Ρώτησα τη βουλευτή του Εργατικού Κόμματος Αυστραλίας, Tanya Plibersek, γιατί δάκρυζε κάθε φορά που μιλούσε για την Μάιρα Δημητρίου. «Γιατί ήταν ένας αξιοπρεπής άνθρωπος», απάντησε η κ. Plibersek, «γενναιόδωρη και στοργική με τους ανθρώπους γύρω της.
Και διασκεδαστική» είπε, κάνοντας μια σκεπτική παύση. «Ήταν τόσο διασκεδαστική και άτακτη. Απλώς ένας σπουδαίος άνθρωπος» κατέληξε.
Όταν διάβασα για το θάνατο της Μάιρας Δημητρίου αυτή την εβδομάδα, αναστατώθηκα πολύ. Μόλις πριν από δύο εβδομάδες συζητούσα με την οικογένειά μου για την εκστρατεία «Save our Sirius». Αυτή η ιστορία με ενέπνευσε. Πρόκειται για μια από εκείνες τις αληθινές «περιθωριακές» ιστορίες της Αυστραλίας, γεμάτες με θάρρος, αποφασιστικότητα και συνάμα δικαιοσύνη και συμπόνοια. Είναι μια από εκείνες τις ιστορίες που πιστεύεις ότι «αν εκείνοι μπορούσαν να το δουν έτσι όπως είναι, θα το καταλάβαιναν».
Μιλώ για την κυβέρνηση Morrison που αδυνατεί να κατανοήσει τον αγώνα για τη δικαιοσύνη ανάμεσα και από την εργατική τάξη. Που αδυνατεί να εκτιμήσει τη διαφορετικότητα, να δουλέψει μαζί της -όχι εναντίον της- και να κατανοήσει πραγματικά ότι οι εμπειρίες όλων όσοι έχουν βιώσει δυσκολίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν προς το καλύτερο.
«Η Μάιρα χρησιμοποιούσε πάντα τις εμπειρίες της ζωής της, συμπεριλαμβανομένων των πιο δύσκολων στιγμών της, ως όπλα στον αγώνα της για δικαιοσύνη για όλους» λέει η κ. Plibersek, αναφερόμενη στην επί χρόνια φίλη της.
«Πάντα υπερασπιζόταν τη δικαιοσύνη και ήταν η πρώτη που έμπαινε μπροστά για τους άλλους».
Για όσους δεν γνωρίζουν την ιστορία της Μάιρας Δημητρίου, αρχικά να σας πω ότι δεν είναι Ελληνίδα – παρ΄ότι όλοι νόμιζαν το αντίθετο.
Η Μάιρα παντρεύτηκε τον Νικ Δημητρίου, εξ ου και το επίθετό της. Ο σύζυγός της που ήταν 11 χρόνια μεγαλύτερός της, ήταν κυπριακής καταγωγής και ήξερε λίγα αγγλικά. Οι δυο τους συναντήθηκαν σε έναν χορό και η Μάιρα συνήθιζε να τον περιγράφει ως «λίγο άτακτο». Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά και νοίκιασαν έναν χώρο από το Συμβούλιο Ναυτιλιακών Υπηρεσιών, στον κάτω όροφο του οποίου ο Νικ είχε το μαγαζί του και από πάνω ήταν το σπίτι τους.
Οι δουλειές πήγαιναν πολύ καλά επειδή το πορθμείο του Balmain ήταν κοντά στο κατάστημα, όμως, λίγο καιρό αργότερα, μια αυθαίρετη απόφαση που πάρθηκε κυριολεκτικά εν μία νυκτί και άλλαζε το σημείο όπου έδεναν τα πλοία, οδήγησε την επιχείρηση του Νικ Δημητρίου στην κατάρρευση.
«Ήταν κάτι τέτοιες αποφάσεις, η ιδέα ότι ένα κυβερνητικό όργανο ή ένας αποξενωμένος από την κοινωνία γραφειοκράτης μπορεί να πάρει αποφάσεις, αλλάζοντας ριζικά τη ζωή σου ήταν ένα γνωστό εμπόδιο για εκείνη (τη Μάιρα)» εξηγεί η κ. Plibersek.
Με τέτοιες αποφάσεις ήρθε αντιμέτωπη από πολύ νωρίς στη ζωή της, καθώς προσπαθούσε να αναθρέψει τα παιδιά της, με τις αναδουλειές στο μαγαζί και τέλος με τον αγώνα της να παραμείνει στο κτίριο. Συνέβη αρχικά νωρίς στη ζωή της όταν προσπαθούσε να κάνει οικογένεια, το μαγαζί τελείωσε και μετά με τον αγώνα της να παραμείνει στο κτίριο Sirius.
«Είναι λυπηρό και απογοητευτικό που βίωσε αυτές τις δύο τρομερές εμπειρίες» λέει η κ. Plibersek, προσθέτοντας: «Αλλά αυτό επίσης τη βοήθησε στη διαμόρφωση της πολιτικής της, στην εκδήλωση της συμπόνιας της προς τους άλλους ανθρώπους, την αποφασιστικότητά της να συνεργαστεί με την κοινότητά της, να αντισταθεί σε αυτήν την αυθαίρετη απόφαση. Αυτό της έδωσε τεράστια δύναμη».
Η κ. Plibersek θυμάται την πρώτη συνάντησή της με την πιστή οπαδό του Εργατικού Κόμματος, Μάιρα Δημητρίου, στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Τη γνώριζε από τις κλαδικές συνεδριάσεις και από την κοινότητα, αλλά τη γνώρισε πραγματικά όταν η κ. Plibersek επιλέχθηκε ως υποψήφια του κόμματος για την έδρα του Σίδνεϊ, μια θέση που κατέχει από το 1998.
«Θυμάμαι ότι την επισκέφθηκα στο σπίτι της και ζήτησα την ψήφο της ως υποψήφια για το Σίδνεϊ. Ήταν αρκετά αποφασιστική και ενθαρρυντική για το ότι μια γυναίκα θα έπαιρνε τη σκυτάλη από τον Peter Baldwin. Πάντα υποστήριζε τέτοιες γυναίκες».
Όταν ρώτησα την κ. Plibersek τι συμβουλή της έδωσε τότε η Μάιρα ως νεαρή υποψήφια που, χωρίς να το ξέρει επρόκειτο να ξεκινήσει μια σημαντική και επιτυχημένη πολιτική καριέρα, είπε:
«Η Μάιρα ήταν πολύ ξεκάθαρη ότι ήταν δουλειά ενός τοπικού μέλους να φροντίζει τους λιγότερο ισχυρούς ανθρώπους, ότι ήταν δουλειά ενός βουλευτή του Εργατικού Κόμματος να υπερασπιστεί τους μειονεκτούντες, και αυτό περίμενε».
Από τότε, η κ. Tanya Plibersek εκπροσωπεί αδιάκοπα την κοινότητα μέσα από υπουργικούς ρόλους αναλαμβάνοντας κρίσιμα χαρτοφυλάκια, όπως η Υγεία, η Στέγαση και οι Κοινωνικές Υπηρεσίες, αλλά πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού της κρατά τη συμβουλή της Μάιρα.
Η Myra Demetriou ήταν η τελευταία κάτοικος του Sirius Public Housing Block στο Rocks. Φώτο: AAP/Ben Rushton
Πιστεύεται ότι οι άνθρωποι μπαίνουν στην πολιτική επειδή κάποιος ή κάτι γίνεται η συνείδησή τους. Αυτός ο «κάποιος» για την κα Plibersek είναι η Μάιρα. Όταν παίρνει μια πολιτική απόφαση, μια απόφαση που θα επηρεάσει τις ζωές των Αυστραλών, σκέφτεται πάντα τη Μάιρα: Θα μπορούσε να το εξηγήσει στη Μάιρα; Θα το καταλάβαινε η Μάιρα; Εάν πράγματι αυτό ισχύει, μακάρι να ακολουθήσουν το παράδειγμά της και άλλοι πολιτικοί, γιατί αν το κάνουν, ίσως και να γίνουμε για άλλη μια φορά η «τυχερή χώρα».
«Άνθρωποι που θαυμάζω όπως η Rosie Batty και η Grace Tame, παίρνουν τα χειρότερα και πιο δύσκολα πράγματα που τους έχουν συμβεί και τα χρησιμοποιούν για να πυροδοτήσουν κάτι καλύτερο για όλους τους άλλους, πιστεύοντας ότι κανείς δεν πρέπει να υποφέρει όπως εκείνοι έχουν υποφέρει. Αυτή ήταν η Μάιρα, η πρώτη που υπερασπίστηκε τους άλλους και πάντα υπερασπιζόταν τη δικαιοσύνη» λέει η κα Plibersek.
Το 2014, η τότε Πολιτειακή Κυβέρνηση της Νέας Ν;oτιας Ουαλίας ανακοίνωσε ότι επρόκειτο να πουλήσει το κτίριο Sirius, ένα σύμπλεγμα εργατικών κατοικιών που είχε την καλύτερη θέα στο λιμάνι του Σίδνεϊ όπου και βρισκόταν το σπίτι της Μάιρα, και τα χρήματα από την πώληση θα πήγαιναν για την κατασκευή δημόσιων κατοικιών σε άλλο χώρο. Παρά τη δημόσια κατακραυγή, τις πορείες και τις διαμαρτυρίες, η κυβέρνηση προχώρησε στις εξώσεις και ενώ όλοι εγκατέλειψαν το κτίριο, η Μάιρα έμεινε.
«Με τη Μάιρα δεν ήταν προσωπικό το ζήτημα με την έννοια του ‘θέλω να ζήσω εδώ, μου αρέσει εδώ’. Ήταν αυτό το μέρος. Aυτή η κοινότητα πρέπει να διαθέτει εργατική τάξη. Αυτό το κτίριο χτίστηκε ως δημόσια κατοικία και θα πρέπει να παραμείνει έτσι και η πόλη μας θα πρέπει να είναι ποικιλόμορφη, δεν πρέπει μόνο πλούσιοι να μπορούν να αντέχουν οικονομικά να ζουν στην πόλη.
Οι κοινότητες Millers Point, Dawes Point και Rocks αντιπροσώπευαν πραγματικά μια άλλη περίοδο στην ιστορία του Σίδνεϊ και της Αυστραλίας, και ένα από τα εκπληκτικά πράγματα σχετικά με αυτό είναι ότι είχαμε μια πραγματικά εργατική κοινότητα ακριβώς στην καρδιά της πόλης μας» λέει η κ. Plibersek.
Και γι’ αυτό η Μάιρα πολέμησε για το ιστορικό Sirius. Δεν είχε ποτέ να κάνει με αυτήν, αλλά με την υπενθύμιση του ποιοι ήταν εκεί πριν, γιατί ήταν εκεί και τι σήμαινε η παρουσία τους για την ιστορία όχι μόνο της πόλης, αλλά πολύ περισσότερο ολόκληρης της χώρας.
Η Μάιρα αγωνιζόταν πάντα για την κοινότητά της. Η κα Plibersek θυμάται ότι η Μάιρα στάθηκε δίπλα της όταν επρόκειτο να κλείσει το ταχυδρομείο Millers Points, «ήταν εκεί μαζί μου κάθε Σάββατο και μάζευε υπογραφές, φροντίζοντας να το μάθουν τα μέσα ενημέρωσης. Εάν υπήρχε κάποια δουλειά που έπρεπε να γίνει στην κοινότητα, μπορούσες πάντα να υπολογίζεις στη βοήθειά της. Η Μάιρα νοιαζόταν για την κοινότητά της. Ήταν το είδος αυτό του ατόμου που μπορούσε να μετατρέψει ένα προάστιο σε κοινότητα… Ήταν ένα χέρι βοήθειας στους γείτονές της, η πρώτη που θα προσφερόταν εθελοντικά για να τους μαγειρέψει ένα γεύμα ή να ψήσει μπισκότα για μια φιλανθρωπική δράση.
Οι ένοικοι δημόσιων κατοικιών φρόντιζαν πραγματικά ο ένας τον άλλον και υποστήριζαν ο ένας τον άλλον – ήταν μια κοινότητα στην καρδιά της πόλης μας και εκείνη ήταν ο χτύπος αυτής της καρδιάς».
Η Μάιρα γεννήθηκε σε μια διαφορετική εποχή – την εποχή της εργατικής τάξης, και ήθελε να διασφαλίσει τη συνέχεια αυτής της ιστορίας στην πολιτιστική καρδιά του Σίδνεϊ. Με τον ίδιο τρόπο που η μαμά μου μιλάει για τις παλιές μέρες του Fitzroy, του Brunswick και του Collingwood στη Βικτώρια και ο μπαμπάς μου μιλούσε για το Thebarton και το Mile End στην Αδελαΐδα, η Μάιρα είδε την ιστορία της εργατικής τάξης του Σίδνεϊ να εξαφανίζεται και πάλεψε για να τη διαφυλάξει.
«Υπάρχει αυτό το κοινό νήμα στην ελληνική κοινότητα -επειδή έχετε τόσους πολλούς μεταπολεμικούς μετανάστες που τα κατάφεραν με πολύ μεγάλες δυσκολίες όταν ήρθαν στην Αυστραλία- ξέρουν πόσο σημαντικό είναι να δουλεύεις σκληρά, να εξοικονομείς χρήματα, να φροντίζεις την οικογένειά σου» λέει η πρώην υπαρχηγός του Εργατικού Κόμματος.
«Αλλά ξέρουν, επίσης, ότι στη ζωή τα πάντα είναι τυχερά και αν έχεις την ευκαιρία να βοηθήσεις κάποιον που είναι πεσμένος, θα πρέπει να το κάνεις γιατί μπορεί να είσαι εσύ αύριο. Αυτό είναι που τριγυρνά διαρκώς στο μυαλό μου: «Θα μπορούσες να είσαι εσύ αύριο». Και αυτό είμαι σίγουρη ότι με έχει καθοδηγήσει.
Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε παράξενους καιρούς. Δεν είμαστε εμείς πια που αποφασίζουμε πού μπορούμε να πάμε, ποιον μπορούμε να δούμε και πότε. Είδαμε τους ευάλωτους να μένουν πιο πίσω, είδαμε την πανδημία να προκαλεί απώλεια θέσεων εργασίας και να κρατά χωριστά οικογένειες σε περιόδους ανάγκης.
Αλλά μας έκανε επίσης όλους να σταματήσουμε και να σκεφτούμε τι είναι πραγματικά σημαντικό. Σε όποιον πολιτικό χώρο κι αν ανήκεις, είναι αναζωογονητικό να ακούς από κάποιον από τους πολιτικούς ηγέτες της Αυστραλίας να μιλάει για την ευπρέπεια και τη σημασία του να είσαι καλός άνθρωπος. Και είναι αναζωογονητικό να γνωρίζουμε ότι η κληρονομιά της Μάιρα Δημητρίου θα συνεχίσει να εμπνέει.
«Η απάντηση της Μάιρα στις δυσκολίες δεν ήταν να κρυφτεί σε μια γωνία ή να γίνει πικρόχολη και εχθρική με τον κόσμο, αλλά να χρησιμοποιήσει αυτή τη δυσκολία για να κάνει τον κόσμο καλύτερο. Ήταν η ζωντανή ενσάρκωση των Αυστραλών που είχαν ζήσει δύσκολες στιγμές αλλά δεν κράτησαν την πίκρα ούτε έγιναν εγωιστές. [Αντίθετα, οι δυσκολίες] τους έκαναν συμπονετικούς, γενναιόδωρους και στοργικούς με τους ανθρώπους γύρω τους. Και δεν συμπονούσαν μόνο τους φίλους και την οικογένειά τους αλλά και τους ξένους. Οι άνθρωποι που έχουν πραγματικά περάσει δύσκολες στιγμές γνωρίζουν την αξία της καλοσύνης από έναν ξένο».
Ευχαριστούμε που μας το θύμισες Μάιρα.