«67 χρόνια από τα ‘Σεπτεμβριανά’, κατά τα οποία ο Ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης έγινε στόχος ενός απρόκλητου και κεντρικά κατευθυνόμενου πογκρόμ, με ολέθριες συνέπειες για τους ομογενείς μας, αλλά και για την κοινωνία της ίδιας της Τουρκίας», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκος Δένδιας, για τη θλιβερή επέτειο της 6ης – 7ης Σεπτεμβρίου 1955.
«Το πογκρόμ», πρόσθεσε ο κ. Δένδιας, «ήταν ο πρώτος κρίκος σε μια αλυσίδα θλιβερών γεγονότων κατά της Eλληνικής Mειονότητας στην Πόλη, η οποία εκδιώχθηκε ή εξαναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την πατρογονική της γη, παρότι η Τουρκία είχε την υποχρέωση, βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης, να εγγυηθεί την ευημερία της».
«Οι λιγοστοί εναπομείναντες σήμερα Έλληνες της Πόλης, σε αντίθεση με την ευημερούσα Μουσουλμανική Μειονότητα στη Θράκη, αποτελούν αδιαμφισβήτητα στοιχεία που μιλούν από μόνα τους για την αντιμετώπιση που επιφυλάσσει κάθε χώρα, αντίστοιχα, στις μειονότητες. Σήμερα, 67 χρόνια μετά το πογκρόμ, η εν γένει συμπεριφορά της τουρκικής ηγεσίας έρχεται να υπενθυμίσει δυστυχώς την απόσταση που τη χωρίζει από την Ελλάδα, όσον αφορά την αντίληψη για το Διεθνές Δίκαιο, τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες αξίες, την ειρηνική συνύπαρξη των λαών», επεσήμανε ο Έλληνας ΥΠΕΞ.
«6/9/1955: Δεν ξεχνούμε το μαζικό, οργανωμένο και κεντρικά υποκινούμενο προγκρόμ κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης», ανέφερε από την πλευρά του ο υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για θέματα Απόδημου Ελληνισμού, Ανδρέας Κατσανιώτης.
Η «’μαύρη’ επέτειος των Σεπτεμβριανών του 1955 αποτελεί την πιο πικρή ανάμνηση των δραματικών συνεπειών του τυφλού εθνικισμού εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης», έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Δημήτρης Μαντζος, εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής.
Ο κ. Μάντζος υπογράμμισε ότι «η Τουρκία, δυστυχώς, με ευθύνη μεγάλου τμήματος των πολιτικών της δυνάμεων, παραμένει δέσμια ενός αδιέξοδου αναθεωρητικού παρελθόντος και ενός επικίνδυνου αλυτρωτικού αφηγήματος».
«Το κοινό συμφέρον των δύο λαών επιτάσσει τη διαμόρφωση ειλικρινών σχέσεων καλής γειτονίας, με αμοιβαίο και ανεπιφύλακτο σεβασμό των διεθνών συνθηκών και των θεμελιωδών κανόνων του διεθνούς δικαίου».
Με την ονομασία «Σεπτεμβριανά» έμεινε στην ιστορία το οργανωμένο πογκρόμ της νύχτας της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, εξ ου και η ονομασία, που συνέβη στη Κωνσταντινούπολη, όταν καθοδηγούμενος τουρκικός όχλος προκάλεσε βίαια επεισόδια κατά των περιουσιών των Ελλήνων ομογενών και των Αρμένιων, πλην όμως Τούρκων υπηκόων, καθώς και άλλων μη μουσουλμανικών μειονοτήτων, λεηλατώντας και πυρπολώντας ελληνικά καταστήματα, σπίτια, σχολεία και βεβηλώνοντας εκκλησίες ακόμα και νεκροταφεία δημιουργώντας τρομοκρατία και ανασφάλεια για τις υφιστάμενες μειονότητες.
Αφορμή έδωσε μια βομβιστική επίθεση στο πατρικό σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στην Θεσσαλονίκη, που όπως αποδείχτηκε στην συνέχεια ήταν σκηνοθετημένη προβοκάτσια από την ίδια την τουρκική κυβέρνηση.
Τα «Σεπτεμβριανά» αποτελούν ένα μέρος ενός μακρύ καταλόγου διώξεων κατά αλλοθρήσκων μειονοτήτων, οι οποίοι ξεκίνησαν περίπου στα τέλη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και εντάθηκαν από την εποχή των Νεοτούρκων και ύστερα.
