Πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις… σε ότι αφορά την «στροφή» της Άγκυρας, σε επίπεδο ρητορικής,  ο Ερντογάν φρόντισε να ανεβάσει κατακόρυφα την ένταση, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις  σημειώνοντας ότι είναι οριστική η απόφασή του να μην υπάρξουν από εδώ και πέρα συναντήσεις με την ελληνική πλευρά.

Στο μήνυμα Μητσοτάκη προς τη γείτονα «να επανέλθουμε σύντομα σε ήρεμα νερά, κρατώντας ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας»,  ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απάντησε με νέες απειλές για τα νησιά του Αιγαίου και νέες προσωπικές επιθέσεις κατά του Έλληνα πρωθυπουργού, μην αφήνοντας έτσι περιθώρια διαλόγου και συνεννόησης.

Στη χείρα φιλίας που έτεινε για ακόμα μια φορά ο κ. Μητσοτάκης, ο Τούρκος πρόεδρος έκρινε σκόπιμο για ακόμα μια φορά να απαντήσει πως για το θέμα των ελληνικών νησιών και την αποστρατιωτικοποίησή τους «δεν αστιεύομαι! Μιλάω πολύ σοβαρά!».

Ρευστότητα

Όλα αυτά έγιναν την ίδια ώρα, που ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, (μετά τη συνάντησή του με τον έλληνα ομόλογό του) επιχειρούσε να χαμηλώσει τους τόνους, προβάλλοντας ωστόσο τις μαξιμαλιστικές αξιώσεις της Άγκυρας με πιο… κόσμιο τρόπο.

Γεγονός είναι ότι η στάση των τούρκων αξιωματούχων τις τελευταίες ημέρες χαρακτηρίζεται από διαρκή ρευστότητα και σημαντικές διαφοροποιήσεις.

Γεγονός είναι επίσης, ότι οι τόνοι είχαν ανέβει σε έναν απίστευτα επιθετικό βαθμό, φθάνοντας στο σημείο να λέει ο ίδιος ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ότι «τα νησιά σου δεν σου ανήκουν» παρουσιάζοντας από πίσω του χάρτες.

Από τη μια είδαμε την συνάντηση Ακάρ – Παναγιωτόπουλου, και από την άλλη η Άγκυρα επιτέθηκε στο Βερολίνο, για μια δήλωση υπέρ της Αθήνας στην οποία η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται μεταξύ άλλων ότι «η Ελλάδα κάνει υπερπτήσεις πάνω από τουρκικά εδάφη και παραβιάζει τον τουρκικό εθνικό εναέριο χώρο».

Εχθές, οι τουρκικές αρχές παρενόχλησαν μέσω ασυρμάτου το ελικόπτερο που μετέφερε τον υφυπουργό Άμυνας, Νίκο Χαρδαλιά, την ώρα που βρισκόταν πάνω από τον Άγιο Ευστράτιο, με τους Τούρκους να ισχυρίζονται ότι παραβιάζεται ο εναέριος χώρος τους.

Φόβοι για θερμό επεισόδιο – «Η Τουρκία δυστυχώς διαμορφώνει το σκηνικό»

Η τουρκική προκλητικότητα θα συνεχιστεί για μήνες, εκτιμά ο Kώστας Υφαντής, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Παντείου, τονίζοντας ότι «είναι πια καιρός να αποδεχτούμε ότι την κανονικότητα στην ελληνοτουρκικές σχέσεις τη διαμορφώνει ο Ερντογάν».

Μιλώντας στην ΕΡΤ,  για την προκλητική ρητορική της Τουρκίας ο κ. Υφαντής υπενθύμισε ανάλογες σκληρές δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν εις βάρος διαφόρων ηγετών. «Μετά από είκοσι χρόνια στην εξουσία ο κ. Ερντογάν έχει ταυτίσει το δικό του καλό και τη δική του ανάλυση με την τουρκική».

Ο ίδιος εξέφρασε την άποψη πώς για ότι συμβαίνει στην Τουρκία υπεύθυνος είναι ο Ερντογάν και «δε θα πρέπει να αποκλείσουμε ένα θερμό επεισόδιο, δηλαδή μια σκόπιμη κλιμάκωση σε στρατιωτικό επίπεδο. Αυτό είναι στους τουρκικούς σχεδιασμούς».

Σύμφωνα με τον αναλυτή διεθνών σχέσεων «ο Ερντογάν παλεύοντας για την πολιτική του επιβίωση θέλει να εγκλωβίσει όλη τη δημόσια συζήτηση σε αυτό το πεδίο για να μη συζητάει άλλα ζητήματα».

Τα επόμενα βήματα του Ερντογάν

Όπως εκτίμησε, ο κ. Υφαντής, τις επόμενες εβδομάδες αλλά και μήνες αν δεν αλλάξει κάτι προς το καλύτερο: «Βλέπω να συνεχίζεται η ένταση. Να βγαίνουν πάλι ερευνητικά σε περιοχές που θα μας ενοχλήσουν πάρα πολύ και δεν θα μπορούμε να αντιδράσουμε στρατιωτικά».

Εξήγησε μάλιστα, ότι η Τουρκία επειδή είναι επιτιθέμενη την ελληνοτουρκική δυάδα, είναι πάντοτε ένα βήμα μπροστά. «Είναι εκείνη που διαμορφώνει το σκηνικό. Έχει καταφέρει να μεταφέρει το αφόρητο δίλημμα της κλιμάκωσης σε εμάς», ανέφερε σχετικά.

«Οι Τούρκοι θα αξιοποιήσουν κάθε περίπτωση για να μας επαναφέρουν σε ένταση»

«Πρέπει να κρατάμε μικρό καλάθι. Όποτε ο Ερντογάν πιέζεται από το εξωτερικό, κάνει κάποια αναδίπλωση, αλλά αυτή συνήθως δεν κρατάει πολύ. Όταν ξεκίνησαν τα γεγονότα στην Ουκρανία έσπευσε να συναντήσει τον Έλληνα ΠΘ. Δεν πέρασε μία εβδομάδα και γυρίσαμε σε όσα γίνονταν πριν τη συνάντηση», σχολίασε, μιλώντας στο MEGAο διεθνολόγος Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος.

«Νομίζω ότι οι Τούρκοι σύντομα θα γυρίσουν στην ίδια ρητορική. Προσπάθησαν να ρίξουν τους τόνους προχθές, και εχθές παρενόχλησαν το ελικόπτερο του κ. Χαρδαλιά. Οι Τούρκοι θα αξιοποιήσουν κάθε περίπτωση για να μας επαναφέρουν σε ένταση. Προσπαθούν να μη φανεί ότι φέρουν την ευθύνη. Η ένταση και η ρητορική του Ερντογάν είναι ραγδαία αυξανόμενη», πρόσθεσε ο ίδιος.

Ψυχραιμία από την Αθήνα

Η Αθήνα, παρακολουθεί με ψυχραιμία τις εξελίξεις και ταυτόχρονα ενισχύει την αποτρεπτική της ικανότητα.
Ενδεικτικά είναι, όσα είπε μιλώντας στο «MEGA Σαββατοκύριακο», ο Τάκης Θεοδωρικάκος, υπουργός Προστασίας του Πολίτη, ο οποίος σημείωσε πως υπάρχει ένας γενικότερος σχεδιασμός για αποτροπή ενεργειών που θα πλήξουν τη χώρα.

Η Αθήνα, δεν αποκλείει, το ενδεχόμενο, η τουρκική ηγεσία, να επιχειρήσει εκτός των άλλων, να εργαλειοποιήσει ξανά το προσφυγικό/μεταναστευτικό.

«Υπάρχει σχεδιασμός, δράση και πράξεις. Η πραγματικότητα είναι ότι τις τελευταίες εβδομάδες στον Έβρο, ένας πολύ σημαντικός αριθμός, περίπου 1.000 παράνομων μεταναστών, επιχειρούν καθημερινά να μπουν παράνομα στην Ελλάδα και αποτρέπονται. Η Ελλάδα δεν επιτρέπει την παραβίαση των συνόρων της, που είναι σύνορα και της ΕΕ. Είμαστε εκεί και θα είμαστε εκεί σεβόμενοι τους κανόνες δίκαιου», είπε ο κ. Θεοδωρικάκος.

Όπως είπε, «η απειλή είναι πραγματική και όχι θεωρητική. Δεν είναι μικρό πράγμα 1.000 παράνομοι μετανάστες να επιχειρούν να μπουν στη χώρα. Το πρόβλημα υπάρχει αλλά είμαστε αποφασισμένοι να το αντιμετωπίσουμε. Δε θα επιτρέψουμε την παραμικρή παραβίαση των συνόρων μας».

Ο ίδιος τόνισε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι να επεκτείνει τον φράκτη στον Έβρο, «όσα περισσότερα χιλιόμετρα μπορεί».

Διεθνοποίηση των τουρκικών προκλήσεων

Η ελληνική πλευρά, παρακολουθεί τις εξελίξεις και δια στόματος πρωθυπουργού διαμηνύει: «Αν κάποιοι επιλέγουν την προκλητικότητα απαντάμε με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, με όπλο το διεθνές δίκαιο, την ισχυρή μας άμυνα και τη βελτιωμένη εικόνα μας στον κόσμο. Δεν ανοίγουμε διάλογο με το παράλογο. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε για το νέο περιβάλλον ασφάλειας, αλλά με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και με σεβασμό στους κανόνες της καλής γειτονίας», σημείωσε  ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Άλλωστε είναι ήδη γνωστό και στην τουρκική ηγεσία πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει εμφατικά την τουρκική παραβατικότητα στην επερχόμενη Σύνοδο κορυφής των 27 της ΕΕ, ζητώντας τη ρητή καταδίκη της συμπεριφοράς της Τουρκίας.

Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι η Κομισιόν, δια στόματος Πίτερ Στάνο καταδίκασε καθαρά τις απειλές για την κυριαρχία της Ελλάδας και προειδοποίησε ότι οι κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας αποτελούν ένα όπλο έτοιμο να ενεργοποιηθεί ανά πάσα στιγμή από την ΕΕ.

Ολο και πιο βαρύ το κλίμα
Τι ψάχνει στο παζάρι της έντασης με την Ελλάδα ο Ερντογάν;

«Ακραία πρόκληση…»

«Ψεύτης ο έλληνας πρωθυπουργός…»

«Απειλεί ο σουλτάνος…»

«Οι Έλληνες να μην ξεχνούν ότι 100 χρόνια πριν τους πετάξαμε στη θάλασσα…»

«Θα σας φάνε τα μαύρα ψάρια και το αλμυρό νερό…»

«Δεν αστειεύομαι. Το τίμημα θα είναι βαρύ…»

Το κλίμα στα ελληνοτουρκικά γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Σε επίπεδο ρητορικής, μάλιστα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι θυμίζει 2020. Ίσως και παλαιότερες εποχές. Με τις δύο πλευρές να παίζουν σε ένα διαρκές πινγκ πονγκ δηλώσεων, με τη συμμετοχή και των ΜΜΕ.

 

Στα λόγια τα «θερμά επεισόδια» ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία διαδέχονται το ένα το άλλο το τελευταίο διάστημα. Και δη μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ.

Σαν ένας «πικρός καφές» που σε επαναφέρει στην πραγματικότητα μετά το γλυκό, όπως ο χαλβάς από ρεβύθια.
Ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν άρχισε να «πυροβολεί» με δηλώσεις την Αθήνα έμοιαζε σαν έτοιμος από καιρό.

Είχε προειδοποιήσει άλλωστε, λέγοντας ότι περίμενε να δει τι θα έλεγε ο πρωθυπουργός κατά την επίσκεψη του στην Ουάσιγκτον για να αντιδράσει ανάλογα.

Και έτσι έπραξε.

Ωστόσο σύμφωνα με τουρκικές πηγές και η Αθήνα δεν τήρησε τα συμφωνημένα «ως όφειλε».

Η Άγκυρα δε έχει θέσει συγκεκριμένους έλληνες υπουργούς υπό παρακολούθηση τόσο για τις δηλώσεις τους ή τις κινήσεις τους που χαρακτηρίζει «προκλητικές» και επιχειρεί να στηρίξει σε αυτούς το αφήγημα της, ότι η Αθήνα «ξεκίνησε πρώτη».

Ή καλύτερα για την τουρκική ρητορική «δεν σταμάτησε ποτέ να προκαλεί».
Αναλυτές και διπλωμάτες στην Αθήνα υπογραμμίζουν ότι η κλιμάκωση της ρητορικής εναντίον της Ελλάδας από την πλευρά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.

Οι εκλογές του 2023 στην Τουρκία, με τον Ερντογάν να βαδίζει προς την αναμέτρηση ενώ βλέπει την οικονομία σαν τη μεγαλύτερη απειλή που τον καταδιώκει να τον εξαφανίσει, όπως έκανε με τους προκατόχους του στο παρελθόν είναι ένας από αυτούς τους παράγοντες.

Το 2023 κατά τον τούρκο πρόεδρο πρέπει να μπει στη βάση ενός αφηγήματος μεγαλείου που θα παραπέμπει στην Οθωμανική Αυτοκατορία και όχι σε μία «στριμωγμένη» Τουρκική Δημοκρατία.

Το εθνικιστικό αφήγημα ήταν και παραμένει στην ατζέντα, με την αντιπολίτευση να υιοθετεί τις επιθέσεις στην Ελλάδα. Σαν κάτι εύκολο να πουλήσει σε ένα κουρασμένο κοινό.

Η ατζέντα Ερντογάν περί αποστρατιωτικοποιήσεων των νησιών και αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας, που μπαίνει στο τραπέζι σε συνδυασμό με τις αμερικανικές βάσεις επί ελληνικού εδάφους, στρέφεται και προς τις διεκδικήσεις της Άγκυρας προς την Ουάσιγκτον.

Διεκδικήσεις που ανοίγουν με αφορμή το παιχνίδι του τούρκου προέδρου με όχημα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Στις αναλύσεις που γίνονται στην Αθήνα επισημαίνεται ότι κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ένα «θερμό επεισόδιο» και επί του πεδίου, το οποιο θα μπορούσε να έχει αφορμή ίσως ένα «ατύχημα».

Για το αν θα μπορούσε η Τουρκία να στείλει ένα γεωτρύπανο σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, διπλωμάτες και αναλυτές αναφέρουν ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει, αλλά θα πρέπει να δοθεί η παραμικρή αφορμή από την πλευρά τη Αθήνας.

Οποιαδήποτε συνομιλία, συνάντηση, ή αναφορά σε έρευνες στην περιοχή της Κρήτης, θα ξεκλείδωνε αυτό το σενάριο για την Άγκυρα.
Η Αθήνα δηλώνει ότι δεν θα ακολουθήσει την Άγκυρα στην «πολεμική ρητορική» και κάνει «σημαία» της την ψυχραιμία και το διεθνές δίκαιο.

Ωστόσο για τις αντίστοιχες τουρκικές πηγές η ένταση όσο συμφέρει την Τουρκία ίσως να συμφέρει και την Ελλάδα.

Τουρκικές πηγές ισχυρίζονται εδώ και καιρό, από την πλευρά τους, ότι αν η Άγκυρα «τραβάει το σκοινί» και η Αθήνα δεν κάνει κάτι για να «μην το σπάσει». «Το αντίθετο» μάλιστα σχολιάζουν.

Για την τουρκική πλευρά είναι «κόκκινο πανί» το ότι η ελληνική διπλωματία προχωρά σε αυτό που ονομάζει «διεθνοποίηση» των τουρκικών προκλήσεων και παραβατικότητας, ενώ και αναζητά, όπως λένε, αφορμές για επίθεση στην Άγκυρα, τις οποίες ονομάζει «νόμιμη άμυνα».

Σημειώνουν δε ότι και η Ελλάδα έχει εκλογές με ορίζοντα το 2023.

Και όπως λένε τουρκικές πηγές ακόμα και αν η Αθήνα «ισχυρίζεται» ότι δεν προκαλεί την ένταση, την «συντηρεί». Και αν δεν τη συντηρεί την αφήνει να εξελιχθεί, χωρίς να προσπαθεί να κάνει κάτι να ρίξει τους τόνους.

Με δηλώσεις και όχι μόνο.

Σύμφωνα δε με ισχυρισμούς πηγών της γείτονος και για την ελληνική κυβέρνηση ίσως μία προσφυγή στις κάλπες με ατζέντα τα «εθνικά θέματα» να ήταν ένα επιθυμητό σενάριο.

Ειδικά, όπως λένε, στη σκιά των αγορών που έχει κάνει η Αθήνα στο τομέα της άμυνας το τελευταίο διάστημα, αλλά και της κρίσης που έρχεται λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Για αυτούς τους κύκλους η ένταση – η πρόκληση και η συντήρηση της, ή έστω η ανοχή της – είναι μία win win κατάσταση, (ή kazan kazan αν προτιμάτε) όπως ισχυρίζονται για τους κυβερνώντες και στις δύο πλευρές.

Η σύνοδος του ΝΑΤΟ στο τέλος Ιουνίου δείχνει να αλλάζει τη ρητορική των υπουργών της Τουρκίας, αλλά όχι του ίδιου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Με τα σενάρια να κάνουν λόγο ακόμα και για μία συνάντηση του τούρκου προέδρου με τον έλληνα πρωθυπουργό, εάν υπάρξει άνωθεν – αμερικανική – παρέμβαση.

Η Αθήνα άλλωστε απέναντι σε όλα αυτά δηλώνει ότι απαντά στις προκλήσεις διά της διπλωματικής οδού και εξακολουθεί να θέλει τους διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς…

Πηγή: Τα Νέα