Όταν το Σύνταγμα της Αυστραλίας τέθηκε για πρώτη φορά σε ισχύ το 1901, το Άρθρο 127 προέβλεπε ότι «κατά τον υπολογισμό του αριθμού των πολιτών της Κοινοπολιτείας ή μιας Πολιτείας, ή άλλου τμήματος της Κοινοπολιτείας, οι αυτόχθονες ιθαγενείς δεν θα υπολογίζονται». Κατά συνέπεια, οι ιθαγενείς της χώρας αυτής έπρεπε να περιμένουν μέχρι το Δημοψήφισμα του 1967 ώστε να θεωρηθούν άνθρωποι και συνεπώς άξιοι καταμέτρησης στην επίσημη Απογραφή.
Ως Έλληνες, διατηρούμε κι εμείς ορισμένες ιστορικές μνήμες σχετικά με την αντιμετώπισή μας από ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ως μη–ανθρώπινα όντα. Για περισσότερα από τετρακόσια χρόνια, απολαμβάναμε το νομικό καθεστώς του ραγιά, όρος που κυριολεκτικά σημαίνει «πρόβατο» διότι σύμφωνα με τον νόμο Σαρία, μας «κουρεύανε» και μας «αρμέγανε» (δηλ. μας φορολογούσαν), οι δυνάστες μας. Ακριβώς όπως οι πρώιμοι Αγγλο-Αυστραλοί έτσι και οι παλιοί ηγεμόνες μας απέκτησαν την ευημερία και τη ισχύ τους «καβαλώντας στην πλάτη του προβάτου», όπως λέει και το παλιό Αυστραλιανό ρητό.
Φέτος, τιμούμε την μνήμη ένα θλιβερού γεγονότος: των εκατό χρόνων από την εξόντωση και των ξεριζωμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τις πατρογονικές τους εστίες. Πέρυσι, εορτάσαμε τα διακόσια χρόνια της Επανάστασης εκείνης που κηρύχθηκε ώστε να απαλλαχθούμε από το αβάσταχτο ζυγό ενός σατράπη που αρνούνταν να μας αντιμετωπίσει ως ανθρώπους. Κατά τη διάρκεια των ζοφερών χρόνων της σκλαβιάς μας, ο δυνάστης αυτός μας υποδούλωσε, απήγαγε τα παιδιά μας, απαλλοτρίωσε τις γαίες μας, κατέστρεψε την κοινωνική μας συνοχή, διάβρωσε τα ήθη και τα έθιμα μας και μας εξανάγκασε να απαρνηθούμε τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις καθώς αυτές θεωρούνταν κατώτερες. Όταν αποφασίσαμε να αντεπιτεθούμε, ο αγώνας μας για ελευθερία και ισότητα αντιμετωπίστηκε με σφαγές και γενοκτονία.
Εφόσον η μνήμη των προαναφερθέντων γεγονότων αποτελεί ιστορική μας κληρονομιά, είναι αδύνατο για την ελληνική παροικία της Αυστραλίας να υποστηρίξει τη διατήρηση της ημερομηνίας της 26ης Ιανουαρίου, την ημέρα που ο καπετάνιος Άρθουρ Φίλιπ αποβιβάστηκε στον όρμο του Σύδνεϋ σηματοδοτώντας την έναρξη της βρετανικής κυριαρχίας στην Πέμπτη Ήπειρο, ως Ημέρα της Αυστραλίας. Διότι αν το κάνουμε αυτό, καθιστούμε εντελώς χρεωκοπημένη ολόκληρη την υπόθεση επί της οποίας έχει οικοδομηθεί η Νεοελληνική ταυτότητα, αυτής της αντίστασης ενάντια στην καταπίεση και του διαρκούς αγώνα για ισότητα και κοινωνική χειραφέτηση. Από όλες τις εθνοτικές ομάδες που συγκατοικούν στην Αυστραλία, η δική μας καθίσταται περισσότερο σε θέση να κατανοήσει την οδύνη των ιθαγενών όταν καλούνται να αναγνωρίσουν την πιθανώς πιο καταστροφική ημερομηνία στην ιστορία τους, ως ημέρα εορτής, σαν να ήμασταν εμείς υποχρεωμένοι να θεωρήσουμε εορτινές την 29η Μαΐου, ή την 19η Μαΐου. Κατά συνέπεια, συνειδητοποιούμε ότι δεν μπορούμε να είμαστε συνένοχοι σε οποιαδήποτε απόπειρα να συγκαλυφθεί το τεράστιο έγκλημα που διαπράχθηκε κατά των ιθαγενών με την άφιξη των Βρετανών και τη βίαιη τους κατοχή αυτής της χώρας. Έχουμε υποστεί άλλωστε παρόμοιες καταστροφές.
Υπάρχει επίσης ένας επιπρόσθετος λόγος που δεν επιτρέπει την παροικία μας να συνεχίσει να υποστηρίζει την 26η Ιανουαρίου ως Ημέρα Αυστραλίας. Το Συμβούλιο Ημέρας της Αυστραλίας ορίζει την ημέρα ως εξής: «Την Ημέρα της Αυστραλίας συγκεντρωνόμαστε ως έθνος για να γιορτάσουμε ό,τι είναι υπέροχο σχετικά με την Αυστραλία και το να είσαι Αυστραλός. Αποτελεί μέρα για να αναλογιστούμε τι έχουμε πετύχει και τους λόγους που μπορούμε να είμαστε περήφανοι για το μεγάλο μας έθνος. Αν και στις 26 Ιανουαρίου σηματοδοτείται [η άφιξη του Πρώτου Στόλου των 11 πλοίων κατάδικων από τη Μεγάλη Βρετανία και η ανύψωση της σημαίας της Μεγάλης Βρετανίας στον όρμο του Σύδνεϋ], σήμερα οι εορτασμοί της Ημέρας της Αυστραλίας αντικατοπτρίζουν τη σύγχρονη Αυστραλία: την ποικιλόμορφη κοινωνία και το τοπίο μας, τα αξιοσημείωτα επιτεύγματα και το λαμπρό μέλλον μας. Είναι επίσης μια ευκαιρία να αναλογιστούμε την ιστορία του έθνους μας και να σκεφτούμε πώς μπορούμε να κάνουμε την Αυστραλία ακόμα καλύτερη στο μέλλον».
Με άλλα λόγια, αν και μνημονεύουμε το ίδιο γεγονός: την καθιέρωση των Βρετανών ως κυρίαρχη τάξη σε αυτή τη χώρα, οι ερμηνείες που δίνουμε στο γεγονός αυτός, μεταβάλλονται και εξελίσσονται σύμφωνα με τις επιταγές της ίδιας άρχουσας τάξης. Εξάλλου, το διοικητικό συμβούλιο του Συμβουλίου Ημέρας της Αυστραλίας αποτελείται από άτομα που διορίζονται προσωπικά από τον Πρωθυπουργό τη Αυστραλίας, ο οποίος είναι ο κύριος εκπρόσωπος της κυρίαρχης τάξης, της οποίας η άφιξη όλες οι εθνοτικές ομάδες καλούνται να γιορτάσουν και να ενστερνιστούν ένα γεγονός εντελώς άσχετο με την εμπειρία τους στην Αυστραλία ή με τις ιστορικές τους μνήμες συνολικά, ως ζωτικά και ταυτοτικά σημαντικές.
Αυτός είναι επίσης ο λόγος για τον οποίον η 26η Ιανουαρίου θεωρείται ιδανική ημερομηνία για την πραγματοποίηση τελετών υπηκοότητας. Χωρίς αμφιβολία, η άρχουσα τάξη υπενθυμίζει σε όσους επιλέγει να δεχθεί ως πολίτες και υπηκόους της, ότι καλούνται να νομιμοποιήσουν την βίαιη κατάσχεση της κυριαρχίας της χώρας αυτής από τους νόμιμους κατόχους της, μια διαδικασία που είχε την έναρξή της, την ίδια ημερομηνία το 1788. Κατά αυτόν τον τρόπο, τη στιγμή που ένας νέος πολίτης δίνει τον όρκο υπηκοότητός του, γίνεται συνένοχος σε αυτήν την πράξη, η οποία έχει διαχρονικό χαρακτήρα.
Η παρουσία της παροικίας μας σε αυτή τη χώρα ως οργανωμένη οντότητα προϋπήρχε την δημιουργία του Αυστραλιανού κράτους. Η Αυστραλία που ιδρύθηκε το 1901, χωρίς συνεννόηση με τους ιθαγενείς της ή με τις κοινότητες των μεταναστών της, δημιουργήθηκε όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός Τζον Κέρτιν με σκοπό να αποτελεί: «αενάως εστία των απογόνων εκείνων των ατόμων που εγκαταστάθηκαν εδώ ειρηνικά ώστε να ιδρύσουν στις Νότιες Θάλασσες ένα φυλάκιο της βρετανικής φυλής». Κατά τη διάρκεια ενός αιώνα, οι προοδευτικές δυνάμεις της παροικίας μας, υπό αντίξοες συνθήκες, διαδραμάτισαν ενεργό ρόλο στη μετατροπή αυτής της αντίληψης όσον αφορά την κοινωνική σύνθεση της Αυστραλίας, στο πολυπολιτισμικό παράδειγμα όπου, όροι όπως: «πολιτισμικά και γλωσσικά διαφορετικοί» χρησιμοποιούνται στον πολιτικό λόγο για να «διακρίνουν την κυρίαρχη ομάδα από εκείνες όπου τα αγγλικά δεν είναι η κύρια γλώσσα ή/και τα πολιτιστικά πρότυπα και αξίες διαφέρουν», και όπου αυτή η ποικιλομορφία, υπό την προεδρία και καθοδήγηση των αγγλόφωνων νομοθετών και δημόσιων υπαλλήλων, «εορτάζεται».
Λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το πολυπολιτισμικό παράδειγμα, οι πολιτισμοί των όλων των εθνοτικών ομάδων που κατοικούν στη χώρα αποτελούν εγγενές τμήμα της αυστραλιανής ταυτότητας, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τους στίχους του τραγουδιού των Seekers, ότι: «Είμαστε ένα, αλλά είμαστε πολλοί, και από όλες τις χώρες της γης προερχόμαστε», δεν έχει κανένα απολύτως νόημα ο εορτασμός μιας ημέρας που θα πρέπει καθορίζει και να αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη, ποικιλόμορφη και πολύσιμη Αυστραλία, σε ημερομηνία που αναφέρεται συγκεκριμένα στον ιστορικό λόγο μιας μεμονωμένης εθνοτικής ομάδας αυτής της χώρας, ακόμη κι αν αυτή (προς το παρόν τουλάχιστον), είναι της κυρίαρχης και που αγνοεί εντελώς τις ιστορικές μνήμες και εμπειρίες όλων των άλλων ομάδων που έχουν εγκατασταθεί σε αυτή τη χώρα ή που υπήρχαν εδώ εξαρχής.
Εάν, παραπέμποντας πάλι στους στίχους των Seekers που κλίνονται σύμφωνα με τους κανόνας γραμματικής, πράγματι «Είμαι, είσαι, είμαστε Αυστραλοί», τότε σίγουρα εναπόκειται στις αρμόδιες αρχές να ξεκινήσουν ευρείας βάσης διαβουλεύσεις με όλες τις εθνοτικές ομάδες που απαρτίζουν την κοινωνία της Αυστραλίας, προς εύρεση κατάλληλης ημερομηνίας για τον εορτασμό της ημέρας της Αυστραλίας που να έχει ουσιώδης σημασία για όλους τους Αυστραλούς και να μην περιορίζεται στην εκτίμησή της μόνο σε μια φυλή και τους απογόνους της, ενώ φυσικά δεν πρέπει τα συνδέονται με αυτήν τόσες ζοφερές ιστορικές μνήμες. Έως ότου υπάρξουν σοβαρές προσπάθειες για τον προσδιορισμό μιας ημερομηνίας χωρίς αποκλεισμούς, η παροικία μας δεν θα πρέπει να συμβάλλει στη διαιώνιση της τέλεσης της Ημέρας της Αυστραλίας την 26η Ιανουαρίου, μια ημερομηνία που αποτελεί ύβρις για τους ιθαγενείς μας, αποκλείει την ιστορική μας ύπαρξη ως ισότιμη οντότητα στη χώρα αυτή και που γιορτάζει τον ιμπεριαλισμό, με ό,τι συνεπάγεται στον όρο αυτό.
Θα μπορούσαμε να αντιπροτείνουμε στη θέση της 26ης Ιανουαρίου την 27η Μαΐου. Την ημέρα αυτή το 1967, ο αυστραλιανός λαός ψήφισε σε δημοψήφισμα να γίνουν οι απαραίτητες μετατροπές στο Σύνταγμα ώστε να επιτραπεί στους ιθαγενείς μας να υπολογίζονται ως Αυστραλοί στην Απογραφή, αποδεικνύοντας πόσο προοδευτικοί, δίκαιοι, συμπονετικοί και μεγαλόφρονες είναι οι συμπολίτες μας.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ανάγκη να καταργήσουμε την καθιερωμένη αργία της 26ης Ιανουαρίου. Θα μπορούσε κάλλιστα να μετονομαστεί σε Ημέρα Επιβίωσης ή Ημέρα Αντίστασης, σε ανάμνηση του μεγάλου Πεμουλγούη, μέλους της φυλής Μπιτζιγκάλ του λαού Εόρα που ηγήθηκε της αντίστασης κατά του βρετανικού αποικισμού για δώδεκα χρόνια, πριν από τη δολοφονία του κατόπιν εντολής του Κυβερνήτη Kινγκ Το κεφάλι του ηρωικού Πεμουλγούη διατηρήθηκε σε οινόπνευμα και στάλθηκε στην Αγγλία στον περιηγητή και βοτανολόγο Σερ Τζόσεφ Μπάνξ, συνοδευόμενο από μια επιστολή του Κυβερνήτη Kιγνκ, ο οποίος έγραφε: «Αν και ήταν τρομερό παράσιτο για την αποικία μας, ήταν ένας γενναίος και ανεξάρτητος χαρακτήρας». Εμείς, οι απόγονοι όσων επέζησαν της Καταστροφής του 1922, γνωρίζουμε πώς να τιμούμε την μνήμη τέτοιων ηρώων. Εν τω μεταξύ, εναπόκειται στην παροικία μας να αγωνιστεί για μια περιεκτική και συμπονετική Αυστραλία που μπορεί να αντιμετωπίσει με ωριμότητα το παρελθόν της και να αγκαλιάσει το μέλλον της με πνεύμα αισιοδοξίας και συμφιλίωσης, όχι μόνο με λόγια, αλλά και με έργα. Σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς, όπου η πανδημία και οι άλλες κοινωνικές πιέσεις διαβρώνουν τα περιθώρια μιας κοινωνίας που μέχρι τώρα περηφανευόταν για τη συνοχή της, ο ορισμός μιας πιο κατάλληλης ημερομηνία που δίνει πραγματικά νόημα στην ένταξη της δικής μας παροικίας και όλων των άλλων στον ευρύτερο αυστραλιανό κοινωνικό λόγο, κρίνεται τόσο απαραίτητος, όσο ποτέ.
