Αυτή η εβδομάδα από τις 17 μέχρι τις 23 Οκτωβρίου είναι η εβδομάδα ευαισθητοποίησης για την βλάβη του τζόγου. Καλούμαστε λοιπόν όλοι να μοιραστούμε τις ιστορίες και τις σκέψεις μας σχετικά με τις επιπτώσεις του τζόγου στην ψυχική και σωματική μας υγεία, στις σχέσεις μας με τους άλλους, στην εργασία μας και στην κοινωνική μας ζωή.
Η ΠΡΟΝΟΙΑ εδώ και πάρα πολλά χρόνια ευαισθητοποιεί την παροικία μας πάνω σε αυτό το θέμα μέσα από ενημερωτικά προγράμματα, προγράμματα υποστήριξης, δημόσιες συζητήσεις με επαγγελματίες συμβούλους υποστήριξης στο ραδιοφωνικό σταθμό 3XY Radio Hellas και βρίσκεται στο πλευρό των ατόμων που είναι θύματα και των οικογενειών τους προσφέροντας συμβουλευτικές υπηρεσίες, ενημέρωση, παρέμβαση και παραπομπή στα άτομα και στις οικογένειες που πάσχουν σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, φορείς και υπηρεσίες.
Το παρακάτω άρθρο αποτελεί μια ουσιαστική και συνοπτική αναφορά στον τζόγο και τις επιπτώσεις του πάνω στην ψυχική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση ενός ατόμου.
Ο Τζόγος δεν είναι Παιχνίδι
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πόσο συχνά αναφερόμαστε σε παρέες φίλων και οικογενειών στα τυχερά παιχνίδια;
Τα τυχερά παιχνίδια είναι συνδεδεμένα με στοιχεία διασκέδασης, ρίσκου και αίσθηση συνύπαρξης. Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι εμπλέκονται σε τυχερά παιχνίδια είναι γιατί αυτά προσφέρουν στιγμές χαλάρωσης και εύκολου κέρδους. Τί είναι όμως αυτό που κάνει τους ανθρώπους να συνεχίζουν να παίζουν ακόμα και όταν το παιχνίδι παύει να είναι ευχάριστο;
Σύμφωνα με το Αυστραλιανό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας , την περιόδο 2018-2019 ξοδεύτηκαν 25 δισεκατομμύρια δολάρια σε νόμιμες μορφές τυχερών παιχνιδιών με τα διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια να κατέχουν την πρωτοκαθεδρία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Αυστραλιανή Αρχή Επικοινωνίας και Μέσων Ενημέρωσης για το 2022 διαπίστωσε ότι ένα στα 10 άτομα έχουν συμμετάσχει σε διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια σε καποιά στιγμή στη ζωή τους δηλώνοντας αυξητική τάση σε σχέση με το έτος του 2020.
Τί εννοούμε όμως όταν λέμε τυχερά παιχνίδια και πότε ένας άνθρωπος περνάει από την ευχαρίστηση στον εθισμό;
Παραδοσιακά, τα τυχερά παιχνίδια είναι μία δραστηριότητα που περιλαμβάνει χρηματικό ρίσκο ή απώλεια προσωπικών αντικειμένων με σκοπό την απόκτηση κέρδους μέσω τύχης ή αβεβαιότητας. Τα τυχερά παιχνίδια αφορούν τις παιχνιδομηχανές, τα λαχεία, τα ξυστό, τα παιχνίδια μέσω της τεχνολογίας και τα αθλητικά στοιχήματα. Η αβέβαιη ανταμοιβή διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην έλξη για τα παιχνίδια της τύχης καθώς το άτομο συνεχίζει και παίζει παρ’όλο που γνωρίζει ότι ενδεχομένως να βάζει τον εαυτό του σε μεγαλύτερη δυσχέρεια.
Η αβεβαιότητα και η τύχη προκαλεί μια χημική ουσία του εγκεφάλου μας που ονομάζεται «ντοπαμίνη» η οποία εκκρίνεται συνήθως μέσα από τη συμμετοχή μας σε καταστάσεις που μας κάνουν να νιώθουμε ευχαρίστηση και ενθουσιασμό. Η ίδια χημική ουσία απελευθερώνεται με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ. Για το άτομο συνεπώς δημιουργείται μια μη ελεγχόμενη κατάσταση εθισμού στον τζόγο όπου ακόμα και αν ξέρει ότι χάνει χρήματα, του είναι δύσκολο να σταματήσει γιατί διεγείρεται από την τύχη και την ελπίδα ότι τελικά θα βγεί κερδισμένος. Συνεπώς, ο ψυχαναγκαστικός τζόγος ή αλλιώς ο εθισμός στον τζόγο (“gambling disorder”) εμπλέκει το άτομο σε δυσμενείς οικονομικές καταστάσεις που μπορούν να εξαντλούν τις αποταμιεύσεις του ή να του δημιουργήσουν χρέη με πιθανό κίνδυνο ενεπλάκησης σε παραβατικές συμπεριφορές όπως αυτές της απάτης και κλοπής προκειμένου να συνεχίζει να ικανοποιεί τον εθισμό του.
Έιναι γεγονός όμως ότι η συμμετοχή σε παιχνίδια τύχης εμφανίζεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο στις πολιτισμικά και γλωσσικά ποικίλες κοινότητες. Παρ’όλα αυτά οι παίκτες τυχερών παιχνιδιών που προέρχονται από τις κοινότητες αυτές διατρέχουν εφτά φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αντιμετωπίζουν περίπλοκα προβλήματα που προέρχονται από τον εθισμό λόγω του αισθήματος ντροπής και στίγματος από τον κοινωνικό τους περίγυρο, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο δύσκολη την αναζήτηση βοήθειας όταν χρειάζεται.
Για την παροικία μας, η συμμετοχή σε παιχνίδια τύχης και διασκέδασης είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας μας και ως εκ τούτου μια αποδεκτή κατάσταση. Πόσοι από εμάς δεν έχουμε βρεθεί σε φιλικό τραπέζι καταλήγωντας να παίζουμε χαρτιά ή δεν έχουμε συμμετάσχει σε τυχερά παιχνίδια παραμονή Πρωτοχρονιάς; Το ανεξέλεγκτο και επίμονο παιχνίδι όμως εγκυμονεί κινδύνους τόσο για εμάς τους ίδιους όσο και για την οικογένειά μας και τους ανθρώπους που εξαρτώνται από εμάς.
Είναι γεγονός ότι φοιτητές και οι νεοφερμένοι μετανάστες παρουσιάζουν μεγαλύτερο ρίσκο ενασχόλησης με παιχνίδια τύχης τα οποία χρησιμοποιούν σαν διέξοδο και απάντηση στην κοινωνική απομόνωση και μοναξιά. Η μεταναστευτική εμπειρία αυτή καθ’αυτή, η απώλεια δικτύων υποστήριξης, η δυσκολία επικοινωνίας σε μια ξένη γλώσσα, το καθημερινό άγχος επιβίωσης είναι παράγοντες που εντείνουν το ρίσκο εμπλακής σε παιχνίδια τύχης. Ενώ ταυτόχρονα η μετατόπιση του προβλήματος, η ντροπή και το στίγμα που προσδίδεται από τον περιγυρό μας για τα θύματα του τζόγου περιπλέκουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση αφού πολλές φορές δεν το μοιράζονται με άτομα του περιβάλλοντος τους ή και άλλοτε δεν ζητούν βοήθεια όταν την χρειάζονται.
Αν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε αντιμετωπίζει εθισμό σε τυχερά παιχνίδια επικοινωνήστε με την ΠΡΟΝΟΙΑ στο τηλέφωνο: (03) 9388 9998
Καθώς επίσης και στις γραμμές Υποστήριξης που παρουσιάζονται παρακάτω:
1. Victorian Responsible Gambling Foundation: (03) 9452 2600
2. Gambling Helpline: 1800 858 858
3. Self Help Addiction Resource Centre: 1300 660 068
4. Lifeline Australia: 131 114