Αποκλειστική συνέντευξη: Αποκωδικοποιώντας τον Γιάνη Βαρουφάκη και το αίνιγμα της Ελλάδας

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν Γενικός Γραμματέας του κόμματος ΜέΡΑ25, με αφορμή την παρουσία του στο φεστιβάλ διακίνησης ιδεών της Όπερας του Σίδνεϊ, Antidote, μιλά στον «Νέο Κόσμο» για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας

ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ της χώρας όπου γεννήθηκε το αρχαίο δράμα, χρόνια τώρα βιώνουν τα δεινά μιας τραγωδίας δίχως τέλος, της λεγόμενης οικονομικής κρίσης.

Ένας από τους πρωταγωνιστές αυτής της τραγωδίας υπήρξε και ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Γιάνης Βαρουφάκης.

Γύρω του πλάστηκε ένας θρύλος όμοιος με εκείνους που ακολουθούσαν τους ήρωες των κεντρικών προσώπων του αρχαίου δράματος χιλιάδες χρόνια πριν.

Όταν επιβλήθηκαν τα capital controls στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2015, κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο πρώην υπουργός Οικονομικών πήγε σπίτι στη σύζυγό του, εικαστική καλλιτέχνη, Δανάη Στράτου, και της ανακοίνωσε «Αγάπη μου, έκλεισα τις τράπεζες!»

Ο κ. Βαρουφάκης επιμένει ότι πρόκειται για έναν ακόμη μύθο ή όπως ο ίδιος το χαρακτηρίζει, ένα «τοξικό ψέμα».

ΤΑ «ΤΟΞΙΚΑ ΨΕΜΑΤΑ» ΚΑΙ Η «ΑΠΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ»

«Ο λόγος που κυκλοφόρησε αυτό το ψέμα για μένα είναι, πρώτον, ότι οι τράπεζες δεν χρειάστηκε να κλείσουν. Οι τράπεζες έκλεισαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε μια κραυγαλέα προσπάθεια να εκβιάσουν έναν περήφανο λαό, τους Έλληνες, να φορτωθεί με πιστωτικές κάρτες, προσποιούμενοι ότι δεν είχαμε χρεοκοπήσει όταν στην πραγματικότητα αυτό είχε συμβεί. Γιατί έτσι βόλευε τους δανειστές» λέει στον «Νέο Κόσμο» ο κ. Βαρουφάκης.

«Είναι η ιστορία του Δαβίδ και του Γολιάθ μόνο που ο Δαβίδ χάνει, επειδή το δικό μας μέτωπο ήταν διασπασμένο. Αυτή είναι η ιστορία των Ελλήνων. Εννοώ ότι διεξάγουμε φανταστικούς αγώνες και μετά χάνουμε επειδή δεν είμαστε ενωμένοι μεταξύ μας».
«Αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι, έξι χρόνια μετά, αυτό είναι το μόνο που έχει μείνει».

Κάνοντας έναν απολογισμό εκείνης της περιόδου, ο κ. Βαρουφάκης θεωρεί ότι οι ενέργειές του κατά τη διάρκεια της εξάμηνης θητείας του ως υπουργός της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, δεν επέφεραν κανένα μόνιμο αποτέλεσμα.

«Μακάρι [σ.σ. οι ενέργειές μου] να είχαν επηρεάσει την Ελλάδα του σήμερα» λέει, πικραμένος για τις χαμένες ευκαιρίες του κρίσιμου πρώτου εξαμήνου του 2015.

«Η Ελλάδα αποτελεί την προσωποποίηση της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Για κάποιο λόγο, που δεν είναι του παρόντος να αναλύσουμε, η μικρή μας χώρα προσελκύει αυτές τις παγκόσμιες καταστροφές.

Ο τρόπος για να καλυφθεί το χάος, ήταν η παροχή μιας τεράστιας πιστωτικής κάρτας το 2010. Η μεγαλύτερη πιστωτική κάρτα στην ιστορία της ανθρωπότητας στο πιο χρεοκοπημένο κράτος» λέει ο κ. Βαρουφάκης.

Η Ελλάδα είχε κυριολεκτικά «πνιγεί» στα χρέη από τις πολυάριθμες πιστωτικές κάρτες και έτσι το 62% των πολιτών είδε στον ΣΥΡΙΖΑ και στο πρόσωπο του κ. Βαρουφάκη, μια νέα ελπίδα για το μέλλον της Ελλάδας. Μιας Ελλάδας που δεν θα ζητιάνευε πλέον γονυπετής στο κατώφλι των ευρωπαϊκών τραπεζών.

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών ήθελε η χώρα να «αποδεχτεί τη χρεοκοπία» και με αυτόν τον τρόπο «να εξαλείψει το χρέος που δεν πρόκειται ποτέ να αποπληρωθεί».

«Έκανα πρωτοσέλιδα, γιατί γι’ αυτούς ήταν ανήκουστο. Ο υπουργός Οικονομικών που είπε ‘όχι’ στις πιστωτικές κάρτες» λέει.
Το «όχι» της πλειοψηφίας των Ελλήνων στο δημοψήφισμα του 2015 έφερε τα πάνω κάτω στον ΣΥΡΙΖΑ.

Η δυσκολία διατήρησης της εσωτερικής συνοχής του κόμματος, σε συνδυασμό με την αναδίπλωση του Τσίπρα μετά το Δημοψήφισμα, είχαν ως αποτέλεσμα την παραίτηση του κ. Βαρουφάκη. Σήμερα, οι σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών που θεμελιώθηκαν κάποτε μέσα από το κοινό τους όραμα για μια καλύτερη Ελλάδα, σήμερα είναι εντελώς ανύπαρκτες.

«Μας ένωνε ένας κοινός σκοπός. Εκείνος εγκατέλειψε αυτόν τον σκοπό και δεν έχει να κάνει καθόλου με προσωπική έχθρα… Ας πούμε ότι ξαναβρισκόμασταν για έναν καφέ. Τι θα συζητούσαμε; Είναι αδύνατον να κάνουμε οποιαδήποτε κουβέντα, γιατί ξέρει ότι ξέρω, ότι ξέρει», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Βαρουφάκης.

Και μπορεί το όνομά του να έχει συνδεθεί με τα capital controls που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα, ωστόσο ο κ. Βαρουφάκης αισθάνεται ότι έχει καθαρή τη συνείδησή του.

«Αν κοιτάξετε το ΑΕΠ το 2015 θα δείτε ότι σταθεροποιήθηκε, ενώ έπεφτε ραγδαία μέχρι την εκλογή μας. Συνεπώς, όχι. Ανεξάρτητα από τις διαφωνίες μου με τον Τσίπρα, δεν ήμασταν εμείς υπεύθυνοι, εμείς το σταθεροποιήσαμε.

Η Ελλάδα σταθεροποιήθηκε σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αλλά η πτώση ήρθε πριν να γίνουμε εμείς κυβέρνηση. Δείτε το παράδειγμα με το πώς βοηθήσαμε όσους βρίσκονταν στο όριο της φτώχιας.

Το πρώτο πράγμα που έκανα μπαίνοντας στην κυβέρνηση ήταν η χορήγηση μιας MasterCard στις φτωχές οικογένειες με την οποία μπήκε φαγητό στο τραπέζι τους για πρώτη φορά μετά από χρόνια».

Ενώ η οικονομική διελκυστίνδα συνεχίζεται στην Ελλάδα, είναι να απορεί κανείς τα συμφέροντα ποιων ή ακόμη καλύτερα ποιον στόχο εξυπηρετεί πραγματικά η Ελλάδα.

«Δεν χρειαζόμαστε μια πολύπλοκη ανάλυση για την κατάσταση της χώρας μας. Είναι μια αποικία χρέους. Οι Βρετανοί φέρθηκαν πολύ πιο όμορφα, ευγενικά και ανθρώπινα στο βρετανικό Ρατζ στην Ινδία στο παρελθόν, από ό, τι οι Βρυξέλλες, η Φρανκφούρτη και το Βερολίνο σήμερα στην Ελλάδα, γι’ αυτό και είμαι ακόμα στην πολιτική.

Έχουμε πολιτικό κόμμα. Είμαστε στη Βουλή. Λέγεται ΜέΡΑ25 και αγωνιζόμαστε για την απελευθέρωση».

Η ΨΗΦΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ

Ο κ. Βαρουφάκης έχει μια ιδιαίτερη αδυναμία στην Αυστραλία, όχι μόνο λόγω της καταγωγής του αλλά κι επειδή η κόρη του, Ξένια, είναι μια «γνήσια Αυστραλή» του Σίδνεϊ.

Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που η ψήφος των Ελλήνων της Διασποράς έχει τόση σημασία γι’ αυτόν.

Τον Μάιο, όλα τα αριστερά κόμματα της Ελληνικής Βουλής καταψήφισαν την τροπολογία που πρότεινε η Νέα Δημοκρατία, για την άρση όλων των περιορισμών στο δικαίωμα ψήφου των Ελλήνων της Διασποράς στις εθνικές εκλογές.

Το κόμμα ΜέΡΑ25 του κ. Βαρουφάκη υποστηρίζει έντονα την ψήφο της Διασποράς, αλλά όχι υπό τους όρους που έθεσε το κυβερνών κόμμα.

Η νομοθεσία που προτάθηκε δεν παρέχει στους Έλληνες της Διασποράς ίσα δικαιώματα με αυτά των ψηφοφόρων στην Ελλάδα, όπως για παράδειγμα την δυνατότητα να λάβει κάποιος μέρος στις εκλογές ως υποψήφιος.

«Εάν είσαι Έλληνας πολίτης, θα πρέπει να έχεις ακριβώς τα ίδια εκλογικά δικαιώματα με τον Έλληνα που ζει στην Καβάλα ή την Πάτρα, αυτή είναι η άποψή μας. Έτσι, το 2019 είχα μια συζήτηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος κεκλεισμένων των θυρών συμφώνησε με την πρόταση … Αυτή είναι η άποψή μας. Έχω κάνει χρήση των ίδιων δικαιωμάτων που έχουν οι Έλληνες που ζουν στην Ελλάδα με τους Έλληνες που ζουν εκτός Ελλάδας, δηλαδή τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι», λέει ο κ. Βαρουφάκης.

Αντί να μετατρέπει τους Έλληνες εκτός Ελλάδας σε «πολίτες δεύτερης κατηγορίας», ο κ. Βαρουφάκης θέλει να τους δώσει την ευκαιρία να ενισχύσουν τις ελληνικές κοινότητες στις χώρες που ζουν και να πάψουν να αποτελούν πλέον την «πελατεία» του ελληνικού κράτους.

ΜΙΑ ΑΝΤΙΦΑΣΗ… ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

Πολλά από τα ζητήματα σχετικά με την αυτονομία του ανθρώπου είναι συνυφασμένα με τη δομή και τη λειτουργία της σύγχρονης κοινωνίας. Στο μυθιστόρημά του με τον τίτλο «Το άλλο τώρα», ο κ. Βαρουφάκης εμβαθύνει στις εναλλακτικές του καπιταλιστικού κόσμου.

Οι ήρωες είναι το αμάλγαμα «των διαφορετικών απόψεων που νομίζω ότι δεσπόζουν στο μυαλό μου, τις οποίες δεν έχω διευθετήσει ακόμη», όπως ο ίδιος λέει.

Μία από τις ηρωίδες του βιβλίου, η Ίρις, οπαδός της ριζοσπαστικής Αριστεράς, εκφράζει τις απόψεις που έχει ο συγγραφέας για τη λειτουργία των πανεπιστημίων τα οποία αντί να διδάσκουν δεξιότητες, περιορίζονται «στο να παράγουν πειθήνια ‘τσιράκια’, που ζουν μόνο για να κάνουν ό,τι τους λένε».

Τέτοιες απόψεις φαντάζουν κατάφωρα αντιφατικές αν σκεφτεί κανείς ότι ο κ. Βαρουφάκης διετέλεσε καθηγητής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, όμως, ο ίδιος, εξηγεί ότι το κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις.

«Όλα όσα γράφω στο βιβλίο ασκώντας κριτική στα πανεπιστήμια είναι αλήθεια. Το πιστεύω, το πίστευα πάντα. Ωστόσο, αγαπώ τα πανεπιστήμια… γιατί τα πανεπιστήμια σου δίνουν μια ευκαιρία.

Είτε ως φοιτητή είτε ως καθηγητή, σου δίνουν μια ευκαιρία. Μια ευκαιρία, μια μικρή ευκαιρία, ένα παράθυρο ελπίδας, ότι μπορείς πραγματικά να αποκτήσεις ανεξάρτητη σκέψη και να κάνεις κάποια ανεξάρτητη έρευνα και κάποιο συγγραφικό έργο», λέει.

«… Αυτό που κάνουν είναι να σε εκπαιδεύουν, πώς να είσαι καλός υπάλληλος, πώς να μάθεις να τηρείς προθεσμίες, να εμφανίζεσαι σε συναντήσεις, να υποβάλλεις εκθέσεις την κατάλληλη στιγμή και να υποχωρείς. Αλλά ταυτόχρονα σου δίνουν την ευκαιρία να οδηγηθείς σε έναν αιρετικό τρόπο σκέψης, γιατί ας το παραδεχτούμε, η σημερινή γνώση είναι, ήταν, μια αίρεση πριν από μερικά χρόνια. Και έτσι προοδεύει η ανθρωπότητα».

Όσο αστείο κι αν φαίνεται, αν δεν είχε μπει στην πολιτική, ο κ. Βαρουφάκης παραδέχτηκε ότι «θα ήταν ακόμα στον ακαδημαϊκό χώρο».

«ΔΕΝ ΘΕΛΩ Η ΕΛΛΑΔΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΧΑΒΑΗ»

Η Ελλάδα έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει, αλλά για κάθε βήμα μπροστά, η χώρα πάει χιλιόμετρα πίσω.

Στα μάτια του κ. Βαρουφάκη, η Ελλάδα οδεύει προς ένα «δυστοπικό μέλλον που αντικατοπτρίζει την κατάσταση της Χαβάης».

«Αν πάτε στη Χαβάη, στο Μεγάλο Νησί, θα δείτε ότι ο ιθαγενής πληθυσμός ζει στο κέντρο του νησιού, σε παραγκουπόλεις. Η παράκτια περιοχή, η οποία είναι πανέμορφη, είναι γεμάτη ξενοδοχεία πέντε αστέρων που ανήκουν σε ξένους και τα επισκέπτονται ξένοι ενώ οι ντόπιοι που ζουν στις παραγκουπόλεις μεταφέρονται στα ξενοδοχεία, για να καθαρίσουν τις τουαλέτες και να παίξουν τις χαβανέζικες κιθάρες για τους τουρίστες. Και τα μεσάνυχτα, αφού τελειώσουν, επιστρέφουν στις παραγκουπόλεις, στο κέντρο του νησιού. Δεν θέλω να γίνει έτσι η Ελλάδα, αλλά γίνεται», εξήγησε.

Ωστόσο, το όνειρο για μια ευημερούσα Ελλάδα δεν έχει ακόμη χαθεί για τον κ. Βαρουφάκη, ο οποίος έχει ως στόχο του την προώθηση ενός πιο πράσινου τρόπου ζωής.

«Θέλω αυτός ο τόπος να είναι ένας τόπος κοινής ευημερίας για τους Έλληνες. Θα ήθελα η Ελλάδα να γίνει ένας κόμβος πράσινης ενέργειας, να χρησιμοποιεί τους υπέροχους ανέμους του Αιγαίου και τους πλωτούς ανεμόμυλους, να είναι πηγή τροφοδότησης και παραγωγής ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, να παράγει υδρογόνο, ώστε να μπορούμε να προμηθεύουμε την υπόλοιπη Μεσογειακή Ευρώπη με καθαρή ενέργεια.

Αυτό είναι κάτι που, για παράδειγμα, θα φέρει ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη και κατ’ επέκταση τη δημιουργία πολλών και καλών πράσινων θέσεων εργασίας εδώ στην Ελλάδα η οποία θα μπορεί έτσι να κρατήσει τη σπουδαία νεολαία μας… »

Ακούστε ολόκληρη τη συνέντευξη με τον Γιάνη Βαρουφάκη στο podcast του «Νέου Κόσμου» στην ενότητα «Η Συνέντευξη»