Όλο και πιο έντονο καθίσταται το πρόβλημα εύρεσης προσωπικού για τους επιχειρηματίες -ομογενείς και μη- με πολλές αγγελίες για προσλήψεις να μένουν στα αζήτητα καθώς η Αυστραλία… ξεμένει από εργατικό δυναμικό.

Από την BHP και την NAB, μέχρι τις καφετέριες της γειτονιάς και από γραφεία μέχρι ραφεία, ψάχνουν υπαλλήλους και δε βρίσκουν. (Ανά)ζητούνται, ειδικοί στην τεχνολογία, την υγεία, τη φροντίδα, αλλά και χωρίς εμπειρία σερβιτόροι, μεταλλωρύχοι, βοηθοί σε φάρμες κ.ά.

Η πανδημία, ως γνωστό, δημιούργησε ουκ ολίγες ανακατατάξεις στο εργασιακό περιβάλλον, με πολλά καταστήματα να ξεμένουν από προσωπικό και να κλείνουν προσωρινά (ή ορισμένα δυστυχώς μόνιμα) ή να υπολειτουργούν, ειδικά κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022.

Ωστόσο, καθώς ζούμε πλέον με την COVID-19 -σε γενικές γραμμές- όσοι δε νοσούν και έχουν εμβολιαστεί, αφού παραμένει υποχρεωτικό για αρκετούς επαγγελματικούς κλάδους, μπορούν να δουλέψουν.

Ενδεικτικά, αυτοί που δεν έχουν κάνει τις δύο πρώτες δόσεις στη Βικτώρια ανέρχονται σχεδόν σε 5% και αποτελούν μέρος του «ελλείμματος» προσωπικού.

Επίσης, περί τους 10.000 νοσούν κάθε μέρα ανά την Πολιτεία, άρα περί τους 70.000 την εβδομάδα, όσο διαρκεί η περίοδος υποχρεωτικής απομόνωσης.

Στις κατηγορίες αυτές δεν είναι όλοι σε ηλικία (ή διάθεση) απασχόλησης ή δεν μπορούν να εργαστούν ή έχουν σταθερή δουλειά στην οποία θα επιστρέψουν ή μπορούν και την κάνουν από το σπίτι.

Συνοπτικά, ο συνολικός αριθμός των παραπάνω δεν «αιτιολογεί» το μέγεθος του προβλήματος στην εύρεση εργαζομένων από τις επιχειρήσεις σε αυτήν τη συγκυρία, με 400.000 θέσεις κενές ανά τη χώρα, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΝΑΒ, Ross McEwan.

Για να «βγει» η εξίσωση θα πρέπει να υπολογιστούν και αυτοί τους οποίους έχασε η Αυστραλία, ειδικά τα τελευταία 2 χρόνια λόγω της πανδημίας και των κλειστών συνόρων:

Τους εργαζόμενους μετανάστες. Είτε πρόκειται για διεθνείς φοιτητές που έφυγαν και δεν επέστρεψαν είτε για κατόχους προσωρινής βίζας με δικαίωμα απασχόλησης. Είτε εξειδικευμένους που δεν προτίμησαν τη χώρα λόγω των αυστηρών μέτρων που τέθηκαν σε εφαρμογή.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως και γονείς και συντρόφους που ίσως δεν έχουν δικαίωμα εργασίας, αλλά θα μπορούσαν να φροντίσουν ένα παιδί (ή παιδιά) για να επιστρέψει ένα μέλος της οικογένειας στην εργασία, καθώς το κόστος του Childcare είναι σε κάποιες περιπτώσεις «απαγορευτικό». Ενδεικτικά, σύμφωνα με το SBS, περί τις 120.000 αιτήσεις για βίζες γονέων βρίσκονται στην… αναμονή στο Υπουργείο Εσωτερικών.

Με την ανεργία στην Αυστραλία στο 3,9% τον περασμένο Απρίλιο, οι κυβερνώντες εν μέσω προεκλογικής περιόδου «πανηγύρισαν» καθώς το ποσοστό είναι το χαμηλότερο εδώ και 50 σχεδόν χρόνια. Αλλά, όπως προειδοποιούν οι οικονομολόγοι, για να συνεχιστεί η ανάπτυξη θα πρέπει οι επιχειρήσεις να μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε εργαζόμενους.

Η Sarah Hunter της KPMG, μιλώντας στο ABC προειδοποίησε ότι υπάρχουν πολλοί λίγοι εξειδικευμένοι εργαζόμενοι για να κάνουν μία δουλειά. «Η οικονομία λειτουργεί πλέον ουσιαστικά χωρίς περιθώριο ως προς την παραγωγική ικανότητα (no spare capacity)», τόνισε. Με πιο απλά λόγια, όπως τονίζουν οι εργοδότες, «χρειαζόμαστε προσωπικό».

Γι’ αυτό υποστηρίζουν την ενίσχυση της μετανάστευσης, προειδοποιώντας ότι μία αποτυχία ως προς αυτό, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την οικονομία.

Ειδικότερα, η Alexi Boyd, του Council of Small Business Organisations, επεσήμανε ότι πολλές επιχειρήσεις «χάνουν» τις προοπτικές ανάπτυξης σε αυτήν τη συγκυρία, επειδή δε βρίσκουν προσωπικό.

Οι αριθμοί λένε πως η οικονομία αναπτύσσεται, αλλά οι μικρές επιχειρήσεις, διευκρίνισε, «δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν τις συνθήκες, επειδή δεν έχουν εργαζόμενους και (έχουν) προβλήματα με περιορισμούς στην αλυσίδα προμηθειών που επηρεάζουν την ικανότητά τους να ‘μεγαλώσουν’ και να καινοτομήσουν … αυτό αποτελεί πραγματική ανησυχία, σε όλους τους τομείς».

Για τους απασχολούμενους είναι θετικό πως η «έλλειψη» εργαζόμενων, σε ορισμένα επαγγέλματα, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των μισθών. Αλλά τι θα συμβεί όταν δε θα υπάρχει άλλο «περιθώριο ως προς την παραγωγική ικανότητα»;

Για παράδειγμα, ποιος ο λόγος ένας επιχειρηματίας να συνεχίσει να λειτουργεί ένα κατάστημα αν όλο το κέρδος του θα πρέπει να καταβληθεί για να καλύψει αυξήσεις μισθών και δεν μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω; Ή ακόμη χειρότερα «τρώει και από τα έτοιμα» για να βρει προσωπικό, ώστε απλά να ανοίξει το μαγαζί;

ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ

Εν μέσω πανδημίας ήταν η πρώτη φορά εδώ και 3 γενιές που η Αυστραλία δεν είχε μαζική μετανάστευση.

Σύμφωνα με τη The Age -που επικαλείται επίσημα δεδομένα του Υπουργείου Εσωτερικών- μειωμένος ήταν και ο αριθμός βίζας για εξειδικευμένους εργαζόμενους από το 2017 και έπειτα.

Ο Will Mackey (Senior Associate, Grattan Institute) και ο Brendan Coates (Program Director, Economic Policy, Grattan Institute) ανέφεραν πρόσφατα στο The Conversation ότι περί τους 500.000 προσωρινούς μετανάστες έφυγαν από τη χώρα τα τελευταία 2 χρόνια, κυρίως διεθνείς φοιτητές και εργαζόμενοι στις διακοπές τους (working holiday makers).

Από αυτούς, παρότι η προηγούμενη κυβέρνηση έλαβε κάποιες πρωτοβουλίες «ενίσχυσης» δεν επέστρεψαν όλοι -ακόμη τουλάχιστον- από τότε που άνοιξαν τα σύνορα. Επίσης, οι βίζες για εξειδικευμένους είναι κατά 20% μειωμένες.

Όλες οι επιχειρήσεις «νιώθουν» τις ελλείψεις προσωπικού, αλλά ορισμένες περισσότερο από άλλες. Προ-πανδημίας σχεδόν το 17% των απασχολούμενων στην εστίαση ήταν κάτοχοι προσωρινής βίζας. Η ζήτηση των υπηρεσιών εστίασης αυξάνεται και πάλι, αλλά το προσωπικό δεν υπάρχει. Παράλληλα οι αγρότες δε βρίσκουν «χέρια» βοήθειας.

Ο κ. Mackey και ο κ. Coates καλούν τους υποστηρικτές της μείωσης της μετανάστευσης να μην ξεχνούν ότι οι μετανάστες εκτός της εργασίας, δαπανούν κιόλας.

Επισημαίνουν πάντως ότι δε χρειάζονται ριζικές και μόνιμες αλλαγές στην πολιτική για τις βίζες ώστε να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα εργαζομένων καθώς το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι η «καθαρή μετανάστευση» θα αυξηθεί από 41.000 το 2021-2022, σε 180.000 το 2022-2023 και σε 213.000 το 2023-2024.

«400.000 ΚΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ»

Αλλά το πρόβλημα απειλεί άμεσα μικρές, αλλά και μεγάλες εταιρίες. Κατά το πρόσφατο τραπεζικό συνέδριο του The Australian Financial Review το «ανέκδοτο» που κυκλοφορούσε είναι πως επιχειρήσεις, από φάρμες, μέχρι τεχνολογικές, προσφέρουν όλο και τα περισσότερα σε εργαζόμενους από τους ανταγωνιστές τους για να τους προτιμήσουν.

Τα χρήματα αυτά όμως «τρώνε» από τα διαθέσιμα για την περαιτέρω ανάπτυξή τους, την καινοτομία, την έρευνα, με ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα για όλη την οικονομία της Αυστραλίας.

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΝΑΒ, Ross McEwan, όπως έγραψε το AFR, απεύθυνε έντονη έκκληση για περισσότερους εργαζόμενους μετανάστες.

Επεσήμανε ότι η «καθαρή μετανάστευση» στην Αυστραλία το 2020-2021 λόγω πανδημίας ήταν -90.000, αρνητική για πρώτη φορά από το 1946 και έπειτα (από το 1946 έως το 2006 ο μέσος όρος ήταν +90.000 ετησίως και από το 2007 έως το 2020 ήταν +226.000 κάθε χρόνο).

Αναφέρθηκε επίσης στον πολύ μεγάλο αριθμό κατόχων προσωρινής βίζας, με δικαίωμα εργασίας, που έφυγαν και υπογράμμισε ότι υπάρχουν 400.000 κενές θέσεις εργασίας, ο υψηλότερος αριθμός, από τότε που τηρούνται τα σχετικά στοιχεία, σχεδόν διπλάσιος από τα επίπεδα προ-πανδημίας.

«Η αποκατάσταση της μετανάστευσης», είπε ο κ. McEwan, «είναι κρίσιμη για την ελάφρυνση του βάρους λόγω των ελλειμμάτων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, αλλά και την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά, επείγοντα θέματα που η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να επικεντρωθεί. Αναγνωρίζω τις προσπάθειες που γίνονται ήδη».

Πρόσθεσε ότι σε συνομιλίες που είχε σε δείπνο με πελάτες της NAB «κάθε ένας από αυτούς έχει δυσκολίες να βρει ανθρώπους να εργαστούν στην επιχείρησή του, και δεν είναι ότι δεν προσπαθούν να βρουν ή, κατά τη γνώμη τους, θέμα χρημάτων … απλά δεν υπάρχουν αρκετά άτομα».

Αλλά και έρευνα της NAB σε 1.040 πελάτες της κατέδειξε ότι το 1/3 των επιχειρηματιών δεν μπορούν να προσλάβουν το προσωπικό που χρειάζονται, ενώ δεν μπορούν να επανεκπαιδεύσουν ή να διατηρήσουν απασχολούμενους αρκετά γρήγορα σε σχέση με τις ανάγκες τους.

«Εντέλει, χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους να έρθουν στην Αυστραλία να εργαστούν και να σπουδάσουν και να μείνουν μακροπρόθεσμα», τόνισε ο κ. McEwan.

Και δεν είναι μόνο η οικονομία της χώρας που χρειάζεται τους μετανάστες, αλλά και ο πολιτισμός και η κοινωνία εν γένει, όπως άλλωστε γνωρίζουν καλά οι ομογενείς μας και γιατί όχι, ίσως δοθεί η ευκαιρία, με ώθηση από την παροικία και στοχευμένες πολιτικές από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, σε αυτήν τη συγκυρία να τονωθεί εκ νέου η μετανάστευση από την Ελλάδα.