Να χαμηλώσει τον πήχη των προσδοκιών ενόψει της κατάθεσης του πρώτου προϋπολογισμού της νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης τον Οκτώβριο, επιχείρησε ο πρωθυπουργός, Anthony Albanese, καθώς η οικονομία της Αυστραλίας παρότι, σύμφωνα με τα στοιχεία, συνέχισε να αναπτύσσεται το τρίμηνο Ιουνίου, τελευταία βρίσκεται αντιμέτωπη με ακόμη πιο έντονες «αναταράξεις».
Σε κάθε περίπτωση, από τις 20 Σεπτεμβρίου εκατομμύρια πολίτες, συνταξιούχοι κι άλλοι παραλήπτες επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας, έχουν να λαμβάνουν νέες αυξήσεις.
Και το κύριο ερώτημα που δημιουργείται -και για πολλούς ομογενείς- είναι αν τα χρήματα αυτά θα… φτουρήσουν, εν μέσω γενικευμένης ακρίβειας, με τον πληθωρισμό να ξεφεύγει και τα επιτόκια της Αποθεματικής Τράπεζας (RBA) να συνεχίσουν ανοδικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για όποιον ξεπληρώνει κάποιο χρέος.
Ακόμη και στις κυβερνήσεις. «Κληρονομήσαμε χρέος 1 τρισ. δολ. από το Φιλελεύθερο Κόμμα. Όταν τα επιτόκια αυξάνονται, το ίδιο συμβαίνει και με το κόστος αποπληρωμής του χρέους του Φιλελεύθερου Κόμματος. Αυτό σημαίνει ότι δε θα μπορούμε να κάνουμε ό,τι θα θέλαμε» για τους πολίτες και την οικονομία, δήλωσε ο κ. Albanese.
«Θα εξετάσουμε (τον προϋπολογισμό) γραμμή-γραμμή, αναζητώντας σπατάλες που ήταν εκεί από την προηγούμενη κυβέρνηση … για πολιτικούς σκοπούς κι όχι για εθνικό συμφέρον».
Από την πλευρά της, η υπουργός Οικονομίας, Katy Gallagher, μιλώντας στο ABC, παραδέχθηκε ότι θα πρέπει να βρεθεί «χώρος» για κοινωνικές δαπάνες, αλλά, υπογράμμισε «ορισμένες από αυτές τις ζόρικες αποφάσεις είναι που δίνουμε προτεραιότητα, πώς εξοικονομούμε…».
«Η κατάσταση στον προϋπολογισμό δεν πρόκειται να διορθωθεί βραχυπρόθεσμα», προειδοποίησε.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΑΛΛΑ…
Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν για την αυστραλιανή οικονομία ήταν ιδιαίτερα θετικά, με την ανάπτυξη του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) να ανέρχεται σε 3,6% ετησίως, παρά τις έντονες «αναταράξεις» το περασμένο 12μηνο, λόγω της πανδημίας, πλημμυρών, αλλά και τον πόλεμο στην Ουκρανία, που έφερε τα πάνω-κάτω ειδικα στην αγορά ενέργειας.
Επίσης, για το περασμένο τρίμηνο η άνοδος του ΑΕΠ ήταν 0,9%, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ABS).
Όπως επεσήμανε το στέλεχος της ABS, Sean Crick, την ανάπτυξη «οδήγησαν» η αύξηση στις δαπάνες νοικοκυριών και στις εξαγωγές και ήταν το 3ο διαδοχικό τρίμηνο με θετικό πρόσημο, μετά τη συρρίκνωση του Σεπτεμβρίου 2021, λόγω της έξαρσης της «Δέλτα». Με τα σύνορα «διάπλατα» ανοιχτά, υπήρξε μία αύξηση 37,3% στις δαπάνες για μεταφορές, 8,8% για ξενοδοχεία και εστίαση και 3,6% για αναψυχή.
Αλλά, οι τελευταίες αυτές θετικές επιδόσεις αφορούν το διάστημα έως τον Ιούνιο του 2022.
Δηλαδή πριν την «εκτίναξη» του κόστους ζωής και των διαδοχικών αυξήσεων του επιτοκίου (cash rate) της Αποθεματικής Τράπεζας (RBA) που έφεραν χαμόγελα σε όσους έχουν αποταμιεύσεις, ωστόσο ένα μεγάλο ποσοστό νοικοκυριών και επιχειρήσεων -και οι κυβερνήσεις όπως προαναφέρθηκε- έχουν χρέη και πλέον καλούνται να βρουν τα επιπλέον χρήματα κάθε μήνα για την εξόφλησή τους.
ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ ΤΗΣ RBA ΣΤΟ 2,35%
Μόλις την Τρίτη άλλωστε, καθώς η RBA προσπαθεί να τιθάσευσει τον πληθωρισμό -ο οποίος αναμένεται να φτάσει στο 7,75% φέτος- αύξησε εκ νέου το επιτόκιο της για 5ο διαδοχικό μήνα.
Η νέα «άνοδος» ήταν και πάλι της τάξης του 0,50%, όπως οι τέσσερις προηγούμενες, μετά την πρώτη του 0,25% εν μέσω της προεκλογικής περιόδου του Μαΐου.
Έτσι το επιτόκιο διαμορφώνεται πλέον στο 2,35% από ιστορικό χαμηλό του 0,10% έως τις αρχές Μαΐου, η πιο «επιθετική» σύσφιξη νομισματικής πολιτικής από το 1994 για τη χώρα.
Έπεται μάλιστα και συνέχεια στις αυξήσεις της RBA, με ό,τι αυτό συνεπάγεται γι αυτούς που χρωστούν.
Όπως δήλωσε ο ομοσπονδιακός Υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, ένα μέσο νοικοκυριό με χρέος $330.000 θα πρέπει να βρει επιπλέον $95 κάθε μήνα για την αποπληρωμή δανείου.
Γι’ αυτούς που το χρέος είναι $500.000 το επιπλέον κόστος είναι $145 κάθε μήνα.
Από τις αρχές Μαΐου, σωρευτικά οι αυξήσεις έχουν επιβάλει έναν επιπλέον «βραχνά» $475 κάθε μήνα (για χρέος $500.000).
«Οι αυξήσεις επιτοκίων σημαίνουν ότι οι Αυστραλοί θα πρέπει να λάβουν πιο σκληρές αποφάσεις για το πώς θα τα βγάλουν πέρα» επεσήμανε ο κ. Chalmers, ο οποίος ήταν «συγκρατημένος» σχολιάζοντας και τα στοιχεία για την ανάπτυξη της οικονομίας.
Από το Υπουργείο Οικονομικών ανέφεραν ότι εντός των δύο τελευταίων μηνών -μετά το τέλος του τριμήνου Ιουνίου το οποίο αφορούσαν τα στοιχεία της ABS για την ανάπτυξη- παρατηρείται επιβράδυνση της οικονομίας, εντός κι εκτός συνόρων.
Εκ των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει -και- η Αυστραλία είναι η έλλειψη προσωπικού, Κάτι που απασχόλησε και την Σύνοδο για την Απασχόλη και την Ειδίκευση στην Καμπέρα την περασμένη εβδομάδα, με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να ανακοινώνει, μεταξύ άλλων μέτρων και την αύξηση του αριθμού των μεταναστών (permanent) σε 195.000 γι’ αυτό το οικονομικό έτος, από 160.000 σήμερα.
Όπως προαναφέρθηκε, «αγκάθι» στην αναπτυξή αποτελεί και η σημαντική αύξηση του επιτοκίου της RBA, που την αποπληρωμή χρεών, αλλά και τον δανεισμό, άρα και τις δαπάνες-επενδύσεις πιο «ακριβές», κάτι που έχει άμεσο αντίκτυπο στο σύνολο της οικονομίας.
ΑΔΕΙΑΖΕΙ Η ΤΣΕΠΗ ΜΑΣ
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την τσέπη μας; «Αν και υπάρχουν σημάδια ότι οι μισθοί έχουν αρχίσει να αυξάνονται … το μέσο εισόδημα αυξήθηκε λιγότερο από τον πληθωρισμό έως τον Ιούνιο, κάτι που δείχνει μείωση των πραγματικών μισθών», εξήγησε ο κ. Chalmers και πρόσθεσε ότι το «πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε για 3ο διαδοχικό τρίμηνο, κατά 0,5% αυτό του Ιουνίου».
Πρόσθεσε πάντως ότι ενώ η οικονομία της Αυστραλίας επηρεάζεται από διεθνείς πιέσεις και εγχώριους περιορισμούς, οι Αυστραλοί «μπορούν να είναι σίγουροι ότι έρχονται καλύτεροι καιροί».
«Το οικονομικό μας σχέδιο επικεντρώνεται στο να πλοηγηθούμε σε αυτές τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, παρέχοντας υπεύθυνη ελάφρυνση στο κόστος ζωής και δομώντας μία πιο ισχυρή, πιο ανθεκτική οικονομία», είπε και συμπλήρωσε:
«Δέκα χρόνια χαμένων ευκαιριών κατέστησαν την οικονομία μας πιο ευάλωτη σε διεθνή και εγχώρια σοκ και η αποστολή του προϋπολογισμού είναι να ξεκινήσει να κάνει την οικονομία μας πιο ανθεκτική».
Αλλά, όπως προειδοποίησε και ο πρωθυπουργός και η υπουργός Οικονομίας, η «αποστολή» δε θα είναι εύκολη, όχι βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον.
Ανακάμπτουμε από την πανδημία, είπε ο κ. Chalmers, αλλά η οικονομία «εξακολουθεί να συγκρατείται από αναταράξεις από περιορισμούς στην παραγωγή, έλλειμμα προσωπικού και πτώση πραγματικών μισθών».
«Είναι μία οικονομία που αναπτύσσεται, αλλά οι προκλήσεις κλιμακώνονται επίσης. Είναι ένα καλό αποτέλεσμα, αλλά δεν λέει όλη την ‘ιστορία’…».
Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Peter Dutton, σχολιάζοντας τα στοιχεία για την ανάπτυξη είπε ότι υπάρχει «συγκρατημένη αισιοδοξία» για την κατάσταση της οικονομίας, αλλά προειδοποίησε ότι δεν «έχουμε ξεφύγει του κινδύνου» ακόμη.
Υπάρχουν, προειδοποίησε, «αναταράξεις στην αλυσίδα εφοδιασμού, ο πληθωρισμός, τα επιτόκια, οι αυξήσεις στις ασφάλειες και η κλιμάκωση του κόστους ζωής, αλλά και λειτουργίας επιχειρήσεων».
«ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΑΦΡΥΝΣΗ»
«Προσπαθούμε για την ελάφρυνση του κόστους ζωής και αυτό θα δείτε στον προϋπολογισμό μας», δήλωσε πάντως ο κ. Albanese, του οποίου η προεκλογική εκστρατεία στηρίχθηκε στην αντιμετώπιση της ακρίβειας και την αύξηση των μισθών.
Η κυβέρνηση προωθεί το νομοσχέδιο για την μείωση της τιμής των φαρμάκων (Pharmaceutical Benefits Scheme), σε 30 δολ. συμμετοχή (co-payment) ανά συνταγή, από 42,50 δολ. μία μείωση 30%. Η αλλαγή αυτή ωστόσο αναμένεται από τις αρχές του 2023.
Από το ερχόμενο οικονομικό έτος (1η Ιουλίου), εκτός απροόπτου αναμένονται και οι μεγαλύτερες επιδοτήσεις για childcare, ενώ αυξάνεται η πίεση, εντός των Εργατικών, για τη διατήρηση της μείωσης του φόρου για τα καύσιμα (έκπτωση 22,1 σεντς/ λίτρο) και πέραν από τις 28 Σεπτεμβρίου, οπότε το μέτρο αυτό λήγει.
ΟΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Ακόμη, σχεδόν 5 εκατομμύρια Αυστραλοί θα έχουν αύξηση στις κοινωνικές παροχές τους από τις 20 Σεπτεμβρίου.
Οι προσαρμογές αναμένεται να αποτελέσουν τη μεγαλύτερη αύξηση της αναπροσαρμογής των πληρωμών πρόνοιας που έχει δει η Αυστραλία εδώ και χρόνια, σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους.
Οι αυξήσεις σε διάφορες πληρωμές, συμπεριλαμβανομένων των συντάξεων και του JobSeeker, αποτελούν μέρος μιας αναπροσαρμογής που συνδέεται με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, ο οποίος μετρά τον πληθωρισμό.
Η σύνταξη γήρατος, η σύνταξη στήριξης αναπηρίας και η πληρωμή των φροντιστών θα αυξηθούν κατά $38,90 το δεκαπενθήμερο για τους άγαμους και κατά $58,80 το δεκαπενθήμερο για τα ζευγάρια.
Το μέγιστο ποσοστό σύνταξης αυξάνεται σε $1.026,50 το δεκαπενθήμερο για τους άγαμους και $773,80 για κάθε άτομο ενός ζευγαριού συνταξιούχων, ή $1.547,60 ανά ζευγάρι.
Το JobSeeker για τους άγαμους χωρίς παιδιά θα αυξηθεί κατά $25,70 το δεκαπενθήμερο. Η ενίσχυση γονικής μέριμνας για μονογονεϊκές οικογένειες θα αυξηθεί κατά $35,20 ανά δεκαπενθήμερο σε $927,40.
Το ποσοστό για τα ζευγάρια που δικαιούνται το JobSeeker καθώς και η ενίσχυση για τους γονείς θα αυξηθεί κατά $23,40 ανά δεκαπενθήμερο σε $616,60.
Οι δικαιούχοι ABSTUDY (πληρωμές για φοιτητές ή μαθητευόμενους Αβορίγινες ή Νησιώτες του Τόρες Στρέιτ), και όσοι δικαιούνται στήριξη για την πληρωμή του ενοικίου θα λάβουν επίσης ένα επιπλέον ποσό.
«ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΤΕ»
Επίσης, οι συνταξιούχοι θα έχουν περισσότερη στήριξη και μεγαλύτερο οικονομικό κίνητρο, σύμφωνα με την κυβέρνηση για να μετακομίσουν σε μικρότερο σπίτι (downsize).
Η υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών, Amanda Rishworth, εξέφρασε την ελπίδα ότι «χιλιάδες» συνταξιούχοι θα έχουν όφελος.
«Οι αλλαγές αυτές θα παρέχουν στους συνταξιούχους μεγαλύτερη ευελιξία να βρουν ένα κατάλληλο νέο σπίτι και ελπίζουμε ότι θα ελευθερώσει περισσότερα μεγαλύτερα σπίτια για νέες οικογένειες που τα χρειάζονται», είπε.
Το νομοσχέδιο επρόκειτο να κατατεθεί στο Κοινοβούλιο κι, ανάμεσα σε άλλα περιελάμβανε:
Επέκταση του «asset test exemption» από 12 σε 24 μήνες, δηλαδή περισσότερο χρόνο για τους συνταξιούχους να αγοράσουν ή να χτίσουν ένα νέο σπίτι, με τα έσοδα της πώληση αυτού που έμεναν, τα οποία θα είναι στην τράπεζα, πριν τα χρήματα αυτά επηρεάσουν το ποσό που λαμβάνουν ως σύνταξη.
Η κυβέρνηση θα χαμηλώσει επίσης το «deeming rate» (το ποσοστό επί των υποτιθέμενων εσόδων), από το 2,25% στο 0,25%.
Με το υπάρχον σύστημα, σύμφωμα με πληροφορίες από το γραφείο της αρμόδιας Υπουργού, ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που πουλά το σπίτι του για 1 εκατ. δολ. θα έχει μείωση στη σύνταξή του κατά 229 δολ. το δεκαπενθήμερο ή ένας άγαμος αν πουλήσει για 600.000 δολ. θα έχει μείωση σύνταξης κατά 143 δολ. το δεκαπενθήμερο.
Με το νέο σύστημα, δε θα υπάρχει μείωση, σε καμία από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις.
