Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ που διανύουμε είναι αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση γύρω από την άνοια. Η άνοια είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στην Αυστραλία, πρώτη στις γυναίκες, αλλά, δυστυχώς, το έλλειμμα ενημέρωσης γύρω από την άνοια παραμένει μεγάλο.
Περίπου 472.000 άνθρωποι στην Αυστραλία έχουν άνοια, με 1,6 εκατομμύρια άτομα να συνδράμουν στην περίθαλψή τους.
«Λίγη βοήθεια κάνει μεγάλη διαφορά», είναι το μήνυμα της φετινής εβδομάδας για την άνοια- και είναι αλήθεια ότι όλοι μπορούμε να παίξουμε ρόλο για τους συνανθρώπους μας και τις οικογένειές τους που αντιμετωπίζουν καθημερινά την άνοια.
Οι παροχές για ανθρώπους με άνοια πολλαπλασιάζονται, αλλά αδυνατούν να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες. Μολονότι προσπαθούμε να εντοπίσουμε την αιτία ή τις αιτίες που προκαλούν άνοια, ή μία ενδεχόμενη θεραπεία, δεν γνωρίζουμε πότε και αν θα υπάρξουν ξεκάθαρες απαντήσεις.
Η πραγματικότητα είναι ότι δεν ξέρουμε αν στον ιστό της άνοιας θα πιαστεί κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο ή εμείς οι ίδιοι.
Θα ήθελα να σας διηγηθώ πώς η άνοια με άλλαξε ως άνθρωπο, όταν ο αγαπημένος μου πατέρας διαγνώστηκε με άνοια στα 77 του χρόνια.
Από την ημέρα της διάγνωσης, ξεκίνησε ένας ανηφορικός δρόμος για μένα και την οικογένειά μου, αλλά κυρίως για τον πατέρα μου. Κάθε μέρα έβλεπα τον πατέρα μου, αλλά ήταν σαν να μην τον αναγνώριζα. Άλλη συμπεριφορά, άλλες συνήθειες, άλλη αντίληψη.
Ενώ οι μήνες περνούσαν, ο πατέρας μου καταλάβαινε ότι άλλαζε. Αν και δεν μπορούσε να αρθρώσει τι του συνέβαινε, μπορούσαμε να δούμε τη θλίψη στα μάτια του και μία βαθιά αίσθηση απώλειας.
Αυτό που κατάλαβα ζώντας με τον πατέρα μου, είναι ότι λόγω της άνοιας χάνουμε τους αγαπημένους μας δύο φορές – μία όταν αποκτήσουν άνοια και μία όταν πεθαίνουν.
Δυστυχώς, οι έρευνες για την άνοια δεν ήταν στο επίπεδο που είναι σήμερα. Τότε δεν γνωρίζαμε ποια είναι τα πρώτα σημάδια της άνοιας ή τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τον άνθρωπό μας. Ακόμα και εγώ, που είχα εμπειρία στις κοινωνικές υπηρεσίες, δεν μπορούσα να κατανοήσω τον δαιδαλώδη κόσμο της άνοιας και πώς θα έχω καλύτερη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας για τον πατέρα μου.
Από τότε που έγινα μέλος της μεγάλης οικογένειας της «Φροντίδας» ως πρόεδρος και αντιπρόεδρος, για συνολικά 9 χρόνια, και τους τελευταίους οκτώ μήνες ως διευθύνουσα σύμβουλος, κατανόησα καλύτερα ότι η υποστήριξη των ανθρώπων με άνοια περιλαμβάνει πολλαπλά επίπεδα.
Βοηθάμε πάνω από 100 ηλικιωμένους, μέσω των τριών μονάδων υποστήριξης μνήμης. Σε λίγες μέρες, μάλιστα, θα εγκαινιάσουμε την νέα υπερσύγχρονη μονάδα για 30 ηλικιωμένους με άνοια στο St. Albans.
Αυτό που ξεχωρίζει τη «Φροντίδα» είναι, μεταξύ άλλων, το ειδικά προσαρμοσμένο περιβάλλον που προσφέρει ανακούφιση. Η γλώσσα, οι εικόνες της παράδοσής μας, η ελληνική μουσική, οι γνώριμοι ήχοι που εμπνέουν ασφάλεια, όλα συμβάλουν στην καλύτερη και θετικότερη διάθεση των ηλικιωμένων.
Το προσωπικό, επίσης, είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο για να βοηθήσει τους ηλικιωμένους μας, ενώ η συνεργασία με τις οικογένειες των ηλικιωμένων κρίνεται επιβεβλημένη.
Παράλληλα, ακολουθούμε τις επιστημονικές εξελίξεις, συνεργαζόμαστε με κορυφαίους φορείς του τομέα, όπως ο Dementia Australia, και εφαρμόζουμε προγράμματα τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν με ποικίλους τρόπους τους ανθρώπους με άνοια.
Η πολυεπιστημονική υποστήριξη, περιλαμβάνει επικουρικές υπηρεσίες υγείας, δίκτυα με τοπικά νοσοκομεία, άλλους Οργανισμούς φροντίδας ηλικιωμένων, επαγγελματίες του χώρου της φροντίδας και κοινοτικές υπηρεσίες, ψυχολόγους, διαιτολόγους, γηρίατρους, οδοντίατρους, λογοθεραπευτές καθώς και άλλους ειδικούς όταν χρειάζεται.
Αρκετοί άνθρωποι επιλέγουν να περιθάλψουν τον αγαπημένο τους στο σπίτι τους, όπως έκανα και εγώ με την αδερφή μου και τις οικογένειας μας όταν χρειάστηκε βοήθεια ο πατέρας μας. Εν αντιθέσει με τότε, τώρα υπάρχουν υπηρεσίες για βοήθεια στο σπίτι, όπως τα Πακέτα Φροντίδας στο Σπίτι, ή οι Ομάδες Κοινωνικής Υποστήριξης -τα λεγόμενα και κλαμπ- τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν κυρίως στα πρώτα στάδια της άνοιας.
Όλα αυτά τα γράφω, όχι για να κάνω διαφήμιση της «Φροντίδας» -οι ομογενείς μας γνωρίζουν, άλλωστε, από το 1977- αλλά για να αποδείξω ότι η περίθαλψη ενός ηλικιωμένου με άνοια είναι πολύπλοκη και αν δεν γίνει με σωστό τρόπο μπορεί να επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα τόσο για τον άνθρωπο όσο και για εμάς ως φροντιστές.
Οι επιστήμονες τώρα πια επικεντρώνονται στη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και ειδικών εφαρμογών για την καλύτερη περίθαλψη των ανθρώπων με άνοια, τεχνολογίες τις οποίες μελετά η «Φροντίδα» και θα αγκαλιάσει όταν αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά τους.
Το ερώτημα, ωστόσο, που χρειάζεται να απαντήσουμε είναι τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς, ο οποίος δεν έχει άμεση επαφή με ανθρώπους με άνοια ή με τους ανάλογους Οργανισμούς περίθαλψης. (1)
Το πρώτο μικρό, αλλά καίριο βήμα, είναι η ενημέρωση.
Είναι ανάγκη να αρχίσουμε να μιλάμε ανοιχτά για την άνοια, όπως μιλάμε και για άλλες αρρώστιες που μας προσβάλουν. Δεν είναι ούτε ντροπή ούτε κατάρα.
Αναπολώντας την αλλαγή στη συμπεριφορά του πατέρα μου, στην αρχή υπήρχε σύγχυση η οποία όσο πέρναγε ο καιρός γινόταν απελπιστική.
Αν υπάρχει μία συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω σε όποια οικογένεια περνάει ανάλογη κατάσταση είναι αυτή: σας προτρέπω να μην αγνοήσετε τα σημάδια και να τα αποδώσετε στην προχωρημένη ηλικία. Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό υγείας ο οποίος θα σας βοηθήσει με την έγκαιρη διάγνωση και την πρόσβαση σε κατάλληλες υπηρεσίες.
Ο χρόνος είναι σημαντικός.
Οι οικογένειες των ανθρώπων που έχουν άνοια, επίσης χρειάζονται υποστήριξη- ένα τηλέφωνο, μία συνάντηση μπορεί να φαίνονται μικρά, αλλά μπορεί να έχουν καταλυτική δράση για την ψυχολογική τους αναπτέρωση.
Το βλέμμα της «Φροντίδας» είναι στο μέλλον, και πώς θα μπορέσει να επεκτείνει της υπηρεσίες της. Η βοήθεια όμως για τους ανθρώπους με άνοια, μπορεί να ξεκινήσει από σήμερα, από τον οποιαδήποτε, κάνοντας κάτι μικρό. Άλλωστε από τα μικρά βήματα ξεκινάμε. Τα μικρά είναι και τα πιο σημαντικά που με τον καιρό κάνουν τη μεγαλύτερη διαφορά.
*H Faye Spiteri είναι διευθύνουσα σύμβουλος της «Φροντίδας».
Σημείωση:
[1] Σύμφωνα με έρευνα του Dementia Australia, αν δεν υπάρξει κάποια σημαντική εξέλιξη, υπολογίζεται ότι ο αριθμός των Αυστραλών που θα έχει άνοια μέχτι το 2058, θα φτάσει στους 1.076.000.
