Ήρθε πριν από 7,5 χρόνια στη Μελβούρνη με ένα όραμα για την Ελληνομάθεια και πολύ όρεξη για δουλειά και φεύγει με τη βαλίτσα του ξέχειλη από αγάπη και υπέροχες αναμνήσεις.
Ο Μάνος Τζιμπραγός είναι ο απερχόμενος διευθυντής των σχολείων γλώσσας και πολιτισμού της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης, όμως για όσους τον γνώρισαν από κοντά είναι πολλά περισσότερα από τον τίτλο του.
Είναι μέντορας, συνάδελφος, φίλος και αδελφός. Είναι ένας οραματιστής που σε όλη τη διάρκεια της θητείας του επέμενε να βλέπει το ποτήρι της Ελληνομάθειας μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Γι’ αυτό και πάλεψε με όλες του τις δυνάμεις για να το ξεχειλίσει.
Σε λίγες εβδομάδες, αποχαιρετά την Κοινότητα και τη Μελβούρνη με συγκίνηση, αλλά χωρίς ίχνος πικρίας. «Έτσι είναι η ζωή. Ένας κύκλος κλείνει και ένας άλλος ανοίγει», είναι η πρώτη κουβέντα που μου λέει.
Κι αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Γιατί όποιος γνωρίζει τον Μάνο Τζιμπραγό, ξέρει ότι για εκείνον η ζωή είναι μια σύνθεση διαδρομών που φεύγουν χιαστί.
Η επαγγελματική του διαδρομή ξεκίνησε τέσσερις δεκαετίες πριν, τον Ιούνιο του 1981, όταν τριτοετής φοιτητής ακόμη στο τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πήρε την επάρκεια διδασκαλίας και ξεκίνησε να διδάσκει σε κάποιο φροντιστήριο στο Ηράκλειο.
Στη συνέχεια, πήρε το πτυχίο του και διορίστηκε στο Υπουργείο Παιδείας υπηρετώντας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αρχικά ως αναπληρωτής και στην πορεία ως μόνιμος καθηγητής αγγλικής γλώσσας.
Το 2007 ήρθε για πρώτη φορά με απόσπαση στην Αυστραλία όπου υπηρέτησε σε σχολεία της Μελβούρνης που διέθεταν προγράμματα διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας έως το 2011, οπότε και επέστρεψε στην Ελλάδα.
Όμως, η υπόθεση «Αυστραλία» δεν είχε ακόμη κλείσει για εκείνον. Το Μάρτη του 2014 κι ενώ η σχολική χρονιά είχε ήδη αρχίσει, ήρθε με άδεια άνευ αποδοχών και ανέλαβε τη θέση του Διευθυντή των σχολείων της Ελληνικής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας.

Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Μια ιστορία γεμάτη πρωτοβουλίες και καινοτομίες που άλλαξαν εκ βάθρων τη νοοτροπία και τον τρόπο λειτουργίας των ελληνικών σχολείων και έθεσαν την ελληνομάθεια σε νέες βάσεις με προσανατολισμό το μέλλον.
«Είχα ένα όραμα κι ευτυχώς βρήκα ανθρώπους να το μοιραστώ και να το υλοποιήσω. Ήθελα να δώσω το καλύτερο που μπορούσα στα ελληνόπουλα της Διασποράς και δε μιλώ μόνο για τη γλώσσα αλλά και τον πολιτισμό της Ελλάδας», λέει στον «Νέο Κόσμο» ο κ. Τζιμπραγός.
«Αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω την Κοινότητα που με εμπιστεύτηκε και με στήριξε σε κάθε μου προσπάθεια αλλά και τους συναδέλφους μου που ενστερνίστηκαν το όραμά μου κι έβαλαν πλάτη για να καταφέρουμε όλα όσα καταφέραμε τα τελευταία επτά χρόνια», καταλήγει.
Πνεύμα ανήσυχο, με πάθος για μάθηση, ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στη χρήση της τεχνολογίας στην εκπαίδευση και έθεσε στόχο να εφαρμόσει τις γνώσεις του εμπνεόμενος και υλοποιώντας προγράμματα που βασίζονταν στην συμβολή της τεχνολογίας στη μάθηση, με την συνεργασία των συναδέλφων του εκπαιδευτικών.
Τα προγράμματα σπουδών των σχολικών μονάδων της Κοινότητας άρχισαν να εμπλουτίζονται με τη χρήση τεχνολογικών εφαρμογών με σκοπό να γίνει το μάθημα πιο ζωντανό και ενδιαφέρον.
«Την περσινή χρονιά με την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης λόγω της πανδημίας COVID-19 ξεκινήσαμε τρία διαδικτυακά προγράμματα τα οποία συνεχίζονται με επιτυχία ακόμη και σήμερα παρόλο που δεν παρίσταται ανάγκη. Είναι τo πρόγραμμα «Greek for Late Beginners», το πρόγραμμα προφορικής εξάσκησης για μαθητές όλων των επιπέδων και ένα από τα προγράμματα ενηλίκων», λέει ο κ. Τζιμπραγός.
ΚΟΙΝΟ ΜΕΤΩΠΟ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ
Για τον δυναμικό Κρητικό, η απάντηση σε κάθε κρίση είναι ο αγώνας. Γι’ αυτό και πιστεύει πως η υπόθεση της ελληνομάθειας δεν είναι χαμένη. «Είμαι φύση αισιόδοξη και πιστεύω πως με συλλογική συντονισμένη προσπάθεια η ελληνομάθεια στην Αυστραλία, όχι μόνο θα διατηρηθεί αλλά και θα προχωρήσει».
«Απαιτείται όλοι όσοι ασχολούμαστε με την ελληνομάθεια να δημιουργήσουμε ένα κοινό μέτωπο γιατί μόνο έτσι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις πολλές και δύσκολες προκλήσεις. Δεν είναι το θέμα να αυξήσω εγώ τις εγγραφές μου βραχυπρόθεσμα, αλλά να κερδίσουμε όλοι μας και κυρίως η ελληνομάθεια, μακροπρόθεσμα», λέει.
Για τον έμπειρο εκπαιδευτικό είναι πολύ σημαντικό να δοθεί έμφαση στις μικρές ηλικίες. «Πρέπει να υπάρξουν προγράμματα για παιδιά ακόμη και από δύο ετών, γιατί όσο πιο μικρά ξεκινήσουν να έρχονται σε επαφή με τη γλώσσα και τις παραδόσεις τόσο πιο πιθανό είναι να συνεχίσουν αργότερα διατηρώντας ζωντανά τα σχολεία. Η απήχηση που είχε το πρόγραμμα ELA που ξεκινήσαμε πέρσι το αποδεικνύει», εξηγεί ο κ. Τζιμπραγός.

«Στο πνεύμα αυτό, μαζί με τους συνεργάτες μου εμπνευστήκαμε και καθιερώσαμε το πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης που «τρέχει» στη διάρκεια των σχολικών διακοπών για νήπια και μαθητές των μικρότερων τάξεων του δημοτικού σχολείου», καταλήγει.
Ο κ. Τζιμπραγός θεωρεί, επίσης, ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα θα πρέπει να περιλαμβάνουν όσο το δυνατόν περισσότερες ευκαιρίες για χρήση της γλώσσας σε πραγματικές περιστάσεις, «όχι μόνο εντός αλλά και εκτός σχολείου. Δε χρειάζεται, βέβαια, να τονίσω πόσο σημαντική είναι η στήριξη και η συμβολή και των οικογενειών σε αυτό», λέει.
«Ένα άλλο ζήτημα που έχει προκύψει τα τελευταία χρόνια είναι η έλλειψη εκπαιδευτικών, γεγονός που κάνει επιτακτικότερη την ανάγκη για διαρκή και πολύπλευρη επιμόρφωση των υπαρχόντων», σημειώνει ο κ. Τζιμπραγός.
Αυτές οι κατευθυντήριες είναι και η παρακαταθήκη που αφήνει στον διάδοχό του στη θέση του Διευθυντή των σχολείων γλώσσας και πολιτισμού της Κοινότητας στον οποίο «αποκαλύπτει» και τα μυστικά που θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τις πολλές και μεγάλες ευθύνες του ρόλου, που δεν είναι άλλα από το τρίπτυχο «υπομονή, επιμονή και αγάπη».
ΟΣΑ ΕΜΕΙΝΑΝ ΣΤΗ ΜΕΣΗ
Το έργο που ξεκίνησε ο κ. Τζιμπραγός δεν σταματά με την αποχώρησή του και την επιστροφή του στην Ελλάδα, όπως μας διαβεβαιώνει.
«Υπάρχουν δύο προγράμματα που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε αρχικά στάδια και θα ήθελα να τα δω να ολοκληρώνονται. Το πρώτο είναι το πρόγραμμα «Sounds Greek» σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Monash. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ γενεών (intergenerational) και από κοινού δημιουργίας κάποιων podcast με θέματα που ενδιαφέρουν και τις δύο γενιές.
Απώτερος στόχος είναι τα podcasts να λειτουργήσουν ως μοντέλο για τη δημιουργία αντίστοιχων προγραμμάτων και από άλλους δασκάλους».
Το δεύτερο πρόγραμμα έχει τον τίτλο «Cineνοηση – Είναι άθλος να είσαι ο εαυτός σου». Ο κ. Τζιμπραγός εξηγεί ότι είναι «επιχορηγούμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας και αφορά τη δημιουργία μίας ταινίας με θέματα που έχουν να κάνουν με τη σχολική ζωή, όπως για παράδειγμα τον εκφοβισμό, το σεβασμό της προσωπικότητας του άλλου και άλλα σχετικά ζητήματα.
Είναι μία διαδικτυακή συνεργασία μεταξύ της θεατρικής ομάδας MeWe από την Αθήνα και μίας ομάδας μαθητών μας από το Bentleigh για την από κοινού δημιουργία μιας ταινίας μικρού μήκους», εξηγεί ο κ. Τζιμπραγός.
Το δεύτερο αυτό πρόγραμμα θα λέγαμε ότι έχει τη σφραγίδα του ίδιου, καθώς ο κ. Τζιμπραγός υποστηρίζει τη σημασία της θεατρικής αγωγής ως βασικού πυλώνα της διδασκαλίας της γλώσσας και του πολιτισμού.
«Αν και κατά καιρούς υπήρξαν κάποιες αντιρρήσεις για την ένταξη της θεατρικής αγωγής στο εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα με το επιχείρημα ότι είναι «χάσιμο διδακτικού χρόνου», το αποτέλεσμα μας δικαίωσε, αποδεικνύοντας τον παιδαγωγικό ρόλο του θεάτρου ακόμη και στους πιο δύσπιστους», λέει.
Παρόλο που ο ίδιος δεν θα είναι εδώ για να παρακολουθήσει από κοντά την εξέλιξη των προγραμμάτων δεν ανησυχεί καθόλου. «Ξέρω ότι οι συνάδελφοί μου θα τα καταφέρουν θαυμάσια και θα έχουμε απόλυτη επιτυχία», καταλήγει.
ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ
Μέσα σε αυτή τη δεκαετία συνολικά που έζησε στην Μελβούρνη και υπηρέτησε την ελληνομάθεια, ο Μάνος Τζιμπραγός δέθηκε με την πόλη και δημιούργησε φιλίες και σχέσεις που κάνουν τον αποχαιρετισμό αρκετά δύσκολο.
Του ζητώ να μοιραστεί μαζί μας την πιο τρυφερή και έντονη ανάμνησή του από τη θητεία του εδώ. «Θυμάμαι τη συγκίνηση που ένιωσα όταν πρωτοήρθα ως αποσπασμένος εκπαιδευτικός αντικρίζοντας τα παιδιά ντυμένα με ελληνικές παραδοσιακές στολές και την πρώτη «καλημέρα» που άκουσα από τα στόματά τους.
Είναι συγκλονιστικό να ακούς τη γλώσσα σου από παιδιά τρίτης, τέταρτης γενιάς τόσο μακριά από την Ελλάδα. Είναι άλλο να είσαι Έλληνας εδώ και άλλο να είσαι Έλληνας στην Ελλάδα», λέει συγκινημένος.
Παρόλο που στο μεγαλύτερο κομμάτι του εκπαιδευτικού του έργου δεν ήταν σε άμεση επαφή με τους μαθητές, λόγω του ρόλου του, εν τούτοις, ο κ. Τζιμπραγός δεν έχανε ευκαιρία να βρίσκεται ανάμεσά τους επισκεπτόμενος τις διάφορες σχολικές μονάδες και μπαίνοντας στις τάξεις για να μιλήσει μαζί τους και – γιατί όχι – να κάνει και λίγο μάθημα.
«Συμβουλεύω τα παιδιά, να συνεχίσουν την προσπάθειά τους να γνωρίσουν τη γλώσσα και τον πολισμό των προγόνων τους και να μην ξεχνούν την ελληνική τους ταυτότητα», λέει συγκινημένος.
Μία συγκίνηση που κορυφώνεται όταν ο λόγος έρχεται στους συναδέλφους του. «Θέλω να τους πω ένα μεγάλο ‘ευχαριστώ’», ψελλίζει και η φωνή του κόβεται καθώς τα δάκρυα πλημμυρίζουν τα μάτια του. «Πάντα φρόντιζα να τους ευχαριστώ με κάθε ευκαιρία. Τους εύχομαι να είναι όλοι υγιείς και να συνεχίσουν με το ίδιο μεράκι και την ίδια αγάπη το δύσκολο έργο τους», καταφέρνει να πει με τρεμάμενη φωνή.

ΘΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΩ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ
Η νέα σχολική χρονιά θα βρει τον Μάνο Τζιμπραγό να διδάσκει στο 4ο Λύκειο Αιγάλεω. «Είναι ένα νέο εργασιακό περιβάλλον καθώς δεν έχω ξαναδιδάξει εκεί και είμαι πολύ ενθουσιασμένος. Μου έχει λείψει πολύ η τάξη», λέει.
Υπόσχεται, όμως, ότι θα ξαναγυρίσει στη Μελβούρνη, την πόλη που αγάπησε πολύ. «Θα γυρίσω ως προσκυνητής σε αυτήν την πόλη που την αγάπησα και με αγάπησε πολύ. Εδώ ένοιωθα ότι ανήκω», εξομολογείται, καθώς σκουπίζει ένα ακόμη δάκρυ από τα μάτια του.
Κι εμείς θα είμαστε εδώ να τον υποδεχτούμε, με τη ζεστασιά και την αγάπη που αρμόζει σε έναν αγαπημένο συνάδελφο, σε έναν πολύτιμο φίλο, σε έναν δικό μας…