Η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν να σχηματίσει τη νέα τριμερή συμμαχία ασφαλείας (AUKUS) μεταξύ των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας, έχει ήδη εξοργίσει τη Γαλλία, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, με αξιωματούχους και των δύο πλευρών να αισθάνονται «παραμελημένοι» και να βλέπουν την κίνηση αυτή ως επιστροφή στην εποχή του Τραμπ.
Αυτό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για την Αυστραλία που θέλει να υπογράψει μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ε.Ε.
Ο Μακρόν, που μετά την αποχώριση της Μέρκελ, γίνεται ο «ντε φάκτο» νέος ηγέτης της Ευρωπαϊκή Ένωσης λέει σε όλους του τόνους πως δεν συγχωρεί την προδοσία της Αυστραλίας.
Την ίδια στιγμή η Αυστραλία υποστηρίζει ότι έκανε αυτό που θωρακίζει την άμυνα της χώρας.
Η ευρωπαϊκή «οργή»
Σύμφωνα με το AP, μετά τη διασφάλιση προς τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι «η Αμερική επέστρεψε», ο Μπάιντεν έχει αποξενώσει πολλούς συμμάχους. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, μάλιστα, χαρακτήρισε την πρωτοβουλία AUKUS ως «μαχαιριά στην πλάτη», ενώ ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ επεσήμανε ότι δεν είχε ζητηθεί η γνώμη της Ευρώπης.
Οπως επιβεβαίωσε ο Ζοσέπ Μπορέλ, η Ε.Ε. δεν ήταν ενήμερη για την πρωτοβουλία των τριών χωρών, που ερμηνεύεται ευρέως ως απόπειρα αναχαίτισης της επιρροής της Κίνας στον Ινδοειρηνικό, ενώ παραδέχθηκε ότι δεν είναι ευτυχής που η τριμερής συμμαχία ανακοινώθηκε παραμονές της παρουσίασης της στρατηγικής της Ε.Ε. για την περιοχή.
Γενική αίσθηση ανησυχίας
Το τελευταίο διάστημα, πέρα από την πανδημία, οι σχέσεις μεταξύ των υπερδυνάμεων είναι τεταμένες και η ξαφνική άφιξη της νέας συμφωνίας ασφάλειας, προσθέτει απλώς στη γενική αίσθηση ανησυχίας διεθνώς.
Η σχέση μεταξύ Αμερικής και Κίνας, η οποία είχε ήδη επιδεινωθεί υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, δεν βελτιώθηκε υπό τον Τζο Μπάιντεν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των ανησυχητικών δεδομένων τα νέα δορυφορικά στοιχεία, τα οποία δείχνουν ότι η Κίνα κατασκευάζει 100 με 200 σιλό για μια νέα γενιά πυρηνικών διηπειρωτικών πυραύλων.
Ταυτόχρονα, οι όποιες σχέσεις των ΗΠΑ με τη Βόρεια Κορέα ολοένα και σβήνουν, με την Πιόνγκγιανγκ και τη Σεούλ να πραγματοποιούν πυραυλικές δοκιμές με σκοπό να εκφοβίσουν η μία την άλλη.
Και, φυσικά, ο Μπάιντεν έδωσε την τελική εντολή για την «καταστροφική», όπως χαρακτηρίστηκε αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν.
Στην «πίσω αυλή» της Κίνας
Η τελευταία εξέλιξη με το AUKUS, αναμένεται να οδηγήσει σε μία σειρά ανακατατάξεων στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα.
Σύμφωνα με αναλυτές, η πρόθεση για τη δημιουργία του AUKUS υπερβαίνει κατά πολύ τα πυρηνικά υποβρύχια και την Αυστραλία. Αποτελεί ένα ουσιαστικό δομικό στοιχείο στις προσπάθειες της Ουάσιγκτον να αποτρέψει την Κίνα από το να αποκτήσει στρατιωτική υπεροχή στην περιοχή.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ξεκίνησε μια αναθεώρηση της στάσης της για τη στρατιωτική παρουσία διεθνώς τον Φεβρουάριο, με στόχο να καθορίσει ποιες αλλαγές χρειάζονται στην παρουσία, τους πόρους και τις στρατηγικές. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο του AUKUS μπορεί να είναι τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας.
Η απάντηση Κίνας και Γαλλίας
Ήδη το Πεκίνο απάντησε με προβολή στρατιωτικής ισχύος προς την Ταϊβάν και με την επιστράτευση του μεγαλύτερου όπλου της, της ελκτικής δύναμης που ασκεί η γιγαντιαία οικονομία της.
Σύμφωνα με το υπουργείο Αμυνας της Ταϊβάν, δέκα κινεζικά πολεμικά αεροπλάνα πέταξαν στον εναέριο χώρο της νήσου, για να αναχαιτισθούν από δικά της αναγνωριστικά αεροπλάνα. Το επεισόδιο ήρθε μία ημέρα αφότου η Ταϊβάν ανακοίνωσε αύξηση αμυντικών δαπανών κατά 8,7 δισ. δολ. στην πενταετία.
Παράλληλα, στη Γηραιά Ήπειρο και σε μία πρωτοφανή κίνηση, η Γαλλία ανακάλεσε τους πρέσβεις της σε Ηνωμένες Πολιτείες και Αυστραλία, μετά την ακύρωση, από πλευράς Αυστραλίας, της σύμβασης για την προμήθεια υποβρυχίων από τη Γαλλία.
Το παρίσι εγκάλεσε και τη Μεγάλη Βρετανία, για απόφαση διεπόμενη από οπορτουνισμό, βάζοντας -σε ηπιότερους πάντως τόνους- και το Λονδίνο στο στόχαστρό της.
Πολιτικοί ηγέτες σε όλο τον κόσμο ανησυχούν για το ισχυρό ενδεχόμενο να οδηγήσει η νέα αντικινεζική συμμαχία (η οποία προβλέπει και τον εξοπλισμό της Αυστραλίας με πυρηνοκίνητα υποβρύχια) σε ανεξέλεγκτο ανταγωνισμό των εξοπλισμών στη ζώνη Ινδικού – Ειρηνικού Ωκεανού και να κλιμακώσει τις ήδη επικίνδυνες εντάσεις μεταξύ ηπειρωτικής Κίνας και Ταϊβάν.
ΚΡΙΣΗ
Γαλλία θεωρεί ότι βρίσκεται σε «κρίση» με τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, αφού η Καμπέρα ακύρωσε τη σύμβαση για την προμήθεια γαλλικών υποβρυχίων, ύψους πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό κανάλι France 2 απόψε.
Ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας έκανε λόγο για «σοβαρή κρίση» που προκλήθηκε από τον τορπιλισμό αυτής της συμφωνίας, καταγγέλλοντας «τα ψέματα (…) τη διπλοπροσωπία (…) μια σοβαρή διάρρηξη εμπιστοσύνης» και την «περιφρόνηση» εκ μέρους των συμμάχων της Γαλλίας.
Ο υπουργός έκρινε εξάλλου ότι «αυτό που συνέβη» θα έχει επιπτώσεις στον καθορισμό της νέας στρατηγικής αντίληψης του ΝΑΤΟ, χωρίς πάντως να φτάσει στο σημείο να μιλήσει για αποχώρηση της Γαλλίας από το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο.
Όταν ρωτήθηκε για την ανάκληση των Γάλλων πρεσβευτών από την Ουάσινγκτον και την Καμπέρα, ο Λε Ντριάν δικαιολόγησε την απόφαση λέγοντας ότι «υπάρχει μια σοβαρή κρίση μεταξύ μας». «Το γεγονός ότι, για πρώτη φορά στην ιστορία των σχέσεων των ΗΠΑ με τη Γαλλία, ανακαλούμε για διαβουλεύσεις τον πρεσβευτή μας, είναι μια σοβαρή πολιτική πράξη που δείχνει την ένταση της σημερινής κρίσης μεταξύ των δύο χωρών μας και επίσης με την Αυστραλία», είπε.
Η ανάκληση του πρεσβευτή από το Λονδίνο κρίθηκε άσκοπη: «Γνωρίζουμε τον μόνιμο καιροσκοπισμό» των Βρετανών, ειρωνεύτηκε ο Γάλλος υπουργός, χαρακτηρίζοντας το Ηνωμένο Βασίλειο «ρεζέρβα» της τριμερούς πρωτοβουλίας.
Την Παρασκευή, η Γαλλία ανακάλεσε τους πρεσβευτές της από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, με αφορμή την τριμερή συμφωνία αμυντικής συνεργασίας (AUKUS) που περιλαμβάνει τις δύο αυτές χώρες και τη Βρετανία.
Ο Λε Ντριάν τόνισε ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δεν έχει συζητήσει με τον Αμερικανό ομόλογό του, τον Τζο Μπάιντεν, για το θέμα των υποβρυχίων.
«Δεν βλέπουμε πώς μπορούμε να εμπιστευτούμε την Αυστραλία»
Η Γαλλία δεν βλέπει πως μπορεί να εμπιστευτεί την Καμπέρα στις εμπορικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΕΕ και της Αυστραλίας, μετά την απόφαση της τελευταίας να αθετήσει τη δέσμευσή της να αγοράσει γαλλικά υποβρύχια, δήλωσε νωρίτερα το απόγευμα της Παρασκευής ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κλεμάν Μπον.
«Βρισκόμαστε σε εμπορικές διαπραγματεύσεις με την Αυστραλία, δεν βλέπω πώς μπορούμε να εμπιστευτούμε τον Αυστραλό εταίρο», είπε ο Μπον, κατά τη διάρκεια μιας εκπομπής στο ραδιοφωνικό δίκτυο RFI και στα τηλεοπτικά δίκτυα France24 και Public Sénat, την επομένη της ανακοίνωσης μιας συμφωνίας ασφαλείας μεταξύ της Αυστραλίας, των ΗΠΑ και της Βρετανίας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση του συμβολαίου με τη Γαλλία.
«Πρόκειται για μια μεγάλη διάρρηξη της εμπιστοσύνης εκ μέρους της Αυστραλίας», τόνισε. «Οι διεθνείς σχέσεις δεν έχουν να κάνουν με την αφέλεια, τις καλές προθέσεις, όμως ο λόγος, η υπογραφή μιας σύμβασης μετράνε. Εάν δεν υπάρχει πλέον εμπιστοσύνη, δεν μπορούμε πλέον να προχωρήσουμε», εκτίμησε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναλάβει από το 2018 να διαπραγματευτεί συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Από τη στιγμή που η Γαλλία χάνει, επίσης, πάνω από 50 δισ., λόγω συμμετοχής της Αυστραλίας στη συμμαχία, στην οποία θα παρέδιδε υποβρύχια, αποφάσισε να ακυρώσει γκαλά στην πρεσβεία της στην Ουάσινγκτον.
ΣΤΑ ΚΑΓΚΕΛΑ
Το Παρίσι και ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκονται «στα κάγκελα» μετά τον αιφνιδιασμό των ΗΠΑ και τη δημιουργία του νέου οργανισμού ασφάλειας. Ο Αμερικανός προεδρος μεθόδευσε παρασκηνιακά τον επονομαζόμενο AUKUS (Αυστραλία-Βρετανία-ΗΠΑ), μια συμφωνία που έκλεισε χωρίς να χρειαστεί καν οι τρεις αυτές χώρες να ζητήσουν την άδεια της ΕΕ!
Μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης στην Αυστραλία εκφράζει την οργή της για τη συμφωνία, ανησυχώντας ότι μπορεί να είναι ένας Δούρειος Ίππος για τη βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας, στην οποία το έθνος αντιστέκεται εδώ και χρόνια.
Γαλλικά πυρά και κατά Λονδίνου: Οπορτουνισμός η συμμετοχή στην AUKUS
Την ίδια ώρα, η γαλλική διπλωματία εγκαλεί τη Μεγάλη Βρετανία για απόφαση διεπόμενη από οπορτουνισμό, βάζοντας σε ηπιότερους πάντως τόνους, και το Λονδίνο στο στόχαστρό της με αφορμή τη συμμετοχή του τελευταίου στην τριπλή συμμαχία AUKUS.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ενήργησε καιροσκοπικά, με «οπορτουνιστικό τρόπο», ως προς τη συμφωνία που συνήψαν οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με την Αυστραλία σχολίασε γαλλική διπλωματική πηγή.
