Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για το μάθημα της Ιστορίας στα Γυμνάσια.
Εάν παρακολουθείτε τα Μέσα Επικοινωνίας, θα έχετε ήδη διαπιστώσει πως κυκλοφορεί η ιδέα της κατάργησης του μαθήματος της Ιστορίας.
Λέγεται πως υπάρχουν πάρα πολλά γνωστικά αντικείμενα όπως Πληροφορική, Τεχνολογία, Προγραμματισμός και άλλα και ότι η Ιστορία –μάθημα όχι και τόσο σοβαρό- θα πρέπει να παραχωρήσει τη θέση της στα καινούργια μαθήματα που θεωρούνται πια πολύ πιο σπουδαία.
Εδώ αναφέρομαι στα Γυμνάσια της Αυστραλίας, αλλά από ό,τι φαίνεται το ίδιο κλίμα επικρατεί και στην Ελλάδα (Γυμνάσιο – Λύκειο) και σε όλο τον αγγλόφωνο κόσμο.
Είναι δυνατόν τα Ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα να μη διδάσκουν Ιστορία ούτε να αποφοιτούν πλέον καθηγητές Ιστορίας από αυτά; Αδιανόητο, αλλά για την εποχή μας τείνει να γίνει η Αλήθεια!
Πρώτα από όλα, ας δούμε τι σημαίνει Ιστορία. Τη λέξη Ιστορία την έπλασε για μας –και για όλο τον κόσμο– ο «δικός μας» Ηρόδοτος.
Η λέξη «Ιστορία» παράγεται από το αρχαίο μας ρήμα «οίδα», που σημαίνει «γνωρίζω». Ιστορία, λοιπόν, πρώτα-πρώτα σημαίνει Γνώση.
Απαντώντας στο ερώτημα αυτό, θα μπορούμε να κατανοήσουμε τη σημασία και την αναγκαιότητά της, ιδιαίτερα στη σημερινή μας εποχή.
Πάντα στην ελληνική γλώσσα η ετυμολογία μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμη. Κι εδώ είναι χρησιμότατη: «Ιστορία σημαίνει Γνώση». Ο μεγάλος μας τραγικός συγγραφέας Ευριπίδης (480 – 406 π.χ.) μάς είπε πως «όλβιος όστις της ιστορίας έσχε μαθησιν . Δηλαδή: ευτυχισμένοι είναι όσοι από την ιστορία τους έχουν μάθει.
Ο δε Αριστοτέλης (384 – 322 π.χ.) στην ερώτηση, γιατί πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία μας; απαντάει: Διότι: «Τα μέλλοντα είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος όμοια με όσα έχουν γίνει». Και ο αμερόληπτος ιστορικός μας Θουκυδίδης(470 – 397 π.Χ.), συμπληρώνει πως «Η ιστορία είναι φιλοσοφία μέσω των παραδειγμάτων».
Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΣΤΟΡΙΚΑ
Σήμερα ο πόλεμος στην Ουκρανία μάς ξαφνιάζει όλους. Είναι δυνατόν τον 21ο αιώνα να έχουμε ένα νέο πόλεμο και πάλι στην Ευρώπη; Τόσο κουτοί είναι αυτοί οι Ρώσοι και δεν γνωρίζουν πως αυτός ο πόλεμος θα τους καταστρέψει και τους ίδιους;
Εάν ρωτήσετε έναν μέσο συντοπίτη μας Αυστραλό να σας δώσει τη γνώμη του γι’ αυτά τα γεγονότα, αυτή θα είναι ακριβώς ό,τι λέει η τρέχουσα προπαγάνδα. Και αυτό λέγεται γιατί το πρώτο θύμα κάθε πολέμου είναι πάντοτε η αλήθεια.
Από τη μια μεριά, ο πρόεδρος της Γαλλίας λέει πως το ΝΑΤΟ είναι «κλινικά νεκρό», από την άλλη το ίδιο ΝΑΤΟ είναι έτοιμο και ζωντανό να ιδρύσει Αμερικανικές βάσεις στην Ουκρανία από όπου φαίνεται και το Κρεμλίνο.
Ενώ το Σύμφωνο της Βαρσοβίας διαλύθηκε εδώ και τριάντα χρόνια, σχεδόν όλα τα κράτη-μέλη του έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ, το οποίο δεν είναι καθόλου νεκρό, αλλά όρθιο, ζωντανό και αναστημένο.
Όλα αυτά τα βλέπει κανείς και μπερδεύεται στην ανάλυσή τους. Είναι δυνατόν το δημοκρατικό ΝΑΤΟ να θέλει πόλεμο; Για έναν ανιστόρητο πολίτη η προπαγάνδα κάνει πετυχημένα τη δουλειά της.
Οι Ρώσοι άρχισαν χωρίς αιτία τον πόλεμο και δεν έχουν καθόλου δίκιο, ούτε 0,01%. Όταν μαλλώνουν δύο μόνο ο ένας έχει δίκιο; Η προπαγάνδα κάνει αυτή την εξίσωση.
Η Ιστορία όμως διδάσκει και Λογική για όλους μας σε αυτό τον πλανήτη. Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα εμείς και ο άλλος να μη δικαιούται τίποτε. Η Ιστορία διδάσκει και ισότητα για όλους.
Τα αυστραλιανά πανεπιστήμια διδάσκουν πολύ λίγη ευρωπαϊκή και κάθε άλλη ιστορία σήμερα. Και αυτό που προσφέρουμε είναι συντριπτικά αλλοπρόσαλλο και στρεβλωμένο προς τα φθαρμένα θέματα του 20ού αιώνα. Δεν γίνεται κριτική ανάλυση των γεγονότων. Και αυτό είναι μέρος της διδαχής της Ιστορίας.
Αυτή η έλλειψη ευκαιριών για τους μαθητές ή φοιτητές έχει σοβαρές συνέπειες. Αυτό σημαίνει ότι γενιές πολιτικών, δημοσίων υπαλλήλων δεν διαθέτουν πλέον τις γνώσεις και τις δεξιότητες για να κατανοήσουν τα ιστορικά γεγονότα, αλλά και πολλές άλλες ρίζες των συγκρούσεων.
Ξεχάσαμε και τη Διπλωματία που λύνει πολλά προβλήματα χωρίς πολέμους.
Οι μαθητές και σπουδαστές μας δεν μορφώνονται να καταλάβουν τη σημερινή μας πραγματικότητα. Φαίνεται επίσης και είναι μία αλήθεια ότι και οι ηγέτες μας αποδεικνύονται εξίσου αδαείς και ανίδεοι στις βασικές ανθρώπινες ευαισθησίες. Και αυτό γιατί δεν διδάχτηκαν σωστά την Ιστορία.
Ο σημερινός άγριος και ολέθριος πόλεμος στην Ουκρανία αναδεικνύει πως τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα έχουν παραμελήσει το μάθημα της Ιστορίας –γιατί συμφέρει αυτό μόνο σε μερικούς πλεονέκτες– και η ανθρωπότητα όλη υποφέρει.
Φρονούμε πως ο σημερινός πόλεμος στην Ουκρανία είναι μία ευκαιριακή αφύπνιση να αναπτύξουμε ξανά τη μελέτη της Ιστορίας σε όλα τα Γυμνάσια και Πανεπιστήμια και να επενδύσουμε σε βάθος και εξειδικευμένα σε συγκεκριμένα μαθήματα και θέματα της ανθρώπινης Ιστορίας με μια άκρως κριτική θέαση που να λαμβάνει υπόψη της και το μέλλον του μόνου πλανήτη που όλοι μας έχουμε να ζήσουμε εδώ!
