Οι Κυκλάδες, αγαπημένος τουριστικός προορισμός, που κατέχει και μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά τόσων Ελλήνων της Αυστραλίας, είναι πολλά περισσότερα από όσα βλέπουμε στις καλοκαιρινές μας διακοπές. Είναι η φύση και οι άνθρωποί τους που τις μετατρέπουν σε σχολείο και καταφύγιο.

Ένα από τα αγαπημένα μου ρητά είναι εκείνο που λέει: «Η φύση δεν είναι μέρος για επίσκεψη. Είναι σπίτι».Ειδικά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, όλο και περισσότεροι συνειδητοποιήσαμε πόσο έχουμε απομακρυνθεί από οτιδήποτε φυσικό. Τις ημέρες του εγκλεισμού, η θάλασσα –αχ, η θάλασσα!– έγινε η απόλυτη απόδραση.

Έτσι απλά, να περπατάς στην ακρογιαλιά, να ακούς τα κύματα, να αδειάζεις το βλέμμα στον ορίζοντα και να χαζεύεις τις αραγμένες βάρκες και τα καΐκια, που σου θυμίζουν το καλοκαίρι, τις διακοπές, τα νησιά, τις Κυκλάδες! Ένας αγαπημένος προορισμός που φαντάζει ακόμα πιο μακρινός για τόσους Έλληνες του εξωτερικού που δεν κατάφεραν να τον επισκεφθούν εν μέσω πανδημίας.

Όλοι και όλες έχουμε υπέροχες αναμνήσεις από κάποιο Κυκλαδονήσι. Πανέμορφες αμμώδεις παραλίες, αρχιτεκτονική σε λευκό και μπλε, παραδοσιακός τρόπος ζωής, ξεχωριστή γαστρονομία, διασκέδαση και μουσική, άνθρωποι ζεστοί και φιλόξενοι, που μετατρέπουν το ταξίδι μας εκεί σε μια εμπειρία ζωής.

Αυτός ο απόλυτος προορισμός, οι Κυκλάδες, είναι και ένα μεγάλο σχολείο, που μπορεί να μας δώσει πολύτιμα μαθήματα.

5 ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ

Μάθημα 1ο: Ένας θησαυρός δεν είναι μόνο από ασήμι και χρυσό

Δεν είναι λίγοι αυτοί που ήδη γνωρίζουν ότι οι Κυκλάδες είναι ένας θησαυρός. Να είστε προετοιμασμένοι να τον συναντήσετε στη γη, στη θάλασσα και στον ουρανό

Δεν είναι από ασήμι ή χρυσό, αλλά λάμπει και είναι ίσως το πιο ακριβό δώρο που μπορεί να σας προσφερθεί.

Κλείστε τα μάτια και την οθόνη, παρακαλώ, και ταξιδέψτε στις αναμνήσεις των αισθήσεών σας – τον πολυτιμότερο θησαυρό της ζωής μας! Εκείνον που μας κάνει πραγματικά πλούσιους, αν μην τι άλλο, σε συναισθήματα.

Μάθημα 2ο: Όλα τα ωραία είναι άγρια και ελεύθερα

Παρά τα φαινομενικά άγονα και βραχώδη κυκλαδίτικα τοπία και τη σχετικά φτωχή βλάστηση των νησιών, είναι απίστευτο ότι σήμερα υπάρχουν στις Κυκλάδες περισσότερα από 1.600 είδη φυτών, εκ των οποίων πάνω από 200 είναι σπάνια ή απειλούμενα ενδημικά είδη.

Η γεωγραφική θέση των νησιών τούς επιτρέπει να προσελκύουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και όμορφη ορνιθοπανίδα. Συμπεριλαμβανομένου του σπάνιου γλάρου του Αιγαίου και του Μαυροπετρίτη, ενός παγκοσμίως απειλούμενου είδους γερακιού, που φωλιάζει σε απόκρημνους βράχους.

Τα γαλάζια, καθαρά νερά του Αιγαίου φιλοξενούν σημαντικούς θαλάσσιους βιότοπους, όπως τα λιβάδια Ποσειδωνίας και τις τραγάνες, μοναδικούς κοραλλιογενείς ύφαλους.

Πανέμορφα θαλάσσια θηλαστικά και άλλα υπέροχα είδη επιλέγουν να κολυμπούν στα κυκλαδίτικα νερά: Η μεσογειακή φώκια Monachus Monachus, τα κοινά δελφίνια Delphinus Delphis και οι απίθανες θαλάσσιες χελώνες Caretta Caretta. Είναι όλα τους άγρια και ελεύθερα. Και μας θυμίζουν πόσο ανεκτίμητο είναι αυτό το αίσθημα!

Μάθημα 3ο: Η φύση, όπως κι η ζωή, δεν βιάζεται

Η φύση έχει τον δικό της ρυθμό κι αυτό μας διδάσκει πολλά. Είναι προφανές όταν παίρνουμε μια βαθιά ανάσα, μένουμε ακίνητοι και κοιτάμε γύρω μας.

Βρίσκεστε στις Κυκλάδες. Τα κύματα χορεύουν στον ρυθμό της θάλασσας. Τα γαϊδουράκια, οι κατσίκες, ακόμα και οι γάτες στέκονται και κοιτούν ολόγυρα, τρώνε, ή περπατούν αργά αλλά σταθερά. Τα πουλιά πετούν τόσο γρήγορα όσο χρειάζεται – συχνά είναι απλώς ο άνεμος που τα ισορροπεί στον αέρα.

Οι θάμνοι, τα λιγοστά δεντράκια και τα υπόλοιπα άγρια φυτά μεγαλώνουν με δυσκολία αλλά αποφασιστικά. Κόντρα στους βοριάδες και την αλμύρα της θάλασσας.

Μεγαλώνουν στον ίδιο χρόνο που θα χρειαστεί για να αποκατασταθεί το τραύμα ενός πληγωμένου αετού. Για να φυτρώσει ο σπόρος μιας βελανιδιάς. Για να ξαναζωντανέψει και να πρασινίσει ένα διαβρωμένος και άνυδρος τόπος. Για να καθαριστεί ένα μονοπάτι από τα βάτα ή μια ακτή από τα αποτσίγαρα και τα πλαστικά.

Αυτός ο βασανιστικά αργός ρυθμός μπορεί να μοιάζει απογοητευτικός στους ανθρώπους που έχουν συνηθίσει να γίνονται τα πάντα με απίστευτη ταχύτητα και που θέλουν να βλέπουν γρήγορα αποτελέσματα. Ωστόσο, είναι απόλυτα φυσιολογικός για όσους είναι εξοικειωμένοι με τους νόμους της φύσης.

Μάθημα 4ο: Προστατεύουμε ό,τι αγαπάμε

Όπως κάθε ζωντανό οικοσύστημα, οι Κυκλάδες έχουν τους δικούς τους «φύλακες». Είναι οι άνθρωποι που εργάζονται ήσυχα, αλλά με μεγάλο πάθος για την προστασία και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος, ως απάντηση σε μη βιώσιμα πρότυπα ανάπτυξης, που υιοθετούνται λόγω του μαζικού τουρισμού αλλά και εξαιτίας άλλων σοβαρών προκλήσεων.

Είναι οι άνθρωποι που μπορεί να μην συναντήσετε σε μια χαλαρή βόλτα σας στο νησί. Γιατί –όταν δεν απασχολούνται στην εργασία τους, για να βγάλουν τα προς το ζην– προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους στη φύση, πασχίζοντας να διασφαλίσουν ότι η φυσική κληρονομιά και η ομορφιά των Κυκλάδων θα περάσουν ανέπαφες στις επόμενες γενιές.

Οι περισσότεροι είναι επίσης σύμμαχοι και τοπικοί συνεργάτες μας στον Αστικό Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό Cyclades Preservation Fund (CPF), που περήφανα στηρίζει τις προσπάθειές τους.

Οι “φύλακες” των Κυκλάδων, είναι οι άνθρωποι που εργάζονται ήσυχα, αλλά με μεγάλο πάθος για την προστασία και την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος

Στα τέσσερα χρόνια δράσης του, το CPF ενδυναμώνει το έργο τους, εμπνέεται από τις πράξεις τους, μοιράζεται τις ιστορίες τους και τους φέρνει σε επαφή, ώστε να πολλαπλασιάζει τον αντίκτυπο της προσφοράς τους. Αποτελούν την απόλυτη μειοψηφία στα νησιά τους, μα όλοι μαζί γίνονται δυνατότεροι.

Αναφέρομαι στον Μάριο και στον Δημήτρη, στην Πάρο, στον Σύλλογο Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής «Αλκυόνη», όπου από τα χέρια τους περνούν κάθε χρόνο εκατοντάδες τραυματισμένα πουλιά και άλλα άγρια ζώα. Τα περισσότερα από αυτά απελευθερώνονται όταν γίνουν καλά, ενώ κάποια μένουν για πάντα εκεί, αφού οι ίδιοι έχουν αποφασίσει να μην κάνουν ευθανασία σε ζώα μη απελευθερώσιμα.

Στην Όλγα, τον Αλέξανδρο, την Uhli, την Κατερίνα, τη Jola και τον Richard, στην Άνδρο, που δημιούργησαν ένα δίκτυο πεζοπορικής διαδρομής 100 χλμ με ευρωπαϊκή πιστοποίηση, και μετέτρεψαν το νησί σε παγκόσμιο προορισμό περιπατητών.

Τη Χαρά και τον Τέο, στην Απάνω Μεριά της Σύρου, πρωτοπόρους στο δίκτυο οικολογικών οργανώσεων Αιγαίου ΕΥΠΛΟΙΑ, που χτίζουν τις βάσεις για να δημιουργηθεί ένα περιβαλλοντικό και γεωλογικό πάρκο, για ήπιες δράσεις στον τουρισμό.

Στον Γιάννη και τη Σοφία, στη Νάξο, που ξενυχτούν στο Κέντρο Περίθαλψης Άγριας Ζωής για να διασώσουν πληγωμένες ή άρρωστες θαλάσσιες χελώνες, και όχι μόνο.

Στην Έλενα, τον Tάσο, τον Δημήτρη και πολλούς ακόμη φίλους του Περιβαλλοντικού Πάρκου Πάρου και του ναυτικού ομίλου ΝΑΪΑΣ στη Νάουσα της Πάρου, οι οποίοι πρασινίζουν και ξαναζωντανεύουν εδώ και χρόνια μια ολόκληρη χερσόνησο, και διατηρούν καθαρό το λιμανάκι της Νάουσας, και ζωντανή την τέχνη των καραβομαραγκών, μα και την αγάπη των παιδιών για τη θάλασσα.

Στη Λήδα, τον Δημήτρη και τον Μάνθο, στην Τήνο, που αποδεικνύουν έμπρακτα πως η ανακύκλωση είναι δυνατή ακόμη και σε νησιά με πρακτικές και αντικειμενικές δυσκολίες.

Στον Μιχάλη και τον Γιάννη στην Αμοργό που μαζί με τους άλλους επαγγελματίες παράκτιους αλιείς αποφασίζουν με την πρωτοβουλία «Αμοργόραμα» να μειώσουν το ψάρεμα τους μήνες αναπαραγωγής των ψαριών και καθαρίζουν τις βορεινές ακτές του νησιού από θαλάσσια απορρίμματα.

Στον Γιώργο, στη Μήλο, που μας μαθαίνει πόσο ανθεκτικά και υπέροχα είναι τα ενδημικά φυτά των Κυκλάδων, τα οποία συλλέγει για να τα αναπαράγει, ώστε να είναι σε θέση να αποκαθιστά περιοχές που έχουν πληγεί από εξορύξεις ορυχείων.

Στην Κατερίνα, στην Κύθνο που με την τοπική ένωση γυναικών αναβιώνουν το παραδοσιακό πλύσιμο των ρούχων στα πλυσταριά, συντηρούν μονοπάτια και προωθούν την τέχνη της ξερολιθιάς, μέσα από ντοκιμαντέρ που ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο.

Στον Φώτη, στην Κίμωλο, που με τις βάρκες-βιβλιοθήκη, το θερινό σινεμά, τις δράσεις «νοικοκυρέματος» κοινόχρηστων χώρων και καθαρισμού μονοπατιών και ακτών, αποδεικνύει πως ακόμη κι ένας άνθρωπος μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Μάθημα 5ο : Ποτέ δεν είναι αργά

Οι ιστορίες αυτών και πολλών ακόμη σπουδαίων ανθρώπων των Κυκλάδων είναι ατελείωτες και μας εμπνέουν ιδιαίτερα. Μας λένε ξεκάθαρα πως καθένας και καθεμία από εμάς μπορεί να κάνει τη διαφορά, ενώ όλοι μαζί μπορούμε να επιφέρουμε την αλλαγή.

Ποτέ δεν είναι αργά.

Οι Κυκλάδες είναι κάτι περισσότερο από άλλο ένα μέρος που μπορείτε να επισκεφθείτε.

Αντικατοπτρίζουν την ποικιλομορφία του φυσικού περιβάλλοντος και τη δύναμη των ανθρώπων. Είναι ένα σχολείο και ένα καταφύγιο της φύσης που οφείλουμε να προστατεύσουμε, σαν το σπίτι μας

Σας καλούμε να ενώσετε τις δυνάμεις σας με το CPF για να προστατεύσετε κάτι που αγαπάτε πολύ.

Μπορείτε να συμμετέχετε κι εσείς που αγαπάτε τις Κυκλάδες, ιδιώτες και επιχειρήσεις, με το να γίνετε μέλη και υποστηρικτές.

Για να γίνετε μέλη μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ, ή/και να κάνετε απευθείας δωρεά για να συμβάλλετε στο πολύτιμο έργο προστασίας των Κυκλάδων, πατήστε στο link cycladespreservationfund.org/donate

Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα του οργανισμού  www.cycladespreservationfund.org

*Η Άννυ Μητροπούλου είναι Εκτελεστική Διευθύντρια του Cyclades Preservation Fund/CPF που συγκεντρώνει πόρους από ιδιώτες-δωρητές, μέλη και επιχειρήσεις σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, και, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και εμπειρογνώμονες, διασφαλίζει τη στήριξη αποτελεσματικών πρωτοβουλιών και συλλογικοτήτων που κάνουν τη διαφορά στα νησιά.