Σε μία ακόμη αύξηση του επιτοκίου της (cash rate) προχώρησε η Αποθεματική Τράπεζα της Αυστραλίας (RBA) αυτήν την εβδομάδα, καθώς θέλει να περιορίσει τον καλπάζοντα πληθωρισμό, ωστόσο ακόμη και οι αξιωματούχοι της RBA αναγνωρίζουν πλέον ότι η προσπάθεια αυτή έχει προκαλέσει επιπλέον σημαντική πίεση στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, ενώ την ίδια ώρα η αυστραλιανή οικονομία εν γένει, επηρεάζεται από τις δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις.
Από τη μία, η ακρίβεια δεν μπορεί να συνεχίσει ανεξέλεγκτη, από την άλλη, ενέχει ο κίνδυνος ακόμη και της ύφεσης. Γι’ αυτό και στο σημείο αυτό, η RBA επέλεξε να συνεχίσει μεν με τις αυξήσεις στο επιτόκιό της, αλλά πάτησε λίγο το… φρένο. Σε κάθε περίπτωση όμως, η «πληγή» ειδικά για τους δανειολήπτες, συνεχίζει να μεγαλώνει, αφού σε σχέση με τον Μάιο, χρειάζονται εκατοντάδες δολάρια περισσότερα κάθε μήνα για την εξόφληση των δόσεων τους κάθε μήνα (το επιτόκιο από το ιστορικά χαμηλό του 0,10% είναι πλέον στο 2,60%).
Αυτοί που έχουν καταθέσεις χαμογελούν, ωστόσο, μπορεί από τη… μία τσέπη να μπαίνουν και από την άλλη να βγαίνουν και γι’ αυτούς, καθώς κάθε αύξηση του επιτοκίου της RBA συνεπάγεται και απώλειες για την αξία των ακινήτων, αφού το χρήμα καθίσταται πιο ακριβό, εν μέσω γενικευμένης ακρίβειας, και τελικά τη βούληση για μεγάλα «ανοίγματα», όπως την απόκτηση ενός σπιτιού, μειώνεται.
Ενδεικτικό είναι, σύμφωνα με νέα στοιχεία της CoreLogic που επικαλείται η The Age, ότι η αξία ακινήτων μειώθηκε από τότε που άρχισε τις αυξήσεις η RBA σε κάθε προάστιο της Μελβούρνης. Εκτός από ένα, το Kalkallo, στα βόρεια, όπου οι τιμές ήταν στο +0,2% σε σχέση με τα τέλη Απριλίου. Αλλά και εκεί, σύντομα μπορεί η τάση να αλλάξει, επεσήμανε το άρθρο.
Σε Donnybrook και Mickleham, κοντά στο Kalkallo, καταγράφηκε μείωση 0,2% και 0,5% αντίστοιχα, ενώ πτώσεις, κάτω του 1% υπήρξαν σε Melton, Melton West, Tarneit και Wyndham Vale. Όπου η αξία ήταν χαμηλότερη και η μείωση ήταν χαμηλότερη, λένε οι αναλυτές. Αντίθετα, όπου καταγράφηκε μεγάλη άνοδος, υπήρξε και μεγαλύτερη πτώση. Ενδεικτικά, τα σπίτια στο Malvern East έχασαν 13,4% ή κατά $361.304 από τον Απρίλιο. Στο Malvern «έπεσαν» κατά 12,2% (-$411.452).
Συνολικά, ανά τη Μελβούρνη, η… κατηφόρα σε σπίτια και διαμερίσματα ήταν 5,6% από τον Ιανουάριο, με το 5,4% της πτώσης να καταγράφεται από τις αρχές Μαΐου και έπειτα.
«Ακόμη και το 1994, οπότε το επιτόκιo αυξήθηκε (απότομα) κατά παρόμοιο τρόπο, το επίπεδο του χρέους των νοικοκυριών ήταν αρκετά χαμηλότερο», δήλωσε στην The Age η αναλύτρια της CoreLogic Kaitlyn Ezzy, επισημαίνοντας ότι όσο υψηλότερο το χρέος, τόσο μεγαλύτερος ο αντίκτυπος στην αύξηση του επιτοκίου, είτε πρόκειται για μία οικογένεια, είτε μία επιχείρηση, είτε ακόμη και μία κυβέρνηση, γι’ αυτό και ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, προειδοποίησε -εκ νέου- για έναν επερχόμενο «ζόρικο προϋπολογισμό, σε δύσκολους καιρούς».
ΑΠΟ ΤΟ 0,10% ΣΤΟ 2,60%
Όπως προαναφέρθηκε, η RBA προχώρησε την Τρίτη σε μία ακόμη αύξηση του επιτοκίου της (cash rate), την έκτη διαδοχική από τις αρχές Μαΐου και έπειτα.
Η νέα «άνοδος» ήταν κατά 0,25%, χαμηλότερη από τις εκτιμήσεις για 0,50%, όπως τις τελευταίες τέσσερις αυξήσεις και ίση με αυτήν του Μαΐου (επίσης 0,25%).
Πρόκειται για μία «επιβράδυνση» από την RBA στην προσπάθεια να περιορίσει τον πληθωρισμό (ο «τρέχον» είναι ήδη κοντά στο 7% και ο «δομικός» στο 4,9% έναντι στόχου της Τράπεζας για 2% – 3%).
Έτσι σε λίγους μήνες το επιτόκιο βρέθηκε από το ιστορικό χαμηλό του 0,10% στο υψηλότερο επίπεδο από το 2013 και έπειτα, το 2,60%.
Μεγαλύτερο επιτόκιο «μεταφράζεται» σε κέρδος γι’ αυτούς που έχουν καταθέσεις, αλλά και επιπλέον «πόνο» για δανειολήπτες, ενώ επηρεάζεται όλος ο κύκλος της οικονομίας, σε μία κομβική συγκυρία «βγαίνοντας» από την πανδημία και με σημαντικές διεθνείς… αναταράξεις.
Ενδεικτικά, κάποιος που εξοφλεί ένα 30ετές στεγαστικό δάνειο $750.000 πληρώνει $1.030 περισσότερα κάθε μήνα σε δόσεις, από ότι τον Μάιο. Για ένα δάνειο $600.000, ίδιας διάρκειας, μόνο η τελευταία αύξηση του 0,25%, κοστίζει επιπλέον $90 δολ. κάθε μήνα. Για ένα δάνειο $750.000 «μεταφράζεται» σε σχεδόν $117 περισσότερα τον μήνα. Γι’ αυτό και η ζήτηση για νέα δάνεια μειώθηκε κατά 8,5% τον Ιούλιο και ακόμη 3,4% τον Αύγουστο, σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ABS).
Η ΠΙΕΣΗ
H RBA αναγνώρισε ότι υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για μείωση των προϋπολογισμών των νοικοκυριών, εν μέσω και της «τρικυμίας» στις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές, με υφεσιακά σύννεφα να συγκεντρώνονται στον ορίζοντα.
«Μια πηγή αβεβαιότητας είναι οι προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία, οι οποίες έχουν επιδεινωθεί προσφάτως. Άλλη μία είναι το πώς ανταποκρίνονται οι δαπάνες των νοικοκυριών στις πιο αυστηρές οικονομικές συνθήκες», δήλωσε ο διοικητής της RBA, Philip Lowe.
«Ο υψηλότερος πληθωρισμός και τα υψηλότερα επιτόκια ασκούν πιέσεις στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, με τις πλήρεις επιπτώσεις των υψηλότερων επιτοκίων να μην είναι ακόμη πλήρως αισθητές στις πληρωμές στεγαστικών δανείων», πρόσθεσε και επεσήμανε ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει επίσης μειωθεί ενώ οι τιμές των κατοικιών υποχωρούν μετά από τις πρόσφατες μεγάλες αυξήσεις.
Ενδεικτικό της πίεσης που υπάρχει ειδικά στα νοικοκυριά είναι ότι σύμφωνα με την «Τράπεζα Τροφίμων» (Foodbank), η ζήτηση για βοήθεια με τη σίτιση αυξήθηκε κατά 15% από τον Μάιο και έπειτα, οπότε η RBA ξεκίνησε τις αυξήσεις του επιτοκίου.
Επίσης, «σχεδόν από τους μισούς που έρχονται δε χρειάζονταν βοήθεια με τη σίτιση πριν», ανέφερε στο ABC ο Adam Loftus, Foodbank, διαχειριστής προγραμμάτων της Foodbank.
«Προέρχονται από όλο το κοινωνικό φάσμα. Ορισμένους ιδιοκτήτες σπιτιών, ενοικιαστές, ηλικιωμένους, συνταξιούχους».
«Το μήνυμά μας -ακόμη και- προς ιδιοκτήτες που τα βγάζουν πέρα δύσκολα και δεν είναι βέβαιοι τι θα κάνουν, αν θα πληρώσουν λογαριασμούς ή θα αγοράσουν τρόφιμα, είναι να ζητήσουν βοήθεια».
«Υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι σε αυτήν την κατάσταση, τόσοι πολλοί ιδιοκτήτες, που η κάθε αύξηση του επιτοκίου βάζει όλο και σε πιο δύσκολη θέση τις οικογένειές τους».
«ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ»
Ο διοικητής της RBA δήλωσε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της Τράπεζας, αποφάσισε να «επιβραδύνει» λίγο και να παρακολουθήσει τις εξελίξεις.
«Το επιτόκιο αυξήθηκε σημαντικά σε σύντομη περίοδο», ανέφερε.
«Κατόπιν τούτου, το Δ.Σ. αποφάσισε να αυξήσει το επιτόκιο κατά 0,25% αυτό το μήνα καθώς εξετάζει την προοπτική του πληθωρισμού και την οικονομική ανάπτυξη στην Αυστραλία».
Αλλά, το «το Δ.Σ. αναμένει περαιτέρω αύξηση του επιτοκίου», πρόσθεσε ο κ. Lowe.
«Το ύψος και η συγκυρία των αυξήσεων του επιτοκίου θα συνεχίσουν να καθορίζονται από τα εισερχόμενα στοιχεία και την εκτίμηση του Δ.Σ. για τον πληθωρισμό και την αγορά εργασίας».
«Το Δ.Σ. παραμένει αποφασισμένο να επαναφέρει τον πληθωρισμό εντός στόχου και θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο να το πετύχει αυτό».
Πολλοί οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι αυξήσεις του επιτοκίου πλήττουν σφόδρα, ειδικά τους χαμηλοεισοδηματίες.
Η RBA σε προηγούμενες ανακοινώσεις της επεσήμανε ότι… λεφτά υπάρχουν. Κάτι που επεσήμαναν πρόσφατα και τα στοιχεία της ABS.
Σύμφωνα με την Αποθεματική Τράπεζα τα νοικοκυριά στην Αυστραλία συγκέντρωσαν περισσότερα από 270 δολ. δολ. σε καταθέσεις κατά την πανδημία. Εκείνο που συχνά «παραβλέπεται» είναι ότι η διανομή αυτού του πλούτου δεν είναι «ίση». Το ABC ανέφερε ότι από τα 270 δισ. δολ. ένα 80% αφορά το 40% των νοικοκυριών με το υψηλότερο εισόδημα, οι οποίοι «έχουν να περάσουν».
«ΖΟΡΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ»
Ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών, Jim Chalmers, σχολιάζοντας τα νέα από την RBA, ανέφερε ότι απομένουν τρεις εβδομάδες μέχρι να παραδώσει τον νέο προϋπολογισμό, ενώ στο μεταξύ θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον, για τη συνάντηση των Υπουργών Οικονομικών για την Παγκόσμια Οικονομία.
«Είναι η έκτη (αύξηση) στον ίδιο αριθμό μηνών και η δήλωση της RBA καταδεικνύει ότι είναι πιθανό ότι θα υπάρξουν κι άλλες. Αυτό είναι σημαντικό ‘πλαίσιο’ για τον προϋπολογισμό στον οποίο βάζουμε τις τελευταίες ‘πινελιές’», είπε.
«Τα τρία πιο σημαντικά ‘κομμάτια’ του προϋπολογισμού είναι η πρώτα απ’ όλα, αύξηση του πληθωρισμού, η άνοδος του επιτοκίου και η πτώση των (πραγματικών) μισθών. Δεύτερον, η επιδείνωση της προοπτικής παγκοσμίως (για την οικονομία)».
«Σύννεφα καταιγίδας συγκεντρώνονται και πάλι στην παγκόσμια οικονομία και αυτό δεν είναι άσχετο για εμάς καθώς καταρτίζουμε τον προϋπολογισμό μας … Παρόμοια με ό,τι συμβαίνει στο Ηνωμένο Βασίλειο, νομίζω θέλει προσοχή με αυτές τις σημαντικές αναταράξεις που μας έχουν φέρει οι υψηλές και αυξανόμενες τιμές, είτε πρόκειται για την ενέργεια, είτε για τα τρόφιμα…».
«Σύννεφα καταιγίδας συγκεντρώνονται στη διεθνή οικονομία και αυτό είναι σημαντικό για τον προϋπολογισμό μας».
«Τρίτον, συνεχιζόμενες δομικές πιέσεις στον αυστραλιανό προϋπολογισμό σε τομείς όπως η Υγεία, το NDIS, η Άμυνα, και το αυξανόμενο κόστος για το ομοσπονδιακό χρέος καθώς το επιτόκιο αυξάνεται».
«Καθώς ολοκληρώνουμε τον προϋπολογισμό, θα αποφασίσουμε τι είναι υπεύθυνο, τι είναι προσιτό και τι είναι βιώσιμο, καθώς και τι είναι αρκετά στοχευμένο σε σχέση με τις οικονομικές εξελίξεις».
«Θα έχουμε έναν προϋπολογισμό με ζόρικες αποφάσεις, σε δύσκολους καιρούς. Θα είναι μία ευκαιρία για εμάς να διασφαλίσουμε ότι οι ρυθμίσεις στον προϋπολογισμό μας είναι το καλύτερο δυνατόν ισορροπημένες σε σχέση με αυτό που βλέπουμε στην παγκόσμια οικονομία και τις συνέπειες για την Αυστραλία, στη δική μας οικονομία επίσης».
«Η δέσμευσή μας προς τον αυστραλιανό λαό είναι να ακολουθήσουμε το σωστό, το υπεύθυνο μονοπάτι».
Ο «σκιώδης υπουργός» Οικονομικών, Angus Taylor, σχολίασε για την απόφαση της RBA ότι παρότι πρόκειται για μία μικρότερη αύξηση του επιτοκίου, σε σχέση με τις προηγούμενες, είναι σημαντική.
«Θα βλέπουμε τις δόσεις να αυξάνονται τα Χριστούγεννα, το τέλος του έτους, ακριβώς τον καιρό που οι πολίτες θα αγοράζουν χριστουγεννιάτικα δώρα, φαγητό για τις γιορτές, θα πηγαίνουν διακοπές».
«Τότε είναι που ο ‘πόνος’ πραγματικά πρόκειται να πλήξει, είναι δύσκολοι καιροί για τους Αυστραλούς, αλλά έχει επίσης τεράστιες επιπτώσεις για την κυβέρνηση και τις πολιτικές αποφάσεις».
«Πρέπει να δούμε αποφάσεις (από την κυβέρνηση) και σχέδια που θα άρουν αυτές τις πιέσεις».
