Η Kay Alexiou μετανάστευσε στην Αυστραλία από την Ελλάδα το 1938. Το 1941 έγινε μέλος του Communist Party of Australia (Κομμουνιστικό Κόμμα Αυστραλίας – CPA) και παρέμεινε μέλος μέχρι τη διάλυσή του το 1991.

Πίστευε έντονα στην ισότητα των γυναι-κών, τόσο στο σπίτι όσο και στην κοινωνία. Ήταν μέλος του Union of Australian Women (Ένωση Αυστραλών Γυναικών – UAW) από το 1960.

Η Kay Alexiou δικαιολογημένα θα μπορούσε να ονομαστεί η πρώτη και μακροβιότερη Ελληνοαυστραλή φεμινίστρια. Αφιέρωσε όλη τη ζωή της στην απελευθέρωση της ανθρωπότητας.

Γεννήθηκε ως Αγγελική (Κική) Τσούνη στην Ικαρία το 1921. Ήταν το τέταρτο από τα οκτώ παιδιά του Πέτρου και της Μαρίας Τσούνη (γνωστής ως η Μπολσεβίκα μητέρα, μιας και είχε συλληφθεί, φυλακισθεί και εξορισθεί αρκετές φορές για τον αντιφασιστικό της αγώνα).

Ο πατέρας της Kay είχε μεταναστεύσει στην Αυστραλία το 1926 για μια καλύτερη ζωή, αλλά έπεσε πάνω στην μεγάλη ύφεση του 1929. Επανενώθηκε με την οικογένειά του μετά από 12 χρόνια, το 1938, στο Port Lincoln της Νότιας Αυστραλίας. Η οικογένεια Τσούνη επρόκειτο να αποτελέσει σημαντικό μέρος των σχεδόν 1.000 Ελληνοαυστραλών που εντάχθηκαν ή συνεργάστηκαν στενά με το CPA στη μακρά του ύπαρξη.

Η Kay εργάστηκε σε πολλές δουλειές, αγροκτήματα, καφετέριες και ξενοδοχεία, με τα αδέλφια της.

Το 1941 η Kay ήρθε στη Μελβούρνη για να ενταχθεί στη Βοηθητική Πολεμική Αεροπορία, αλλά απορρίφθηκε καθώς ήταν ανήλικη. Βρήκε δουλειά σε εργοστάσιο ράβοντας στρατιωτικές στολές και εντάχθηκε στο CPA. Επίσης, εντάχθηκε στον Εργατικό Σύνδεσμο “Δημόκριτος” (που είχε ιδρυθεί το 1935 από το Ελληνικό Τμήμα του CPA).

Σύντομα εκλέχθηκε γραμματέας, γινόμενη έτσι η πρώτη γυναίκα ηγέτιδα οποιασδήποτε ελληνο-αυστραλιανής οργάνωσης. Τότε ξεκίνησε να παροτρύνει τις γυναίκες σε κοινωνικοπολιτική δραστηριότητα, δίνοντας μάχη κατά της πατριαρχίας στο σπίτι και στην κοινωνία.

Σε αρκετές συζητήσεις και σε μια συνέντευξη στο “Chronicle”, εξήγησε τους λόγους που εμπόδιζαν την εμπλοκή των Ελληνίδων στην πολιτική και τα συνδικάτα. Είπε ότι η πλειοψηφία της παροικίας πίστευε ότι τα “σωστά” κορίτσια μπορούσαν να εγγραφούν στον Ερυθρό Σταυρό, αλλά όχι στον “Δημόκριτο”.

Αν και οι γονείς της είχαν προοδευτικές απόψεις, δεν ίσχυε το ίδιο για τους ρόλους ανδρών-γυναικών. Η ίδια θυμόταν ότι η μητέρα της απαιτούσε από τα κορίτσια (είχε δύο αδελφές και πέντε αδελφούς) να είναι πάντα υπάλληλοι των αγοριών.

Πάντα έλεγε: “Πού είναι το παντελόνι των αδελφών σου”, “Δεν έχεις κάνει ακόμα το σιδέρωμα;”, “Τι γίνεται με τα παπούτσια τους”… Της άρεσε η μουσική και ενώ στο σχολείο πήρε κρυφά το βιολί των αγοριών, ο πατέρας της δεν ήθελε να το κάνει αυτό, την κυνηγούσε, απειλώντας την ότι θα έσπαζε το βιολί στο κεφάλι της. Έπρεπε να τα παρατήσω. Η Kay αμφισβήτησε αυτήν την ανισότητα, αρχικά μέσα της και μετά, ανοιχτά, μέσα στην κοινωνία.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ως επακόλουθο πολλές γυναίκες να πάρουν τις θέσεις των ανδρών στα εργοστάσια. Για πρώτη φορά τόσες πολλές γυναίκες έλαβαν μισθούς και είχαν τη ευχέρεια να ξοδεύουν. Μετά τον πόλεμο η προσδοκία ότι οι γυναίκες θα επέστρεφαν στα “παραδοσιακά” τους καθήκοντα δεν κράτησε πολύ.

Η ολοένα αναπτυσσόμενη οικονομία χρειαζόταν όσο το δυνατόν περισσότερα χέρια, στην ουσία γυναίκες και μετανάστες. Οι γυναίκες εργαζόμενες έγιναν απαραίτητο μέρος του εργατικού δυναμικού -μια άλλη πηγή φθηνής εργασίας- με τους μισθούς τους να είναι μόνο ένα μέρος του ανδρικού αντίστοιχου, με σχεδόν καμία πρόσβαση σε ευκαιρίες κατάρτισης και προώθησης.

Το 1960, η Kay εντάχθηκε στο Παράρτημα της Union of Australian Women (UAW) στην Αδελαΐδα, το οποίο περιελάμβανε και Ελληνίδες εργαζόμενες.

Η UAW για κάποιο χρονικό διάστημα δεν αντιμετώπιζε προβλήματα ανισότητας των γυναικών εκτός από τα οικονομικά και τη φροντίδα των παιδιών. Αρκετοί στα συνδικάτα πίστευαν ότι τα φεμινιστικά ζητήματα δίχαζαν. Όταν ένα τμήμα των γυναικών-μελών της UAW και του CPA άρχισε να εγείρει ζητήματα ανισότητας, μερικές άλλες γυναίκες τις κατηγόρησαν ότι ήταν… λεσβίες”.

Το κίνημα κατά της συμμετοχής της Αυστραλίας στον πόλεμο του Βιετνάμ έφερε σε επαφή πολλές νέες γυναίκες μεταξύ τους, οι οποίες είχαν αρκετά προχωρημένες ιδέες για τα ζητήματα αυτά.

Έτσι δημιουργήθηκαν επιτροπές που ασχολούνταν με τα γυναικεία προβλήματα και η Kay εντάχθηκε αμέσως σε αυτό το νέο γυναικείο κίνημα. Από το κίνημα αυτό δημιουργήθηκε η πρώτη οργάνωση κοινωνικής πρόνοιας για γυναίκες που χρειάζονταν ψυχιατρική θεραπεία που σχετιζόταν με την εργασία, τα παιδιά και τα προβλήματα στο σπίτι. Ονομάστηκε Maggie Taylor Centre. Γυναίκες όλων των εθνικοτήτων είχαν, επίσης, πρόσβαση σε διερμηνείς. Η Kay ήταν μια από τις έξι εργαζόμενες πλήρους απασχόλησης από το 1975 έως το 1978.

Επίσης, η ίδια ήταν ιδρυτικό μέλος των South Australian Women’s Liberation Movement, Women’s Electoral Lobby και International Women’s Day Committee. Βοήθησε, ακόμα, στην ίδρυση του Κοινοτικού Κέντρου Υγείας της Αδελαΐδας και του Λόμπι Μεταναστριών Γυναικών Νότιας Αυστραλίας.

Το 2002 της απονεμήθηκε το Βραβείο Irene Krastev για ολόκληρη την προσφορά της στην ευρύτερη κοινωνία. Το 2012 της απονεμήθηκε μετά θάνατο το Order of Australia Medal για τις υπηρεσίες της στην υγεία των γυναικών.

Η Kay ακολούθησε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με τρέξιμο και κολύμπι νωρίς κάθε πρωί όλο το χρόνο στην παραλία του Brighton, κοντά στο σπίτι της. Αγαπούσε τους τρεις γιους της, Τζορτζ, Πέτρο και Δήμο, και πολλούς/ές συντρόφους/ισσες και φίλους/ες με τους οποίους/ες συνεργάστηκε στην επαναστατική της ζωή.

Ο γιος της Πέτρος συνέβαλε σε αυτήν τη βιογραφία.

*Περαιτέρω πηγές:

– Zangalis, George, Migrant Workers & Ethnic Communities. Their Struggle for Social Justice ana Cultural Rights: The Role of Greek Australians. (Melbourne: Common Ground 2009).
– Zangalis, George, From 3ZZ to 3ZZZ: a short history of ethnic broadcasting in Austral-ia. (Melbourne: Ethnic Public Broadcasting Association of Australia, 2001).
*Το κείμενο βασίζεται σε βιογραφικό άρθρο του Γιώργου Ζάγκαλη για την Kay Alexiou, που συμπεριλαμβάνεται στον επετειακό τόμο “Comrades! Lives of Australian Communists” (σελίδες 151-153), (Σίδνεϊ, Οκτώβριος 2020), σε συνεργασία με τους SEARCH Foundation και Australian Society for the Study of Labour History (ASSLH), για να σηματοδοτήσει την 100ή επέτειο (1920-2020) από την ίδρυση του Communist Party of Australia (CPA – Κομμουνιστικό Κόμμα Αυστραλίας).