Η εβδομάδα που διανύουμε λέγεται NAIDOC  Week μια  εβδομάδα η οποία γιορτάζει τον πολιτισμό και τον ρόλο των Ιθαγενών και των Κατοίκων Torres Strait στην Αυστραλιανή κοινωνία. Κεντρικό θέμα της φετινής εβδομάδας NAIDOC  Week  είναι η «θεραπεία της χώρας». Δηλαδή να προστατεύσουμε την Αυστραλία, το περιβάλλον, την γη, τα νερά, τους ιερούς χώρους και την πολιτιστική της κληρονομιά.

Εμείς στο «Νέο Κόσμο»  για την εβδομάδα αυτή επιλέξαμε να υπενθυμίσουμε τις σχέσεις που είχαν διακεκριμένοι Έλληνες με τους ιθαγενείς.

Και ξεκινάμε με  τον Άρτσι Καλοκαιρινό.

Το πλήρες όνομα του είναι Archivides. Κι αν δεν σας θυμίζει κάτι αυτό το όνομα, έχετε δίκιο! Ο ληξίαρχος του Glen Innes τα έκανε θάλασσα όταν κλήθηκε να αντιγράψει το όνομα Alcibiades… που του έδωσαν οι γονείς του.

Ο Άρτσι Καλοκαιρινός ήταν μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες της ομογένειας της Αυστραλίας. Άλλωστε το 2000 είχε ανακηρυχτεί ”Έλληνας του Αιώνα”  από την εφημερίδα μας. Από το «Νέο Κόσμο» με την συνεργασία του αναγνωστικού μας κοινού.

Ο Καλοκαιρινός έγινε παγκόσμια γνωστός για τις έρευνές του με αντικείμενο την αποβιταμίνωση των ανηλίκων και τις συνέπειες του τραχώματος και του καταρράκτη. Τα συμπεράσματα των ερευνών του τα κατέγραψε σε ένα βιβλίο με τίτλο ”Every Second Child”.

Για το βιβλίο αυτό -που ο τίτλος του στα ελληνικά είναι ”Κάθε Δεύτερο Παιδί”– ο διακεκριμένος επιστήμονας και τιμηθείς δύο φορές με το βραβείο Νόμπελ, Λίνος Πόλιγκ, έγραψε:

«Χιλιάδες βρέφη πεθαίνουν πρόωρα. Το βιβλίο αυτό εξηγεί, ότι ο θάνατός τους οφείλεται στην αποβιταμίνωση και, κυρίως, στην έλλειψη της βιταμίνης C. Η ανακάλυψη του Άρτσι Καλοκαιρινού αποτελεί τεράστια προσφορά στην παγκόσμια υγεία. Κάθε δεύτερο παιδί των ιθαγενών ήταν καταδικασμένο σε θάνατο έως ότου εμφανίστηκε ένας γιατρός, με ανοικτά μάτια, που άνοιξε τα μάτια και τους εγκέφαλους των συναδέλφων του».

Όπως έγραφαν οι αυστραλιανές εφημερίδες, της δεκαετίας του ’70, τον ομογενή γιατρό βασάνιζαν τα τεράστια ποσοστά θνησιμότητας που παρουσίαζαν τα παιδιά των ιθαγενών, που ζούσαν στην απομονωμένη αυστραλιανή έρημο.

 

Προσπάθησε να βρει την αιτία και έκανε μια απίστευτη ανακάλυψη. Το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας οφειλόταν στην έλλειψη βιταμίνης C. Από εκείνη τη στιγμή αμέτρητες φορές βρήκε βρέφη και παιδιά έτοιμα να πεθάνουν. Τους έκανε μια ένεση με βιταμίνη C και τα παιδιά ανάρρωναν!

Αρχικά, οι συνάδελφοί του τον αντιμετώπισαν με δυσπιστία. Και τα παιδιά συνέχισαν να πεθαίνουν… Αργότερα, το έργο του έγινε γνωστό -και αποδεκτό- στις ΗΠΑ (αν και η διάθεση του βιβλίου του απαγορεύτηκε εκεί ”πολιτικούς λόγους”) και στον υπόλοιπο κόσμο.

Μάλιστα, η έγκυρη βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση British medical Journal, έγραψε, μεταξύ άλλων, την 1η Μαρτίου 1975: ”Αμέτρητοι γιατροί έχουν ασχοληθεί τα τελευταία χρόνια με τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας που παρουσιάζουν τα παιδιά των ιθαγενών αλλά όλοι απέτυχαν να εντοπίσουν τα αίτια. Ένας, πραγματικά πρωτοπόρος, γιατρός, ο Δρ Κακολαιρινός, πήγε επί τόπου, ασχολήθηκε με το φαινόμενο και έκανε μια ανακάλυψη, η οποία θα εκτιμηθεί ακόμη περισσότερο στο μέλλον”.

Το ίδιο περιοδικό γράφει, ότι οι επιστήμονες, αρχικά, αντί να υιοθετήσουν την ανακάλυψη του Καλοκαιρινού, την απέρριψαν και έφτασαν στο σημείο να κυνηγήσουν τις ιδέες του και να απαγορεύσουν την κυκλοφορία του βιβλίου του. Απέτυχαν όμως και ο Καλοκαιρινός δικαιώθηκε.

Στην αυτοβιογραφία του με τίτλο ”Ένας Επαναστάτης Γιατρός” ο Καλοκαιρινός σημείωνε ότι αντλούσε δυνάμεις από τη σύζυγό του, Κάθριν, και τα παιδιά του, Χέλεν και Πίτερ, τους γονείς του, συγγενείς και μέλη της ελληνικής παροικίας (τους οποίους αναφέρει ονομαστικά) και από τους Αβορίγινες.

”Λόγω μοίρας και προσωπικής επιλογής, φορτώθηκα με την ευθύνη να βελτιώσω την υγεία των Αβορίγινων της Αυστραλίας. Γνωρίζω ότι οι Αβοριγίνες ενοχλούνται, αν κάποιος ασχοληθεί με τους νεκρούς. Ας με συγχωρέσουν που παραβιάζω κάποιες από τις αρχές τους, σε αυτό το βιβλίο, προκειμένου να επιτευχθούν οι κοινοί μας στόχοι” έγραφε ο Καλοκαιρινός στην αυτοβιογραφία του.

Ο διακεκριμένος επιστήμονας γεννήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 1927 στο Γκλέιν Ίνες της Νέας Νότιας Ουαλίας. Οι γονείς τους κατάγονταν από τα Κύθηρα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Σίδνεϊ και έχει γράψει τέσσερα βιβλία. Η ζωή του έχει γίνει ντοκιμαντέρ από τον βραβευμένο Αυστραλό σκηνοθέτη, Φιλ Νόις, και προβλήθηκε στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Σίδνεϊ το 1976.

Μετά την αποφοίτησή του από το Πανεπιστήμιο, εργάστηκε, για λίγο, στο νοσοκομείο της ναυτικής βάσης Lismore και από το 1953 έως το 1957 εργάστηκε στην Αγγλία. Κατά την περίοδο 1975-1967 εργάστηκε στην εξόρυξη οπάλιου στο Κούπερ Πίντι, μαζί με άλλους Έλληνες. Εκεί είδε και το δράμα των ιθαγενών σε όλο του το μεγαλείο και έτσι από το 1976 έως το 1982 απασχολήθηκε αποκλειστικά στην Ιατρική Υπηρεσία των Αβορίγινων.

Ο Δρ. Καλοκαιρινός λίγο πριν πεθάνει τον Μάρτιο του 2012 είχε πει: ”Καθώς περνούν τα χρόνια, διαπιστώνω, ότι έχω την τάση να επιστρέφω όλο και πιο πολύ στις ελληνικές ρίζες μου. Θέλω όλο και περισσότερο να είμαι κοντά σε Έλληνες. Η ελληνική καταγωγή μου ήταν πάντοτε το φως, που με καθοδηγούσε στο σκοτάδι της άγνοιας”.

«Ελληνική έρευνα»  ρίχνει φως στην καταγωγή των Αβορίγινων της Αυστραλίας

Σχετικά πρόσφατα μια νέα, διεθνής έρευνα  στην οποία συμμετείχαν και δυο Έλληνες ερευνητές έριξε φως στην καταγωγή των ιθαγενών πληθυσμών της Αυστραλίας.

Σύμφωνα με την έρευνα αυτή οι  πρώτοι ιθαγενείς πληθυσμοί της Αυστραλίας, γνωστοί σήμερα ως Αβορίγινες, κατάγονται από τους ίδιους πληθυσμούς της Αφρικής, που εγκατέλειψαν τη «μαύρη ήπειρο» πριν από περίπου 72.000 χρόνια για να εξαπλωθούν σε όλη την Ευρώπη και στην Ασία. Η συνεχής παρουσία αυτών των πρώτων τολμηρών εξερευνητών στην Αυστραλία, όπου έφθασαν πριν περίπου 50.000 χρόνια διασχίζοντας τον ωκεανό, τους καθιστά τον αρχαιότερο πολιτισμό του πλανήτη. Αυτό  αποκάλυψε η πιο ολοκληρωμένη έως σήμερα γενετική ανάλυση, με επικεφαλής μια Ελληνίδα γενετίστρια.

Η έρευνα, που έγινε σε συνεργασία με τις διάφορες κοινότητες των αυτοχθόνων, επιβεβαιώνει ότι όλοι οι σημερινοί Αβορίγινες κατάγονται απευθείας από εκείνους τους πρώτους «Αφρικανούς» μετανάστες που αποίκησαν την Αυστραλία.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Άννα-Σαπφώ Μαλασπίνα, καθηγήτρια γενετικής του Ελβετικού Ινστιτούτου Βιοπληροφορικής, του Πανεπιστημίου της Βέρνης και του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, καθώς και τον Δανό καθηγητή γενετικής Έσκε Βίλερσλεβ του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, και ανέλυσαν το πλήρες γονιδίωμα 83 συγχρόνων Αβοριγίνων, καθώς και 25 κατοίκων της Παπούα Νέας Γουινέα. Στην έρευνα συμμετείχε ένας ακόμη Έλληνας ερευνητής, ο Γιώργος Αθανασιάδης του Κέντρου Ερευνών Βιοπληροφορικής του δανικού Πανεπιστημίου του Aarhus.

Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ότι στο εσωτερικό της Αυστραλίας πριν από 31.000 χρόνια οι διάφορες κοινότητες των Αβοριγίνων είχαν ήδη γενετικά απομονωθεί μεταξύ τους, πιθανώς λόγω του δύσβατου και δυσπρόσιτου εδάφους, ιδίως εξαιτίας της ουσιαστικά αδιάβατης ερήμου στο κέντρο της ηπείρου.

Το αυτοβιογραφικό βιβλίο «Alick Jackomos: A man of all tribes» αποτελεί «ευαγγέλιο» για όσους θέλουν να εντρυφήσουν στη σύγχρονη ιστορία των ιθαγενών της Αυστραλίας. Φώτο: Νέος Κόσμος

Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΗΓΕΤΗΣ ΤΟΥΣ

Ο μεικτός γάμος του Έλληνα  Alick Jackomos και της αβορίγινης  Merle Morgan στη Μελβούρνη τη δεκαετία του 60 ήταν ένα μόνο παράδειγμα των εξαιρετικά αρμονικών σχέσεων των δύο κοινοτήτων καθώς ένιωθαν εξίσου απομονωμένες από την εφαρμογή των πολιτικών της «λευκής Αυστραλίας».

Ο Alick, που υπήρξε  και αυτός (όπως και ο Καλοκαιρινός) στενός φίλος του «Νέου Κόσμου»,  πέθανε το 1999, σε ηλικία 74 χρόνων αλλά μέχρι σήμερα θεωρείται «θρύλος» για τους Αβορίγινες της Αυστραλίας και είναι ο μόνος μη Αβορίγινας που έγινε ισόβιο μέλος των Αβοριγίνων Γερόντων (aboriginal elders). Για περισσότερα από πενήντα χρόνια μαζί με την σύζυγό του αγωνίστηκε διεκδικώντας ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη με αποκορύφωμα την δράση του για το δημοψήφισμα του 1967 μέσω του οποίου οι Αβορίγινες αναγνωρίστηκαν ως ισότιμοι κάτοικοι της χώρας.

Ο Alick  παράλληλα με τον ακτιβισμό εργάστηκε και ως λαογράφος, καταγράφοντας με πάθος οικογενειακές ιστορίες Αβορίγινων. Το αυτοβιογραφικό βιβλίο «Alick Jackomos: A man of all tribes» αποτελεί «ευαγγέλιο» για όσους θέλουν να εντρυφήσουν στη σύγχρονη ιστορία των ιθαγενών της Αυστραλίας.