Εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία από την κοινοβουλευτική επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων το σχέδιο νόμου «Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας, του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ, σχετικά με την επιστροφή στην Ελλάδα, ιδιωτικής συλλογής εκατόν εξήντα μίας (161) αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, ευρισκόμενης στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης».
Υπέρ της κύρωσης της συμφωνίας, τάχθηκε η ΝΔ.
Καταψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25.
Επιφύλαξη για την ολομέλεια δήλωσαν το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής και η Ελληνική Λύση.
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, υπογράμμισε ότι «επιστρέφει στην Ελλάδα η μεγαλύτερη, σε αριθμό αρχαιοτήτων συλλογή, που έχει επιστρέψει ποτέ».
Θα επιστρέψει δε, σημείωσε, χωρίς δικαστική αντιδικία, που σε πολλές περιπτώσεις έχει ουσιαστικές δυσχέρειες και αβέβαιο αποτέλεσμα.
Η σημαντικότερη διάσταση της συμφωνίας όμως, όπως είπε, είναι η πρόταση που κομίζει η Ελλάδα, σχετικά με τις επιστροφές πολιτιστικών αγαθών, χωρίς να αλλάζει σε τίποτα η αρχαιολογική νομοθεσία.
«Είναι μια πρόταση που εξασφαλίζει το θεμελιώδες πρόταγμα της πολιτιστικής πολιτικής του υπουργείου Πολιτισμού, που είναι η ανάκτηση των αγαθών της Ελλάδας, και μάλιστα το εξασφαλίζει κυριαρχικά και εκτός δικαστικού πλαισίου», είπε η κα Μενδώνη.
Απαντώντας στο αίτημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την απόσυρση του σχεδίου νόμου, η υπουργός είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «ζητάει από την κυβέρνηση να αποσύρει ένα νομοσχέδιο που φέρνει πίσω 161 αρχαιότητες, τις οποίες δεν ξέραμε ότι υπάρχουν, δεν ήταν καταγεγραμμένες σε καμία υπηρεσία του υπουργείου και συνεπώς, δεν θα τις αποκτούσαμε, δεν θα τις διεκδικούσαμε».
Στις αιτιάσεις που προβλήθηκαν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε δικαστικά να διεκδικήσει την επιστροφή των αρχαιοτήτων, ναρωτήθηκε «γιατί η Ελλάδα να διεκδικήσει δικαστικά μια συλλογή η οποία της δίνεται» και επισήμανε ότι η Ελλάδα αποκτά τη συλλογή στο σύνολο της, δηλαδή και τις 161 αρχαιότητες.
Υπογράμμισε ότι η συμφωνία που τίθεται προς κύρωση στη Βουλή, δεν εμποδίζει σε τίποτα την Ελλάδα να διεκδικήσει άλλες αρχαιότητες, που τυχόν υπάρχουν σε άλλες χώρες.
Με βάση τον αρχαιολογικό νόμο, είπε, το ελληνικό Δημόσιο είναι ο μόνος κύριος των ελληνικών αρχαιοτήτων, αλλά ο νόμος δεν λέει ότι το ελληνικό Δημόσιο είναι και ο μόνος κάτοχος, «διότι η κατοχή μπορεί να δίνεται και σε τρίτους».
Υπογράμμισε επίσης, ότι οι αρχαιότητες θα επιστρέψουν στην 25ετία, στην Ελλάδα, εκτός αν αποφασίσει το ελληνικό κράτος να την αφήσει στο ΜΕΤ, με όρους που τότε θα θέσει.
Καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης έθεσαν ζήτημα παραβίασης του αρχαιολογικού νόμου, η κα Μενδώνη κάλεσε όσους ισχυρίζονται ότι υπάρχει παραβίαση του νόμου, να παραθέσουν ποιες διατάξεις παραβιάζει η συμφωνία, ποιο είναι το υπηρεσιακό καθήκον που έχει υπερβεί ως υπουργός Πολιτισμού και σε τι συνίσταται η κατάχρηση εξουσίας στην οποία αναφέρθηκαν.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
«Παρακολουθούμε έκπληκτοι τις τελευταίες ημέρες την υπουργό Πολιτισμού κυρία Μενδώνη σε νέες σκανδαλώδεις περιπέτειες», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Όπως τονίζει η αξιωματική αντιπολίτευση, «αυτήν τη φορά η υπουργός που έχει καταχωρηθεί στη συνείδηση των πολιτών ως η χειρότερη υπουργός Πολιτισμού της Μεταπολίτευσης πρωταγωνιστεί σε μια ιστορία στην οποία συμπεριφέρεται ως να είναι εκπρόσωπος οίκου δημοπρασιών, που επιδιώκει να νομιμοποιήσει την αρχαιοκαπηλική δράση».
«Η κυβέρνηση Μητσοτάκη με αιχμή του δόρατος την ‘όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω’ κυρία Μενδώνη επιχειρεί να κυρώσει μια σκανδαλώδη και εξαιρετικά ύποπτη Συμφωνία που υπογράφηκε εν κρυπτώ στις 21.07.2022 μεταξύ της υπουργού Πολιτισμού και τριών ιδιωτών», υπογραμμίζει, αναφέροντας πως «βάσει αυτής της Συμφωνίας το ελληνικό κράτος εκχωρεί το δικαίωμα της κατοχής 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων σε ένα άγνωστο Ινστιτούτο».
«Είχε προηγηθεί η ‘εισφορά’ των αρχαιοτήτων προς το συγκεκριμένο Ινστιτούτο από ιδιώτη ‘συλλέκτη’με ιδιωτικό συμφωνητικό. Τελικός στόχος τους αποτελεί ο ‘δανεισμός’ από το Ινστιτούτο στο ΜΕΤ της Νέας Υόρκης για 50 χρόνια».
«Ποιον προσπαθούν να ‘καλύψουν’ και ποιανού τις πράξεις θέλουν να νομιμοποιήσουν μετατρέποντας τη Βουλή σε πλυντήριο; Τον ‘ιδιώτη συλλέκτη’, το περίεργο Ινστιτούτο, την Υπουργό τους ή όλους μαζί που ντίλαραν χωρίς ντροπή ελληνικές αρχαιότητες την ώρα που έσφιγγε ο κλοιός της εισαγγελίας της Νέας Υόρκης σε άλλες αντίστοιχες υποθέσεις;», διερωτάται ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και δηλώνει πως «έχει ήδη ζητήσει από την Παρασκευή με ενημερωτική επιστολή, που υπογράφουν η γραμματέας της ΚΟ Όλγα Γεροβασίλη και η τομεάρχης Πολιτισμούς Σία Αναγνωστοπούλου, προς τον Πρόεδρο της Βουλής, την απόσυρση από την κυβέρνηση του εν λόγω σχεδίου νόμου».
«Είναι ντροπή η κυβέρνηση της χώρας να λειτουργεί σαν οίκος δημοπρασιών και να μετατρέπει τη Βουλή σε πλυντήριο, αναρτώντας μάλιστα στο site της και τους καταλόγους των ‘κλεμμένων’», καταλήγει η σχετική ανακοίνωση.
