάνος (αρχηγός των Μογγόλων), διέλυσε τους Οθωμανούς. Τότε κάποιοι πίστεψαν ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία «έσβησε», οριστικά και αμετάκλητα.

Σύντομα, όμως, από το 1415 περίπου, με επικεφαλής τον Μωάμεθ Α΄ οι Οθωμανοί ανασυντάχθηκαν και στα χρόνια του Μουράτ Β΄το κράτος τους επεκτάθηκε. Κορυφαία στιγμή, βέβαια, για τους Οθωμανούς, ήταν η άλωση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου 1453.

Κυρίευσαν στη συνέχεια όλη τη Βαλκανική Χερσόνησο (ονομάζοντάς την οροσειρά του Αίμου Μπάλκαν) φτάνοντας μέχρι και την Αυστρία, Ουγγαρία, Ρουμανία και όλη τη Μαύρη θάλασσα.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Με όλα αυτά ως βάση, κατανοούμε σήμερα πλήρως το μέγεθος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και φρονούμε πως αυτό ακριβώς είναι και το σοβαρό μήνυμα των εορταστικών εκδηλώσεών μας για τα 200 χρόνια της Ανεξαρτησίας μας.

Η στρατηγική όμως της σημερινής οθωμανικής Τουρκίας είναι η κλιμάκωση των εντάσεων στο Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο και αλλού –με κεκτημένη ταχύτητα νεο-οθωμανικών φιλοδοξιών– λες και είναι τα ίδια χρόνια των κατακτήσεών τους, όπως αναφέρθηκαν παραπάνω.

Δυστυχώς, οι γείτονες της Ελλάδας ζουν στο θλιβερό – για μας – παρελθόν τους όταν καταπατούσαν τα πάντα χωρίς να δώσουν λογαριασμό σε κανένα!

Θα τους αφήσει όμως η σημερινή πολιτισμένη ανθρωπότητα να «αλωνίζουν» όπως θέλουν τον κόσμο μας και να καταστρέφουν λαμπρούς πολιτισμούς, όπως το δικό μας αρχαιοελληνικό πολιτισμό;