Η ιδιαίτερα υψηλή μεταδοτικότητα των νέων υπο-παραλλαγών ΒΑ.4 και ΒΑ.5 της «Όμικρον» -η οποία συγκρίνεται με αυτήν της ιλαράς από τους επιστήμονες- ανησυχεί όλο και περισσότερο τις Αρχές, καθώς η COVID-19 σαρώνει ξανά ανά την Αυστραλία, αλλά και την Ελλάδα, μεταξύ άλλων χωρών, με τις επαναμολύνσεις να αυξάνονται επίσης.
Η κατάσταση, δυστυχώς, επιδεινώνεται και σε πολλά κέντρα φροντίδας ηλικιωμένων. Σε όλη την Αυστραλία, οι 737 ενεργές εξάρσεις -έως τις 8 Ιουλίου- αυξήθηκαν σε 857 -έως την περασμένη Παρασκευή, 15 Ιουλίου- όπως αναφέρουν τα στοιχεία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Τα ενεργά κρούσματα ανέρχονταν σε 7.947, εκ των οποίων τα 5.212 αφορούσαν κατοίκους και τα 2.735 προσωπικό.
Σε αυτήν τη συγκυρία μάλιστα, σύμφωνα πάντα με τα επίσημα στοιχεία, και ομογενειακοί οίκοι ευγηρίας στη Βικτώρια, είναι μεταξύ των 204 κέντρων φροντίδας ηλικιωμένων στην Πολιτεία, με ενεργά κρούσματα.
Εν αναμονή «εκατομμυρίων» νέων κρουσμάτων τις ερχόμενες εβδομάδες στη χώρα, όπως προειδοποίησε ο ομοσπονδιακός υπουργός Υγείας, Mark Butler, το Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο επρόκειτο να συνεδριάσει εκτάκτως σήμερα Δευτέρα, πραγματοποιήθηκε ακόμη πιο… έκτακτα, το Σάββατο, μετά από αλλαγή της τελευταίας στιγμής.
Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Anthony Albanese, στον απόηχο των εξελίξεων, υποχώρησε στις πιέσεις και ανακοίνωσε την επαναφορά του επιδόματος πανδημίας (pandemic leave disaster payment), έως 750 δολ. -αναδρομικά από την 1η Ιουλίου και έως τα τέλη Σεπτεμβρίου- για όσους δεν έχουν πρόσβαση σε αναρρωτική άδεια μετ’ αποδοχών και δεν μπορούν να εργαστούν καθώς θα πρέπει να απομονωθούν λόγω νόσησης με COVID-19.
Το επιπλέον κόστος προβλέπεται σε σχεδόν 780 εκατ. δολ. με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τις πολιτειακές να συμβάλλουν 50%-50%. Ωστόσο, εκτιμάται ότι οι συνέπειες θα είναι ακόμη χειρότερες αν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, οι οποίοι αναμένεται να νοσήσουν τις επόμενες ημέρες και δε θα είχαν κάποιο άλλο εισόδημα, ενδεχομένως θα επέλεγαν να μην απομονωθούν για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα ως προς το ζην για τους ίδιους και την οικογένειά τους.
Η αρχική απόφαση για τερματισμό του επιδόματος στις 30 Ιουνίου ήταν της προηγούμενης κυβέρνησης, είπε ο κ. Albanese, αλλά πρόσθεσε ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει πλέον. «Θέλω να διασφαλίσω ότι πολίτες δε θα μείνουν πίσω, ότι ευάλωτοι άνθρωποι έχουν υποστήριξη και ότι κανείς δε θα αντιμετωπίσει τη δυσάρεστη επιλογή να μην απομονωθεί σωστά για να μη χάσει εισόδημα…».
Οι πληρωμές είναι διαθέσιμες επίσης σε εργαζόμενους, που τηρούν τα κριτήρια και πρέπει να μείνουν σπίτι για να φροντίσουν κάποιον που νοσεί -συμπεριλαμβανομένων παιδιών κάτω των 16 ετών ή άτομο με αναπηρία, καθώς επίσης και «στενές επαφές».
Το εν λόγω επίδομα, συνοπτικά, επεσήμανε το SBS, είναι διαθέσιμο για όσους έχουν χάσει τουλάχιστον 8 ώρες ή μία ολόκληρη ημέρα εργασίας κατά τη διάρκεια της νόσησης (μία εβδομάδα). Θα πρέπει επίσης να έχουν «ρευστότητα» (liquid assets) λιγότερα από 10.000 δολ. την πρώτη ημέρα της περιόδου για την οποία γίνεται η κατάθεση της αίτησης. Σε κάποιες Πολιτείες «σημαντικοί εργαζόμενοι» (essential workers) έχουν εξαίρεση από την απομόνωση ως «στενές επαφές». Όσοι έχουν αυτήν την εξαίρεση και μπορούν να εργαστούν δε θα δικαούνται το επίδομα.
Οι δικαιούχοι μπορούν να κάνουν αίτηση ηλεκτρονικά μέσω του MyGov (my.gov.au) ή να καλέσουν στο 180 22 66. Ο κ. Albanese ανέφερε ότι θα πρέπει να περιμένουν έως τις 20 Ιουλίου, μέχρι την επίσημη επανέναρξη του προγράμματος.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επαναφέρει έως τα τέλη Σεπτεμβρίου και τις πληρωμές για έκτακτη ανάγκη γι αυτούς που λαμβάνουν youth allowance ή αντιμετωπίζουν σημαντικές οικονομικές δυσχέρειες.
Ακόμη θα ενταχθούν προσωρινά στο Medicare μακρές συνεδρίες με GPs (telehealth) σχετικά με συνταγογραφήσεις αντιϊκών θεραπειών για COVID-19, σε όσους τα δικαιούνται.
Οι πολιτικές ηγέτες συμφώνησαν επί του παρόντος σε μία πιο ενιαία προσέγγιση ως προς τα μηνύματα υγειονομικής φύσης, με τους πολίτες να ενθαρρύνονται να φορούν μάσκες σε εσωτερικούς χώρους (αλλά όχι υποχρεωτικά), να εξασκούν καλή υγιεινή, να εξετάζονται αν έχουν συμπτώματα, να απομονώνονται όταν πρέπει και να εργάζονται από το σπίτι, όταν είναι δυνατόν.
«Αυτά τα μέτρα είναι σημαντικά. Θα το ξεπεράσουμε (κι) αυτό», είπε ο κ. Albanese.
Το Εθνικό Συμβούλιο θα συνεδριάζει κάθε 2 με 3 εβδομάδες έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, καθώς οι ειδικοί προβλέπουν κορύφωση αυτής της έξαρσης τον Αύγουστο.
Η αναπληρωτής αρχηγός της αντιπολίτευσης, Sussan Ley, δήλωσε ότι ο πρωθυπουργός καθυστέρησε χαρακτηριστικά να αλλάξει τη στάση του σχετικά με την επαναφορά τους επιδόματος pandemic leave payments.
«Γνώριζε ότι αυτές οι πληρωμές θα τελείωναν ακριβώς με το που το σύστημα υγείας θα είχε να αντιμετωπίσει νέα κύματα COVID», ανέφερε η κα Ley στο ABC.
«Ο Anthony Albanese χρωστά μία συγγνώμη από κάθε έναν Αυστραλό, ο οποίος πρόσφατα εξετάστηκε με COVID-19, χρειαζόταν την υποστήριξη της κυβέρνησής του και δεν την είχε».
Η γραμματέας του Australian Council of Trade Unions, Sally McManus, καλωσόρισε την απόφαση, σημειώνοντας ότι «αποτελεί ένα πραγματικό σημαντικό κομμάτι της άμυνας (έναντι της νέας έξαρσης) ως χώρα … στηρίζει τους εργαζόμενους για να μείνουν όλοι ασφαλείς σε αυτήν την συγκυρία».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Australian Medical Association, Δρ Omar Khorshid, επεσήμανε ότι το pandemic leave disaster payment δε θα έπρεπε να έχει σταματήσει.
Επανέλαβε δε ότι η υποχρεωτική χρήση μάσκας θα πρέπει να συζητηθεί, ειδικά αν η πανδημία χειροτερέψει.
Εξήγησε ότι την ώρα που οι νοσηλευόμενοι αυξάνονται, παραμένει σημαντικό πρόβλημα και η νόσηση του υγειονομικού προσωπικού.
Σε κάθε περίπτωση, σχολίασε, οι πολιτικοί ηγέτες θα πρέπει να κάνουν πιο ισχυρές συστάσεις για την προστασία της Δημόσιας Υγείας.
Στο μεταξύ, εκτός από τους οίκους ευγηρίας, τα ήδη υπό πίεση, νοσοκομεία προετοιμάζονται για ακόμη πιο ζόρικες καταστάσεις.
Ενδεικτικά, στη Βικτώρια οι νοσηλεύμενοι με COVID-19 σε λίγες μόνο εβδομάδες διπλασιάστηκαν έφτασαν και πάνω από τους 800 το Σάββατο (οι περισσότεροι από τον Φεβρουάριο – μειώθηκαν σε 760 σήμερα), στο Κουίνσλαντ πάνω από τους 900 (για πρώτη φορά από την αρχή της πανδημίας) και στη Νέα Νότια Ουαλία είναι σταθερά πάνω από τους 2.000.
Ειδικοί Υγείας σχολιάζουν ότι ήταν πολλοί αυτοί που εκτίμησαν πως ο κορονοϊός «έμεινε πίσω», καθώς πλέον ζούμε χωρίς περιορισμούς, αποζητώντας την επιστροφή σε μία «κανονικότητα».
Αλλά, παρά την κόπωση που υπάρχει στην κοινωνία για κανόνες και υγειονομικές οδηγίες, ή επερχόμενες κάλπες, είναι γεγονός ότι ο ιός είναι ακόμη εδώ και παραμένει επικίνδυνος.
Ειδικά για τις πιο ευπαθείς ομάδες -ηλικιωμένους και άτομα με προβλήματα στο ανοσοποιητικό- και κυρίως όσους δεν έχουν κάνει όλα τα εμβόλια κατά της COVID-19 που θα μπορούσαν, βάσει των υγειονομικών οδηγιών.
Ο επικεφαλής των Υπηρεσιών Υγείας της Αυστραλίας, Paul Kelly, δήλωσε ενώπιον του Εθνικού Συμβουλίου ότι το νέο… τσουνάμι μολύνσεων θα εντείνει την πίεση στο σύστημα Υγείας.
«Ελπίζουμε ότι μπορούμε να περιορίσουμε τη μετάδοση αυτού του ιού, αλλά εκτιμάται … ότι πρέπει να αναμένουμε μία αύξηση των κρουσμάτων τις ερχόμενες εβδομάδες», συμπλήρωσε ο κ. Albanese.
Ο πρωθυπουργός δεν έδωσε στοιχεία/προβλέψεις για την εξέλιξη της COVID-19, αλλά ανέφερε ότι τα κρούσματα αναμένεται να κορυφωθούν τον επόμενο μήνα.
Για την ώρα, ο κυλιόμενος μέσος όρος είναι πάνω από 40.000 κρούσματα την ημέρα, αυτός των νοσηλευόμενων κοντά στους 4.500 και των θανάτων στους 52, σύμφωνα με τα στοιχεία του ABC.
Όπως ανέφερε η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία σε πολύ υψηλά επίπεδα ήταν ο αριθμός αυτών που εργάστηκαν λιγότερες ώρες λόγω νόσησης τον Ιούνιο και τον Μάιο, καθώς, όπως προειδοποιούν οι γιατροί δεν είναι μόνο η COVID-19, αλλά και η γρίπη που έχει κάνει δυναμική επαναφορά.
«Ενθαρρύνουμε τους πολίτες να ακολουθούν τις υγειονομικές οδηγίες, να λάβουν προληπτικά μέτρα. Είναι μία πολύ μεταδοτική ασθένεια. Ο επικεφαλής (των Υπηρεσιών Υγείας), συνέδεσε τη νόσο αυτήν με την ιλαρά περισσότερο (ως προς τη μεταδοτικότητα) και όχι με άλλες παραλλαγές της COVID…», είπε ο κ. Albanese.
Οι νέες υπό-παραλλαγές, BA.4 και ΒΑ.5, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία φέρονται να έχουν ρυθμό «αναπαραγωγής» (R0) πάνω από 18. Δηλαδή για κάθε έναν που θα μολυνθεί, σε έναν πληθυσμό χωρίς ανοσία (που δεν έχει εμβολιαστεί ή δεν έχει νοσήση), αναμένεται να αρρωστήσουν ακόμη 18+.
Συγκριτικά, στο αρχικό στέλεχος του κορονοϊού, της Wuhan, είχε R0 3,3, η «Δέλτα» 5,1 και η BA.1 της «Όμικρον» 9,5. Ο R0 των BA.4/5 κρίνεται παρόμοιος με αυτόν της ιλαράς (measles), της πιο μολυσματικής ιογενούς ασθένειας.