Σάλο προκάλεσε ο Μητροπολίτης Δωδώνης, κ. Χρυσόστομος, ο οποίος μιλώντας στην τηλεοπτική εκπομπή «Σήμερα» του «ΣΚΑΪ», υποστήριξε ότι για να μείνει έγκυος μία γυναίκα σε περίπτωση βιασμού πρέπει «να έχει συμμετοχή».
«Αν έχει βιαστεί … Δεν κάθεται και μια γυναίκα και να βιάζεται χωρίς να το θέλει. Μην τρελαθούμε τώρα. Ε, ε μην τρελαθούμε … Κάθεται και βιάζεται και μένει κι έγκυος. Θέλει συμμετοχή … πρέπει να ενεργήσουν και οι δύο για γίνει σύλληψις», είπε, ερωτηθείς σχετικά.
Στις έντονες ενστάσεις των δημοσιογράφων, ο Μητροπολίτης επέμεινε: «Για να γίνει σύλληψις χρειάζεται συμμετοχή στον έρωτα και το βίος … άλλο ο βιασμός, άλλο η σύλληψη».
Επομένως, και ένα παιδί που θα προκύψει από βιασμό, «πρέπει να προστατεύεται;» ρώτησαν οι δημοσιογράφοι. «Βεβαίως να προστατεύεται», απάντησε ο κ. Χρυσόστομος. «Να γεννηθεί το παιδί και να υπάρχει μία πρόνοια για το που θα πάει…».
Το θέμα προκάλεσε «θύελλα» αντιδράσεων από πολίτες και πολιτικούς, αλλά και την παρέμβαση της Ιεράς Συνόδου
Μετά την κατακραυγή, ο Μητροπολίτης Δωδώνης εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία, ανάμεσα σε άλλα, επεσήμανε ότι «μετά λύπης μου διαπιστώνω ότι … διαστρεβλώθηκε η σκέψη μου … Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από οποιαδήποτε ανθρώπινη ύπαρξη ένιωσε αδικημένη από τις δηλώσεις μου και σε κάθε γυναίκα ή άνδρα που έχει πέσει θύμα βιασμού».
ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ
Στη δική της ανακοίνωση η Ιερά Σύνοδος επεσήμανε ότι οι δηλώσεις του «εφησυχάζοντος Μητροπολίτη Δωδώνης κ. Χρυσοστόμου για την ψυχική και σωματική συμμετοχή των θυμάτων στο έγκλημα του βιασμού τους είναι απαράδεκτες, πολύ περισσότερο για ορθόδοξο κληρικό, και συλλήβδην προσβλητικές για το ανθρώπινο πρόσωπο και ειδικά τις γυναίκες και τα θύματα βιασμών».
«Τονίζεται ότι ο Σεβασμιώτατος παρέστη στην εκπομπή εκπροσωπώντας τον εαυτό του και όχι τις θέσεις της Ιεράς Συνόδου. Οι δηλώσεις του για το συγκεκριμένο ζήτημα του βιασμού, πέραν των άλλων, αμαυρώνουν και αδικούν κατάφωρα τις ουσιαστικές πρωτοβουλίες και το αθόρυβο έργο της Εκκλησίας της Ελλάδος τόσο σε συνοδικό επίπεδο όσο και μέσω των Ιερών Μητροπόλεων Αυτής και των φιλανθρωπικών φορέων τους, που στέκονται καθημερινώς και εμπράκτως στο πλευρό των κακοποιημένων γυναικών μέσα από δράσεις στηρίξεώς τους και ξενώνες φιλοξενίας τους, σε συνεργασία πάντοτε με τις κοινωνικές υπηρεσίες και τις αστυνομικές αρχές».
«Η άνευ εξαιρέσεων αντιμετώπιση της γυναίκας ως ισότιμης με τον άνδρα και η προστασία της απέναντι σε κάθε μορφής κακοποίηση αποτελούν την επίσημη θέση και στάση της Εκκλησίας της Ελλάδος. Οποιαδήποτε άποψη κληρικού, ανεξαρτήτως βαθμού Ιερωσύνης, που αποκλίνει από τις ανωτέρω θέσεις της Ιεράς Συνόδου, σε καμία περίπτωση δεν εκφράζει την Εκκλησία της Ελλάδος».
Η παρουσία του Μητροπολίτη Δωδώνης στην τηλεόραση έγινε με αφορμή την Εγκύκλιο που αναμένεται να εκδώσει η Ιερά Σύνοδος σχετικά με την προστασία της ανθρώπινης ζωής και την αποφυγή των αμβλώσεων, προκειμένου να διαβαστεί στους ναούς στις 8 Σεπτεμβρίου, εορτή του Γενεσίου της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Σε ερώτηση αν δικαιολογείται η άμβλωση στις περιπτώσεις βιασμού ο κ. Χρυσόστομος είπε ότι σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται (…) η άμβλωση είναι έγκλημα και «δεν είναι δυνατόν να επιτρέπεται η καταστροφή ενός νηπίου, ενός παιδιού που όταν συλληφθεί έχει ήδη αρχίσει να είναι ζωή».
Για την περίπτωση που ένα έμβρυο έχει σοβαρά προβλήματα υγείας, ισχυρίστηκε: «Αν ο εγκέφαλος του παιδιού είναι ότι θα βγει προβληματικό, τότε θα πρέπει να ζητήσει την βοήθεια της εκκλησίας και να δεχθεί να κάνει άμβλωση αλλά με ( …) επιστημονική και όχι με χρηματική εξασφάλιση της αποφάσεως του γιατρού».
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
«Η τοποθέτηση του Μητροπολίτη Δωδώνης δεν εκφράζει ούτε τις αξίες της κοινωνίας μας ούτε το δόγμα της πίστης μας» επεσήμανε σε ανάρτησή του στο Twitter ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου. «Τα θύματα της βίας, πόσω μάλλον του βιασμού, τα στηρίζουμε απροϋπόθετα, χωρίς υποσημειώσεις και αστερίσκους».
«Αδιανόητη και καταδικαστέα» χαρακτήρισε τη δήλωση του Μητροπολίτη Δωδώνης η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Νίκη Κεραμέως. «Προσβάλλει βάναυσα την κοινωνία και δεν συνάδει με τη στάση της Εκκλησίας, που εμπράκτως στηρίζει γυναίκες θύματα κακοποίησης και βιασμού».
«Καταδικάζουμε έμφυλες διακρίσεις και απόψεις που υποβαθμίζουν τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και την οικογένεια» ανέφερε η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, Μαρία Συρεγγέλα.
«Η εκκλησία, όπως γνωρίζουμε, αποδίδει στη γυναίκα ισότιμη θέση με τον άνδρα και προωθεί μάλιστα δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την ισότητα των φύλων» επεσήμανε και τόνισε ότι ο βιασμός είναι έγκλημα και ο βιαστής είναι εγκληματίας. «Κάποια στιγμή πρέπει να μπει ένα τέλος σε όλο αυτό».
«Οι ανατριχιαστικές δηλώσεις του μητροπολίτη Δωδώνης παραπέμπουν σε εποχές σκοταδισμού και «κυνηγιού μαγισσών», που έχουν περάσει εδώ και εκατοντάδες χρόνια», υπογράμμισε η γραμματέας της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ράνια Σβίγκου. Επεσήμανε ότι «δεν πρόκειται να γυρίσουμε πίσω», επισημαίνοντας ότι «ο βιασμός είναι έγκλημα, η αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος είναι δικαίωμα».
«Oι δηλώσεις του Μητροπολίτη Δωδώνης με αφορμή την εγκύκλιο της Ιεράς Συνόδου για τις αμβλώσεις αποτελούν επιστροφή στις πιο συντηρητικές απόψεις του παρελθόντος, επιστροφή στον Μεσαίωνα», σχολίασε η Νάντια Γιαννακοπούλου, εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.
Η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του κόμματος επεσήμανε ότι οι αντιλήψεις ότι «δεν υπάρχει καμία γυναίκα που να κάθεται να βιάζεται χωρίς να το θέλει», ότι «η άμβλωση είναι έγκλημα» και ότι «ακόμα και όταν ένα έμβρυο έχει σοβαρά προβλήματα υγείας, θα πρέπει να ζητηθεί άδεια από την Εκκλησία για να γίνει άμβλωση και πως όντως θα πρέπει να αποδεικνύεται επιστημονικά και όχι με χρηματική εξασφάλιση της αποφάσεως του γιατρού» είναι αντιλήψεις οπισθοδρομικές, σκοταδιστικές και επικίνδυνες.
Τη δική της θέση κατέθεσε η Σοφία Μπεκατώρου. Η Ελληνίδα Ολυμπιονίκης που έγινε η αιτία δύο χρόνια πριν να βρεί φωνή το κίνημα #metoo στην Ελλάδα, με αφορμή τις δηλώσεις του Μητροπολίτη Χρυσόστομου ζήτησε να περάσουμε στο επόμενο «στάδιο».
Σημείωσε πως «έχει και η Εκκλησία ευθύνη για το τι λένε οι εκπρόσωποί της. Δεν έχει σημασία να βγαίνουμε και να το καταδικάζουμε, αλλά τι κάνουμε γι’ αυτό».
«Εγώ χαίρομαι, να σας πω την αλήθεια, που εκφράστηκε ο Μητροπολίτης, ακριβώς γιατί πιστεύω ότι είναι σημαντικό να εκφραστεί και οποίος έχει αντίθετη άποψη. Εκφράζει μεγάλη μερίδα που ρίχνει το βάρος στο θύμα αλλά δεν τολμά να το πει. Το θέμα δεν είμαστε μόνο να δείχνουμε διαφορετικοί», δήλωσε.
«Αντί να μας τρομάζει καλύτερα να μας κρούει τον κώδωνα. Γιατί τρομάζουμε για κάτι που μέχρι πριν δυο χρόνια ήταν δεδομένο. Πριν δύο χρόνια ήταν δεδομένο ότι φταίει το θύμα».
Ακόμη, όπως έγινε γνωστό, 7 γυναίκες, οι περισσότερες εκ των οποίων έχουν βιώσει προσωπικά σεξουαλική κακοποίηση σε νεαρή ηλικία, μηνύουν τον Μητροπολίτη και ζητούν από το ιεράρχη να ανακαλέσει.
«Σήμερα αντικρύσαμε τον ίδιο τρόμο στη τηλεόραση. Εσύ μας κακοποιείς διπλά. Τα λόγια σου χειρότερα από τον ίδιο τον βιασμό. Ο κήρυκας της αγάπης γίνεται κήρυκας μίσους. Σε μηνύουμε γιατί ξέρουμε ότι οι δικοί σου δεν θα σε τιμωρήσουν» ανέφεραν.
Από την πλευρά του, ο πατέρας της Ελένης Τοπαλούδη, της 19χρονης φοιτήτριας που βιάστηκε και δολοφονήθηκε από δύο άντρες στη Ρόδο, ανέφερε στο Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων του MEGA:
«Φαντάζομαι ότι όλοι οι γονείς που είμαστε σε αυτή την τόσο δύσκολη θέση αισθανόμαστε οργή και αγανάκτηση. Οργή και αγανάκτηση, γιατί πρέπει κάποιοι που έχουν κάποια αξιώματα, να είναι πιο προσεκτικοί στις δηλώσεις τους, για να μη προκαλούν την ελληνική κοινωνία».
«Ο βιασμός είναι μια ψυχική δολοφονία του παιδιού, αλλά και κατ’ επέκταση ολόκληρης της οικογένειας. Ο βιασμός λοιπόν, θα πρέπει να καταδικάζεται σε ότι αφορά το ποινικό κομμάτι, όπως και μια δολοφονία. Αυτά που εκφράζει ο συγκεκριμένος ιερέας αντικατοπτρίζουν απλά και μόνο τις δικές του και μόνο προσωπικές απόψεις», είπε και συμπλήρωσε: «Ας μη ξεχνάμε ότι όλοι αυτοί είναι εκπρόσωποι του Θεού εδώ στη γη. Δεν αντιπροσωπεύουν τον ίδιο το Θεό».
«ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΘΗΚΕ Η ΣΚΕΨΗ ΜΟΥ … ΘΕΛΩ ΝΑ ΖΗΤΗΣΩ ΣΥΓΓΝΩΜΗ»
Ο Μητροπολίτης Δωδώνης στη δική του ανακοίνωση επεσήμανε:
«Μετά λύπης μου διαπιστώνω ότι … κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής εκπομπής ‘Σήμερα’ του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ όπου παρέστην, διαστρεβλώθηκε η σκέψη μου.
Ίσως να μην ήμουν εγώ ξεκάθαρος, ωστόσο σε καμία περίπτωση οι δηλώσεις αυτές δεν υπονοούν ότι αντιλαμβάνομαι ούτε εγώ ούτε ο εκκλησιαστικός χώρος που εκπροσωπώ το γεγονός του βιασμού ως κάτι λιγότερο από μια καταδικαστέα και τραυματική πράξη.
Η Ορθοδοξία μας αγκαλιάζει τη σύλληψη ως ένα μοναδικό χαρμόσυνο γεγονός για την ανθρωπότητα.
Ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή, απ’ όπου κι αν προέρχεται αυτή, είναι απαράβατος κανόνας των αρχών μας.
Θα μου επιτρέψετε εδώ να παραμείνω σθεναρά στην αντίθετη θέση από αυτή υπέρ των αμβλώσεων.
Θέλω να πιστεύω ότι σε αυτή την κοινωνία έχουμε όλοι διάθεση για έναν ανοιχτό διάλογο ανταλλαγής απόψεων και δεν έχουμε μετατραπεί σε ένα λαϊκό δικαστήριο με διαδικτυακούς δικαστές.
Προσπάθησα να διαχωρίσω τη σύλληψη με συναίνεση από την αποτρόπαια πράξη βιασμού, όπου εκεί δεν μιλάμε για ‘σύλληψη’ με την έννοια που την αντιλαμβάνεται η εκκλησία μας και δυστυχώς δεν τα κατάφερα.
Θέλω να ζητήσω συγγνώμη από οποιαδήποτε ανθρώπινη ύπαρξη ένιωσε αδικημένη από τις δηλώσεις μου και σε κάθε γυναίκα ή άνδρα που έχει πέσει θύμα βιασμού.
Ο Μητροπολίτης Δωδώνης Χρυσόστομος».
Επίσης, σε επικοινωνία που είχε με δημοσιογράφο της εκπομπής «Χαμογέλα και πάλι», δήλωσε: «Σταματώ τις οποιαδήποτε δηλώσεις και οποιαδήποτε επαφή με οποιονδήποτε σταθμό. Τελείωσε.»
«Άλλα λέμε, άλλα μας ρωτάνε και άλλα παρουσιάζονται. Δεν με νοιάζει καθόλου. Έχω ζήσει μία ζωή με αμφισβήτηση. Δεν με νοιάζει τίποτα. Χαίρετε και αγαλιάσθε. Λοιπόν, εν πάση περίπτωση, αυτά που είπα, όποτε θεωρώ εγώ θα τα αναθεωρήσω, αν χρειάζεται να τα αναθεωρήσω».
Η δημοσιογράφος ρώτησε τον Μητροπολίτη εάν αναθεωρεί και απαντά: «Δεν αναθεωρώ… αλλά σας λέω ότι με πήρανε τηλέφωνο για να μιλήσουμε για τους εξορκισμούς και ξεκινήσαμε αντί για εξορκισμούς γι’ αυτό».