Ήταν τελικά θέμα χρόνου μέχρι ο COVID-19 να μας ξαναχτυπήσει την πόρτα και αυτή τη φορά πολύ δυνατά.
Καθώς διανύουμε ακόμα μια δυσάρεστη περίοδο εγκλεισμού αγνώστου κατά τα φαινόμενα διάρκειας, η αγωνία έχει χτυπήσει «κόκκινο» και όλο το ενδιαφέρον είναι στραμμένο στη μόνη σανίδα σωτηρίας που φαίνεται να υπάρχει στον ορίζοντα: το εμβόλιο.
Από τότε που κυκλοφόρησαν οι διάφοροι τύποι εμβολίου μέχρι σήμερα έχουν διατυπωθεί πολλά ερωτήματα και έχουν εκφραστεί πολλές αμφιβολίες τόσο σχετικά με την ασφάλειά τους όσο και με την αποτελεσματικότητά τους.
Σε αυτά έρχονται να προστεθούν και οι προβληματισμοί μεταφυσικού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα εάν ζούμε τα ύστερα του κόσμου με το εμβόλιο να σχετίζεται με τις προφητείες της Αποκάλυψης για «μαρκάρισμα» των ανθρώπων αλλά και οι θεωρίες συνομωσίας που θέλουν το εμβόλιο να αποσκοπεί στην υποκλοπή του DNA μας ή στην μετάλλαξή του.
Ωστόσο, ο ιός θερίζει και αυτό είναι τόσο πραγματικό όσο και οι ψυχές που έχουν χαθεί ή οι άλλες που παλεύουν διασωληνωμένες σε κάποια εντατική.
Και τώρα τι κάνουμε; Να εμβολιαστούμε ή όχι;
Σε μια προσπάθεια να απαντήσουμε σε αυτό το καυτό ερώτημα, απευθυνθήκαμε στον διακεκριμένο ομογενή επιστήμονα, Δρα Μαρίνη Πυρπυρή, πρόεδρο της Ελληνικής Ιατρικής Ένωσης Αυστραλίας, θέτοντάς του όλους τους προβληματισμούς που απασχολούν το μέσο πολίτη που διστάζει να εμβολιαστεί.
Ο Δρ Πυρπυρής, δέχτηκε με προθυμία να μας μιλήσει στη συνέντευξη που ακολουθεί:
Ποιος κινδυνεύει να προσβληθεί από τον ιό COVID-19;
«Με το πέρασμα του χρόνου θα καταστεί προφανές ότι ο COVID-19 θα επηρεάσει τελικά όλους μας, καθώς, όπως έχει αποδειχθεί, δεν κάνει διακρίσεις. Μεταδίδεται μέσω του αέρα, οπότε τελικά, όλοι θα εκτεθούμε στον ιό».
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις, ο ρυθμός των εμβολιασμών έχει αυξηθεί στη Βικτώρια;
“Πράγματι. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, την 1η Ιουνίου 2021, οι συνολικές δόσεις που χορηγήθηκαν ήταν 494.037, ενώ 20.484 χορηγήθηκαν το προηγούμενο 24ωρο.
Στους τροφίμους 569 από τις 598 συνολικά μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων στη Βικτώρια, έχει χορηγηθεί η πρώτη δόση και σε 361 έχει ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός.”
Ποιο είναι το επιθυμητό ποσοστό εμβολιασμών για να μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι η μετάδοση του ιού έχει τεθεί υπό έλεγχο;
“Για να επιτύχουμε ανοσία θα πρέπει να φτάσουμε σε ποσοστό ανοσοποίησης τουλάχιστον 70 τοις εκατό. Οι ΗΠΑ στοχεύουν σε ποσοστό 75-85 τοις εκατό.
Επικρατεί κάποια αβεβαιότητα σε αυτό το σημείο καθώς ακόμα μαθαίνουμε για αυτήν τη νέα πρόκληση.
Μπορεί να χρειαστεί να συνεχίσουμε κατά περιόδους να φοράμε μάσκες, να πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας και να τηρούμε την κοινωνική απόσταση προκειμένου να μπορέσουμε να διαχειριστούμε εστίες με νέες παραλλαγές.
Αυτό θα συμβαίνει έως ότου φτάσουμε στο σημείο όπου οι Αρχές θα είναι σίγουρες ότι είμαστε ασφαλείς και ότι η ασθένεια είναι στην πραγματικότητα «ενδημική»”.
Είναι ο εμβολιασμός η λύση;
«Δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψουμε πώς ο COVID-19 θα επηρεάσει το κάθε άτομο όμως ο εμβολιασμός βοηθά στην αυτοπροστασία, στην προστασία της οικογένειάς μας και της κοινότητάς μας.
Όλα τα εμβόλια, τα οποία έχουν εγκριθεί για χρήση στην Αυστραλία, έχουν αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη σοβαρών επιπλοκών λόγω του COVID-19.
Κατά την ανάλυση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου AstraZeneca, επιστημονικά στοιχεία αποδεικνύουν με συντριπτικό τρόπο ότι το εμβόλιο μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο να νοσήσει κανείς βαριά από τον ιό COVID-19 και ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, μακροχρόνιων προβλημάτων υγείας και θανάτου».
Πότε πρέπει κανείς να εμβολιαστεί;
«Η αυστραλιανή κυβέρνηση συνιστά στους πολίτες, ειδικά σε όσους είναι από 40 ετών και πάνω να εμβολιαστούν το συντομότερο δυνατό.
Τα εμβόλια COVID-19 είναι ασφαλή και αποτελεσματικά.
Υπάρχει διστακτικότητα στη λήψη του εμβολίου σε πολιτισμικά και γλωσσικά διαφορετικές κοινότητες. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να φτάσουν οι πληροφορίες με τρόπο κατανοητό σε όλους».
Ποιες ομάδες θεωρούνται «ευπαθείς» και πρέπει να εμβολιαστούν άμεσα;
«Οι ηλικιωμένοι. Ο κίνδυνος θανάτου από COVID-19 αυξάνεται σημαντικά για κάθε δεκαετία από τα 50 και πάνω. Για όσους ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα άνω των 80 ετών ο κίνδυνος είναι δέκα φορές μεγαλύτερος.
Επίσης για όσους έχουν βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό. Επιστήμονες σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία συμφωνούν ότι ασθενείς με COVID-19 με υποκείμενα καρδιοαγγειακά νοσήματα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν βαριά και να καταλήξουν.
Οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, στις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, σε μονάδες φροντίδας ατόμων με ειδικές ανάγκες και σε μονάδες επεξεργασίας κρέατος.
Τα παιδιά με COVID-19 είναι συνήθως ασυμπτωματικά ενώ σύμφωνα με στοιχεία του TGA τα παιδιά που νοσούν κινδυνεύουν από μία σπάνιας μορφής απειλητική για τη ζωή φλεγμονή.
Υπάρχουν διαφορετικά εμβόλια για κάθε ηλικιακή ομάδα. Είναι αποκλειστικό αυτό ή μπορεί κάποιος να επιλέξει το εμβόλιο που θα κάνει;
«Υπάρχουν πολλά εμβόλια που είναι διαθέσιμα, ενώ περίπου 96 εμβόλια COVID-19 βρίσκονται στη φάση της ανάπτυξης.
Τα εμβόλια που έχουν εγκριθεί μέχρι στιγμής για χρήση στην Αυστραλία είναι το AstraZeneca-Oxford για άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών και το Pfizzer-BioNTech για άτομα ηλικίας 40-49 ετών.
Σε αυτό το σημείο δεν υπάρχει δυνατότητα επιλογής του εμβολίου κατά τη διάρκεια του προγράμματος εμβολιασμού. Ενδέχεται στο μέλλον να διατίθενται και ορισμένα άλλα εμβόλια, όπως το Moderna COVID-19 ή το Novavax το οποίο αξιολογείται από το TGA».
ΑΠΟΚΩΔΙΚΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ
Σε μια προσπάθεια να φτάσει η πληροφόρηση σε κάθε μέλος της παροικίας μας θέσαμε στον Δρα Πυρπυρή μια σειρά από ερωτήματα που διατυπώνονται στις καθημερινές συζητήσεις που κάνουμε στο σπίτι, στο γραφείο, στις παρέες μας.
Είναι ασφαλές το εμβόλιο;
«Αυτό το ερώτημα απασχολεί πολύ κόσμο. Η ασφάλεια υπήρξε ανέκαθεν προτεραιότητα στην ανάπτυξη του εμβολίου. Υπάρχουν πολλές διαδικασίες για τη διασφάλισή της».
Τελικά το εμβόλιο μας προστατεύει και για πόσο καιρό;
«Σε άτομα που έχουν εμβολιαστεί, αντισώματα ανιχνεύονται για τουλάχιστον 6 μήνες μετά με μόνο μια ελάχιστη μείωση στο επίπεδο των αντισωμάτων.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η προστασία σταματά μετά τους 6 μήνες. Ο στόχος της δεύτερης δόσης είναι να παρατείνει το αποτέλεσμα της ανοσοποίησης.
Η δεύτερη δόση έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στη διατήρηση της ανοσίας μακροπρόθεσμα. Είναι πιθανό ότι θα προχωρήσουμε τελικά σε ένα μοντέλο ετήσιου εμβολιασμού, όπως γίνεται και με το εμβόλιο της γρίπης».
Ωστόσο καθώς ο ιός συνεχώς μεταλλάσσεται, πολλοί φοβούνται ότι θα χρειαστεί να εμβολιαζόμαστε για κάθε μετάλλαξη. Πόσο βάσιμη είναι αυτή η ανησυχία;
«Όλοι οι ιοί μεταλλάσσονται. Στην αγορά εμφανίζονται τακτικά νέα εμβόλια. Η Αυστραλιανή Κυβέρνηση και η TGA παρακολουθούν και καταγράφουν συνεχώς τα δεδομένα και τη διεθνή εμπειρία.
Τελικά ο ιός μπορεί να μεταλλαχθεί αρκετά ώστε το εμβόλιο να μην είναι πλέον αποτελεσματικό. Αυτό σημαίνει ότι το εμβόλιο θα πρέπει να ενημερώνεται περιοδικά – όπως γίνεται και με το εμβόλιο της γρίπης.
Είναι πιθανό να χρειαστεί να εμβολιαστούμε εκ νέου στο μέλλον με πιο ενημερωμένα εμβόλια, όπως και με τη γρίπη».
Το πρόσφατο περιστατικό με τη νοσηλεύτρια σε μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων που είχε εμβολιαστεί, ωστόσο νόσησε, δημιουργεί ερωτηματικά. Κάποιος που έχει εμβολιαστεί μπορεί να νοσήσει; Μπορεί να είναι φορέας του ιού και να τον μεταδώσει σε άλλους;
«Ένα άτομο δεν θεωρείται πλήρως εμβολιασμένο εάν δεν περάσουν 2-4 εβδομάδες μετά την χορήγηση της δεύτερης δόσης (Pfizzer ή AstraZenaca).
Μόλις ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός, το ανοσοποιημένο άτομο θεωρείται προστατευμένο. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει πιθανότητα, παρά την ανοσοποίηση, να μεταδώσει τον ιό σε άλλους».
Αν κάποιος έχει ήδη νοσήσει με COVID-19, πρέπει να εμβολιαστεί;
«Στην Αυστραλία, τα άτομα που έχουν νοσήσει με COVID-19 και έχουν αναρρώσει θα πρέπει να εμβολιάζονται. Η προστασία που παρέχει η λοίμωξη μπορεί να διαφέρει μεταξύ των ατόμων.
Δεδομένου ότι πρόκειται για μια νέα πρόκληση, οι υγειονομικές αρχές εξακολουθούν να είναι ασαφείς ως προς το πόσο διαρκεί η ανοσία με την ανάρρωση. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να εμβολιαστείτε για να προστατεύσετε την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους σας από σοβαρές ασθένειες».
Το εμβόλιο COVID-19 επηρεάζει την εγκυμοσύνη ή τη γονιμότητα;
«Επί του παρόντος δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το εμβόλιο COVID-19 προκαλεί οποιοδήποτε πρόβλημα με την εγκυμοσύνη. Δεν υπάρχει επίσης καμία ένδειξη ότι επηρεάζει τη γονιμότητα».
ΟΙ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΩΝ
Αυτό που φοβούνται οι περισσότεροι είναι οι παρενέργειες ή ακόμα και η πιθανότητα πρόκλησης θανάτου από τα εμβόλια κατά του COVID-19.
Ο Δρ Πυρπυρής εξηγεί στη συνέχεια πώς τα επιστημονικά δεδομένα ανατρέπουν την ρητορική περί επικινδυνότητας των εμβολίων.
Πολλά έχουν ακουστεί για τη σύνδεση ειδικά του Astrazeneca με την πρόκληση θρόμβων ειδικά στα άτομα κάτω των 40 ετών. Τι ισχύει τελικά;
«Ο κίνδυνος θρόμβων αίματος λόγω του εμβολίου είναι αρκετά χαμηλός και πάντως πολύ χαμηλότερος από αυτόν λόγω της μόλυνσης με COVID.
Το ποσοστό κινδύνου με το εμβόλιο εκτιμάται σε περίπου 4 περιπτώσεις ανά 1.000.000 άτομα ήτοι (0,0004%) ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε άτομα που νοσούν με τον ιό εκτιμάται ότι είναι περίπου 165.000 περιπτώσεις σε 1.000.000 (16,5%).
Προκειμένου να παρέχει ακόμη μεγαλύτερο επίπεδο ασφάλειας στα άτομα ηλικίας κάτω των 50 ετών, η αυστραλιανή κυβέρνηση τούς έχει παράσχει πρόσβαση και στο εμβόλιο Pfizer».
Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες παρενέργειες και πόσο διαρκούν;
«Για το εμβόλιο της Pfizer οι συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν πόνο στο σημείο της ένεσης, κούραση, πονοκεφάλους, πόνους στους μυς, πυρετό και ρίγη, πόνο στις αρθρώσεις.
Οι λιγότερο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ναυτία, διόγκωση των λεμφαδένων, αίσθημα αδιαθεσίας, αϋπνία, κνησμό στο σημείο της ένεσης.
Μερικοί μπορεί να νοιώσουν ασθένεια που μοιάζει με γρίπη, η οποία είναι πιθανότερο να εμφανιστεί μετά τη δεύτερη δόση.
Παρόμοιες είναι οι παρενέργειες και για το AstraZeneca που εκτός των παραπάνω περιλαμβάνουν πόνο στα άκρα, ζάλη, μειωμένη όρεξη ή πόνο στο στομάχι.
Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι προσωρινές, εμφανίζονται την πρώτη μέρα και συνήθως θα υποχωρήσουν μέσα σε μία ή δύο ημέρες».
Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε και τι πρέπει να κάνουμε;
«Και τα δύο εμβόλιο είναι πιθανό – αν και πολύ σπάνιο – να εμφανίσουν κάποιες σοβαρές παρενέργειες, όπως αλλεργική αντίδραση (1 στο 1.000.000) ή και θρομβώσεις (4-6 στο 1.000.000) στην περίπτωση του AstraZeneca.
Οι θρόμβοι εμφανίζονται 4 – 20 ημέρες μετά τον εμβολιασμό.
Θα πρέπει να ζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια, εάν έχετε κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα: δυσκολία στην αναπνοή, συριγμό και γρήγορο καρδιακό παλμό, σοβαρούς επίμονους πονοκεφάλους, θολή όραση, αδυναμία του προσώπου ή των άκρων, σύγχυση ή σπασμούς, επίμονο κοιλιακό πόνο, πρήξιμο στα πόδια, εξάνθημα».
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Για το τέλος ζητήσαμε από το Δρα Πυρπυρή να ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από τις φήμες και τις θεωρίες συνομωσίας που κυκλοφορούν προκαλώντας σύγχυση στον κόσμο σχετικά με τη νέα συνθήκη που επέβαλε στη ζωή μας η πανδημία.
Είναι τελικά ψέμα ο COVID-19;
«Ο COVID-19 δεν είναι φάρσα. Τα εργαστήριά μας ήταν από τα πρώτα που απομόνωσαν τον ιό εκτός Κίνας.
Ο ιός υπάρχει και αποτελεί μέρος της οικογένειας SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) -CoV-2. Οι κορονοϊοί είναι υπεύθυνοι για περίπου 10-15% των κρυολογημάτων.
Το SARS-CoV εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2002. Από το 2002 έως το 2014, 774 άνθρωποι πέθαναν.
Στην πραγματικότητα, ο COVID-19 είναι το έβδομο μέλος κορονοϊών που μεταδίδεται σε ανθρώπους και χαρακτηρίστηκε ως πανδημία από τον ΠΟΥ στις 11 Μαρτίου 2020. Άλλες προηγούμενες παγκόσμιες πανδημίες περιλάμβαναν την ισπανική γρίπη (1918), την ασιατική γρίπη (1957) και τη Γρίπη του Χονγκ Κονγκ (1968)
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η παγκόσμια πανδημία είναι θανατηφόρα. Η ισπανική γρίπη ήταν υπεύθυνη για 50 εκατομμύρια θανάτους, η ασιατική γρίπη για 1,5 εκατομμύρια και η γρίπη του Χονγκ Κονγκ για 1 εκατομμύριο θανάτους. Η μόνη υπεύθυνη απόφαση είναι οι άμεσοι εμβολιασμοί».
Τι απαντάτε στη θεωρία ότι το εμβόλιο είναι μια απόπειρα υποκλοπής του DNA μας;
«Αυτό είναι λάθος. Η κυβέρνηση δεν παίρνει αίμα κατά τον εμβολιασμό. Δεν συλλέγεται DNA».
Υπάρχει κίνδυνος από το εμβόλιο να αλλάξει το DNA μας;
«Το DNA διατηρείται στον πυρήνα του κυττάρου. Το εμβόλιο mRNA απλώς παρέχει στο κύτταρο πληροφορίες προκειμένου να ξεκινήσει η παραγωγή αντισωμάτων κατά του ιού.
Το υλικό δεν εισέρχεται στον πυρήνα του κυττάρου, όπου στεγάζεται το DNA. Το εμβόλιο δεν επηρεάζει ούτε αλληλεπιδρά με το DNA μας».
Τι απαντάτε σε αυτούς που ισχυρίζονται ότι το εμβόλιο «βάζει» στον οργανισμό τον COVID-19;
«Αυτό δεν ισχύει καθώς τα εμβόλια δεν περιέχουν ζωντανό στέλεχος του ιού COVID-19.Το εμβόλιο εκπαιδεύει τον οργανισμό στον εντοπισμό και την αντιμετώπιση του ιού».
*Για απορίες σχετικά με τον εμβολιασμό, μπορείτε να καλείτε τις γραμμές πληροφοριών CORONA του Υπουργείου Υγείας 02 6289 1555 και 1800 020 103 ή να επισκεφτείτε τον ιστότοπο www.australia.gov.au
Η εθνική γραμμή για το εμβόλιο κατά του COVID-19 είναι 1800 020 080
Μπορείτε επίσης να ενημερώνεστε στον ιστότοπο
https://www.health.gov.au/node/18263#-covid19-12
